| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೬. ಥಪತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Thapatisuttavaṇṇanā
೧೦೦೨. ಛಟ್ಠೇ ಸಾಧುಕೇ ಪಟಿವಸನ್ತೀತಿ ಸಾಧುಕನಾಮಕೇ ಅತ್ತನೋ ಭೋಗಗಾಮಕೇ ವಸನ್ತಿ। ತೇಸು ಇಸಿದತ್ತೋ ಸಕದಾಗಾಮೀ, ಪುರಾಣೋ ಸೋತಾಪನ್ನೋ ಸದಾರಸನ್ತುಟ್ಠೋ। ಮಗ್ಗೇ ಪುರಿಸಂ ಠಪೇಸುನ್ತಿ ತೇಸಂ ಕಿರ ಗಾಮದ್ವಾರೇನ ಭಗವತೋ ಗಮನಮಗ್ಗೋ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಭಗವಾ ಕಾಲೇ ವಾ ಅಕಾಲೇ ವಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸುತ್ತಾನಂ ವಾ ಪಮತ್ತಾನಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಅಥ ಪಸ್ಸಿತುಂ ನ ಲಭೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ ಮಗ್ಗಮಜ್ಝೇ ಪುರಿಸಂ ಠಪೇಸುಂ।
1002. Chaṭṭhe sādhuke paṭivasantīti sādhukanāmake attano bhogagāmake vasanti. Tesu isidatto sakadāgāmī, purāṇo sotāpanno sadārasantuṭṭho. Magge purisaṃ ṭhapesunti tesaṃ kira gāmadvārena bhagavato gamanamaggo. Tasmā ‘‘bhagavā kāle vā akāle vā amhākaṃ suttānaṃ vā pamattānaṃ vā gaccheyya, atha passituṃ na labheyyāmā’’ti maggamajjhe purisaṃ ṭhapesuṃ.
ಅನುಬನ್ಧಿಂಸೂತಿ ನ ದೂರತೋವ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಅನುಬನ್ಧಿಂಸು, ಭಗವಾ ಪನ ಸಕಟಮಗ್ಗಸ್ಸ ಮಜ್ಝೇ ಜಙ್ಘಮಗ್ಗೇನ ಅಗಮಾಸಿ, ಇತರೇ ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಅನುಗಚ್ಛನ್ತಾ ಅಗಮಂಸು। ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮ್ಮಾತಿ ಬುದ್ಧಾನಞ್ಹಿ ಕೇನಚಿ ಸದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತಾನಂಯೇವ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಕೇನಚಿ ಸದ್ಧಿಂ ಠಿತಕಾನಂ , ಕೇನಚಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಿವಸಭಾಗಂ ನಿಸಿನ್ನಾನಂ। ತಸ್ಮಾ ಭಗವಾ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಇಮೇಹಿ ಮೇ ಸದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಂ ಕಾತುಂ ಅಯುತ್ತಂ, ಠಿತಕೇನಪಿ ಕಾತುಂ ನ ಯುತ್ತಂ, ಇಮೇ ಹಿ ಮಯ್ಹಂ ಸಾಸನೇ ಸಾಮಿನೋ ಆಗತಫಲಾ। ಇಮೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾವ ದಿವಸಭಾಗಂ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮ್ಮ ಯೇನ ಅಞ್ಞತರಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ।
Anubandhiṃsūti na dūratova piṭṭhito piṭṭhito anubandhiṃsu, bhagavā pana sakaṭamaggassa majjhe jaṅghamaggena agamāsi, itare ubhosu passesu anugacchantā agamaṃsu. Maggā okkammāti buddhānañhi kenaci saddhiṃ gacchantānaṃyeva paṭisanthāraṃ kātuṃ vaṭṭati kenaci saddhiṃ ṭhitakānaṃ , kenaci saddhiṃ divasabhāgaṃ nisinnānaṃ. Tasmā bhagavā cintesi – ‘‘imehi me saddhiṃ gacchantassa paṭisanthāraṃ kātuṃ ayuttaṃ, ṭhitakenapi kātuṃ na yuttaṃ, ime hi mayhaṃ sāsane sāmino āgataphalā. Imehi saddhiṃ nisīditvāva divasabhāgaṃ paṭisanthāraṃ karissāmī’’ti maggā okkamma yena aññataraṃ rukkhamūlaṃ tenupasaṅkami.
ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದೀತಿ ತೇ ಕಿರ ಛತ್ತುಪಾಹನಂ ಕತ್ತರದಣ್ಡಂ ಪಾದಬ್ಭಞ್ಜನತೇಲಾದೀನಿ ಚೇವ ಅಟ್ಠವಿಧಞ್ಚ ಪಾನಕಂ ಸರಭಪಾದಪಲ್ಲಙ್ಕಞ್ಚ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಅಗಮಂಸು, ಆಭತಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕಮ್ಪಿ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅದಂಸು , ಸತ್ಥಾ ತಸ್ಮಿಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸೂತಿ ಸೇಸಾನಿ ಛತ್ತುಪಾಹನಾದೀನಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಥಾತಿ ವತ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ಭಗವನ್ತಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು।
Paññatte āsane nisīdīti te kira chattupāhanaṃ kattaradaṇḍaṃ pādabbhañjanatelādīni ceva aṭṭhavidhañca pānakaṃ sarabhapādapallaṅkañca gāhāpetvā agamaṃsu, ābhataṃ pallaṅkampi paññāpetvā adaṃsu , satthā tasmiṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisīdiṃsūti sesāni chattupāhanādīni bhikkhusaṅghassa dethāti vatvā sayampi bhagavantaṃ vanditvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸತೀತಿಆದಿ ಸಬ್ಬಂ ಮಜ್ಝಿಮಪದೇಸವಸೇನವ ವುತ್ತಂ। ಕಸ್ಮಾ? ನಿಯತತ್ತಾ। ಭಗವತೋ ಹಿ ಚಾರಿಕಾಚರಣಮ್ಪಿ ಅರುಣುಟ್ಠಾಪನಮ್ಪಿ ನಿಯತಂ, ಮಜ್ಝಿಮಪದೇಸೇಯೇವ ಚಾರಿಕಂ ಚರತಿ, ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಪೇತೀತಿ ನಿಯತತ್ತಾ ಮಜ್ಝಿಮದೇಸವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಆಸನ್ನೇ ನೋ ಭಗವಾ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಏತ್ಥ ನ ಕೇವಲಂ ಆಸನ್ನತ್ತಾಯೇವ ತೇಸಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಹೋತಿ, ಅಥ ಖೋ ‘‘ಇದಾನಿ ದಾನಂ ದಾತುಂ ಗನ್ಧಮಾಲಾದೀಹಿ ಪೂಜಂ ಕಾತುಂ ಧಮ್ಮಂ ಸೋತುಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿತುಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತೇಸಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಹೋತಿ।
Sāvatthiyākosalesu cārikaṃ pakkamissatītiādi sabbaṃ majjhimapadesavasenava vuttaṃ. Kasmā? Niyatattā. Bhagavato hi cārikācaraṇampi aruṇuṭṭhāpanampi niyataṃ, majjhimapadeseyeva cārikaṃ carati, majjhimadese aruṇaṃ uṭṭhapetīti niyatattā majjhimadesavasena vuttaṃ. Āsanne no bhagavā bhavissatīti ettha na kevalaṃ āsannattāyeva tesaṃ somanassaṃ hoti, atha kho ‘‘idāni dānaṃ dātuṃ gandhamālādīhi pūjaṃ kātuṃ dhammaṃ sotuṃ pañhaṃ pucchituṃ labhissāmā’’ti tesaṃ somanassaṃ hoti.
ತಸ್ಮಾತಿಹ ಥಪತಯೋ ಸಮ್ಬಾಧೋ ಘರಾವಾಸೋತಿ ಥಪತಯೋ ಯಸ್ಮಾ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಮಯಿ ದೂರೀಭೂತೇ ಅನಪ್ಪಕಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ, ಆಸನ್ನೇ ಅನಪ್ಪಕಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾಪಿ ವೇದಿತಬ್ಬಮೇತಂ ‘‘ಸಮ್ಬಾಧೋ ಘರಾವಾಸೋ’’ತಿ। ಘರಾವಾಸಸ್ಸ ಹಿ ದೋಸೇನ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಏವಂ ಹೋತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಘರಾವಾಸಂ ಪಹಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತಾ, ಅಥ ಏವಂ ವೋ ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂಯೇವ ಗಚ್ಛನ್ತಾನಞ್ಚ ಆಗಚ್ಛನ್ತಾನಞ್ಚ ತಂ ನ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ದೀಪೇನ್ತೋ ಏವಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸಕಿಞ್ಚನಸಪಲಿಬೋಧಟ್ಠೇನ ಸಮ್ಬಾಧತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಮಹಾವಾಸೇ ವಸನ್ತಸ್ಸಪಿ ಹಿ ಸಕಿಞ್ಚನಸಪಲಿಬೋಧಟ್ಠೇನ ಘರಾವಾಸೋ ಸಮ್ಬಾಧೋವ। ರಜಾಪಥೋತಿ ರಾಗದೋಸಮೋಹರಜಾನಂ ಆಪಥೋ, ಆಗಮನಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಬ್ಭೋಕಾಸೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾತಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಪನ ಅಕಿಞ್ಚನಅಪಲಿಬೋಧಟ್ಠೇನ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೋ। ಚತುರತನಿಕೇಪಿ ಹಿ ಗಬ್ಭೇ ದ್ವಿನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇನ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಘಟೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾನಮ್ಪಿ ಅಕಿಞ್ಚನಅಪಲಿಬೋಧಟ್ಠೇನ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಅಲಞ್ಚ ಪನ ವೋ ಥಪತಯೋ ಅಪ್ಪಮಾದಾಯಾತಿ ಏವಂ ಸಮ್ಬಾಧೇ ಘರಾವಾಸೇ ವಸನ್ತಾನಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಅಪ್ಪಮಾದಮೇವ ಕಾತುಂ ಯುತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tasmātiha thapatayo sambādho gharāvāsoti thapatayo yasmā tumhākaṃ mayi dūrībhūte anappakaṃ domanassaṃ, āsanne anappakaṃ somanassaṃ hoti, tasmāpi veditabbametaṃ ‘‘sambādho gharāvāso’’ti. Gharāvāsassa hi dosena tumhākaṃ evaṃ hoti. Sace pana gharāvāsaṃ pahāya pabbajitā, atha evaṃ vo mayā saddhiṃyeva gacchantānañca āgacchantānañca taṃ na bhaveyyāti imamatthaṃ dīpento evamāha. Tattha sakiñcanasapalibodhaṭṭhena sambādhatā veditabbā. Mahāvāse vasantassapi hi sakiñcanasapalibodhaṭṭhena gharāvāso sambādhova. Rajāpathoti rāgadosamoharajānaṃ āpatho, āgamanaṭṭhānanti attho. Abbhokāsopabbajjāti pabbajjā pana akiñcanaapalibodhaṭṭhena abbhokāso. Caturatanikepi hi gabbhe dvinnaṃ bhikkhūnaṃ pallaṅkena pallaṅkaṃ ghaṭetvā nisinnānampi akiñcanaapalibodhaṭṭhena pabbajjā abbhokāso nāma hoti. Alañca pana vo thapatayo appamādāyāti evaṃ sambādhe gharāvāse vasantānaṃ tumhākaṃ appamādameva kātuṃ yuttanti attho.
ಏಕಂ ಪುರತೋ ಏಕಂ ಪಚ್ಛತೋ ನಿಸೀದಾಪೇಮಾತಿ ತೇ ಕಿರ ದ್ವೇಪಿ ಜನಾ ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಪಟಿಮಣ್ಡಿತೇಸು ದ್ವೀಸು ನಾಗೇಸು ತಾ ಇತ್ಥಿಯೋ ಏವಂ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ನಾಗಂ ಮಜ್ಝೇ ಕತ್ವಾ ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹಂಸು। ನಾಗೋಪಿ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬೋತಿ ಯಥಾ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಸೇವಿತಂ ನ ಕರೋತಿ, ಏವಂ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ। ತಾಪಿ ಭಗಿನಿಯೋತಿ ಯಥಾ ಪಮಾದಂ ನಾಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಏವಂ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅತ್ತಾಪೀತಿ ಸಿತಹಸಿತಕಥಿತವಿಪೇಕ್ಖಿತಾದೀನಿ ಅಕರೋನ್ತೇಹಿ ಅತ್ತಾಪಿ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ। (ತೇಹಿ ತಥಾ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ನ ಅತ್ತಾಪಿ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ)। ತಥಾ ಕರೋನ್ತೋ ಹಿ ‘‘ಸಾಮಿದುಬ್ಭೋ ಏಸೋ’’ತಿ ನಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾತಿಹ ಥಪತಯೋತಿ ಯಸ್ಮಾ ತುಮ್ಹೇ ರಾಜಾ ನಿಚ್ಚಂ ರಾಜಭಣ್ಡಂ ಪಟಿಚ್ಛಾಪೇತಿ, ತಸ್ಮಾಪಿ ಸಮ್ಬಾಧೋ ಘರಾವಾಸೋ ರಜಾಪಥೋ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಭಿಕ್ಖುಂ ಏವಂ ಪಟಿಚ್ಛಾಪೇನ್ತೋ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ। ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥಾಪಿ ಅಲಞ್ಚ ಪನ ವೋ ಥಪತಯೋ ಅಪ್ಪಮಾದಾಯ ಅಪ್ಪಮಾದಮೇವ ಕರೋಥಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
Ekaṃ purato ekaṃ pacchato nisīdāpemāti te kira dvepi janā sabbālaṅkārapaṭimaṇḍitesu dvīsu nāgesu tā itthiyo evaṃ nisīdāpetvā rañño nāgaṃ majjhe katvā ubhosu passesu gacchanti, tasmā evamāhaṃsu. Nāgopi rakkhitabboti yathā kiñci visevitaṃ na karoti, evaṃ rakkhitabbo hoti. Tāpi bhaginiyoti yathā pamādaṃ nāpajjanti, evaṃ rakkhitabbā honti. Attāpīti sitahasitakathitavipekkhitādīni akarontehi attāpi rakkhitabbo hoti. (Tehi tathā karontehi na attāpi rakkhitabbo hoti). Tathā karonto hi ‘‘sāmidubbho eso’’ti niggahetabbo hoti. Tasmātiha thapatayoti yasmā tumhe rājā niccaṃ rājabhaṇḍaṃ paṭicchāpeti, tasmāpi sambādho gharāvāso rajāpatho. Yasmā pana paṃsukūlikabhikkhuṃ evaṃ paṭicchāpento natthi, tasmā abbhokāso pabbajjā. Evaṃ sabbatthāpi alañca pana vo thapatayo appamādāya appamādameva karothāti dasseti.
ಮುತ್ತಚಾಗೋತಿ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಚಾಗೋ। ಪಯತಪಾಣೀತಿ ಆಗತಾಗತಾನಂ ದಾನತ್ಥಾಯ ಧೋತಹತ್ಥೋ। ವೋಸ್ಸಗ್ಗರತೋತಿ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಸಙ್ಖಾತೇ ಚಾಗೇ ರತೋ। ಯಾಚಯೋಗೋತಿ ಯಾಚಿತಬ್ಬಕಯುತ್ತೋ। ದಾನಸಂವಿಭಾಗರತೋತಿ ದಾನೇನ ಚೇವ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಲದ್ಧಾ ತತೋಪಿ ಸಂವಿಭಾಗೇ ರತೋ। ಅಪ್ಪಟಿವಿಭತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಇದಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಇದಂ ಭಿಕ್ಖೂನ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅಕತವಿಭಾಗಂ, ಸಬ್ಬಂ ದಾತಬ್ಬಮೇವ ಹುತ್ವಾ ಠಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
Muttacāgoti vissaṭṭhacāgo. Payatapāṇīti āgatāgatānaṃ dānatthāya dhotahattho. Vossaggaratoti vossaggasaṅkhāte cāge rato. Yācayogoti yācitabbakayutto. Dānasaṃvibhāgaratoti dānena ceva appamattakampi kiñci laddhā tatopi saṃvibhāge rato. Appaṭivibhattanti ‘‘idaṃ amhākaṃ bhavissati, idaṃ bhikkhūna’’nti evaṃ akatavibhāgaṃ, sabbaṃ dātabbameva hutvā ṭhitanti attho.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೬. ಥಪತಿಸುತ್ತಂ • 6. Thapatisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೬. ಥಪತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Thapatisuttavaṇṇanā
