| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੬. ਥਪਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
6. Thapatisuttavaṇṇanā
੧੦੦੨. ਛਟ੍ਠੇ ਸਾਧੁਕੇ ਪਟਿવਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਾਧੁਕਨਾਮਕੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭੋਗਗਾਮਕੇ વਸਨ੍ਤਿ। ਤੇਸੁ ਇਸਿਦਤ੍ਤੋ ਸਕਦਾਗਾਮੀ, ਪੁਰਾਣੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਸਦਾਰਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ। ਮਗ੍ਗੇ ਪੁਰਿਸਂ ਠਪੇਸੁਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਕਿਰ ਗਾਮਦ੍વਾਰੇਨ ਭਗવਤੋ ਗਮਨਮਗ੍ਗੋ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਗવਾ ਕਾਲੇ વਾ ਅਕਾਲੇ વਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ વਾ ਪਮਤ੍ਤਾਨਂ વਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਨ ਲਭੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ ਮਗ੍ਗਮਜ੍ਝੇ ਪੁਰਿਸਂ ਠਪੇਸੁਂ।
1002. Chaṭṭhe sādhuke paṭivasantīti sādhukanāmake attano bhogagāmake vasanti. Tesu isidatto sakadāgāmī, purāṇo sotāpanno sadārasantuṭṭho. Magge purisaṃ ṭhapesunti tesaṃ kira gāmadvārena bhagavato gamanamaggo. Tasmā ‘‘bhagavā kāle vā akāle vā amhākaṃ suttānaṃ vā pamattānaṃ vā gaccheyya, atha passituṃ na labheyyāmā’’ti maggamajjhe purisaṃ ṭhapesuṃ.
ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਂਸੂਤਿ ਨ ਦੂਰਤੋવ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਂਸੁ, ਭਗવਾ ਪਨ ਸਕਟਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਜਙ੍ਘਮਗ੍ਗੇਨ ਅਗਮਾਸਿ, ਇਤਰੇ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਅਨੁਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਅਗਮਂਸੁ। ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂਯੇવ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ ਕੇਨਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਠਿਤਕਾਨਂ , ਕੇਨਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਿવਸਭਾਗਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਭਗવਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮੇਹਿ ਮੇ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਾਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ, ਠਿਤਕੇਨਪਿ ਕਾਤੁਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਇਮੇ ਹਿ ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਸਨੇ ਸਾਮਿਨੋ ਆਗਤਫਲਾ। ਇਮੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾવ ਦਿવਸਭਾਗਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ।
Anubandhiṃsūti na dūratova piṭṭhito piṭṭhito anubandhiṃsu, bhagavā pana sakaṭamaggassa majjhe jaṅghamaggena agamāsi, itare ubhosu passesu anugacchantā agamaṃsu. Maggā okkammāti buddhānañhi kenaci saddhiṃ gacchantānaṃyeva paṭisanthāraṃ kātuṃ vaṭṭati kenaci saddhiṃ ṭhitakānaṃ , kenaci saddhiṃ divasabhāgaṃ nisinnānaṃ. Tasmā bhagavā cintesi – ‘‘imehi me saddhiṃ gacchantassa paṭisanthāraṃ kātuṃ ayuttaṃ, ṭhitakenapi kātuṃ na yuttaṃ, ime hi mayhaṃ sāsane sāmino āgataphalā. Imehi saddhiṃ nisīditvāva divasabhāgaṃ paṭisanthāraṃ karissāmī’’ti maggā okkamma yena aññataraṃ rukkhamūlaṃ tenupasaṅkami.
ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਤੇ ਕਿਰ ਛਤ੍ਤੁਪਾਹਨਂ ਕਤ੍ਤਰਦਣ੍ਡਂ ਪਾਦਬ੍ਭਞ੍ਜਨਤੇਲਾਦੀਨਿ ਚੇવ ਅਟ੍ਠવਿਧਞ੍ਚ ਪਾਨਕਂ ਸਰਭਪਾਦਪਲ੍ਲਙ੍ਕਞ੍ਚ ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ ਅਗਮਂਸੁ, ਆਭਤਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਅਦਂਸੁ , ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੂਤਿ ਸੇਸਾਨਿ ਛਤ੍ਤੁਪਾਹਨਾਦੀਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦੇਥਾਤਿ વਤ੍વਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ।
Paññatte āsane nisīdīti te kira chattupāhanaṃ kattaradaṇḍaṃ pādabbhañjanatelādīni ceva aṭṭhavidhañca pānakaṃ sarabhapādapallaṅkañca gāhāpetvā agamaṃsu, ābhataṃ pallaṅkampi paññāpetvā adaṃsu , satthā tasmiṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisīdiṃsūti sesāni chattupāhanādīni bhikkhusaṅghassa dethāti vatvā sayampi bhagavantaṃ vanditvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਕੋਸਲੇਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਮਜ੍ਝਿਮਪਦੇਸવਸੇਨવ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਸ੍ਮਾ? ਨਿਯਤਤ੍ਤਾ। ਭਗવਤੋ ਹਿ ਚਾਰਿਕਾਚਰਣਮ੍ਪਿ ਅਰੁਣੁਟ੍ਠਾਪਨਮ੍ਪਿ ਨਿਯਤਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਪਦੇਸੇਯੇવ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਤਿ, ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਨਿਯਤਤ੍ਤਾ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਆਸਨ੍ਨੇ ਨੋ ਭਗવਾ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ ਕੇવਲਂ ਆਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾਯੇવ ਤੇਸਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦੀਹਿ ਪੂਜਂ ਕਾਤੁਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਤੁਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ।
Sāvatthiyākosalesu cārikaṃ pakkamissatītiādi sabbaṃ majjhimapadesavasenava vuttaṃ. Kasmā? Niyatattā. Bhagavato hi cārikācaraṇampi aruṇuṭṭhāpanampi niyataṃ, majjhimapadeseyeva cārikaṃ carati, majjhimadese aruṇaṃ uṭṭhapetīti niyatattā majjhimadesavasena vuttaṃ. Āsanne no bhagavā bhavissatīti ettha na kevalaṃ āsannattāyeva tesaṃ somanassaṃ hoti, atha kho ‘‘idāni dānaṃ dātuṃ gandhamālādīhi pūjaṃ kātuṃ dhammaṃ sotuṃ pañhaṃ pucchituṃ labhissāmā’’ti tesaṃ somanassaṃ hoti.
ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਥਪਤਯੋ ਸਮ੍ਬਾਧੋ ਘਰਾવਾਸੋਤਿ ਥਪਤਯੋ ਯਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮਯਿ ਦੂਰੀਭੂਤੇ ਅਨਪ੍ਪਕਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਆਸਨ੍ਨੇ ਅਨਪ੍ਪਕਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਮੇਤਂ ‘‘ਸਮ੍ਬਾਧੋ ਘਰਾવਾਸੋ’’ਤਿ। ਘਰਾવਾਸਸ੍ਸ ਹਿ ਦੋਸੇਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਏવਂ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ ਪਨ ਘਰਾવਾਸਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਅਥ ਏવਂ વੋ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇવ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਤਂ ਨ ਭવੇਯ੍ਯਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਸਕਿਞ੍ਚਨਸਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠੇਨ ਸਮ੍ਬਾਧਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਮਹਾવਾਸੇ વਸਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਹਿ ਸਕਿਞ੍ਚਨਸਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠੇਨ ਘਰਾવਾਸੋ ਸਮ੍ਬਾਧੋવ। ਰਜਾਪਥੋਤਿ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਰਜਾਨਂ ਆਪਥੋ, ਆਗਮਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਪਨ ਅਕਿਞ੍ਚਨਅਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠੇਨ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ। ਚਤੁਰਤਨਿਕੇਪਿ ਹਿ ਗਬ੍ਭੇ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਘਟੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਮ੍ਪਿ ਅਕਿਞ੍ਚਨਅਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠੇਨ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਅਲਞ੍ਚ ਪਨ વੋ ਥਪਤਯੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦਾਯਾਤਿ ਏવਂ ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਘਰਾવਾਸੇ વਸਨ੍ਤਾਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦਮੇવ ਕਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Tasmātiha thapatayo sambādho gharāvāsoti thapatayo yasmā tumhākaṃ mayi dūrībhūte anappakaṃ domanassaṃ, āsanne anappakaṃ somanassaṃ hoti, tasmāpi veditabbametaṃ ‘‘sambādho gharāvāso’’ti. Gharāvāsassa hi dosena tumhākaṃ evaṃ hoti. Sace pana gharāvāsaṃ pahāya pabbajitā, atha evaṃ vo mayā saddhiṃyeva gacchantānañca āgacchantānañca taṃ na bhaveyyāti imamatthaṃ dīpento evamāha. Tattha sakiñcanasapalibodhaṭṭhena sambādhatā veditabbā. Mahāvāse vasantassapi hi sakiñcanasapalibodhaṭṭhena gharāvāso sambādhova. Rajāpathoti rāgadosamoharajānaṃ āpatho, āgamanaṭṭhānanti attho. Abbhokāsopabbajjāti pabbajjā pana akiñcanaapalibodhaṭṭhena abbhokāso. Caturatanikepi hi gabbhe dvinnaṃ bhikkhūnaṃ pallaṅkena pallaṅkaṃ ghaṭetvā nisinnānampi akiñcanaapalibodhaṭṭhena pabbajjā abbhokāso nāma hoti. Alañca pana vo thapatayo appamādāyāti evaṃ sambādhe gharāvāse vasantānaṃ tumhākaṃ appamādameva kātuṃ yuttanti attho.
ਏਕਂ ਪੁਰਤੋ ਏਕਂ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨਿਸੀਦਾਪੇਮਾਤਿ ਤੇ ਕਿਰ ਦ੍વੇਪਿ ਜਨਾ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇਸੁ ਦ੍વੀਸੁ ਨਾਗੇਸੁ ਤਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਏવਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਨਾਗਂ ਮਜ੍ਝੇ ਕਤ੍વਾ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ। ਨਾਗੋਪਿ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯਥਾ ਕਿਞ੍ਚਿ વਿਸੇવਿਤਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਏવਂ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ। ਤਾਪਿ ਭਗਿਨਿਯੋਤਿ ਯਥਾ ਪਮਾਦਂ ਨਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਤ੍ਤਾਪੀਤਿ ਸਿਤਹਸਿਤਕਥਿਤવਿਪੇਕ੍ਖਿਤਾਦੀਨਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਾਪਿ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ। (ਤੇਹਿ ਤਥਾ ਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ ਨ ਅਤ੍ਤਾਪਿ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ)। ਤਥਾ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਹਿ ‘‘ਸਾਮਿਦੁਬ੍ਭੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਥਪਤਯੋਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਰਾਜਾ ਨਿਚ੍ਚਂ ਰਾਜਭਣ੍ਡਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ ਘਰਾવਾਸੋ ਰਜਾਪਥੋ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏવਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਨ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ। ਏવਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਪਿ ਅਲਞ੍ਚ ਪਨ વੋ ਥਪਤਯੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦਾਯ ਅਪ੍ਪਮਾਦਮੇવ ਕਰੋਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Ekaṃ purato ekaṃ pacchato nisīdāpemāti te kira dvepi janā sabbālaṅkārapaṭimaṇḍitesu dvīsu nāgesu tā itthiyo evaṃ nisīdāpetvā rañño nāgaṃ majjhe katvā ubhosu passesu gacchanti, tasmā evamāhaṃsu. Nāgopi rakkhitabboti yathā kiñci visevitaṃ na karoti, evaṃ rakkhitabbo hoti. Tāpi bhaginiyoti yathā pamādaṃ nāpajjanti, evaṃ rakkhitabbā honti. Attāpīti sitahasitakathitavipekkhitādīni akarontehi attāpi rakkhitabbo hoti. (Tehi tathā karontehi na attāpi rakkhitabbo hoti). Tathā karonto hi ‘‘sāmidubbho eso’’ti niggahetabbo hoti. Tasmātiha thapatayoti yasmā tumhe rājā niccaṃ rājabhaṇḍaṃ paṭicchāpeti, tasmāpi sambādho gharāvāso rajāpatho. Yasmā pana paṃsukūlikabhikkhuṃ evaṃ paṭicchāpento natthi, tasmā abbhokāso pabbajjā. Evaṃ sabbatthāpi alañca pana vo thapatayo appamādāya appamādameva karothāti dasseti.
ਮੁਤ੍ਤਚਾਗੋਤਿ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚਾਗੋ। ਪਯਤਪਾਣੀਤਿ ਆਗਤਾਗਤਾਨਂ ਦਾਨਤ੍ਥਾਯ ਧੋਤਹਤ੍ਥੋ। વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਰਤੋਤਿ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤੇ ਚਾਗੇ ਰਤੋ। ਯਾਚਯੋਗੋਤਿ ਯਾਚਿਤਬ੍ਬਕਯੁਤ੍ਤੋ। ਦਾਨਸਂવਿਭਾਗਰਤੋਤਿ ਦਾਨੇਨ ਚੇવ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲਦ੍ਧਾ ਤਤੋਪਿ ਸਂવਿਭਾਗੇ ਰਤੋ। ਅਪ੍ਪਟਿવਿਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਦਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਅਕਤવਿਭਾਗਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਦਾਤਬ੍ਬਮੇવ ਹੁਤ੍વਾ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Muttacāgoti vissaṭṭhacāgo. Payatapāṇīti āgatāgatānaṃ dānatthāya dhotahattho. Vossaggaratoti vossaggasaṅkhāte cāge rato. Yācayogoti yācitabbakayutto. Dānasaṃvibhāgaratoti dānena ceva appamattakampi kiñci laddhā tatopi saṃvibhāge rato. Appaṭivibhattanti ‘‘idaṃ amhākaṃ bhavissati, idaṃ bhikkhūna’’nti evaṃ akatavibhāgaṃ, sabbaṃ dātabbameva hutvā ṭhitanti attho.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੬. ਥਪਤਿਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Thapatisuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੬. ਥਪਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Thapatisuttavaṇṇanā
