Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ထေယ္ယသံဝာသကဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ
Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā
၁၁၀. ထေယ္ယသံဝာသကောတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဗ္ယဉ္ဇနတ္ထဝသေန သံဝာသတ္ထေနကောဝ ထေယ္ယသံဝာသကောတိ ပညာယတိ, အထ ခော တယော ထေယ္ယသံဝာသကာ။ သံဝာသောတိ စေတ္ထ န ဧကကမ္မာဒိကော သံဝာသော, ကိန္တု ဘိက္ခုဝသ္သဂဏနာဒိကော ကိရိယဘေဒော ဣဓ သံဝာသော နာမ။ ဣမဉ္ဟိ သက္ကာ ထေယ္ယာယ ကာတုံ, နေတရန္တိ အဋ္ဌကထာယ အဓိပ္ပာယော။ ဝိဒေသံ ဂန္တ္ဝာ ပဗ္ဗဇိတေဟိ ပုစ္ဆိတေ ‘‘ဒသဝသ္သော’’တိအာဒိံ ဘဏန္တသ္သ ဒောသော။ ဂိဟီနံ ဝုတ္တေ ဒောသော နတ္ထီတိ ကေစိ။ ရာဇဘယာဒီဟိ ဂဟိတလိင္ဂာနံ ‘‘ဂိဟီ မံ သမဏောတိ ဇာနာတူ’’တိ ဝဉ္စနစိတ္တေ သတိပိ ဘိက္ခူနံ ဝဉ္စေတုကာမတာယ, တေဟိ သံဝသိတုကာမတာယ စ အဘာဝာ ဒောသော န ဇာတော။ ‘‘သဗ္ဗပာသဏ္ဍိယဘတ္တာနီတိ ဝိဟာရံ အာဂန္တ္ဝာ သင္ဃိကံ ဂဏ္ဟန္တသ္သ သံဝာသံ ပရိဟရိတုံ ဒုက္ကရံ, တသ္မာ ဝုတ္တ’’န္တိ စ လိခိတံ။ ‘‘သူပသမ္ပန္နော’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဂဟဋ္ဌမ္ပိ သစေ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ, သူပသမ္ပန္နောတိ အာပန္နံ, ‘‘အနုပသမ္ပန္နကာလေယေဝာ’’တိ ဣမိနာ သစေ ဥပသမ္ပန္နကာလေ သုဏာတိ, သူပသမ္ပန္နော ဧဝ အနာရောစေန္တောပီတိ ဒသ္သေတိ။ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ, ပောရာဏဂဏ္ဌိပဒေသု စ ဒုသ္သီလဘိက္ခု ‘‘ထေယ္ယသံဝာသကော’’တိ ဝုတ္တော ‘‘ထေယ္ယာယ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ရဋ္ဌပိဏ္ဍော ဘုတ္တော’’တိ (ပာရာ. ၁၉၅) ဣမိနာ ကိရ ပရိယာယေနာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေနေဝာဟ ‘‘တံ န ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ။ ‘‘မဟာပေဠာဒီသူ’’တိ ဧတေန ဂိဟိသန္တကံ ဒသ္သိတံ။
110.Theyyasaṃvāsakoti ettha kiñcāpi byañjanatthavasena saṃvāsatthenakova theyyasaṃvāsakoti paññāyati, atha kho tayo theyyasaṃvāsakā. Saṃvāsoti cettha na ekakammādiko saṃvāso, kintu bhikkhuvassagaṇanādiko kiriyabhedo idha saṃvāso nāma. Imañhi sakkā theyyāya kātuṃ, netaranti aṭṭhakathāya adhippāyo. Videsaṃ gantvā pabbajitehi pucchite ‘‘dasavasso’’tiādiṃ bhaṇantassa doso. Gihīnaṃ vutte doso natthīti keci. Rājabhayādīhi gahitaliṅgānaṃ ‘‘gihī maṃ samaṇoti jānātū’’ti vañcanacitte satipi bhikkhūnaṃ vañcetukāmatāya, tehi saṃvasitukāmatāya ca abhāvā doso na jāto. ‘‘Sabbapāsaṇḍiyabhattānīti vihāraṃ āgantvā saṅghikaṃ gaṇhantassa saṃvāsaṃ pariharituṃ dukkaraṃ, tasmā vutta’’nti ca likhitaṃ. ‘‘Sūpasampanno’’ti vuttattā gahaṭṭhampi sace upasampādenti, sūpasampannoti āpannaṃ, ‘‘anupasampannakāleyevā’’ti iminā sace upasampannakāle suṇāti, sūpasampanno eva anārocentopīti dasseti. Andhakaṭṭhakathāyaṃ, porāṇagaṇṭhipadesu ca dussīlabhikkhu ‘‘theyyasaṃvāsako’’ti vutto ‘‘theyyāya vo, bhikkhave, raṭṭhapiṇḍo bhutto’’ti (pārā. 195) iminā kira pariyāyenāti veditabbaṃ. Tenevāha ‘‘taṃ na gahetabba’’nti. ‘‘Mahāpeḷādīsū’’ti etena gihisantakaṃ dassitaṃ.
သယံ သာမဏေရောဝ ကူဋဝသ္သာနိ ဂဏေတ္ဝာ ဂဏ္ဟန္တော ပာရာဇိကော ဟောတိ, ထေယ္ယသံဝာသကော ပန န ဟောတိ, တထာ ဘိက္ခုပိ, သော ပန ဘဏ္ဍဂ္ဃေန ကာရေတဗ္ဗောတိ ဣမိနာ အဓိပ္ပာယေန ‘‘သယံ သာမဏေရောဝာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အယံ ပန ထေယ္ယသံဝာသကော နာမ ယသ္မာ ပဗ္ဗဇိတောဝ ဟောတိ, နာပဗ္ဗဇိတော, တသ္မာ ‘‘ထေယ္ယသံဝာသကော, ဘိက္ခဝေ, အပဗ္ဗဇိတော န ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော, ပဗ္ဗဇိတော နာသေတဗ္ဗော’’တိ ဝတ္တုံ န သက္ကာတိ ကတ္ဝာ ဣမသ္သ ဝသေန ပဏ္ဍကတော ပဋ္ဌာယ ‘‘အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော’’တိအာဒိနာ ပာဠိ ဌပိတာ, န ဥပသမ္ပဒာမတ္တသ္သေဝ အဘဗ္ဗတ္တာ ဧကာဒသန္နမ္ပိ နေသံ ပဗ္ဗဇ္ဇာရဟဘာဝပ္ပသင္ဂတော။ အပိစ အနိဋ္ဌဒောသပ္ပသင္ဂတော တထာ ဧဝ ပာဠိ ဌပိတာ။ ယသ္မာ တိတ္ထိယပက္ကမနံ, သင္ဃဘေဒနဉ္စ ဥပသမ္ပန္နသ္သေဝ ဟောတိ, နာနုပသမ္ပန္နသ္သ, သော ဒုဝိဓောပိ ပဗ္ဗဇိတောဝ ဟောတိ, နာပဗ္ဗဇိတော, တသ္မာ ‘‘တိတ္ထိယပက္ကန္တကော, ဘိက္ခဝေ, အပဗ္ဗဇိတော န ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော’’တိအာဒိပာဠိယာ သတိ တေ ဥဘောပိ အပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗာ ဟောန္တီတိ အနိဋ္ဌပ္ပသင္ဂော အာပဇ္ဇတီတိ။ တီသု ပန ထေယ္ယသံဝာသကေသု သာမဏေရာလယံ ကရောန္တော လိင္ဂတ္ထေနကော, ဥပသမ္ပန္နာလယံ ကရောန္တော သံဝာသတ္ထေနကော, ဥဘယတ္ထေနကော စ။ န ဟိ သာမဏေရသံဝာသော ဣဓ သံဝာသော နာမ, တေနေဝ အဋ္ဌကထာယံ ‘‘ဘိက္ခုဝသ္သဂဏနာဒိကော ဟိ သဗ္ဗောပိ ကိရိယဘေဒော ဣမသ္မိံ အတ္ထေ သံဝာသော’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဧကေ။ ယထာဝုဍ္ဎံ ဝန္ဒနသာဒိယနာသနပဋိဗာဟနာနံ သာမဏေရသံဝာသသာမညတော နေဝာတိ အာစရိယော။
Sayaṃ sāmaṇerova kūṭavassāni gaṇetvā gaṇhanto pārājiko hoti, theyyasaṃvāsako pana na hoti, tathā bhikkhupi, so pana bhaṇḍagghena kāretabboti iminā adhippāyena ‘‘sayaṃ sāmaṇerovā’’tiādi vuttaṃ. Ayaṃ pana theyyasaṃvāsako nāma yasmā pabbajitova hoti, nāpabbajito, tasmā ‘‘theyyasaṃvāsako, bhikkhave, apabbajito na pabbājetabbo, pabbajito nāsetabbo’’ti vattuṃ na sakkāti katvā imassa vasena paṇḍakato paṭṭhāya ‘‘anupasampanno na upasampādetabbo’’tiādinā pāḷi ṭhapitā, na upasampadāmattasseva abhabbattā ekādasannampi nesaṃ pabbajjārahabhāvappasaṅgato. Apica aniṭṭhadosappasaṅgato tathā eva pāḷi ṭhapitā. Yasmā titthiyapakkamanaṃ, saṅghabhedanañca upasampannasseva hoti, nānupasampannassa, so duvidhopi pabbajitova hoti, nāpabbajito, tasmā ‘‘titthiyapakkantako, bhikkhave, apabbajito na pabbājetabbo’’tiādipāḷiyā sati te ubhopi apabbājetabbā hontīti aniṭṭhappasaṅgo āpajjatīti. Tīsu pana theyyasaṃvāsakesu sāmaṇerālayaṃ karonto liṅgatthenako, upasampannālayaṃ karonto saṃvāsatthenako, ubhayatthenako ca. Na hi sāmaṇerasaṃvāso idha saṃvāso nāma, teneva aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhikkhuvassagaṇanādiko hi sabbopi kiriyabhedo imasmiṃ atthe saṃvāso’’ti vuttanti eke. Yathāvuḍḍhaṃ vandanasādiyanāsanapaṭibāhanānaṃ sāmaṇerasaṃvāsasāmaññato nevāti ācariyo.
ထေယ္ယသံဝာသကဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၄၈. ထေယ္ယသံဝာသကဝတ္ထု • 48. Theyyasaṃvāsakavatthu
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ထေယ္ယသံဝာသကဝတ္ထုကထာ • Theyyasaṃvāsakavatthukathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ထေယ္ယသံဝာသကဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ထေယ္ယသံဝာသကဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၄၈. တိတ္ထိယပက္ကန္တကကထာ • 48. Titthiyapakkantakakathā