| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්‌ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā |
9. ඨිතඤ්‌ජලියත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා
9. Ṭhitañjaliyattheraapadānavaṇṇanā
මිගලුද්‌දො පුරෙ ආසින්‌තිආදිකං ආයස්‌මතො ඨිතඤ්‌ජලියත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථුප්‌පන්‌නභවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයානි පුඤ්‌ඤානි උපචිනන්‌තො තිස්‌සස්‌ස භගවතො කාලෙ පුරාකතෙන එකෙන කම්‌මච්‌ඡිද්‌දෙන නෙසාදයොනියං නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා විඤ්‌ඤුතං පත්‌තො මිගසූකරාදයො මාරෙත්‌වා නෙසාදකම්‌මෙන අරඤ්‌ඤෙ වාසං කප්‌පෙසි. තස්‌මිං සමයෙ තිස්‌සො භගවා තස්‌සානුකම්‌පාය හිමවන්‌තං අගමාසි. සො තං ද්‌වත්‌තිංසවරලක්‌ඛණෙහි අසීතානුබ්‍යඤ්‌ජනබ්‍යාමප්‌පභාහි ච ජලමානං භගවන්‌තං දිස්‌වා සොමනස්‌සජාතො පණාමං කත්‌වා ගන්‌ත්‌වා පණ්‌ණසන්‌ථරෙ නිසීදි. තස්‌මිං ඛණෙ දෙවො ගජ්‌ජන්‌තො අසනි පති, තතො මරණසමයෙ බුද්‌ධමනුස්‌සරිත්‌වා පුනඤ්‌ජලිමකාසි. සො තෙන පුඤ්‌ඤෙන සුඛෙත්‌තෙ කතකුසලත්‌තා අකුසලවිපාකං පටිබාහිත්‌වා සග්‌ගෙ නිබ්‌බත්‌තො කාමාවචරසම්‌පත්‌තියො අනුභවිත්‌වා මනුස්‌සෙසු මනුස්‌සසම්‌පත්‌තියො ච අනුභවිත්‌වා අපරභාගෙ ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ එකස්‌මිං කුලගෙහෙ නිබ්‌බත්‌තො වුද්‌ධිමන්‌වාය පුරාකතවාසනාය සත්‌ථරි පසීදිත්‌වා පබ්‌බජිතො නචිරස්‌සෙව අරහා අහොසි.
Migaluddo pure āsintiādikaṃ āyasmato ṭhitañjaliyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tatthuppannabhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto tissassa bhagavato kāle purākatena ekena kammacchiddena nesādayoniyaṃ nibbattitvā viññutaṃ patto migasūkarādayo māretvā nesādakammena araññe vāsaṃ kappesi. Tasmiṃ samaye tisso bhagavā tassānukampāya himavantaṃ agamāsi. So taṃ dvattiṃsavaralakkhaṇehi asītānubyañjanabyāmappabhāhi ca jalamānaṃ bhagavantaṃ disvā somanassajāto paṇāmaṃ katvā gantvā paṇṇasanthare nisīdi. Tasmiṃ khaṇe devo gajjanto asani pati, tato maraṇasamaye buddhamanussaritvā punañjalimakāsi. So tena puññena sukhette katakusalattā akusalavipākaṃ paṭibāhitvā sagge nibbatto kāmāvacarasampattiyo anubhavitvā manussesu manussasampattiyo ca anubhavitvā aparabhāge imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbatto vuddhimanvāya purākatavāsanāya satthari pasīditvā pabbajito nacirasseva arahā ahosi.
42. සො තතො පරං අත්‌තනො පුබ්‌බකම්‌මං සරිත්‌වා සොමනස්‌සජාතො පුබ්‌බචරිතාපදානං පකාසෙන්‌තො මිගලුද්‌දො පුරෙ ආසින්‌තිආදිමාහ. තත්‌ථ මිගලුද්‌දොති මිගානං මාරණං උපගච්‌ඡතීති මිගලුද්‌දො. මිගන්‌ති සීඝං වාතවෙගෙන ගච්‌ඡන්‌ති ධාවන්‌තීති මිගා, තෙසං මිගානං මාරණෙ ලුද්‌දො දාරුණො ලොභීති මිගලුද්‌දො. සො අහං පුරෙ භගවතො දස්‌සනසමයෙ මිගලුද්‌දො ආසිං අහොසින්‌ති අත්‌ථො . අරඤ්‌ඤෙ කානනෙති අරති ගච්‌ඡති මිගසමූහො එත්‌ථාති අරඤ්‌ඤං, අථ වා ආ සමන්‌තතො රජ්‌ජන්‌ති තත්‌ථ විවෙකාභිරතා බුද්‌ධපච්‌චෙකබුද්‌ධාදයො මහාසාරප්‌පත්‌තා සප්‌පුරිසාති අරඤ්‌ඤං. කා කුච්‌ඡිතාකාරෙන වා භයානකාකාරෙන වා නදන්‌ති සද්‌දං කරොන්‌ති, ආනන්‌ති වින්‌දන්‌තීති වා කානනං, තස්‌මිං අරඤ්‌ඤෙ කානනෙ මිගලුද්‌දො පුරෙ ආසින්‌ති සම්‌බන්‌ධො. තත්‌ථ අද්‌දසං සම්‌බුද්‌ධන්‌ති තත්‌ථ තස්‌මිං අරඤ්‌ඤෙ උපගතං සම්‌බුද්‌ධං අද්‌දසං අද්‌දක්‌ඛින්‌ති අත්‌ථො. දස්‌සනං පුරෙ අහොසි අවිදූරෙ, තස්‌මා මනොද්‌වාරානුසාරෙන චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං පුරෙචාරිකං කායවිඤ්‌ඤාණසමඞ්‌ගිං පාපෙති අප්‌පෙතීති අත්‌ථො.
42. So tato paraṃ attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento migaluddo pure āsintiādimāha. Tattha migaluddoti migānaṃ māraṇaṃ upagacchatīti migaluddo. Miganti sīghaṃ vātavegena gacchanti dhāvantīti migā, tesaṃ migānaṃ māraṇe luddo dāruṇo lobhīti migaluddo. So ahaṃ pure bhagavato dassanasamaye migaluddo āsiṃ ahosinti attho . Araññe kānaneti arati gacchati migasamūho etthāti araññaṃ, atha vā ā samantato rajjanti tattha vivekābhiratā buddhapaccekabuddhādayo mahāsārappattā sappurisāti araññaṃ. Kā kucchitākārena vā bhayānakākārena vā nadanti saddaṃ karonti, ānanti vindantīti vā kānanaṃ, tasmiṃ araññe kānane migaluddo pure āsinti sambandho. Tattha addasaṃ sambuddhanti tattha tasmiṃ araññe upagataṃ sambuddhaṃ addasaṃ addakkhinti attho. Dassanaṃ pure ahosi avidūre, tasmā manodvārānusārena cakkhuviññāṇaṃ purecārikaṃ kāyaviññāṇasamaṅgiṃ pāpeti appetīti attho.
44. තතො මෙ අසනීපාතොති ආ සමන්‌තතො සනන්‌තො ගජ්‌ජන්‌තො පතතීති අසනි, අසනියා පාතො පතනං අසනීපාතො, දෙවදණ්‌ඩොති අත්‌ථො. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානත්‌ථමෙවාති.
44.Tato me asanīpātoti ā samantato sananto gajjanto patatīti asani, asaniyā pāto patanaṃ asanīpāto, devadaṇḍoti attho. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ඨිතඤ්‌ජලියත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා සමත්‌තා.
Ṭhitañjaliyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi / 9. ඨිතඤ්‌ජලියත්‌ථෙරඅපදානං • 9. Ṭhitañjaliyattheraapadānaṃ
