Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්චපකරණ-අට්ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
4. තිකදුකපට්ඨානවණ්ණනා
4. Tikadukapaṭṭhānavaṇṇanā
තිකදුකපට්ඨානෙපි කුසලං හෙතුං ධම්මං පටිච්ච කුසලො හෙතු ධම්මො උප්පජ්ජති හෙතුපච්චයාති පඤ්හාමත්තුද්ධාරවසෙනෙව දෙසනා කතා. තත්ථ යථා හෙට්ඨා හෙතුදුකෙන සද්ධිං කුසලපදං යොජෙත්වා සබ්බපච්චයවසෙන සබ්බවාරෙසු සඞ්ඛෙපතො දෙසනා කතා, එවමිධ කුසලත්තිකෙන සද්ධිං හෙතුපදං යොජෙත්වා සබ්බපච්චයවසෙන සබ්බවාරෙසු සඞ්ඛෙපතො දෙසනා කතා. යථා ච හෙතුපදං, එවං නහෙතුපදම්පි කුසලත්තිකෙන සද්ධිං යොජෙත්වා කුසලත්තිකහෙතුදුකං නිට්ඨාපිතං. තතො පරං සුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තං හෙතුං ධම්මන්තිආදිනා නයෙන වෙදනාත්තිකහෙතුදුකාදීනි එකවීසති තිකදුකානි දස්සිතානි.
Tikadukapaṭṭhānepi kusalaṃ hetuṃ dhammaṃ paṭicca kusalo hetu dhammo uppajjati hetupaccayāti pañhāmattuddhāravaseneva desanā katā. Tattha yathā heṭṭhā hetudukena saddhiṃ kusalapadaṃ yojetvā sabbapaccayavasena sabbavāresu saṅkhepato desanā katā, evamidha kusalattikena saddhiṃ hetupadaṃ yojetvā sabbapaccayavasena sabbavāresu saṅkhepato desanā katā. Yathā ca hetupadaṃ, evaṃ nahetupadampi kusalattikena saddhiṃ yojetvā kusalattikahetudukaṃ niṭṭhāpitaṃ. Tato paraṃ sukhāya vedanāya sampayuttaṃ hetuṃ dhammantiādinā nayena vedanāttikahetudukādīni ekavīsati tikadukāni dassitāni.
එවං බාවීසතියා තිකෙහි සද්ධිං හෙතුදුකං යොජෙත්වා පුන තෙහියෙව සද්ධිං සහෙතුකදුකාදයො සරණදුකපරියොසානා ලබ්භමානවසෙන සබ්බදුකා යොජිතා. ඉධාපි යං යං පදං යොජනං න ගච්ඡති, තං තං පාළියංයෙව පටික්ඛිත්තං. එවං දුකසතං ගහෙත්වා ද්වාවීසතියා තිකෙසු පක්ඛිපිත්වා තිකදුකපට්ඨානං නාම දෙසිතං. තත්රාපි යෙන යෙන නයෙන පාළි සඞ්ඛිත්තා, සො සො නයො විත්ථාරතො වෙදිතබ්බො.
Evaṃ bāvīsatiyā tikehi saddhiṃ hetudukaṃ yojetvā puna tehiyeva saddhiṃ sahetukadukādayo saraṇadukapariyosānā labbhamānavasena sabbadukā yojitā. Idhāpi yaṃ yaṃ padaṃ yojanaṃ na gacchati, taṃ taṃ pāḷiyaṃyeva paṭikkhittaṃ. Evaṃ dukasataṃ gahetvā dvāvīsatiyā tikesu pakkhipitvā tikadukapaṭṭhānaṃ nāma desitaṃ. Tatrāpi yena yena nayena pāḷi saṅkhittā, so so nayo vitthārato veditabbo.
තිකදුකපට්ඨානවණ්ණනා.
Tikadukapaṭṭhānavaṇṇanā.