| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
3. තිකනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා
3. Tikaniddesavaṇṇanā
91. සෙසසංවරභෙදෙනාති මනොසංවරභෙදෙන, සතිසංවරාදිභෙදෙන වා. අකුසලසීලසමන්‌නාගමෙනාති ‘‘කතමෙ ච ථපති අකුසලා සීලා? අකුසලං කායකම්‌මං අකුසලං වචීකම්‌මං පාපකො ආජීවො’’ති වුත්‌තෙහි සමන්‌නාගමෙන. තස්‌ස හි…පෙ.… එවං සාසඞ්‌කසමාචාරො හොතීති එවං සාසඞ්‌කො සමාචාරො හොතීති අත්‌ථො.
91. Sesasaṃvarabhedenāti manosaṃvarabhedena, satisaṃvarādibhedena vā. Akusalasīlasamannāgamenāti ‘‘katame ca thapati akusalā sīlā? Akusalaṃ kāyakammaṃ akusalaṃ vacīkammaṃ pāpako ājīvo’’ti vuttehi samannāgamena. Tassa hi…pe… evaṃ sāsaṅkasamācāro hotīti evaṃ sāsaṅko samācāro hotīti attho.
94. සමානවිසයානං පුග්‌ගලානං විසෙසදස්‌සනවසෙන ‘‘කායසක්‌ඛී’’තිආදිකං වුත්‌තං.
94. Samānavisayānaṃ puggalānaṃ visesadassanavasena ‘‘kāyasakkhī’’tiādikaṃ vuttaṃ.
107. සමාධි වා ආදීති ලොකුත්‌තරධම්‌මා හි පරමත්‌ථතො සාසනන්‌ති තදත්‌ථො පාදකසමාධි තස්‌ස ආදි වුත්‌තො, තදාසන්‌නත්‌තා විපස්‌සනා, තස්‌ස මූලෙකදෙසත්‌තා මග්‌ගො.
107. Samādhi vā ādīti lokuttaradhammā hi paramatthato sāsananti tadattho pādakasamādhi tassa ādi vutto, tadāsannattā vipassanā, tassa mūlekadesattā maggo.
108. උච්‌ඡඞ්‌ගො විය උච්‌ඡඞ්‌ගපඤ්‌ඤො පුග්‌ගලො දට්‌ඨබ්‌බොති උච්‌ඡඞ්‌ගසදිසපඤ්‌ඤතාය එව පඤ්‌ඤා විය පුග්‌ගලොපි උච්‌ඡඞ්‌ගො විය හොති, තස්‌මිං ධම්‌මානං අචිරට්‌ඨානතොති අධිප්‌පායෙන වුත්‌තං. වක්‌ඛති හි ‘‘උච්‌ඡඞ්‌ගසදිසපඤ්‌ඤොතිඅත්‌ථො’’ති.
108. Ucchaṅgo viya ucchaṅgapañño puggalo daṭṭhabboti ucchaṅgasadisapaññatāya eva paññā viya puggalopi ucchaṅgo viya hoti, tasmiṃ dhammānaṃ aciraṭṭhānatoti adhippāyena vuttaṃ. Vakkhati hi ‘‘ucchaṅgasadisapaññotiattho’’ti.
109. යථා ච උච්‌ඡඞ්‌ගසදිසා පඤ්‌ඤා, එවං නික්‌කුජ්‌ජකුම්‌භසදිසා පඤ්‌ඤා එවාති දට්‌ඨබ්‌බො, තත්‌ථ ධම්‌මානං අනවට්‌ඨානතො.
109. Yathā ca ucchaṅgasadisā paññā, evaṃ nikkujjakumbhasadisā paññā evāti daṭṭhabbo, tattha dhammānaṃ anavaṭṭhānato.
113. චිරට්‌ඨානතො ථිරට්‌ඨානතො ච පාසාණලෙඛසදිසා පරාපරාධනිබ්‌බත්‌තා කොධලෙඛා යස්‌ස සො පාසාණලෙඛූපමසමන්‌නාගතො පාසාණලෙඛූපමොති වුත්‌තො, එවං ඉතරෙපි.
113. Ciraṭṭhānato thiraṭṭhānato ca pāsāṇalekhasadisā parāparādhanibbattā kodhalekhā yassa so pāsāṇalekhūpamasamannāgato pāsāṇalekhūpamoti vutto, evaṃ itarepi.
118. සුතාදිවත්‌ථුරහිතො තුච්‌ඡමානො නළො වියාති ‘‘නළො’’ති වුච්‌චති, සො උග්‌ගතො නළො එතස්‌සාති උන්‌නළො.
118. Sutādivatthurahito tucchamāno naḷo viyāti ‘‘naḷo’’ti vuccati, so uggato naḷo etassāti unnaḷo.
122. ‘‘සීලකථා ච නො භවිස්‌සතී’’ති එත්‌ථ වුත්‌තං සීලකථාභවනං පඨමාරම්‌භොපි දුස්‌සීලෙන සහ න හොතීති දස්‌සෙන්‌තො ආහ නෙව සීලකථා හොතී’’ති.
122. ‘‘Sīlakathā ca no bhavissatī’’ti ettha vuttaṃ sīlakathābhavanaṃ paṭhamārambhopi dussīlena saha na hotīti dassento āha neva sīlakathā hotī’’ti.
123. තත්‌ථ තත්‌ථාති තස්‌මිං තස්‌මිං අනුග්‌ගහෙතබ්‌බෙ පඤ්‌ඤාය සොධෙතබ්‌බෙ ච වඩ්‌ඪෙතබ්‌බෙ ච අධිකසීලං නිස්‌සාය උප්‌පන්‌නපඤ්‌ඤාය අනුග්‌ගණ්‌හාති නාමාති අත්‌ථො.
123. Tatthatatthāti tasmiṃ tasmiṃ anuggahetabbe paññāya sodhetabbe ca vaḍḍhetabbe ca adhikasīlaṃ nissāya uppannapaññāya anuggaṇhāti nāmāti attho.
124. ගූථකූපො විය දුස්‌සීල්‍යන්‌ති එතෙන දුස්‌සීල්‍යස්‌ස ගූථසදිසත්‌තමෙව දස්‌සෙති.
124. Gūthakūpo viya dussīlyanti etena dussīlyassa gūthasadisattameva dasseti.
130. නො ච සම්‌මා පඤ්‌ඤපෙතුං සක්‌කොන්‌තීති යෙභුය්‍යෙන න සක්‌කොන්‌තීති ඉමමත්‌ථං සන්‌ධාය වුත්‌තං, උප්‌පන්‌නෙ තථාගතෙ තස්‌මිං අනාදරියං කත්‌වා සමාපත්‌තිං උප්‌පාදෙතුං වායමන්‌තස්‌ස අසමත්‌ථභාවං වා. තිත්‌ථියා වා පූරණාදයො අධිප්‌පෙතා.
130. No ca sammā paññapetuṃ sakkontīti yebhuyyena na sakkontīti imamatthaṃ sandhāya vuttaṃ, uppanne tathāgate tasmiṃ anādariyaṃ katvā samāpattiṃ uppādetuṃ vāyamantassa asamatthabhāvaṃ vā. Titthiyā vā pūraṇādayo adhippetā.
තිකනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Tikaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / පුග්‌ගලපඤ්‌ඤත්‌තිපාළි • Puggalapaññattipāḷi / 3. තිකපුග්‌ගලපඤ්‌ඤත්‌ති • 3. Tikapuggalapaññatti
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 3. තිකනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 3. Tikaniddesavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 3. තිකනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 3. Tikaniddesavaṇṇanā
