| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
५१. कणिकारवग्गो
51. Kaṇikāravaggo
१. तिकणिकारपुप्फियत्थेरअपदानं
1. Tikaṇikārapupphiyattheraapadānaṃ
१.
1.
‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, बात्तिंसवरलक्खणो।
‘‘Sumedho nāma sambuddho, bāttiṃsavaralakkhaṇo;
विवेककामो सम्बुद्धो, हिमवन्तमुपागमिं॥
Vivekakāmo sambuddho, himavantamupāgamiṃ.
२.
2.
‘‘अज्झोगय्ह हिमवन्तं, अग्गो कारुणिको मुनि।
‘‘Ajjhogayha himavantaṃ, aggo kāruṇiko muni;
पल्लङ्कमाभुजित्वान, निसीदि पुरिसुत्तमो॥
Pallaṅkamābhujitvāna, nisīdi purisuttamo.
३.
3.
‘‘विज्जाधरो तदा आसिं, अन्तलिक्खचरो अहं।
‘‘Vijjādharo tadā āsiṃ, antalikkhacaro ahaṃ;
तिसूलं सुकतं गय्ह, गच्छामि अम्बरे तदा॥
Tisūlaṃ sukataṃ gayha, gacchāmi ambare tadā.
४.
4.
‘‘पब्बतग्गे यथा अग्गि, पुण्णमायेव चन्दिमा।
‘‘Pabbatagge yathā aggi, puṇṇamāyeva candimā;
वने ओभासते बुद्धो, सालराजाव फुल्लितो॥
Vane obhāsate buddho, sālarājāva phullito.
५.
5.
‘‘वनग्गा निक्खमित्वान, बुद्धरंसीभिधावरे।
‘‘Vanaggā nikkhamitvāna, buddharaṃsībhidhāvare;
नळग्गिवण्णसङ्कासा, दिस्वा चित्तं पसादयिं॥
Naḷaggivaṇṇasaṅkāsā, disvā cittaṃ pasādayiṃ.
६.
6.
‘‘विचिनं अद्दसं पुप्फं, कणिकारं देवगन्धिकं।
‘‘Vicinaṃ addasaṃ pupphaṃ, kaṇikāraṃ devagandhikaṃ;
तीणि पुप्फानि आदाय, बुद्धसेट्ठमपूजयिं॥
Tīṇi pupphāni ādāya, buddhaseṭṭhamapūjayiṃ.
७.
7.
‘‘बुद्धस्स आनुभावेन, तीणि पुप्फानि मे तदा।
‘‘Buddhassa ānubhāvena, tīṇi pupphāni me tadā;
उद्धंवण्टा अधोपत्ता, छायं कुब्बन्ति सत्थुनो॥
Uddhaṃvaṇṭā adhopattā, chāyaṃ kubbanti satthuno.
८.
8.
‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
९.
9.
‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, कणिकारीति ञायति।
‘‘Tattha me sukataṃ byamhaṃ, kaṇikārīti ñāyati;
सट्ठियोजनमुब्बेधं, तिंसयोजनवित्थतं॥
Saṭṭhiyojanamubbedhaṃ, tiṃsayojanavitthataṃ.
१०.
10.
सतसहस्सनिय्यूहा, ब्यम्हे पातुभविंसु मे॥
Satasahassaniyyūhā, byamhe pātubhaviṃsu me.
११.
11.
‘‘सोण्णमया मणिमया, लोहितङ्गमयापि च।
‘‘Soṇṇamayā maṇimayā, lohitaṅgamayāpi ca;
१२.
12.
‘‘महारहञ्च सयनं, तूलिकाविकतीयुतं।
‘‘Mahārahañca sayanaṃ, tūlikāvikatīyutaṃ;
१३.
13.
‘‘भवना निक्खमित्वान, चरन्तो देवचारिकं।
‘‘Bhavanā nikkhamitvāna, caranto devacārikaṃ;
यदा इच्छामि गमनं, देवसङ्घपुरक्खतो॥
Yadā icchāmi gamanaṃ, devasaṅghapurakkhato.
१४.
14.
‘‘पुप्फस्स हेट्ठा तिट्ठामि, उपरिच्छदनं मम।
‘‘Pupphassa heṭṭhā tiṭṭhāmi, uparicchadanaṃ mama;
समन्ता योजनसतं, कणिकारेहि छादितं॥
Samantā yojanasataṃ, kaṇikārehi chāditaṃ.
१५.
15.
‘‘सट्ठितुरियसहस्सानि, सायपातमुपट्ठहुं।
‘‘Saṭṭhituriyasahassāni, sāyapātamupaṭṭhahuṃ;
परिवारेन्ति मं निच्चं, रत्तिन्दिवमतन्दिता॥
Parivārenti maṃ niccaṃ, rattindivamatanditā.
१६.
16.
‘‘तत्थ नच्चेहि गीतेहि, ताळेहि वादितेहि च।
‘‘Tattha naccehi gītehi, tāḷehi vāditehi ca;
रमामि खिड्डारतिया, मोदामि कामकामिहं॥
Ramāmi khiḍḍāratiyā, modāmi kāmakāmihaṃ.
१७.
17.
‘‘तत्थ भुत्वा पिवित्वा च, मोदामि तिदसे तदा।
‘‘Tattha bhutvā pivitvā ca, modāmi tidase tadā;
नारीगणेहि सहितो, मोदामि ब्यम्हमुत्तमे॥
Nārīgaṇehi sahito, modāmi byamhamuttame.
१८.
18.
‘‘सतानं पञ्चक्खत्तुञ्च, देवरज्जमकारयिं।
‘‘Satānaṃ pañcakkhattuñca, devarajjamakārayiṃ;
सतानं तीणिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं।
Satānaṃ tīṇikkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ;
पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
१९.
19.
‘‘भवाभवे संसरन्तो, महाभोगं लभामहं।
‘‘Bhavābhave saṃsaranto, mahābhogaṃ labhāmahaṃ;
भोगे मे ऊनता नत्थि, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Bhoge me ūnatā natthi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
२०.
20.
‘‘दुवे भवे संसरामि, देवत्ते अथ मानुसे।
‘‘Duve bhave saṃsarāmi, devatte atha mānuse;
अञ्ञं गतिं न जानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Aññaṃ gatiṃ na jānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
२१.
21.
‘‘दुवे कुले पजायामि, खत्तिये चापि ब्राह्मणे।
‘‘Duve kule pajāyāmi, khattiye cāpi brāhmaṇe;
नीचे कुले न जायामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Nīce kule na jāyāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
२२.
22.
‘‘हत्थियानं अस्सयानं, सिविकं सन्दमानिकं।
‘‘Hatthiyānaṃ assayānaṃ, sivikaṃ sandamānikaṃ;
लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
२३.
23.
‘‘दासीगणं दासगणं, नारियो समलङ्कता।
‘‘Dāsīgaṇaṃ dāsagaṇaṃ, nāriyo samalaṅkatā;
लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
२४.
24.
‘‘कोसेय्यकम्बलियानि, खोमकप्पासिकानि च।
‘‘Koseyyakambaliyāni, khomakappāsikāni ca;
लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
२५.
25.
‘‘नववत्थं नवफलं, नवग्गरसभोजनं।
‘‘Navavatthaṃ navaphalaṃ, navaggarasabhojanaṃ;
लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
२६.
26.
‘‘इमं खाद इमं भुञ्ज, इमम्हि सयने सय।
‘‘Imaṃ khāda imaṃ bhuñja, imamhi sayane saya;
लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
२७.
27.
‘‘सब्बत्थ पूजितो होमि, यसो अब्भुग्गतो मम।
‘‘Sabbattha pūjito homi, yaso abbhuggato mama;
महापक्खो सदा होमि, अभेज्जपरिसो सदा।
Mahāpakkho sadā homi, abhejjapariso sadā;
ञातीनं उत्तमो होमि, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Ñātīnaṃ uttamo homi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
२८.
28.
‘‘सीतं उण्हं न जानामि, परिळाहो न विज्जति।
‘‘Sītaṃ uṇhaṃ na jānāmi, pariḷāho na vijjati;
अथो चेतसिकं दुक्खं, हदये मे न विज्जति॥
Atho cetasikaṃ dukkhaṃ, hadaye me na vijjati.
२९.
29.
‘‘सुवण्णवण्णो हुत्वान, संसरामि भवाभवे।
‘‘Suvaṇṇavaṇṇo hutvāna, saṃsarāmi bhavābhave;
वेवण्णियं न जानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Vevaṇṇiyaṃ na jānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
३०.
30.
‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो।
‘‘Devalokā cavitvāna, sukkamūlena codito;
सावत्थियं पुरे जातो, महासाले सुअड्ढके॥
Sāvatthiyaṃ pure jāto, mahāsāle suaḍḍhake.
३१.
31.
‘‘पञ्च कामगुणे हित्वा, पब्बजिं अनगारियं।
‘‘Pañca kāmaguṇe hitvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं॥
Jātiyā sattavassohaṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
३२.
32.
‘‘उपसम्पादयी बुद्धो, गुणमञ्ञाय चक्खुमा।
‘‘Upasampādayī buddho, guṇamaññāya cakkhumā;
तरुणो पूजनीयोहं, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Taruṇo pūjanīyohaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
३३.
33.
‘‘दिब्बचक्खु विसुद्धं मे, समाधिकुसलो अहं।
‘‘Dibbacakkhu visuddhaṃ me, samādhikusalo ahaṃ;
अभिञ्ञापारमिप्पत्तो, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Abhiññāpāramippatto, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
३४.
34.
‘‘पटिसम्भिदा अनुप्पत्तो, इद्धिपादेसु कोविदो।
‘‘Paṭisambhidā anuppatto, iddhipādesu kovido;
धम्मेसु पारमिप्पत्तो, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Dhammesu pāramippatto, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
३५.
35.
‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि , यं बुद्धमभिपूजयिं।
‘‘Tiṃsakappasahassamhi , yaṃ buddhamabhipūjayiṃ;
दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
३६.
36.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
३७.
37.
‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;
तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
३८.
38.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं॥
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
इत्थं सुदं आयस्मा तिकणिकारपुप्फियो थेरो इमा
Itthaṃ sudaṃ āyasmā tikaṇikārapupphiyo thero imā
गाथायो अभासित्थाति।
Gāthāyo abhāsitthāti.
तिकणिकारपुप्फियत्थेरस्सापदानं पठमं।
Tikaṇikārapupphiyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
