Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೮. ತಿಕಣ್ಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Tikaṇṇasuttavaṇṇanā
೫೯. ಅಟ್ಠಮೇ ತಿಕಣ್ಣೋತಿ ತಸ್ಸ ನಾಮಂ। ಉಪಸಙ್ಕಮೀತಿ ‘‘ಸಮಣೋ ಕಿರ ಗೋತಮೋ ಪಣ್ಡಿತೋ, ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮಿ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಭುತ್ತಪಾತರಾಸೋ ಮಹಾಜನಪರಿವುತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ। ಭಗವತೋ ಸಮ್ಮುಖಾತಿ ದಸಬಲಸ್ಸ ಪುರತೋ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ। ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತೀತಿ ಕಸ್ಮಾ ಭಾಸತಿ? ಸೋ ಕಿರ ಇತೋ ಪುಬ್ಬೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಅಗತಪುಬ್ಬೋ। ಅಥಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಬುದ್ಧಾ ನಾಮ ದುರಾಸದಾ, ಮಯಿ ಪಠಮತರಂ ಅಕಥೇನ್ತೇ ಕಥೇಯ್ಯ ವಾ ನ ವಾ। ಸಚೇ ನ ಕಥೇಸ್ಸತಿ, ಅಥ ಮಂ ಸಮಾಗಮಟ್ಠಾನೇ ಕಥೇನ್ತಂ ಏವಂ ವಕ್ಖನ್ತಿ ‘ತ್ವಂ ಇಧ ಕಸ್ಮಾ ಕಥೇಸಿ, ಯೇನ ತೇ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ವಚನಮತ್ತಮ್ಪಿ ನ ಲದ್ಧ’ನ್ತಿ। ತಸ್ಮಾ ‘ಏವಂ ಮೇ ಅಯಂ ಗರಹಾ ಮುಚ್ಚಿಸ್ಸತೀ’’’ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ಭಾಸತಿ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪನ ಞಾಣಂ ಘಟ್ಟೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನೇವ ಭಾಸತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತಿ ತೇವಿಜ್ಜಕಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವಂಪಣ್ಡಿತಾ ಏವಂಧೀರಾ ಏವಂಬ್ಯತ್ತಾ ಏವಂಬಹುಸ್ಸುತಾ ಏವಂವಾದಿನೋ, ಏವಂಸಮ್ಮತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇತಿಪೀತಿ ಇಮಿನಾ ತೇಸಂ ಪಣ್ಡಿತಾದಿಆಕಾರಪರಿಚ್ಛೇದಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏತ್ತಕೇನ ಕಾರಣೇನ ಪಣ್ಡಿತಾ…ಪೇ॰… ಏತ್ತಕೇನ ಕಾರಣೇನ ಸಮ್ಮತಾತಿ ಅಯಞ್ಹಿ ಏತ್ಥ ಅತ್ಥೋ।
59. Aṭṭhame tikaṇṇoti tassa nāmaṃ. Upasaṅkamīti ‘‘samaṇo kira gotamo paṇḍito, gacchissāmi tassa santika’’nti cintetvā bhuttapātarāso mahājanaparivuto upasaṅkami. Bhagavato sammukhāti dasabalassa purato nisīditvā. Vaṇṇaṃ bhāsatīti kasmā bhāsati? So kira ito pubbe tathāgatassa santikaṃ agatapubbo. Athassa etadahosi – ‘‘buddhā nāma durāsadā, mayi paṭhamataraṃ akathente katheyya vā na vā. Sace na kathessati, atha maṃ samāgamaṭṭhāne kathentaṃ evaṃ vakkhanti ‘tvaṃ idha kasmā kathesi, yena te samaṇassa gotamassa santikaṃ gantvā vacanamattampi na laddha’nti. Tasmā ‘evaṃ me ayaṃ garahā muccissatī’’’ti maññamāno bhāsati. Kiñcāpi brāhmaṇānaṃ vaṇṇaṃ bhāsati, tathāgatassa pana ñāṇaṃ ghaṭṭessāmīti adhippāyeneva bhāsati. Evampi tevijjā brāhmaṇāti tevijjakabrāhmaṇā evaṃpaṇḍitā evaṃdhīrā evaṃbyattā evaṃbahussutā evaṃvādino, evaṃsammatāti attho. Itipīti iminā tesaṃ paṇḍitādiākāraparicchedaṃ dasseti. Ettakena kāraṇena paṇḍitā…pe… ettakena kāraṇena sammatāti ayañhi ettha attho.
ಯಥಾ ಕಥಂ ಪನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾತಿ ಕಾರಣವಚನಂ, ಕಥಂ ಪನಾತಿ ಪುಚ್ಛಾವಚನಂ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಕಥಂ ಪನ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ತೇವಿಜ್ಜಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ। ಯಥಾ ಏವಂ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಜಾನಿತುಂ, ತಂ ಕಾರಣಂ ವದೇಹೀತಿ। ತಂ ಸುತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ‘‘ಜಾನನಟ್ಠಾನೇಯೇವ ಮಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಪುಚ್ಛಿ, ನೋ ಅಜಾನನಟ್ಠಾನೇ’’ತಿ ಅತ್ತಮನೋ ಹುತ್ವಾ ಇಧ, ಭೋ ಗೋತಮಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಉಭತೋತಿ ದ್ವೀಹಿಪಿ ಪಕ್ಖೇಹಿ। ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚಾತಿ ಯಸ್ಸ ಮಾತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ, ಮಾತು ಮಾತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಮಾತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ। ಪಿತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ಪಿತು ಪಿತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಪಿತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ಸೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ। ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋತಿ ಯಸ್ಸ ಸಂಸುದ್ಧಾ ಮಾತು ಗಹಣೀ, ಕುಚ್ಛೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಸಮವೇಪಾಕಿನಿಯಾ ಗಹಣಿಯಾ’’ತಿ ಪನ ಏತ್ಥ ಕಮ್ಮಜತೇಜೋಧಾತು ಗಹಣೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ।
Yathā kathaṃ pana brāhmaṇāti ettha yathāti kāraṇavacanaṃ, kathaṃ panāti pucchāvacanaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – kathaṃ pana, brāhmaṇa, brāhmaṇā tevijjaṃ paññāpenti. Yathā evaṃ sakkā hoti jānituṃ, taṃ kāraṇaṃ vadehīti. Taṃ sutvā brāhmaṇo ‘‘jānanaṭṭhāneyeva maṃ sammāsambuddho pucchi, no ajānanaṭṭhāne’’ti attamano hutvā idha, bho gotamātiādimāha. Tattha ubhatoti dvīhipi pakkhehi. Mātito ca pitito cāti yassa mātā brāhmaṇī, mātu mātā brāhmaṇī, tassāpi mātā brāhmaṇī. Pitā brāhmaṇo, pitu pitā brāhmaṇo, tassāpi pitā brāhmaṇo, so ubhato sujāto mātito ca pitito ca. Saṃsuddhagahaṇikoti yassa saṃsuddhā mātu gahaṇī, kucchīti attho. ‘‘Samavepākiniyā gahaṇiyā’’ti pana ettha kammajatejodhātu gahaṇīti vuccati.
ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾತಿ ಏತ್ಥ ಪಿತು ಪಿತಾ ಪಿತಾಮಹೋ, ಪಿತಾಮಹಸ್ಸ ಯುಗಂ ಪಿತಾಮಹಯುಗಂ। ಯುಗನ್ತಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ವುಚ್ಚತಿ। ಅಭಿಲಾಪಮತ್ತಮೇವ ಚೇತಂ, ಅತ್ಥತೋ ಪನ ಪಿತಾಮಹೋಯೇವ ಪಿತಾಮಹಯುಗಂ। ತತೋ ಉದ್ಧಂ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಪುಬ್ಬಪುರಿಸಾ ಪಿತಾಮಹಗ್ಗಹಣೇನೇವ ಗಹಿತಾ। ಏವಂ ಯಾವ ಸತ್ತಮೋ ಪುರಿಸೋ, ತಾವ ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ, ಅಥ ವಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಕ್ಖಿತ್ತೋತಿ ‘‘ಅಪನೇಥ ಏತಂ, ಕಿಂ ಇಮಿನಾ’’ತಿ ಏವಂ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನವಕ್ಖಿತ್ತೋ। ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋತಿ ನ ಉಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ, ನ ಅಕ್ಕೋಸಂ ವಾ ನಿನ್ದಂ ವಾ ಪತ್ತಪುಬ್ಬೋ। ಕೇನ ಕಾರಣೇನಾತಿ? ಜಾತಿವಾದೇನ। ‘‘ಇತಿಪಿ ಹೀನಜಾತಿಕೋ ಏಸೋ’’ತಿ ಏವರೂಪೇನ ವಚನೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Yāva sattamā pitāmahayugāti ettha pitu pitā pitāmaho, pitāmahassa yugaṃ pitāmahayugaṃ. Yuganti āyuppamāṇaṃ vuccati. Abhilāpamattameva cetaṃ, atthato pana pitāmahoyeva pitāmahayugaṃ. Tato uddhaṃ sabbepi pubbapurisā pitāmahaggahaṇeneva gahitā. Evaṃ yāva sattamo puriso, tāva saṃsuddhagahaṇiko, atha vā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādenāti dasseti. Akkhittoti ‘‘apanetha etaṃ, kiṃ iminā’’ti evaṃ akkhitto anavakkhitto. Anupakkuṭṭhoti na upakkuṭṭho, na akkosaṃ vā nindaṃ vā pattapubbo. Kena kāraṇenāti? Jātivādena. ‘‘Itipi hīnajātiko eso’’ti evarūpena vacanenāti attho.
ಅಜ್ಝಾಯಕೋತಿ ಇದಂ ‘‘ನ ದಾನಿಮೇ ಝಾಯನ್ತಿ, ನ ದಾನಿಮೇ ಝಾಯನ್ತೀತಿ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅಜ್ಝಾಯಕಾ ಅಜ್ಝಾಯಕಾತೇವ ತತಿಯಂ ಅಕ್ಖರಂ ಉಪನಿಬ್ಬತ್ತ’’ನ್ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೩.೧೩೨) ಏವಂ ಪಠಮಕಪ್ಪಿಕಕಾಲೇ ಝಾನವಿರಹಿತಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಗರಹವಚನಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ। ಇದಾನಿ ಪನ ತಂ ಅಜ್ಝಾಯತೀತಿ ಅಜ್ಝಾಯಕೋ, ಮನ್ತೇ ಪರಿವತ್ತೇತೀತಿ ಇಮಿನಾ ಅತ್ಥೇನ ಪಸಂಸಾವಚನಂ ಕತ್ವಾ ವೋಹರನ್ತಿ। ಮನ್ತೇ ಧಾರೇತೀತಿ ಮನ್ತಧರೋ।
Ajjhāyakoti idaṃ ‘‘na dānime jhāyanti, na dānime jhāyantīti kho, vāseṭṭha, ajjhāyakā ajjhāyakāteva tatiyaṃ akkharaṃ upanibbatta’’nti (dī. ni. 3.132) evaṃ paṭhamakappikakāle jhānavirahitānaṃ brāhmaṇānaṃ garahavacanaṃ uppannaṃ. Idāni pana taṃ ajjhāyatīti ajjhāyako, mante parivattetīti iminā atthena pasaṃsāvacanaṃ katvā voharanti. Mante dhāretīti mantadharo.
ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನನ್ತಿ ಇರುಬ್ಬೇದಯಜುಬ್ಬೇದಸಾಮಬ್ಬೇದಾನಂ। ಓಟ್ಠಪಹತಕರಣವಸೇನ ಪಾರಂ ಗತೋತಿ ಪಾರಗೂ। ಸಹ ನಿಘಣ್ಡುನಾ ಚ ಕೇಟುಭೇನ ಚ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ। ನಿಘಣ್ಡೂತಿ ನಾಮನಿಘಣ್ಡುರುಕ್ಖಾದೀನಂ ವೇವಚನಪಕಾಸಕಸತ್ಥಂ। ಕೇಟುಭನ್ತಿ ಕಿರಿಯಾಕಪ್ಪವಿಕಪ್ಪೋ ಕವೀನಂ ಉಪಕಾರಾಯ ಸತ್ಥಂ। ಸಹ ಅಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದೇನ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ। ಅಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಚ ನಿರುತ್ತಿ ಚ। ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನನ್ತಿ ಆಥಬ್ಬಣವೇದಂ ಚತುತ್ಥಂ ಕತ್ವಾ ಇತಿಹ ಆಸ, ಇತಿಹ ಆಸಾತಿ ಈದಿಸವಚನಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ಪುರಾಣಕಥಾಸಙ್ಖಾತೋ ಖತ್ತವಿಜ್ಜಾಸಙ್ಖಾತೋ ವಾ ಇತಿಹಾಸೋ ಪಞ್ಚಮೋ ಏತೇಸನ್ತಿ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾ। ತೇಸಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ ವೇದಾನಂ।
Tiṇṇaṃ vedānanti irubbedayajubbedasāmabbedānaṃ. Oṭṭhapahatakaraṇavasena pāraṃ gatoti pāragū. Saha nighaṇḍunā ca keṭubhena ca sanighaṇḍukeṭubhānaṃ. Nighaṇḍūti nāmanighaṇḍurukkhādīnaṃ vevacanapakāsakasatthaṃ. Keṭubhanti kiriyākappavikappo kavīnaṃ upakārāya satthaṃ. Saha akkharappabhedena sākkharappabhedānaṃ. Akkharappabhedoti sikkhā ca nirutti ca. Itihāsapañcamānanti āthabbaṇavedaṃ catutthaṃ katvā itiha āsa, itiha āsāti īdisavacanapaṭisaṃyutto purāṇakathāsaṅkhāto khattavijjāsaṅkhāto vā itihāso pañcamo etesanti itihāsapañcamā. Tesaṃ itihāsapañcamānaṃ vedānaṃ.
ಪದಂ ತದವಸೇಸಞ್ಚ ಬ್ಯಾಕರಣಂ ಅಧೀಯತಿ ವೇದೇತಿ ಚಾತಿ ಪದಕೋ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ। ಲೋಕಾಯತಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿತಣ್ಡವಾದಸತ್ಥಂ। ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಮಹಾಪುರಿಸಾನಂ ಬುದ್ಧಾದೀನಂ ಲಕ್ಖಣದೀಪಕಂ ದ್ವಾದಸಸಹಸ್ಸಗನ್ಥಪಮಾಣಂ ಸತ್ಥಂ, ಯತ್ಥ ಸೋಳಸಸಹಸ್ಸಗಾಥಾಪದಪರಿಮಾಣಾ ಬುದ್ಧಮನ್ತಾ ನಾಮ ಅಹೇಸುಂ, ಯೇಸಂ ವಸೇನ ‘‘ಇಮಿನಾ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಬುದ್ಧಾ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ , ಇಮಿನಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ, ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ, ಅಸೀತಿ ಮಹಾಸಾವಕಾ, ಬುದ್ಧಮಾತಾ, ಬುದ್ಧಪಿತಾ, ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕಾ, ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಯಿಕಾ, ರಾಜಾ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ’’ತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ ಞಾಯತಿ। ಅನವಯೋತಿ ಇಮೇಸು ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನೂನೋ ಪರಿಪೂರಕಾರೀ, ಅವಯೋ ನ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅವಯೋ ನಾಮ ಯೋ ತಾನಿ ಅತ್ಥತೋ ಚ ಗನ್ಥತೋ ಚ ಸನ್ಧಾರೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ। ಅಥ ವಾ ಅನವಯೋತಿ ಅನು ಅವಯೋ, ಸನ್ಧಿವಸೇನ ಉಕಾರಲೋಪೋ। ಅನು ಅವಯೋ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಿಪ್ಪೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
Padaṃ tadavasesañca byākaraṇaṃ adhīyati vedeti cāti padako veyyākaraṇo. Lokāyataṃ vuccati vitaṇḍavādasatthaṃ. Mahāpurisalakkhaṇanti mahāpurisānaṃ buddhādīnaṃ lakkhaṇadīpakaṃ dvādasasahassaganthapamāṇaṃ satthaṃ, yattha soḷasasahassagāthāpadaparimāṇā buddhamantā nāma ahesuṃ, yesaṃ vasena ‘‘iminā lakkhaṇena samannāgatā buddhā nāma honti , iminā paccekabuddhā, dve aggasāvakā, asīti mahāsāvakā, buddhamātā, buddhapitā, aggupaṭṭhākā, aggupaṭṭhāyikā, rājā cakkavattī’’ti ayaṃ viseso ñāyati. Anavayoti imesu lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anūno paripūrakārī, avayo na hotīti vuttaṃ hoti. Avayo nāma yo tāni atthato ca ganthato ca sandhāretuṃ na sakkoti. Atha vā anavayoti anu avayo, sandhivasena ukāralopo. Anu avayo paripuṇṇasippoti attho.
ತೇನ ಹೀತಿ ಇದಂ ಭಗವಾ ನಂ ಆಯಾಚನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಇದಾನಿಸ್ಸ ಪಞ್ಹಂ ಕಥೇತುಂ ಕಾಲೋ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಆಹ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಯಸ್ಮಾ ಮಂ ಆಯಾಚಸಿ, ತಸ್ಮಾ ಸುಣಾಹೀತಿ। ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹೀತಿಆದಿ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ॰ ೧.೭೦) ವಿತ್ಥಾರಿತಮೇವ। ಇಧ ಪನೇತಂ ತಿಸ್ಸನ್ನಂ ವಿಜ್ಜಾನಂ ಪುಬ್ಬಭಾಗಪಟಿಪತ್ತಿದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ದ್ವಿನ್ನಂ ವಿಜ್ಜಾನಂ ಅನುಪದವಣ್ಣನಾ ಚೇವ ಭಾವನಾನಯೋ ಚ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ॰ ೨.೪೦೨ ಆದಯೋ) ವಿತ್ಥಾರಿತೋವ।
Tenahīti idaṃ bhagavā naṃ āyācantaṃ disvā ‘‘idānissa pañhaṃ kathetuṃ kālo’’ti ñatvā āha. Tassattho – yasmā maṃ āyācasi, tasmā suṇāhīti. Vivicceva kāmehītiādi visuddhimagge (visuddhi. 1.70) vitthāritameva. Idha panetaṃ tissannaṃ vijjānaṃ pubbabhāgapaṭipattidassanatthaṃ vuttanti veditabbaṃ. Tattha dvinnaṃ vijjānaṃ anupadavaṇṇanā ceva bhāvanānayo ca visuddhimagge (visuddhi. 2.402 ādayo) vitthāritova.
ಪಠಮಾ ವಿಜ್ಜಾತಿ ಪಠಮಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾತಿ ಪಠಮಾ, ವಿದಿತಕರಣಟ್ಠೇನ ವಿಜ್ಜಾ। ಕಿಂ ವಿದಿತಂ ಕರೋತಿ? ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ। ಅವಿಜ್ಜಾತಿ ತಸ್ಸೇವ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಸ್ಸ ಅವಿದಿತಕರಣಟ್ಠೇನ ತಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಕೋ ಮೋಹೋ ವುಚ್ಚತಿ। ತಮೋತಿ ಸ್ವೇವ ಮೋಹೋ ಪಟಿಚ್ಛಾದಕಟ್ಠೇನ ತಮೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಆಲೋಕೋತಿ ಸಾಯೇವ ವಿಜ್ಜಾ ಓಭಾಸಕರಣಟ್ಠೇನ ಆಲೋಕೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ವಿಜ್ಜಾ ಅಧಿಗತಾತಿ ಅಯಂ ಅತ್ಥೋ । ಸೇಸಂ ಪಸಂಸಾವಚನಂ। ಯೋಜನಾ ಪನೇತ್ಥ ಅಯಮಸ್ಸ ವಿಜ್ಜಾ ಅಧಿಗತಾ, ಅಥಸ್ಸ ಅಧಿಗತವಿಜ್ಜಸ್ಸ ಅವಿಜ್ಜಾ ವಿಹತಾ ವಿನಟ್ಠಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ವಿಜ್ಜಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ। ಇತರಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಪದದ್ವಯೇ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಯಥಾ ತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾತಿ ಓಪಮ್ಮಂ, ತನ್ತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಸತಿಯಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸೇನ ಅಪ್ಪಮತ್ತಸ್ಸ। ವೀರಿಯಾತಾಪೇನ ಆತಾಪಿನೋ। ಕಾಯೇ ಚ ಜೀವಿತೇ ಚ ಅನಪೇಕ್ಖತಾಯ ಪಹಿತತ್ತಸ್ಸ। ಪೇಸಿತತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಯಥಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಸ್ಸ ಆತಾಪಿನೋ ಪಹಿತತ್ತಸ್ಸ ವಿಹರತೋ ಅವಿಜ್ಜಾ ವಿಹಞ್ಞೇಯ್ಯ, ವಿಜ್ಜಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ। ತಮೋ ವಿಹಞ್ಞೇಯ್ಯ, ಆಲೋಕೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ತಸ್ಸ ಅವಿಜ್ಜಾ ವಿಹತಾ , ವಿಜ್ಜಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ। ತಮೋ ವಿಹತೋ, ಆಲೋಕೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ। ಏತಸ್ಸ ತೇನ ಪಧಾನಾನುಯೋಗಸ್ಸ ಅನುರೂಪಮೇವ ಫಲಂ ಲದ್ಧನ್ತಿ।
Paṭhamā vijjāti paṭhamaṃ uppannāti paṭhamā, viditakaraṇaṭṭhena vijjā. Kiṃ viditaṃ karoti? Pubbenivāsaṃ. Avijjāti tasseva pubbenivāsassa aviditakaraṇaṭṭhena tappaṭicchādako moho vuccati. Tamoti sveva moho paṭicchādakaṭṭhena tamoti vuccati. Ālokoti sāyeva vijjā obhāsakaraṇaṭṭhena ālokoti vuccati. Ettha ca vijjā adhigatāti ayaṃ attho . Sesaṃ pasaṃsāvacanaṃ. Yojanā panettha ayamassa vijjā adhigatā, athassa adhigatavijjassa avijjā vihatā vinaṭṭhāti attho. Kasmā? Yasmā vijjā uppannā. Itarasmimpi padadvaye eseva nayo. Yathā tanti ettha yathāti opammaṃ, tanti nipātamattaṃ. Satiyā avippavāsena appamattassa. Vīriyātāpena ātāpino. Kāye ca jīvite ca anapekkhatāya pahitattassa. Pesitattassāti attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avijjā vihaññeyya, vijjā uppajjeyya. Tamo vihaññeyya, āloko uppajjeyya, evameva tassa avijjā vihatā , vijjā uppannā. Tamo vihato, āloko uppanno. Etassa tena padhānānuyogassa anurūpameva phalaṃ laddhanti.
ಚುತೂಪಪಾತಕಥಾಯಂ ವಿಜ್ಜಾತಿ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಞಾಣವಿಜ್ಜಾ। ಅವಿಜ್ಜಾತಿ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತಿಪಟಿಸನ್ಧಿಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ ಅವಿಜ್ಜಾ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
Cutūpapātakathāyaṃ vijjāti dibbacakkhuñāṇavijjā. Avijjāti sattānaṃ cutipaṭisandhippaṭicchādikā avijjā. Sesaṃ vuttanayameva.
ತತಿಯವಿಜ್ಜಾಯ ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಾದಕಂ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಚಿತ್ತಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಆಸವಾನಂ ಖಯಞಾಣಾಯಾತಿ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಞಾಣತ್ಥಾಯ। ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಆಸವವಿನಾಸನತೋ ಆಸವಾನಂ ಖಯೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತತ್ರ ಚೇತಂ ಞಾಣಂ ತತ್ಥ ಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾತಿ। ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತೀತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನೀಹರತಿ। ಸೋ ಇದಂ ದುಕ್ಖನ್ತಿ ಏವಮಾದೀಸು ಏತ್ತಕಂ ದುಕ್ಖಂ, ನ ಇತೋ ಭಿಯ್ಯೋತಿ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸರಸಲಕ್ಖಣಪ್ಪಟಿವೇಧೇನ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ ಪಟಿವಿಜ್ಝತಿ, ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಕಂ ತಣ್ಹಂ ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ, ತದುಭಯಮ್ಪಿ ಯಂ ಠಾನಂ ಪತ್ವಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ , ತಂ ತೇಸಂ ಅಪವತ್ತಿಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ। ತಸ್ಸ ಚ ಸಮ್ಪಾಪಕಂ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಸರಸಲಕ್ಖಣಪ್ಪಟಿವೇಧೇನ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ ಪಟಿವಿಜ್ಝತೀತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Tatiyavijjāya so evaṃ samāhite citteti vipassanāpādakaṃ catutthajjhānacittaṃ veditabbaṃ. Āsavānaṃ khayañāṇāyāti arahattamaggañāṇatthāya. Arahattamaggo hi āsavavināsanato āsavānaṃ khayoti vuccati, tatra cetaṃ ñāṇaṃ tattha pariyāpannattāti. Cittaṃ abhininnāmetīti vipassanācittaṃ abhinīharati. So idaṃ dukkhanti evamādīsu ettakaṃ dukkhaṃ, na ito bhiyyoti sabbampi dukkhasaccaṃ sarasalakkhaṇappaṭivedhena yathābhūtaṃ pajānāti paṭivijjhati, tassa ca dukkhassa nibbattikaṃ taṇhaṃ ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti, tadubhayampi yaṃ ṭhānaṃ patvā nirujjhati , taṃ tesaṃ apavattiṃ nibbānaṃ ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti. Tassa ca sampāpakaṃ ariyamaggaṃ ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti sarasalakkhaṇappaṭivedhena yathābhūtaṃ pajānāti paṭivijjhatīti evamattho veditabbo.
ಏವಂ ಸರೂಪತೋ ಸಚ್ಚಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಕಿಲೇಸವಸೇನ ಪರಿಯಾಯತೋ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಇಮೇ ಆಸವಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಜಾನತೋ ಏವಂ ಪಸ್ಸತೋತಿ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಏವಂ ಪಸ್ಸನ್ತಸ್ಸ। ಸಹ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಕೋಟಿಪ್ಪತ್ತಂ ಮಗ್ಗಂ ಕಥೇಸಿ। ಕಾಮಾಸವಾತಿ ಕಾಮಾಸವತೋ। ವಿಮುಚ್ಚತೀತಿ ಇಮಿನಾ ಮಗ್ಗಕ್ಖಣಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಮಗ್ಗಕ್ಖಣೇ ಹಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ, ಫಲಕ್ಖಣೇ ವಿಮುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ವಿಮುತ್ತಸ್ಮಿಂ ವಿಮುತ್ತಮಿತಿ ಞಾಣನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಖೀಣಾ ಜಾತೀತಿಆದೀಹಿ ತಸ್ಸ ಭೂಮಿಂ। ತೇನ ಹಿ ಞಾಣೇನ ಸೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖನ್ತೋ ಖೀಣಾ ಜಾತೀತಿಆದೀನಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಕತಮಾ ಪನಸ್ಸ ಜಾತಿ ಖೀಣಾ, ಕಥಞ್ಚ ನಂ ಪಜಾನಾತೀತಿ? ನ ತಾವಸ್ಸ ಅತೀತಾ ಜಾತಿ ಖೀಣಾ ಪುಬ್ಬೇವ ಖೀಣತ್ತಾ, ನ ಅನಾಗತಾ, ಅನಾಗತೇ ವಾಯಾಮಾಭಾವತೋ, ನ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ, ವಿಜ್ಜಮಾನತ್ತಾ। ಯಾ ಪನ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅಭಾವಿತತ್ತಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಏಕಚತುಪಞ್ಚವೋಕಾರಭವೇಸು ಏಕಚತುಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಪ್ಪಭೇದಾ ಜಾತಿ, ಸಾ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಭಾವಿತತ್ತಾ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮತಂ ಆಪಜ್ಜನೇನ ಖೀಣಾ। ತಂ ಸೋ ಮಗ್ಗಭಾವನಾಯ ಪಹೀನಕಿಲೇಸೇ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಕಿಲೇಸಾಭಾವೇ ವಿಜ್ಜಮಾನಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಂ ಆಯತಿಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಧಿಕಂ ಹೋತೀತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಪಜಾನಾತಿ।
Evaṃ sarūpato saccāni dassetvā idāni kilesavasena pariyāyato dassento ime āsavātiādimāha. Tassa evaṃ jānato evaṃ passatoti tassa bhikkhuno evaṃ jānantassa evaṃ passantassa. Saha vipassanāya koṭippattaṃ maggaṃ kathesi. Kāmāsavāti kāmāsavato. Vimuccatīti iminā maggakkhaṇaṃ dasseti. Maggakkhaṇe hi cittaṃ vimuccati, phalakkhaṇe vimuttaṃ hoti. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇanti iminā paccavekkhaṇañāṇaṃ dasseti. Khīṇā jātītiādīhi tassa bhūmiṃ. Tena hi ñāṇena so paccavekkhanto khīṇā jātītiādīni pajānāti. Katamā panassa jāti khīṇā, kathañca naṃ pajānātīti? Na tāvassa atītā jāti khīṇā pubbeva khīṇattā, na anāgatā, anāgate vāyāmābhāvato, na paccuppannā, vijjamānattā. Yā pana maggassa abhāvitattā uppajjeyya ekacatupañcavokārabhavesu ekacatupañcakkhandhappabhedā jāti, sā maggassa bhāvitattā anuppādadhammataṃ āpajjanena khīṇā. Taṃ so maggabhāvanāya pahīnakilese paccavekkhitvā kilesābhāve vijjamānampi kammaṃ āyatiappaṭisandhikaṃ hotīti jānanto pajānāti.
ವುಸಿತನ್ತಿ ವುತ್ಥಂ ಪರಿವುತ್ಥಂ, ಕತಂ ಚರಿತಂ ನಿಟ್ಠಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತಿ ಮಗ್ಗಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ। ಪುಥುಜ್ಜನಕಲ್ಯಾಣಕೇನ ಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸತ್ತ ಸೇಕ್ಖಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಂ ವಸನ್ತಿ ನಾಮ, ಖೀಣಾಸವೋ ವುತ್ಥವಾಸೋ। ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಅತ್ತನೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖನ್ತೋ ‘‘ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಕತಂ ಕರಣೀಯನ್ತಿ ಚತೂಸು ಸಚ್ಚೇಸು ಚತೂಹಿ ಮಗ್ಗೇಹಿ ಪರಿಞ್ಞಾಪಹಾನಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಭಾವನಾಭಿಸಮಯವಸೇನ ಸೋಳಸವಿಧಮ್ಪಿ ಕಿಚ್ಚಂ ನಿಟ್ಠಾಪಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುಥುಜ್ಜನಕಲ್ಯಾಣಕಾದಯೋ ಹಿ ತಂ ಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಖೀಣಾಸವೋ ಕತಕರಣೀಯೋ। ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಅತ್ತನೋ ಕರಣೀಯಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖನ್ತೋ ‘‘ಕತಂ ಕರಣೀಯ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾತಿ ಪುನ ಇತ್ಥಭಾವಾಯ, ಏವಂ ಸೋಳಸವಿಧಕಿಚ್ಚಭಾವಾಯ ಕಿಲೇಸಕ್ಖಯಾಯ ವಾ ಮಗ್ಗಭಾವನಾಕಿಚ್ಚಂ ಮೇ ನತ್ಥೀತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಅಥ ವಾ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾತಿ ಇತ್ಥಭಾವತೋ, ಇಮಸ್ಮಾ ಏವಂ ಪಕಾರಾ ಇದಾನಿ ವತ್ತಮಾನಕ್ಖನ್ಧಸನ್ತಾನಾ ಅಪರಂ ಖನ್ಧಸನ್ತಾನಂ ಮಯ್ಹಂ ನತ್ಥಿ, ಇಮೇ ಪನ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ ಪರಿಞ್ಞಾತಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಛಿನ್ನಮೂಲಕಾ ರುಕ್ಖಾ ವಿಯ। ತೇ ಚರಿಮಕವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧೇನ ಅನುಪಾದಾನೋ ವಿಯ ಜಾತವೇದೋ ನಿಬ್ಬಾಯಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಇಧ ವಿಜ್ಜಾತಿ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಞಾಣವಿಜ್ಜಾ। ಅವಿಜ್ಜಾತಿ ಚತುಸಚ್ಚಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ ಅವಿಜ್ಜಾ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
Vusitanti vutthaṃ parivutthaṃ, kataṃ caritaṃ niṭṭhitanti attho. Brahmacariyanti maggabrahmacariyaṃ. Puthujjanakalyāṇakena hi saddhiṃ satta sekkhā brahmacariyavāsaṃ vasanti nāma, khīṇāsavo vutthavāso. Tasmā so attano brahmacariyavāsaṃ paccavekkhanto ‘‘vusitaṃ brahmacariya’’nti pajānāti. Kataṃ karaṇīyanti catūsu saccesu catūhi maggehi pariññāpahānasacchikiriyābhāvanābhisamayavasena soḷasavidhampi kiccaṃ niṭṭhāpitanti attho. Puthujjanakalyāṇakādayo hi taṃ kiccaṃ karonti, khīṇāsavo katakaraṇīyo. Tasmā so attano karaṇīyaṃ paccavekkhanto ‘‘kataṃ karaṇīya’’nti pajānāti. Nāparaṃ itthattāyāti puna itthabhāvāya, evaṃ soḷasavidhakiccabhāvāya kilesakkhayāya vā maggabhāvanākiccaṃ me natthīti pajānāti. Atha vā itthattāyāti itthabhāvato, imasmā evaṃ pakārā idāni vattamānakkhandhasantānā aparaṃ khandhasantānaṃ mayhaṃ natthi, ime pana pañcakkhandhā pariññātā tiṭṭhanti chinnamūlakā rukkhā viya. Te carimakaviññāṇanirodhena anupādāno viya jātavedo nibbāyissantīti pajānāti. Idha vijjāti arahattamaggañāṇavijjā. Avijjāti catusaccappaṭicchādikā avijjā. Sesaṃ vuttanayameva.
ಅನುಚ್ಚಾವಚಸೀಲಸ್ಸಾತಿ ಯಸ್ಸ ಸೀಲಂ ಕಾಲೇನ ಹಾಯತಿ, ಕಾಲೇನ ವಡ್ಢತಿ, ಸೋ ಉಚ್ಚಾವಚಸೀಲೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಪನ ಸೀಲಂ ಏಕನ್ತವಡ್ಢಿತಮೇವ। ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಅನುಚ್ಚಾವಚಸೀಲೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ವಸೀಭೂತನ್ತಿ ವಸಿಪ್ಪತ್ತಂ। ಸುಸಮಾಹಿತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ಸಮಾಹಿತಂ, ಆರಮ್ಮಣಮ್ಹಿ ಸುಟ್ಠಪಿತಂ। ಧೀರನ್ತಿ ಧಿತಿಸಮ್ಪನ್ನಂ। ಮಚ್ಚುಹಾಯಿನನ್ತಿ ಮಚ್ಚುಂ ಜಹಿತ್ವಾ ಠಿತಂ। ಸಬ್ಬಪ್ಪಹಾಯಿನನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇ ಪಾಪಧಮ್ಮೇ ಪಜಹಿತ್ವಾ ಠಿತಂ। ಬುದ್ಧನ್ತಿ ಚತುಸಚ್ಚಬುದ್ಧಂ। ಅನ್ತಿಮದೇಹಿನನ್ತಿ ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಸರೀರಧಾರಿನಂ। ತಂ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ ಗೋತಮನ್ತಿ ತಂ ಗೋತಮಗೋತ್ತಂ ಬುದ್ಧಸಾವಕಾ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ। ಅಥ ವಾ ಗೋತಮಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾವಕೋಪಿ ಗೋತಮೋ, ತಂ ಗೋತಮಂ ದೇವಮನುಸ್ಸಾ ನಮಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Anuccāvacasīlassāti yassa sīlaṃ kālena hāyati, kālena vaḍḍhati, so uccāvacasīlo nāma hoti. Khīṇāsavassa pana sīlaṃ ekantavaḍḍhitameva. Tasmā so anuccāvacasīlo nāma hoti. Vasībhūtanti vasippattaṃ. Susamāhitanti suṭṭhu samāhitaṃ, ārammaṇamhi suṭṭhapitaṃ. Dhīranti dhitisampannaṃ. Maccuhāyinanti maccuṃ jahitvā ṭhitaṃ. Sabbappahāyinanti sabbe pāpadhamme pajahitvā ṭhitaṃ. Buddhanti catusaccabuddhaṃ. Antimadehinanti sabbapacchimasarīradhārinaṃ. Taṃ namassanti gotamanti taṃ gotamagottaṃ buddhasāvakā namassanti. Atha vā gotamabuddhassa sāvakopi gotamo, taṃ gotamaṃ devamanussā namassantīti attho.
ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸನ್ತಿ ಪುಬ್ಬೇನಿವುತ್ಥಕ್ಖನ್ಧಪರಮ್ಪರಂ। ಯೋವೇತೀತಿ ಯೋ ಅವೇತಿ ಅವಗಚ್ಛತಿ। ಯೋವೇದೀತಿಪಿ ಪಾಠೋ। ಯೋ ಅವೇದಿ, ವಿದಿತಂ ಪಾಕಟಂ ಕತ್ವಾ ಠಿತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಗ್ಗಾಪಾಯಞ್ಚ ಪಸ್ಸತೀತಿ ಛ ಕಾಮಾವಚರೇ ನವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಅಪಾಯೇ ಪಸ್ಸತಿ। ಜಾತಿಕ್ಖಯಂ ಪತ್ತೋತಿ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತೋ। ಅಭಿಞ್ಞಾವೋಸಿತೋತಿ ಜಾನಿತ್ವಾ ಕಿಚ್ಚವೋಸಾನೇನ ವೋಸಿತೋ। ಮುನೀತಿ ಮೋನೇಯ್ಯೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಖೀಣಾಸವಮುನಿ। ಏತಾಹೀತಿ ಹೇಟ್ಠಾ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾಹಿ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಞಾಣಾದೀಹಿ। ನಾಞ್ಞಂ ಲಪಿತಲಾಪನನ್ತಿ ಯೋ ಪನಞ್ಞೋ ತೇವಿಜ್ಜೋತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಲಪಿತವಚನಮತ್ತಮೇವ ಲಪತಿ, ತಮಹಂ ತೇವಿಜ್ಜೋತಿ ನ ವದಾಮಿ, ಅತ್ತಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ಞತ್ವಾ ಪರಸ್ಸಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಕಥೇನ್ತಮೇವಾಹಂ ತೇವಿಜ್ಜೋತಿ ವದಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಲನ್ತಿ ಕೋಟ್ಠಾಸಂ। ನಾಗ್ಘತೀತಿ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ। ಇದಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವತೋ ಕಥಾಯ ಪಸನ್ನೋ ಪಸನ್ನಾಕಾರಂ ಕರೋನ್ತೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತನ್ತಿಆದಿಮಾಹ।
Pubbenivāsanti pubbenivutthakkhandhaparamparaṃ. Yovetīti yo aveti avagacchati. Yovedītipi pāṭho. Yo avedi, viditaṃ pākaṭaṃ katvā ṭhitoti attho. Saggāpāyañca passatīti cha kāmāvacare nava brahmaloke cattāro ca apāye passati. Jātikkhayaṃ pattoti arahattaṃ patto. Abhiññāvositoti jānitvā kiccavosānena vosito. Munīti moneyyena samannāgato khīṇāsavamuni. Etāhīti heṭṭhā niddiṭṭhāhi pubbenivāsañāṇādīhi. Nāññaṃ lapitalāpananti yo panañño tevijjoti aññehi lapitavacanamattameva lapati, tamahaṃ tevijjoti na vadāmi, attapaccakkhato ñatvā parassapi tisso vijjā kathentamevāhaṃ tevijjoti vadāmīti attho. Kalanti koṭṭhāsaṃ. Nāgghatīti na pāpuṇāti. Idāni brāhmaṇo bhagavato kathāya pasanno pasannākāraṃ karonto abhikkantantiādimāha.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೮. ತಿಕಣ್ಣಸುತ್ತಂ • 8. Tikaṇṇasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೮. ತಿಕಣ್ಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Tikaṇṇasuttavaṇṇanā