| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
තිකවාරවණ්‌ණනා
Tikavāravaṇṇanā
323. තිකෙසු ලොහිතුප්‌පාදාපත්‌තින්‌ති පාරාජිකාපත්‌තිං. ආවුසොවාදෙනාති ‘‘ආවුසො’’ති ආලපනෙන. ආපත්‌තින්‌ති දුක්‌කටාපත්‌තිං. සෙසා රත්‌තිඤ්‌චෙව දිවා චාති එත්‌ථ අරුණුග්‌ගමනෙ ආපජ්‌ජිතබ්‌බා පඨමකථිනාදී (පාරා. 459) සබ්‌බා ආපත්‌තියොපි රත්‌තින්‌දිවානං වෙමජ්‌ඣෙයෙව ආපජ්‌ජිතබ්‌බත්‌තා තතියකොට්‌ඨාසඤ්‌ඤෙව පවිට්‌ඨාති දට්‌ඨබ්‌බා. අථ වා උද්‌ධස්‌තෙ අරුණෙ ආපජ්‌ජිතබ්‌බත්‌තා දිවා ආපජ්‌ජිතබ්‌බෙසු එව පවිට්‌ඨාති දට්‌ඨබ්‌බා, අත්‌ථඞ්‌ගතෙ සූරියෙ භික්‌ඛුනියො ඔවාදනාපත්‌තියො, පන රත්‌තන්‌ධකාරෙ පුරිසෙන සද්‌ධිං සන්‌තිට්‌ඨනාපත්‌ති ච රත්‌තියඤ්‌ඤෙව ආපජ්‌ජිතබ්‌බා.
323. Tikesu lohituppādāpattinti pārājikāpattiṃ. Āvusovādenāti ‘‘āvuso’’ti ālapanena. Āpattinti dukkaṭāpattiṃ. Sesā rattiñceva divā cāti ettha aruṇuggamane āpajjitabbā paṭhamakathinādī (pārā. 459) sabbā āpattiyopi rattindivānaṃ vemajjheyeva āpajjitabbattā tatiyakoṭṭhāsaññeva paviṭṭhāti daṭṭhabbā. Atha vā uddhaste aruṇe āpajjitabbattā divā āpajjitabbesu eva paviṭṭhāti daṭṭhabbā, atthaṅgate sūriye bhikkhuniyo ovādanāpattiyo, pana rattandhakāre purisena saddhiṃ santiṭṭhanāpatti ca rattiyaññeva āpajjitabbā.
පුරෙභත්‌තං කුලානි උපසඞ්‌කමනඅනතිරිත්‌තභොජනාදීනි දිවා එව ආපජ්‌ජිතබ්‌බානි. කෙචි පන ‘‘භොජනපටිසංයුත්‌තානි සෙඛියානි, ගණභොජනාදීනි ච දිවා එව ආපජ්‌ජිතබ්‌බානී’’ති වදන්‌ති. තස්‌මා ඊදිසා ආපත්‌තියො මුඤ්‌චිත්‌වා සෙසාව තතියකොට්‌ඨාසං භජන්‌තීති වෙදිතබ්‌බං.
Purebhattaṃ kulāni upasaṅkamanaanatirittabhojanādīni divā eva āpajjitabbāni. Keci pana ‘‘bhojanapaṭisaṃyuttāni sekhiyāni, gaṇabhojanādīni ca divā eva āpajjitabbānī’’ti vadanti. Tasmā īdisā āpattiyo muñcitvā sesāva tatiyakoṭṭhāsaṃ bhajantīti veditabbaṃ.
න ඌනදසවස්‌සොති දසවස්‌සස්‌ස බාලස්‌සෙව පඤ්‌ඤත්‌තසික්‌ඛාපදත්‌තා වුත්‌තං. සද්‌ධිවිහාරිකඅන්‌තෙවාසිකෙසු අසම්‌මාවත්‌තනාපත්‌තිං, අලජ්‌ජීනං නිස්‌සයදානාදිම්‌පි දසවස්‌සොව ආපජ්‌ජති, වුට්‌ඨාපිනිං ද්‌වෙ වස්‌සානි අනනුබන්‌ධාදිම්‌පි ඌනදසවස්‌සා ආපජ්‌ජන්‌ති. අබ්‍යාකතචිත්‌තොති සුපන්‌තස්‌ස භවඞ්‌ගචිත්‌තං සන්‌ධාය වුත්‌තං.
Na ūnadasavassoti dasavassassa bālasseva paññattasikkhāpadattā vuttaṃ. Saddhivihārikaantevāsikesu asammāvattanāpattiṃ, alajjīnaṃ nissayadānādimpi dasavassova āpajjati, vuṭṭhāpiniṃ dve vassāni ananubandhādimpi ūnadasavassā āpajjanti. Abyākatacittoti supantassa bhavaṅgacittaṃ sandhāya vuttaṃ.
අප්‌පවාරෙන්‌තොති අනාදරියෙන අප්‌පවාරෙන්‌තො කෙනචි පච්‌චයෙන අප්‌පවාරෙත්‌වා කාළපක්‌ඛචාතුද්‌දසෙ සඞ්‌ඝෙ පවාරෙන්‌තෙ තත්‌ථ අනාදරියෙන අප්‌පවාරෙන්‌තො තමෙව ආපත්‌තිං කාළෙපි ආපජ්‌ජතීති ජුණ්‌හෙ එවාති නියමො න දිස්‌සති, පච්‌ඡිමවස්‌සංවුත්‌ථො පන පච්‌ඡිමකත්‌තිකපුණ්‌ණමියමෙව පවාරෙතුං ලබ්‌භතීති තත්‌ථ අප්‌පවාරණාපච්‌චයා ආපත්‌තිං ආපජ්‌ජමානො එව ජුණ්‌හෙ ආපජ්‌ජතීති නියමෙතබ්‌බොති දට්‌ඨබ්‌බං. ජුණ්‌හෙ කප්‌පතීති එත්‌ථාපි එසෙව නයො.
Appavārentoti anādariyena appavārento kenaci paccayena appavāretvā kāḷapakkhacātuddase saṅghe pavārente tattha anādariyena appavārento tameva āpattiṃ kāḷepi āpajjatīti juṇhe evāti niyamo na dissati, pacchimavassaṃvuttho pana pacchimakattikapuṇṇamiyameva pavāretuṃ labbhatīti tattha appavāraṇāpaccayā āpattiṃ āpajjamāno eva juṇhe āpajjatīti niyametabboti daṭṭhabbaṃ. Juṇhe kappatīti etthāpi eseva nayo.
‘‘අපච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා හෙමන්‌තෙ ආපජ්‌ජතී’’ති ඉමිනා ‘‘වස්‌සානං චාතුමාසං අධිට්‌ඨාතු’’න්‌ති නියමවචනෙනෙව අපච්‌චුද්‌ධරන්‌තස්‌ස දුක්‌කටන්‌ති දස්‌සෙති. වස්‌සානුපගමනඅකරණීයෙන පක්‌කමාදයොපි වස්‌සෙ එව ආපජ්‌ජති. වත්‌ථිකම්‌මාදිම්‌පි ගිලානො එව. අධොතපාදෙහි අක්‌කමනාදීනිපි අන්‌තො එව ආපජ්‌ජති . භික්‌ඛුනියා අනාපුච්‌ඡා ආරාමප්‌පවෙසනාදි ච අන්‌තොසීමායමෙව. නිස්‌සයපටිපන්‌නස්‌ස අනාපුච්‌ඡාදිසාපක්‌කමනාදි ච බහිසීමායමෙව. පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසෙ සන්‌තියා ආපත්‌තියා අනාවිකරණාපත්‌තිසමනුභාසනඌනවීසතිවස්‌සූපසම්‌පාදනාදිසබ්‌බඅධම්‌මකම්‌මාපත්‌තියොපි සඞ්‌ඝෙ එව. අධම්‌මෙන ගණුපොසථාදීසුපි ගණාදිමජ්‌ඣෙ එව. අලජ්‌ජිස්‌ස සන්‌තිකෙ නිස්‌සයග්‌ගහණාදිපි පුග්‌ගලස්‌ස සන්‌තිකෙ එව ආපජ්‌ජති.
‘‘Apaccuddharitvā hemante āpajjatī’’ti iminā ‘‘vassānaṃ cātumāsaṃ adhiṭṭhātu’’nti niyamavacaneneva apaccuddharantassa dukkaṭanti dasseti. Vassānupagamanaakaraṇīyena pakkamādayopi vasse eva āpajjati. Vatthikammādimpi gilāno eva. Adhotapādehi akkamanādīnipi anto eva āpajjati . Bhikkhuniyā anāpucchā ārāmappavesanādi ca antosīmāyameva. Nissayapaṭipannassa anāpucchādisāpakkamanādi ca bahisīmāyameva. Pātimokkhuddese santiyā āpattiyā anāvikaraṇāpattisamanubhāsanaūnavīsativassūpasampādanādisabbaadhammakammāpattiyopi saṅghe eva. Adhammena gaṇuposathādīsupi gaṇādimajjhe eva. Alajjissa santike nissayaggahaṇādipi puggalassa santike eva āpajjati.
තීණි අධම්‌මිකානි අමූළ්‌හවිනයස්‌ස දානානීති යො උම්‌මත්‌තකොපි වීතික්‌කමකාලෙ, අනුම්‌මත්‌තො සඤ්‌චිච්‌චෙව ආපත්‌තිං ආපජ්‌ජිත්‌වා භික්‌ඛූහි පච්‌ඡා චොදිතො සරමානො එව ‘‘න සරාමී’’ති වදති, යො ච ‘‘සුපිනං විය සරාමී’’ති වා මුසා වදති, යො ච උම්‌මත්‌තකකාලෙ කතං සබ්‌බම්‌පි සබ්‌බෙසං වට්‌ටතීති වදති, ඉමෙසං තිණ්‌ණං දින්‌නානි තීණි අමූළ්‌හවිනයස්‌ස දානානි අධම්‌මිකානි.
Tīṇi adhammikāni amūḷhavinayassa dānānīti yo ummattakopi vītikkamakāle, anummatto sañcicceva āpattiṃ āpajjitvā bhikkhūhi pacchā codito saramāno eva ‘‘na sarāmī’’ti vadati, yo ca ‘‘supinaṃ viya sarāmī’’ti vā musā vadati, yo ca ummattakakāle kataṃ sabbampi sabbesaṃ vaṭṭatīti vadati, imesaṃ tiṇṇaṃ dinnāni tīṇi amūḷhavinayassa dānāni adhammikāni.
අපකතත්‌තොති විනයෙ අපකතඤ්‌ඤූ. තෙනාහ ‘‘ආපත්‌තානාපත්‌තිං න ජානාතී’’ති (පරි. 325). ‘‘දිට්‌ඨිඤ්‌ච අනිස්‌සජ්‌ජන්‌තානංයෙව කම්‌මං කාතබ්‌බ’’න්‌ති ඉදං භික්‌ඛූහි ඔවදියමානස්‌ස දිට්‌ඨියා අනිස්‌සජ්‌ජනපච්‌චයා දුක්‌කටං, පාචිත්‌තියම්‌පි වා අවස්‌සමෙව සම්‌භවතීති වුත්‌තං.
Apakatattoti vinaye apakataññū. Tenāha ‘‘āpattānāpattiṃ na jānātī’’ti (pari. 325). ‘‘Diṭṭhiñca anissajjantānaṃyeva kammaṃ kātabba’’nti idaṃ bhikkhūhi ovadiyamānassa diṭṭhiyā anissajjanapaccayā dukkaṭaṃ, pācittiyampi vā avassameva sambhavatīti vuttaṃ.
මුඛාලම්‌බරකරණාදිභෙදොති මුඛභෙරීවාදනාදිප්‌පභෙදො. උපඝාතෙතීති විනාසෙති. බීජනිග්‌ගාහාදිකෙති චිත්‌තං බීජනිං ගාහෙත්‌වා අනුමොදනාදිකරණෙති අත්‌ථො.
Mukhālambarakaraṇādibhedoti mukhabherīvādanādippabhedo. Upaghātetīti vināseti. Bījaniggāhādiketi cittaṃ bījaniṃ gāhetvā anumodanādikaraṇeti attho.
තිකවාරවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Tikavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi / 3. තිකවාරො • 3. Tikavāro
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā / තිකවාරවණ්‌ණනා • Tikavāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / තිකවාරවණ්‌ණනා • Tikavāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / තිකවාරවණ්‌ණනා • Tikavāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / එකුත්‌තරිකනයො තිකවාරවණ්‌ණනා • Ekuttarikanayo tikavāravaṇṇanā
