Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ
Tikavāravaṇṇanā
༣༢༣. ཝོ ཏུམྷེཧི ན སམུདཱཙརིཏབྦཾ། ཝཙཱིསམྤཡུཏྟཾ ཀཱཡཀིརིཡཾ ཀཏྭཱཏི ཀཱཡེན ནིཔཙྩཀཱརཾ ཀཏྭཱཏི ཨཏྠོ། ཨུཔགྷཱཏེཏི ཝིནཱསེཏི། ཨོམདྡིཏྭཱཏི ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ། ཝདཏོཏི ཝདནྟསྶ། ‘‘བཱལསྶ ནིསྶཡོ དཱཏབྦོ’’ཏི དུཀེ ཨཱགཏཾ, ཨིདྷ པན ‘‘ན དཱཏབྦོ’’ཏི ཝུཏྟཾ, ཨཱཔཏྟིབཱཧུལླཾ སནྡྷཱཡ ནཱདཱཏབྦཾ, ‘‘ཨིམསྨཱ ཝིཧཱརཱ པརཾ མཱ ནིཀྑམཱཧི, ཝིནཡདྷརཱནཾ ཝཱ སནྟིཀཾ ཨཱགཙྪ ཝིནིཙྪཡཾ དཱཏུ’’ནྟི ཝུཏྟེ ཏསྶ ཝཙནཾ ན གཧེཏབྦནྟི ཨཏྠོ། ཏིཀབྷོཛནཾ ནཱམ སཙེ ཏཡོ ཧུཏྭཱ བྷུཉྫནྟི, གཎབྷོཛནེན ཨནཱཔཏྟི, ཨིདཾ སནྡྷཱཡ ཏིཀཾ། ‘‘པསུཏྟོ’’ཏི བཱཧུལླཏོ ཝུཏྟཾ། ཨཐ ཝཱ ནིཔཛྫིཏྭཱཏི ཨཏྠོ། ‘‘ཨིདཾ ཋཔེཏྭཱ གཙྪཱམི, ཏཱཝཀཱལིཀཾ བྷནྟེ དེཐཱཏི ཝུཏྟེ ‘ནཝཀམྨཱདིཨཏྠཾ ཝིནཱ དཱཏུཾ ན ཝཊྚཏཱི’’ཏི ལིཁིཏཾ། ཝིཀཔྤེཏྭཱ ཋཔིཏཾ ཝསྶིཀསཱཊིཀཾ པཙྪིམེ པཱཊིཔདདིཝསེ ནིཝཱསེནྟོ དུཀྐཊཾ ཨཱཔཛྫཏཱིཏི ཨཏྠོ། ཨཔཙྩུདྡྷརིཏྭཱཏི པཙྩུདྡྷརཎཾ ཨཀཏྭཱཏི ཨཏྠོ། ‘‘ཝིཀཔྤེཏུ’’ནྟི ཝཙནཏོ ཨཝིཀཔྤནཔཙྩཡཱ ཨཱཔཏྟི ཧེམནྟེ ཨཱཔཛྫཏི, ཝིཀཔྤནཱ པན ཀཏྟིཀཔུཎྞམདིཝསེ ཀཱཏབྦཱཏི དསྶནཏྠཾ ཝུཏྟནྟི ཉཱཏབྦཾ། ཨཡཾ ནཡོ ཨཝིཀཔྤནཾ སནྡྷཱཡ, པུརིམོ ཝིཀཔྤིཏཔརིབྷོགཔཙྩཡཱཔཏྟིཾ སནྡྷཱཡ། ཝཏྠཔཊིཙྪཱདི སབྦཀཔྤིཡཏཱཡཱཏི ཝཏྠཔཊིཙྪཱདི སབྦཏྠ ཀཔྤིཡཏྟཱཏི ཨཏྠོ། ཀེཙི ཨིམམཏྠཾ ཨསལླཀྑེཏྭཱ ‘‘ཝཏྠཔཊིཙྪཱདི སབྦཀཔྤིཡཏཱ ཏཱཡ པཊིཙྪནྣེནཱ’’ཏི ལིཁནྟི། ‘‘ཝཏྠམེཝ པཊིཙྪཱདི ཝཏྠཔཊིཙྪཱདཱི’’ཏི ཝིགྒཧཏྟཱ ‘‘ཏཱཡཱ’’ཏི ན ཡུཛྫཏི། ‘‘ཏེནཱ’’ཏི བྷཝིཏབྦཏྟཱཏི ཨིདཾ སབྦཾ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཎྛིཔདེ ལིཁིཏཾ, ཝིཙཱརེཏྭཱ གཧེཏབྦཾ།
323.Vo tumhehi na samudācaritabbaṃ. Vacīsampayuttaṃ kāyakiriyaṃ katvāti kāyena nipaccakāraṃ katvāti attho. Upaghāteti vināseti. Omadditvāti abhibhavitvā. Vadatoti vadantassa. ‘‘Bālassa nissayo dātabbo’’ti duke āgataṃ, idha pana ‘‘na dātabbo’’ti vuttaṃ, āpattibāhullaṃ sandhāya nādātabbaṃ, ‘‘imasmā vihārā paraṃ mā nikkhamāhi, vinayadharānaṃ vā santikaṃ āgaccha vinicchayaṃ dātu’’nti vutte tassa vacanaṃ na gahetabbanti attho. Tikabhojanaṃ nāma sace tayo hutvā bhuñjanti, gaṇabhojanena anāpatti, idaṃ sandhāya tikaṃ. ‘‘Pasutto’’ti bāhullato vuttaṃ. Atha vā nipajjitvāti attho. ‘‘Idaṃ ṭhapetvā gacchāmi, tāvakālikaṃ bhante dethāti vutte ‘navakammādiatthaṃ vinā dātuṃ na vaṭṭatī’’ti likhitaṃ. Vikappetvā ṭhapitaṃ vassikasāṭikaṃ pacchime pāṭipadadivase nivāsento dukkaṭaṃ āpajjatīti attho. Apaccuddharitvāti paccuddharaṇaṃ akatvāti attho. ‘‘Vikappetu’’nti vacanato avikappanapaccayā āpatti hemante āpajjati, vikappanā pana kattikapuṇṇamadivase kātabbāti dassanatthaṃ vuttanti ñātabbaṃ. Ayaṃ nayo avikappanaṃ sandhāya, purimo vikappitaparibhogapaccayāpattiṃ sandhāya. Vatthapaṭicchādi sabbakappiyatāyāti vatthapaṭicchādi sabbattha kappiyattāti attho. Keci imamatthaṃ asallakkhetvā ‘‘vatthapaṭicchādi sabbakappiyatā tāya paṭicchannenā’’ti likhanti. ‘‘Vatthameva paṭicchādi vatthapaṭicchādī’’ti viggahattā ‘‘tāyā’’ti na yujjati. ‘‘Tenā’’ti bhavitabbattāti idaṃ sabbaṃ aññatarasmiṃ gaṇṭhipade likhitaṃ, vicāretvā gahetabbaṃ.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / པརིཝཱརཔཱལི༹ • Parivārapāḷi / ༣. ཏིཀཝཱརོ • 3. Tikavāro
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / པརིཝཱར-ཨཊྛཀཐཱ • Parivāra-aṭṭhakathā / ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ • Tikavāravaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ • Tikavāravaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ • Tikavāravaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi / ཨེཀུཏྟརིཀནཡོ ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ • Ekuttarikanayo tikavāravaṇṇanā