Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā

    ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ

    Tikavāravaṇṇanā

    ༣༢༣. ཏིཀེསུ ལོཧིཏུཔྤཱདཱཔཏྟིནྟི པཱརཱཛིཀཱཔཏྟིཾ། ཨཱཝུསོཝཱདེནཱཏི ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཨཱལཔནེན། ཨཱཔཏྟིནྟི དུཀྐཊཱཔཏྟིཾ། སེསཱ རཏྟིཉྩེཝ དིཝཱ ཙཱཏི ཨེཏྠ ཨརུཎུགྒམནེ ཨཱཔཛྫིཏབྦཱ པཋམཀཐིནཱདཱི (པཱརཱ॰ ༤༥༩) སབྦཱ ཨཱཔཏྟིཡོཔི རཏྟིནྡིཝཱནཾ ཝེམཛ྄ཛྷེཡེཝ ཨཱཔཛྫིཏབྦཏྟཱ ཏཏིཡཀོཊྛཱསཉྙེཝ པཝིཊྛཱཏི དཊྛབྦཱ། ཨཐ ཝཱ ཨུདྡྷསྟེ ཨརུཎེ ཨཱཔཛྫིཏབྦཏྟཱ དིཝཱ ཨཱཔཛྫིཏབྦེསུ ཨེཝ པཝིཊྛཱཏི དཊྛབྦཱ, ཨཏྠངྒཏེ སཱུརིཡེ བྷིཀྑུནིཡོ ཨོཝཱདནཱཔཏྟིཡོ, པན རཏྟནྡྷཀཱརེ པུརིསེན སདྡྷིཾ སནྟིཊྛནཱཔཏྟི ཙ རཏྟིཡཉྙེཝ ཨཱཔཛྫིཏབྦཱ།

    323. Tikesu lohituppādāpattinti pārājikāpattiṃ. Āvusovādenāti ‘‘āvuso’’ti ālapanena. Āpattinti dukkaṭāpattiṃ. Sesā rattiñceva divā cāti ettha aruṇuggamane āpajjitabbā paṭhamakathinādī (pārā. 459) sabbā āpattiyopi rattindivānaṃ vemajjheyeva āpajjitabbattā tatiyakoṭṭhāsaññeva paviṭṭhāti daṭṭhabbā. Atha vā uddhaste aruṇe āpajjitabbattā divā āpajjitabbesu eva paviṭṭhāti daṭṭhabbā, atthaṅgate sūriye bhikkhuniyo ovādanāpattiyo, pana rattandhakāre purisena saddhiṃ santiṭṭhanāpatti ca rattiyaññeva āpajjitabbā.

    པུརེབྷཏྟཾ ཀུལཱནི ཨུཔསངྐམནཨནཏིརིཏྟབྷོཛནཱདཱིནི དིཝཱ ཨེཝ ཨཱཔཛྫིཏབྦཱནི། ཀེཙི པན ‘‘བྷོཛནཔཊིསཾཡུཏྟཱནི སེཁིཡཱནི, གཎབྷོཛནཱདཱིནི ཙ དིཝཱ ཨེཝ ཨཱཔཛྫིཏབྦཱནཱི’’ཏི ཝདནྟི། ཏསྨཱ ཨཱིདིསཱ ཨཱཔཏྟིཡོ མུཉྩིཏྭཱ སེསཱཝ ཏཏིཡཀོཊྛཱསཾ བྷཛནྟཱིཏི ཝེདིཏབྦཾ།

    Purebhattaṃ kulāni upasaṅkamanaanatirittabhojanādīni divā eva āpajjitabbāni. Keci pana ‘‘bhojanapaṭisaṃyuttāni sekhiyāni, gaṇabhojanādīni ca divā eva āpajjitabbānī’’ti vadanti. Tasmā īdisā āpattiyo muñcitvā sesāva tatiyakoṭṭhāsaṃ bhajantīti veditabbaṃ.

    ན ཨཱུནདསཝསྶོཏི དསཝསྶསྶ བཱལསྶེཝ པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཏྟཱ ཝུཏྟཾ། སདྡྷིཝིཧཱརིཀཨནྟེཝཱསིཀེསུ ཨསམྨཱཝཏྟནཱཔཏྟིཾ, ཨལཛྫཱིནཾ ནིསྶཡདཱནཱདིམྤི དསཝསྶོཝ ཨཱཔཛྫཏི, ཝུཊྛཱཔིནིཾ དྭེ ཝསྶཱནི ཨནནུབནྡྷཱདིམྤི ཨཱུནདསཝསྶཱ ཨཱཔཛྫནྟི། ཨབྱཱཀཏཙིཏྟོཏི སུཔནྟསྶ བྷཝངྒཙིཏྟཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ།

    Na ūnadasavassoti dasavassassa bālasseva paññattasikkhāpadattā vuttaṃ. Saddhivihārikaantevāsikesu asammāvattanāpattiṃ, alajjīnaṃ nissayadānādimpi dasavassova āpajjati, vuṭṭhāpiniṃ dve vassāni ananubandhādimpi ūnadasavassā āpajjanti. Abyākatacittoti supantassa bhavaṅgacittaṃ sandhāya vuttaṃ.

    ཨཔྤཝཱརེནྟོཏི ཨནཱདརིཡེན ཨཔྤཝཱརེནྟོ ཀེནཙི པཙྩཡེན ཨཔྤཝཱརེཏྭཱ ཀཱལ༹པཀྑཙཱཏུདྡསེ སངྒྷེ པཝཱརེནྟེ ཏཏྠ ཨནཱདརིཡེན ཨཔྤཝཱརེནྟོ ཏམེཝ ཨཱཔཏྟིཾ ཀཱལེ༹པི ཨཱཔཛྫཏཱིཏི ཛུཎྷེ ཨེཝཱཏི ནིཡམོ ན དིསྶཏི, པཙྪིམཝསྶཾཝུཏྠོ པན པཙྪིམཀཏྟིཀཔུཎྞམིཡམེཝ པཝཱརེཏུཾ ལབྦྷཏཱིཏི ཏཏྠ ཨཔྤཝཱརཎཱཔཙྩཡཱ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫམཱནོ ཨེཝ ཛུཎྷེ ཨཱཔཛྫཏཱིཏི ནིཡམེཏབྦོཏི དཊྛབྦཾ། ཛུཎྷེ ཀཔྤཏཱིཏི ཨེཏྠཱཔི ཨེསེཝ ནཡོ།

    Appavārentoti anādariyena appavārento kenaci paccayena appavāretvā kāḷapakkhacātuddase saṅghe pavārente tattha anādariyena appavārento tameva āpattiṃ kāḷepi āpajjatīti juṇhe evāti niyamo na dissati, pacchimavassaṃvuttho pana pacchimakattikapuṇṇamiyameva pavāretuṃ labbhatīti tattha appavāraṇāpaccayā āpattiṃ āpajjamāno eva juṇhe āpajjatīti niyametabboti daṭṭhabbaṃ. Juṇhe kappatīti etthāpi eseva nayo.

    ‘‘ཨཔཙྩུདྡྷརིཏྭཱ ཧེམནྟེ ཨཱཔཛྫཏཱི’’ཏི ཨིམིནཱ ‘‘ཝསྶཱནཾ ཙཱཏུམཱསཾ ཨདྷིཊྛཱཏུ’’ནྟི ནིཡམཝཙནེནེཝ ཨཔཙྩུདྡྷརནྟསྶ དུཀྐཊནྟི དསྶེཏི། ཝསྶཱནུཔགམནཨཀརཎཱིཡེན པཀྐམཱདཡོཔི ཝསྶེ ཨེཝ ཨཱཔཛྫཏི། ཝཏྠིཀམྨཱདིམྤི གིལཱནོ ཨེཝ། ཨདྷོཏཔཱདེཧི ཨཀྐམནཱདཱིནིཔི ཨནྟོ ཨེཝ ཨཱཔཛྫཏི ། བྷིཀྑུནིཡཱ ཨནཱཔུཙྪཱ ཨཱརཱམཔྤཝེསནཱདི ཙ ཨནྟོསཱིམཱཡམེཝ། ནིསྶཡཔཊིཔནྣསྶ ཨནཱཔུཙྪཱདིསཱཔཀྐམནཱདི ཙ བཧིསཱིམཱཡམེཝ། པཱཏིམོཀྑུདྡེསེ སནྟིཡཱ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཨནཱཝིཀརཎཱཔཏྟིསམནུབྷཱསནཨཱུནཝཱིསཏིཝསྶཱུཔསམྤཱདནཱདིསབྦཨདྷམྨཀམྨཱཔཏྟིཡོཔི སངྒྷེ ཨེཝ། ཨདྷམྨེན གཎུཔོསཐཱདཱིསུཔི གཎཱདིམཛ྄ཛྷེ ཨེཝ། ཨལཛྫིསྶ སནྟིཀེ ནིསྶཡགྒཧཎཱདིཔི པུགྒལསྶ སནྟིཀེ ཨེཝ ཨཱཔཛྫཏི།

    ‘‘Apaccuddharitvā hemante āpajjatī’’ti iminā ‘‘vassānaṃ cātumāsaṃ adhiṭṭhātu’’nti niyamavacaneneva apaccuddharantassa dukkaṭanti dasseti. Vassānupagamanaakaraṇīyena pakkamādayopi vasse eva āpajjati. Vatthikammādimpi gilāno eva. Adhotapādehi akkamanādīnipi anto eva āpajjati . Bhikkhuniyā anāpucchā ārāmappavesanādi ca antosīmāyameva. Nissayapaṭipannassa anāpucchādisāpakkamanādi ca bahisīmāyameva. Pātimokkhuddese santiyā āpattiyā anāvikaraṇāpattisamanubhāsanaūnavīsativassūpasampādanādisabbaadhammakammāpattiyopi saṅghe eva. Adhammena gaṇuposathādīsupi gaṇādimajjhe eva. Alajjissa santike nissayaggahaṇādipi puggalassa santike eva āpajjati.

    ཏཱིཎི ཨདྷམྨིཀཱནི ཨམཱུལ༹ྷཝིནཡསྶ དཱནཱནཱིཏི ཡོ ཨུམྨཏྟཀོཔི ཝཱིཏིཀྐམཀཱལེ, ཨནུམྨཏྟོ སཉྩིཙྩེཝ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ བྷིཀྑཱུཧི པཙྪཱ ཙོདིཏོ སརམཱནོ ཨེཝ ‘‘ན སརཱམཱི’’ཏི ཝདཏི, ཡོ ཙ ‘‘སུཔིནཾ ཝིཡ སརཱམཱི’’ཏི ཝཱ མུསཱ ཝདཏི, ཡོ ཙ ཨུམྨཏྟཀཀཱལེ ཀཏཾ སབྦམྤི སབྦེསཾ ཝཊྚཏཱིཏི ཝདཏི, ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ དིནྣཱནི ཏཱིཎི ཨམཱུལ༹ྷཝིནཡསྶ དཱནཱནི ཨདྷམྨིཀཱནི།

    Tīṇi adhammikāni amūḷhavinayassa dānānīti yo ummattakopi vītikkamakāle, anummatto sañcicceva āpattiṃ āpajjitvā bhikkhūhi pacchā codito saramāno eva ‘‘na sarāmī’’ti vadati, yo ca ‘‘supinaṃ viya sarāmī’’ti vā musā vadati, yo ca ummattakakāle kataṃ sabbampi sabbesaṃ vaṭṭatīti vadati, imesaṃ tiṇṇaṃ dinnāni tīṇi amūḷhavinayassa dānāni adhammikāni.

    ཨཔཀཏཏྟོཏི ཝིནཡེ ཨཔཀཏཉྙཱུ། ཏེནཱཧ ‘‘ཨཱཔཏྟཱནཱཔཏྟིཾ ན ཛཱནཱཏཱི’’ཏི (པརི॰ ༣༢༥)། ‘‘དིཊྛིཉྩ ཨནིསྶཛྫནྟཱནཾཡེཝ ཀམྨཾ ཀཱཏབྦ’’ནྟི ཨིདཾ བྷིཀྑཱུཧི ཨོཝདིཡམཱནསྶ དིཊྛིཡཱ ཨནིསྶཛྫནཔཙྩཡཱ དུཀྐཊཾ, པཱཙིཏྟིཡམྤི ཝཱ ཨཝསྶམེཝ སམྦྷཝཏཱིཏི ཝུཏྟཾ།

    Apakatattoti vinaye apakataññū. Tenāha ‘‘āpattānāpattiṃ na jānātī’’ti (pari. 325). ‘‘Diṭṭhiñca anissajjantānaṃyeva kammaṃ kātabba’’nti idaṃ bhikkhūhi ovadiyamānassa diṭṭhiyā anissajjanapaccayā dukkaṭaṃ, pācittiyampi vā avassameva sambhavatīti vuttaṃ.

    མུཁཱལམྦརཀརཎཱདིབྷེདོཏི མུཁབྷེརཱིཝཱདནཱདིཔྤབྷེདོ། ཨུཔགྷཱཏེཏཱིཏི ཝིནཱསེཏི། བཱིཛནིགྒཱཧཱདིཀེཏི ཙིཏྟཾ བཱིཛནིཾ གཱཧེཏྭཱ ཨནུམོདནཱདིཀརཎེཏི ཨཏྠོ།

    Mukhālambarakaraṇādibhedoti mukhabherīvādanādippabhedo. Upaghātetīti vināseti. Bījaniggāhādiketi cittaṃ bījaniṃ gāhetvā anumodanādikaraṇeti attho.

    ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།

    Tikavāravaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / པརིཝཱརཔཱལི༹ • Parivārapāḷi / ༣. ཏིཀཝཱརོ • 3. Tikavāro

    ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / པརིཝཱར-ཨཊྛཀཐཱ • Parivāra-aṭṭhakathā / ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ • Tikavāravaṇṇanā

    ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ • Tikavāravaṇṇanā

    ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ • Tikavāravaṇṇanā

    ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi / ཨེཀུཏྟརིཀནཡོ ཏིཀཝཱརཝཎྞནཱ • Ekuttarikanayo tikavāravaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact