Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi |
3. තිකවාරො
3. Tikavāro
323. අත්ථාපත්ති තිට්ඨන්තෙ භගවති ආපජ්ජති, නො පරිනිබ්බුතෙ; අත්ථාපත්ති පරිනිබ්බුතෙ භගවති ආපජ්ජති, නො තිට්ඨන්තෙ; අත්ථාපත්ති තිට්ඨන්තෙපි භගවති ආපජ්ජති පරිනිබ්බුතෙපි. අත්ථාපත්ති කාලෙ ආපජ්ජති, නො විකාලෙ; අත්ථාපත්ති විකාලෙ ආපජ්ජති, නො කාලෙ; අත්ථාපත්ති කාලෙ චෙව ආපජ්ජති විකාලෙ ච. අත්ථාපත්ති රත්තිං ආපජ්ජති, නො දිවා; අත්ථාපත්ති දිවා ආපජ්ජති, නො රත්තිං; අත්ථාපත්ති රත්තිඤ්චෙව ආපජ්ජති දිවා ච. අත්ථාපත්ති දසවස්සො ආපජ්ජති, නො ඌනදසවස්සො; අත්ථාපත්ති ඌනදසවස්සො ආපජ්ජති, නො දසවස්සො; අත්ථාපත්ති දසවස්සො චෙව ආපජ්ජති ඌනදසවස්සො ච. අත්ථාපත්ති පඤ්චවස්සො ආපජ්ජති, නො ඌනපඤ්චවස්සො; අත්ථාපත්ති ඌනපඤ්චවස්සො ආපජ්ජති, නො පඤ්චවස්සො; අත්ථාපත්ති පඤ්චවස්සො චෙව ආපජ්ජති ඌනපඤ්චවස්සො ච. අත්ථාපත්ති කුසලචිත්තො ආපජ්ජති; අත්ථාපත්ති අකුසලචිත්තො ආපජ්ජති; අත්ථාපත්ති අබ්යාකතචිත්තො ආපජ්ජති. අත්ථාපත්ති සුඛවෙදනාසමඞ්ගී ආපජ්ජති; අත්ථාපත්ති දුක්ඛවෙදනාසමඞ්ගී ආපජ්ජති; අත්ථාපත්ති අදුක්ඛමසුඛවෙදනාසමඞ්ගී ආපජ්ජති. තීණි චොදනාවත්ථූනි – දිට්ඨෙන, සුතෙන, පරිසඞ්කාය. තයො සලාකග්ගාහා – ගුළ්හකො, විවටකො 1, සකණ්ණජප්පකො. තයො පටික්ඛෙපා – මහිච්ඡතා, අසන්තුට්ඨිතා 2, අසල්ලෙඛතා. තයො අනුඤ්ඤාතා – අප්පිච්ඡතා, සන්තුට්ඨිතා, සල්ලෙඛතා. අපරෙපි තයො පටික්ඛෙපා – මහිච්ඡතා, අසන්තුට්ඨිතා, අමත්තඤ්ඤුතා. තයො අනුඤ්ඤාතා – අප්පිච්ඡතා, සන්තුට්ඨිතා, මත්තඤ්ඤුතා. තිස්සො පඤ්ඤත්තියො – පඤ්ඤත්ති, අනුපඤ්ඤත්ති, අනුප්පන්නපඤ්ඤත්ති. අපරාපි තිස්සො පඤ්ඤත්තියො – සබ්බත්ථපඤ්ඤත්ති, පදෙසපඤ්ඤත්ති, සාධාරණපඤ්ඤත්ති. අපරාපි තිස්සො පඤ්ඤත්තියො – අසාධාරණපඤ්ඤත්ති, එකතොපඤ්ඤත්ති, උභතොපඤ්ඤත්ති.
323. Atthāpatti tiṭṭhante bhagavati āpajjati, no parinibbute; atthāpatti parinibbute bhagavati āpajjati, no tiṭṭhante; atthāpatti tiṭṭhantepi bhagavati āpajjati parinibbutepi. Atthāpatti kāle āpajjati, no vikāle; atthāpatti vikāle āpajjati, no kāle; atthāpatti kāle ceva āpajjati vikāle ca. Atthāpatti rattiṃ āpajjati, no divā; atthāpatti divā āpajjati, no rattiṃ; atthāpatti rattiñceva āpajjati divā ca. Atthāpatti dasavasso āpajjati, no ūnadasavasso; atthāpatti ūnadasavasso āpajjati, no dasavasso; atthāpatti dasavasso ceva āpajjati ūnadasavasso ca. Atthāpatti pañcavasso āpajjati, no ūnapañcavasso; atthāpatti ūnapañcavasso āpajjati, no pañcavasso; atthāpatti pañcavasso ceva āpajjati ūnapañcavasso ca. Atthāpatti kusalacitto āpajjati; atthāpatti akusalacitto āpajjati; atthāpatti abyākatacitto āpajjati. Atthāpatti sukhavedanāsamaṅgī āpajjati; atthāpatti dukkhavedanāsamaṅgī āpajjati; atthāpatti adukkhamasukhavedanāsamaṅgī āpajjati. Tīṇi codanāvatthūni – diṭṭhena, sutena, parisaṅkāya. Tayo salākaggāhā – guḷhako, vivaṭako 3, sakaṇṇajappako. Tayo paṭikkhepā – mahicchatā, asantuṭṭhitā 4, asallekhatā. Tayo anuññātā – appicchatā, santuṭṭhitā, sallekhatā. Aparepi tayo paṭikkhepā – mahicchatā, asantuṭṭhitā, amattaññutā. Tayo anuññātā – appicchatā, santuṭṭhitā, mattaññutā. Tisso paññattiyo – paññatti, anupaññatti, anuppannapaññatti. Aparāpi tisso paññattiyo – sabbatthapaññatti, padesapaññatti, sādhāraṇapaññatti. Aparāpi tisso paññattiyo – asādhāraṇapaññatti, ekatopaññatti, ubhatopaññatti.
අත්ථාපත්ති බාලො ආපජ්ජති, නො පණ්ඩිතො; අත්ථාපත්ති පණ්ඩිතො ආපජ්ජති, නො බාලො; අත්ථාපත්ති බාලො චෙව ආපජ්ජති පණ්ඩිතො ච. අත්ථාපත්ති කාළෙ ආපජ්ජති, නො ජුණ්හෙ; අත්ථාපත්ති ජුණ්හෙ ආපජ්ජති, නො කාළෙ; අත්ථාපත්ති කාළෙ චෙව ආපජ්ජති ජුණ්හෙ ච. අත්ථි කාළෙ කප්පති, නො ජුණ්හෙ; අත්ථි ජුණ්හෙ කප්පති, නො කාළෙ; අත්ථි කාළෙ චෙව කප්පති ජුණ්හෙ ච. අත්ථාපත්ති හෙමන්තෙ ආපජ්ජති, නො ගිම්හෙ නො වස්සෙ; අත්ථාපත්ති ගිම්හෙ ආපජ්ජති, නො හෙමන්තෙ නො වස්සෙ; අත්ථාපත්ති වස්සෙ ආපජ්ජති, නො හෙමන්තෙ නො ගිම්හෙ. අත්ථාපත්ති සඞ්ඝො ආපජ්ජති, න ගණො න පුග්ගලො; අත්ථාපත්ති ගණො ආපජ්ජති, න සඞ්ඝො න පුග්ගලො; අත්ථාපත්ති පුග්ගලො ආපජ්ජති, න සඞ්ඝො න ගණො. අත්ථි සඞ්ඝස්ස කප්පති, න ගණස්ස න පුග්ගලස්ස; අත්ථි ගණස්ස කප්පති, න සඞ්ඝස්ස න පුග්ගලස්ස; අත්ථි පුග්ගලස්ස කප්පති, න සඞ්ඝස්ස න ගණස්ස. තිස්සො ඡාදනා වත්ථුං ඡාදෙති, නො ආපත්තිං; ආපත්තිං ඡාදෙති, නො වත්ථුං; වත්ථුඤ්චෙව ඡාදෙති ආපත්තිඤ්ච. තිස්සො පටිච්ඡාදියො – ජන්තාඝරපටිච්ඡාදි, උදකපටිච්ඡාදි, වත්ථපටිච්ඡාදි. 5 තීණි පටිච්ඡන්නානි වහන්ති, නො විවටානි – මාතුගාමො පටිච්ඡන්නො වහති, නො විවටො; බ්රාහ්මණානං මන්තා පටිච්ඡන්නා වහන්ති, නො විවටා; මිච්ඡාදිට්ඨි පටිච්ඡන්නා වහති, නො විවටා. තීණි විවටානි විරොචන්ති, නො පටිච්ඡන්නානි – චන්දමණ්ඩලං විවටං විරොචති, නො පටිච්ඡන්නං; සූරියමණ්ඩලං විවටං විරොචති, නො පටිච්ඡන්නං; තථාගතප්පවෙදිතො ධම්මවිනයො විවටො විරොචති, නො පටිච්ඡන්නො. තයො සෙනාසනග්ගාහා – පුරිමකො , පච්ඡිමකො, අන්තරාමුත්තකො. අත්ථාපත්ති ගිලානො ආපජ්ජති, නො අගිලානො; අත්ථාපත්ති අගිලානො ආපජ්ජති, නො ගිලානො; අත්ථාපත්ති ගිලානො චෙව ආපජ්ජති අගිලානො ච.
Atthāpatti bālo āpajjati, no paṇḍito; atthāpatti paṇḍito āpajjati, no bālo; atthāpatti bālo ceva āpajjati paṇḍito ca. Atthāpatti kāḷe āpajjati, no juṇhe; atthāpatti juṇhe āpajjati, no kāḷe; atthāpatti kāḷe ceva āpajjati juṇhe ca. Atthi kāḷe kappati, no juṇhe; atthi juṇhe kappati, no kāḷe; atthi kāḷe ceva kappati juṇhe ca. Atthāpatti hemante āpajjati, no gimhe no vasse; atthāpatti gimhe āpajjati, no hemante no vasse; atthāpatti vasse āpajjati, no hemante no gimhe. Atthāpatti saṅgho āpajjati, na gaṇo na puggalo; atthāpatti gaṇo āpajjati, na saṅgho na puggalo; atthāpatti puggalo āpajjati, na saṅgho na gaṇo. Atthi saṅghassa kappati, na gaṇassa na puggalassa; atthi gaṇassa kappati, na saṅghassa na puggalassa; atthi puggalassa kappati, na saṅghassa na gaṇassa. Tisso chādanā vatthuṃ chādeti, no āpattiṃ; āpattiṃ chādeti, no vatthuṃ; vatthuñceva chādeti āpattiñca. Tisso paṭicchādiyo – jantāgharapaṭicchādi, udakapaṭicchādi, vatthapaṭicchādi. 6 Tīṇi paṭicchannāni vahanti, no vivaṭāni – mātugāmo paṭicchanno vahati, no vivaṭo; brāhmaṇānaṃ mantā paṭicchannā vahanti, no vivaṭā; micchādiṭṭhi paṭicchannā vahati, no vivaṭā. Tīṇi vivaṭāni virocanti, no paṭicchannāni – candamaṇḍalaṃ vivaṭaṃ virocati, no paṭicchannaṃ; sūriyamaṇḍalaṃ vivaṭaṃ virocati, no paṭicchannaṃ; tathāgatappavedito dhammavinayo vivaṭo virocati, no paṭicchanno. Tayo senāsanaggāhā – purimako , pacchimako, antarāmuttako. Atthāpatti gilāno āpajjati, no agilāno; atthāpatti agilāno āpajjati, no gilāno; atthāpatti gilāno ceva āpajjati agilāno ca.
තීණි අධම්මිකානි පාතිමොක්ඛට්ඨපනානි. තීණි ධම්මිකානි පාතිමොක්ඛට්ඨපනානි. තයො පරිවාසා – පටිච්ඡන්නපරිවාසො, අප්පටිච්ඡන්නපරිවාසො, සුද්ධන්තපරිවාසො. තයො මානත්තා – පටිච්ඡන්නමානත්තං, අප්පටිච්ඡන්නමානත්තං, පක්ඛමානත්තං. තයො පාරිවාසිකස්ස භික්ඛුනො රත්තිච්ඡෙදා – සහවාසො, විප්පවාසො, අනාරොචනා. අත්ථාපත්ති අන්තො ආපජ්ජති, නො බහි; අත්ථාපත්ති බහි ආපජ්ජති, නො අන්තො; අත්ථාපත්ති අන්තො චෙව ආපජ්ජති බහි ච. අත්ථාපත්ති අන්තොසීමාය ආපජ්ජති, නො බහිසීමාය; අත්ථාපත්ති බහිසීමාය ආපජ්ජති, නො අන්තොසීමාය; අත්ථාපත්ති අන්තොසීමාය චෙව ආපජ්ජති බහිසීමාය ච. තීහාකාරෙහි ආපත්තිං ආපජ්ජති – කායෙන ආපජ්ජති, වාචාය ආපජ්ජති, කායෙන වාචාය ආපජ්ජති. අපරෙහිපි තීහාකාරෙහි ආපත්තිං ආපජ්ජති – සඞ්ඝමජ්ඣෙ, ගණමජ්ඣෙ, පුග්ගලස්ස සන්තිකෙ. තීහාකාරෙහි ආපත්තියා වුට්ඨාති – කායෙන වුට්ඨාති, වාචාය වුට්ඨාති, කායෙන වාචාය වුට්ඨාති. අපරෙහිපි තීහාකාරෙහි ආපත්තියා වුට්ඨාති – සඞ්ඝමජ්ඣෙ, ගණමජ්ඣෙ, පුග්ගලස්ස සන්තිකෙ. තීණි අධම්මිකානි අමූළ්හවිනයස්ස දානානි. තීණි ධම්මිකානි අමූළ්හවිනයස්ස දානානි.
Tīṇi adhammikāni pātimokkhaṭṭhapanāni. Tīṇi dhammikāni pātimokkhaṭṭhapanāni. Tayo parivāsā – paṭicchannaparivāso, appaṭicchannaparivāso, suddhantaparivāso. Tayo mānattā – paṭicchannamānattaṃ, appaṭicchannamānattaṃ, pakkhamānattaṃ. Tayo pārivāsikassa bhikkhuno ratticchedā – sahavāso, vippavāso, anārocanā. Atthāpatti anto āpajjati, no bahi; atthāpatti bahi āpajjati, no anto; atthāpatti anto ceva āpajjati bahi ca. Atthāpatti antosīmāya āpajjati, no bahisīmāya; atthāpatti bahisīmāya āpajjati, no antosīmāya; atthāpatti antosīmāya ceva āpajjati bahisīmāya ca. Tīhākārehi āpattiṃ āpajjati – kāyena āpajjati, vācāya āpajjati, kāyena vācāya āpajjati. Aparehipi tīhākārehi āpattiṃ āpajjati – saṅghamajjhe, gaṇamajjhe, puggalassa santike. Tīhākārehi āpattiyā vuṭṭhāti – kāyena vuṭṭhāti, vācāya vuṭṭhāti, kāyena vācāya vuṭṭhāti. Aparehipi tīhākārehi āpattiyā vuṭṭhāti – saṅghamajjhe, gaṇamajjhe, puggalassa santike. Tīṇi adhammikāni amūḷhavinayassa dānāni. Tīṇi dhammikāni amūḷhavinayassa dānāni.
7 තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය – භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො, බාලො හොති අබ්යත්තො, ආපත්තිබහුලො අනපදානො ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි. 8 තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො නියස්සකම්මං කරෙය්ය – භණ්ඩනකාරකො හොති…පෙ.… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො, බාලො හොති අබ්යත්තො, ආපත්තිබහුලො අනපදානො ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි. 9 තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය – භණ්ඩනකාරකො හොති…පෙ.… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො, බාලො හොති අබ්යත්තො, ආපත්තිබහුලො අනපදානො කුලදූකකො හොති පාපසමාචාරො පාපසමාචාරා දිස්සන්ති චෙව සුය්යන්ති ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො පටිසාරණීයකම්මං කරෙය්ය – භණ්ඩනකාරකො හොති…පෙ.… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො, බාලො හොති අබ්යත්තො, ආපත්ති බහුලො අනපදානො ගිහී අක්කොසති පරිභාසති. 10 තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය – භණ්ඩනකාරකො හොති…පෙ.… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො, බාලො හොති අබ්යත්තො, ආපත්තිබහුලො අනපදානො ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පස්සිතුං. 11 තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය – භණ්ඩනකාරකො හොති…පෙ.… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො, බාලො හොති අබ්යත්තො, ආපත්තිබහුලො අනපදානො ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පටිකාතුං. 12 තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය – භණ්ඩනකාරකො හොති…පෙ.… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො, බාලො හොති අබ්යත්තො, ආපත්තිබහුලො අනපදානො න ඉච්ඡති පාපිකං දිට්ඨිං පටිනිස්සජ්ජිතුං.
13 Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho tajjanīyakammaṃ kareyya – bhaṇḍanakārako hoti kalahakārako vivādakārako bhassakārako saṅghe adhikaraṇakārako, bālo hoti abyatto, āpattibahulo anapadāno gihisaṃsaṭṭho viharati ananulomikehi gihisaṃsaggehi. 14 Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho niyassakammaṃ kareyya – bhaṇḍanakārako hoti…pe… saṅghe adhikaraṇakārako, bālo hoti abyatto, āpattibahulo anapadāno gihisaṃsaṭṭho viharati ananulomikehi gihisaṃsaggehi. 15 Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho pabbājanīyakammaṃ kareyya – bhaṇḍanakārako hoti…pe… saṅghe adhikaraṇakārako, bālo hoti abyatto, āpattibahulo anapadāno kuladūkako hoti pāpasamācāro pāpasamācārā dissanti ceva suyyanti ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho paṭisāraṇīyakammaṃ kareyya – bhaṇḍanakārako hoti…pe… saṅghe adhikaraṇakārako, bālo hoti abyatto, āpatti bahulo anapadāno gihī akkosati paribhāsati. 16 Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho āpattiyā adassane ukkhepanīyakammaṃ kareyya – bhaṇḍanakārako hoti…pe… saṅghe adhikaraṇakārako, bālo hoti abyatto, āpattibahulo anapadāno āpattiṃ āpajjitvā na icchati āpattiṃ passituṃ. 17 Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho āpattiyā appaṭikamme ukkhepanīyakammaṃ kareyya – bhaṇḍanakārako hoti…pe… saṅghe adhikaraṇakārako, bālo hoti abyatto, āpattibahulo anapadāno āpattiṃ āpajjitvā na icchati āpattiṃ paṭikātuṃ. 18 Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhepanīyakammaṃ kareyya – bhaṇḍanakārako hoti…pe… saṅghe adhikaraṇakārako, bālo hoti abyatto, āpattibahulo anapadāno na icchati pāpikaṃ diṭṭhiṃ paṭinissajjituṃ.
තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො ආගාළ්හාය චෙතෙය්ය – භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො, බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො, ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො කම්මං කාතබ්බං – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. අපරෙහිපි තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො කම්මං කාතබ්බං – අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති. අපරෙහිපි තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො කම්මං කාතබ්බං – කායිකෙන දවෙන සමන්නාගතො හොති, වාචසිකෙන දවෙන සමන්නාගතො හොති, කායිකවාචසිකෙන දවෙන සමන්නාගතො හොති. අපරෙහිපි තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො කම්මං කාතබ්බං – කායිකෙන අනාචාරෙන සමන්නාගතො හොති, වාචසිකෙන අනාචාරෙන සමන්නාගතො හොති, කායිකවාචසිකෙන අනාචාරෙන සමන්නාගතො හොති. අපරෙහිපි තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො කම්මං කාතබ්බං – කායිකෙන උපඝාතිකෙන සමන්නාගතො හොති, වාචසිකෙන උපඝාතිකෙන සමන්නාගතො හොති, කායිකවාචසිකෙන උපඝාතිකෙන සමන්නාගතො හොති. අපරෙහිපි තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො කම්මං කාතබ්බං – කායිකෙන මිච්ඡාජීවෙන සමන්නාගතො හොති, වාචසිකෙන මිච්ඡාජීවෙන සමන්නාගතො හොති, කායිකවාචසිකෙන මිච්ඡාජීවෙන සමන්නාගතො හොති. අපරෙහිපි තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො කම්මං කාතබ්බං – ආපත්තිං ආපන්නො කම්මකතො උපසම්පාදෙති, නිස්සයං දෙති, සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති. අපරෙහිපි තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො කම්මං කාතබ්බං – යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන කම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං. අපරෙහිපි තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො කම්මං කාතබ්බං – බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති.
Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho āgāḷhāya ceteyya – bhaṇḍanakārako hoti kalahakārako vivādakārako bhassakārako saṅghe adhikaraṇakārako, bālo hoti abyatto āpattibahulo anapadāno, gihisaṃsaṭṭho viharati ananulomikehi gihisaṃsaggehi. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ kātabbaṃ – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Aparehipi tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ kātabbaṃ – adhisīle sīlavipanno hoti, ajjhācāre ācāravipanno hoti, atidiṭṭhiyā diṭṭhivipanno hoti. Aparehipi tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ kātabbaṃ – kāyikena davena samannāgato hoti, vācasikena davena samannāgato hoti, kāyikavācasikena davena samannāgato hoti. Aparehipi tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ kātabbaṃ – kāyikena anācārena samannāgato hoti, vācasikena anācārena samannāgato hoti, kāyikavācasikena anācārena samannāgato hoti. Aparehipi tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ kātabbaṃ – kāyikena upaghātikena samannāgato hoti, vācasikena upaghātikena samannāgato hoti, kāyikavācasikena upaghātikena samannāgato hoti. Aparehipi tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ kātabbaṃ – kāyikena micchājīvena samannāgato hoti, vācasikena micchājīvena samannāgato hoti, kāyikavācasikena micchājīvena samannāgato hoti. Aparehipi tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ kātabbaṃ – āpattiṃ āpanno kammakato upasampādeti, nissayaṃ deti, sāmaṇeraṃ upaṭṭhāpeti. Aparehipi tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ kātabbaṃ – yāya āpattiyā saṅghena kammaṃ kataṃ hoti taṃ āpattiṃ āpajjati, aññaṃ vā tādisikaṃ, tato vā pāpiṭṭhataraṃ. Aparehipi tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno kammaṃ kātabbaṃ – buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati.
තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො සඞ්ඝමජ්ඣෙ උපොසථං ඨපෙන්තස්ස – ‘‘අලං, භික්ඛු, මා භණ්ඩනං මා කලහං මා විග්ගහං මා විවාද’’න්ති ඔමද්දිත්වා සඞ්ඝෙන උපොසථො කාතබ්බො – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො සඞ්ඝමජ්ඣෙ පවාරණං ඨපෙන්තස්ස – ‘‘අලං, භික්ඛු, මා භණ්ඩනං මා කලහං මා විග්ගහං මා විවාද’’න්ති ඔමද්දිත්වා සඞ්ඝෙන පවාරෙතබ්බං – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො න කාචි සඞ්ඝසම්මුති දාතබ්බා – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝෙ න වොහරිතබ්බං 19 – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු න කිස්මිං චි පච්චෙකට්ඨානෙ ඨපෙතබ්බො – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නිස්සාය න වත්ථබ්බං – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නිස්සයො න දාතබ්බො – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ඔකාසකම්මං කාරාපෙන්තස්ස නාලං ඔකාසකම්මං කාතුං – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො සවචනීයං නාදාතබ්බං – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො විනයො න පුච්ඡිතබ්බො – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතෙන භික්ඛුනා විනයො න පුච්ඡිතබ්බො – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො විනයො න විස්සජ්ජෙතබ්බො – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතෙන භික්ඛුනා විනයො න විස්සජ්ජෙතබ්බො – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො අනුයොගො න දාතබ්බො – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතෙන භික්ඛුනා සද්ධිං විනයො න සාකච්ඡිතබ්බො 20 – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච. තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතෙන භික්ඛුනා න උපසම්පාදෙතබ්බං න නිස්සයො දාතබ්බො න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො – අලජ්ජී ච හොති, බාලො ච, අපකතත්තො ච.
Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno saṅghamajjhe uposathaṃ ṭhapentassa – ‘‘alaṃ, bhikkhu, mā bhaṇḍanaṃ mā kalahaṃ mā viggahaṃ mā vivāda’’nti omadditvā saṅghena uposatho kātabbo – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno saṅghamajjhe pavāraṇaṃ ṭhapentassa – ‘‘alaṃ, bhikkhu, mā bhaṇḍanaṃ mā kalahaṃ mā viggahaṃ mā vivāda’’nti omadditvā saṅghena pavāretabbaṃ – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno na kāci saṅghasammuti dātabbā – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatena bhikkhunā saṅghe na voharitabbaṃ 21 – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgato bhikkhu na kismiṃ ci paccekaṭṭhāne ṭhapetabbo – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno nissāya na vatthabbaṃ – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno nissayo na dātabbo – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa nālaṃ okāsakammaṃ kātuṃ – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno savacanīyaṃ nādātabbaṃ – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno vinayo na pucchitabbo – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatena bhikkhunā vinayo na pucchitabbo – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno vinayo na vissajjetabbo – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatena bhikkhunā vinayo na vissajjetabbo – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno anuyogo na dātabbo – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatena bhikkhunā saddhiṃ vinayo na sākacchitabbo 22 – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca. Tīhaṅgehi samannāgatena bhikkhunā na upasampādetabbaṃ na nissayo dātabbo na sāmaṇero upaṭṭhāpetabbo – alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca.
තයො උපොසථා – චාතුද්දසිකො, පන්නරසිකො, සාමග්ගිඋපොසථො. අපරෙපි තයො උපොසථා – සඞ්ඝෙඋපොසථො, ගණෙඋපොසථො, පුග්ගලෙඋපොසථො. අපරෙපි තයො උපොසථා – සුත්තුද්දෙසොඋපොසථො, පාරිසුද්ධිඋපොසථො, අධිට්ඨානුපොසථො. තිස්සො පවාරණා – චාතුද්දසිකා, පන්නරසිකා, සාමග්ගිපවාරණා. අපරාපි තිස්සො පවාරණා – සඞ්ඝෙපවාරණා, ගණෙපවාරණා, පුග්ගලෙපවාරණා. අපරාපි තිස්සො පවාරණා – තෙවාචිකාපවාරණා , ද්වෙවාචිකාපවාරණා, සමානවස්සිකාපවාරණා.
Tayo uposathā – cātuddasiko, pannarasiko, sāmaggiuposatho. Aparepi tayo uposathā – saṅgheuposatho, gaṇeuposatho, puggaleuposatho. Aparepi tayo uposathā – suttuddesouposatho, pārisuddhiuposatho, adhiṭṭhānuposatho. Tisso pavāraṇā – cātuddasikā, pannarasikā, sāmaggipavāraṇā. Aparāpi tisso pavāraṇā – saṅghepavāraṇā, gaṇepavāraṇā, puggalepavāraṇā. Aparāpi tisso pavāraṇā – tevācikāpavāraṇā , dvevācikāpavāraṇā, samānavassikāpavāraṇā.
තයො ආපායිකා නෙරයිකා – ඉදමප්පහාය, යො ච අබ්රහ්මචාරී බ්රහ්මචාරිපටිඤ්ඤො, යො ච සුද්ධං බ්රහ්මචාරිං පරිසුද්ධබ්රහ්මචරියං චරන්තං අමූලකෙන අබ්රහ්මචරියෙන අනුද්ධංසෙති, යො චායං එවංවාදී එවංදිට්ඨි 23 – ‘‘නත්ථි කාමෙසු දොසො’’ති සො කාමෙසු පාතබ්යතං ආපජ්ජති. 24 තීණි අකුසලමූලානි – ලොභො අකුසලමූලං, දොසො අකුසලමූලං, මොහො අකුසලමූලං. 25 තීණි කුසලමූලානි – අලොභො කුසලමූලං, අදොසො කුසලමූලං, අමොහො කුසලමූලං. තීණි දුච්චරිතානි – කායදුච්චරිතං, වචීදුච්චරිතං, මනොදුච්චරිතං. තීණි සුචරිතානි – කායසුචරිතං, වචීසුචරිතං, මනොසුචරිතං. තයො අත්ථවසෙ පටිච්ච භගවතා කුලෙසු තිකභොජනං පඤ්ඤත්තං – දුම්මඞ්කූනං පුග්ගලානං නිග්ගහාය, පෙසලානං භික්ඛූනං ඵාසුවිහාරාය, ‘‘මා පාපිච්ඡා පක්ඛං නිස්සාය සඞ්ඝං භින්දෙය්යු’’න්ති කුලානුද්දයතාය ච. 26 තීහි අසද්ධම්මෙහි අභිභූතො පරියාදින්නචිත්තො දෙවදත්තො ආපායිකො නෙරයිකො කප්පට්ඨො අතෙකිච්ඡො පාපිච්ඡතා පාපමිත්තතා ඔරමත්තකෙන විසෙසාධිගමෙන අන්තරා වොසානං ආපාදි. තිස්සො සම්මුතියො – දණ්ඩසම්මුති, සික්කාසම්මුති, දණ්ඩසික්කාසම්මුති. තිස්සො පාදුකා ධුවට්ඨානිකා අසඞ්කමනීයා – වච්චපාදුකා, පස්සාවපාදුකා, ආචමනපාදුකා. තිස්සො පාදඝංසනියො – සක්ඛරං, කථලා, සමුද්දඵෙණකොති.
Tayo āpāyikā nerayikā – idamappahāya, yo ca abrahmacārī brahmacāripaṭiñño, yo ca suddhaṃ brahmacāriṃ parisuddhabrahmacariyaṃ carantaṃ amūlakena abrahmacariyena anuddhaṃseti, yo cāyaṃ evaṃvādī evaṃdiṭṭhi 27 – ‘‘natthi kāmesu doso’’ti so kāmesu pātabyataṃ āpajjati. 28 Tīṇi akusalamūlāni – lobho akusalamūlaṃ, doso akusalamūlaṃ, moho akusalamūlaṃ. 29 Tīṇi kusalamūlāni – alobho kusalamūlaṃ, adoso kusalamūlaṃ, amoho kusalamūlaṃ. Tīṇi duccaritāni – kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ, manoduccaritaṃ. Tīṇi sucaritāni – kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ. Tayo atthavase paṭicca bhagavatā kulesu tikabhojanaṃ paññattaṃ – dummaṅkūnaṃ puggalānaṃ niggahāya, pesalānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihārāya, ‘‘mā pāpicchā pakkhaṃ nissāya saṅghaṃ bhindeyyu’’nti kulānuddayatāya ca. 30 Tīhi asaddhammehi abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho pāpicchatā pāpamittatā oramattakena visesādhigamena antarā vosānaṃ āpādi. Tisso sammutiyo – daṇḍasammuti, sikkāsammuti, daṇḍasikkāsammuti. Tisso pādukā dhuvaṭṭhānikā asaṅkamanīyā – vaccapādukā, passāvapādukā, ācamanapādukā. Tisso pādaghaṃsaniyo – sakkharaṃ, kathalā, samuddapheṇakoti.
තිකං නිට්ඨිතං.
Tikaṃ niṭṭhitaṃ.
තස්සුද්දානං –
Tassuddānaṃ –
තිට්ඨන්තෙ කාලෙ රත්තිඤ්ච, දස පඤ්ච කුසලෙන;
Tiṭṭhante kāle rattiñca, dasa pañca kusalena;
වෙදනා චොදනා වත්ථු, සලාකා ද්වෙ පටික්ඛිපා.
Vedanā codanā vatthu, salākā dve paṭikkhipā.
පඤ්ඤත්ති අපරෙ ද්වෙ ච, බාලො කාළෙ ච කප්පති;
Paññatti apare dve ca, bālo kāḷe ca kappati;
හෙමන්තෙ සඞ්ඝො සඞ්ඝස්ස, ඡාදනා ච පටිච්ඡාදි.
Hemante saṅgho saṅghassa, chādanā ca paṭicchādi.
පටිච්ඡන්නා විවටා ච, සෙනාසනගිලායනා;
Paṭicchannā vivaṭā ca, senāsanagilāyanā;
පාතිමොක්ඛං පරිවාසං, මානත්තා පාරිවාසිකා.
Pātimokkhaṃ parivāsaṃ, mānattā pārivāsikā.
අන්තො අන්තො ච සීමාය, ආපජ්ජති පුනාපරෙ;
Anto anto ca sīmāya, āpajjati punāpare;
වුට්ඨාති අපරෙ චෙව, අමූළ්හවිනයා දුවෙ.
Vuṭṭhāti apare ceva, amūḷhavinayā duve.
තජ්ජනීයා නියස්සා ච, පබ්බාජපටිසාරණී;
Tajjanīyā niyassā ca, pabbājapaṭisāraṇī;
අදස්සනා පටිකම්මෙ, අනිස්සග්ගෙ ච දිට්ඨියා.
Adassanā paṭikamme, anissagge ca diṭṭhiyā.
ආගාළ්හකම්මාධිසීලෙ, දවානාචාර ඝාතිකා;
Āgāḷhakammādhisīle, davānācāra ghātikā;
ආජීවාපන්නා තාදිසිකා, අවණ්ණුපොසථෙන ච.
Ājīvāpannā tādisikā, avaṇṇuposathena ca.
පවාරණා සම්මුති ච, වොහාරපච්චෙකෙන ච;
Pavāraṇā sammuti ca, vohārapaccekena ca;
න වත්ථබ්බං න දාතබ්බං, ඔකාසං න කරෙ තථා.
Na vatthabbaṃ na dātabbaṃ, okāsaṃ na kare tathā.
න කරෙ සවචනීයං, න පුච්ඡිතබ්බකා දුවෙ;
Na kare savacanīyaṃ, na pucchitabbakā duve;
න විස්සජ්ජෙ දුවෙ චෙව, අනුයොගම්පි නො දදෙ.
Na vissajje duve ceva, anuyogampi no dade.
සාකච්ඡා උපසම්පදා, නිස්සයසාමණෙරා ච;
Sākacchā upasampadā, nissayasāmaṇerā ca;
උපොසථතිකා තීණි, පවාරණතිකා තයො.
Uposathatikā tīṇi, pavāraṇatikā tayo.
ආපායිකා අකුසලා, කුසලා චරිතා දුවෙ;
Āpāyikā akusalā, kusalā caritā duve;
තිකභොජනසද්ධම්මෙ, සම්මුති පාදුකෙන ච;
Tikabhojanasaddhamme, sammuti pādukena ca;
පාදඝංසනිකා චෙව, උද්දානං තිකකෙ ඉදන්ති.
Pādaghaṃsanikā ceva, uddānaṃ tikake idanti.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / පරිවාර-අට්ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā / තිකවාරවණ්ණනා • Tikavāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / තිකවාරවණ්ණනා • Tikavāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / තිකවාරවණ්ණනා • Tikavāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / තිකවාරවණ්ණනා • Tikavāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / එකුත්තරිකනයො තිකවාරවණ්ණනා • Ekuttarikanayo tikavāravaṇṇanā