Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၈. တိကိစ္ဆကသုတ္တံ
8. Tikicchakasuttaṃ
၁၀၈. ‘‘တိကိစ္ဆကာ , ဘိက္ခဝေ, ဝိရေစနံ ဒေန္တိ ပိတ္တသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ အာဗာဓာနံ ပဋိဃာတာယ, သေမ္ဟသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ အာဗာဓာနံ ပဋိဃာတာယ, ဝာတသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ အာဗာဓာနံ ပဋိဃာတာယ။ အတ္ထေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဝိရေစနံ; ‘နေတံ နတ္ထီ’တိ ဝဒာမိ။ တဉ္စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ဝိရေစနံ သမ္ပဇ္ဇတိပိ ဝိပဇ္ဇတိပိ။
108. ‘‘Tikicchakā , bhikkhave, virecanaṃ denti pittasamuṭṭhānānampi ābādhānaṃ paṭighātāya, semhasamuṭṭhānānampi ābādhānaṃ paṭighātāya, vātasamuṭṭhānānampi ābādhānaṃ paṭighātāya. Atthetaṃ, bhikkhave, virecanaṃ; ‘netaṃ natthī’ti vadāmi. Tañca kho etaṃ, bhikkhave, virecanaṃ sampajjatipi vipajjatipi.
‘‘အဟဉ္စ ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယံ ဝိရေစနံ ဒေသေသ္သာမိ, ယံ ဝိရေစနံ သမ္ပဇ္ဇတိယေဝ နော ဝိပဇ္ဇတိ, ယံ ဝိရေစနံ အာဂမ္မ ဇာတိဓမ္မာ သတ္တာ ဇာတိယာ ပရိမုစ္စန္တိ, ဇရာဓမ္မာ သတ္တာ ဇရာယ ပရိမုစ္စန္တိ, မရဏဓမ္မာ သတ္တာ မရဏေန ပရိမုစ္စန္တိ, သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသဓမ္မာ သတ္တာ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသေဟိ ပရိမုစ္စန္တိ။ တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ; ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
‘‘Ahañca kho, bhikkhave, ariyaṃ virecanaṃ desessāmi, yaṃ virecanaṃ sampajjatiyeva no vipajjati, yaṃ virecanaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccanti, maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ကတမဉ္စ တံ, ဘိက္ခဝေ, အရိယံ ဝိရေစနံ, ယံ ဝိရေစနံ သမ္ပဇ္ဇတိယေဝ နော ဝိပဇ္ဇတိ, ယံ ဝိရေစနံ အာဂမ္မ ဇာတိဓမ္မာ သတ္တာ ဇာတိယာ ပရိမုစ္စန္တိ, ဇရာဓမ္မာ သတ္တာ ဇရာယ ပရိမုစ္စန္တိ, မရဏဓမ္မာ သတ္တာ မရဏေန ပရိမုစ္စန္တိ , သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသဓမ္မာ သတ္တာ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသေဟိ ပရိမုစ္စန္တိ?
‘‘Katamañca taṃ, bhikkhave, ariyaṃ virecanaṃ, yaṃ virecanaṃ sampajjatiyeva no vipajjati, yaṃ virecanaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccanti, maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti , sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti?
‘‘သမ္မာဒိဋ္ဌိကသ္သ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဝိရိတ္တာ ဟောတိ; ယေ စ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ အနေကေ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ တေ စသ္သ ဝိရိတ္တာ ဟောန္တိ; သမ္မာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ။
‘‘Sammādiṭṭhikassa, bhikkhave, micchādiṭṭhi virittā hoti; ye ca micchādiṭṭhipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti te cassa virittā honti; sammādiṭṭhipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti.
‘‘သမ္မာသင္ကပ္ပသ္သ , ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာသင္ကပ္ပော ဝိရိတ္တော ဟောတိ။ပေ.။ သမ္မာဝာစသ္သ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဝာစာ ဝိရိတ္တာ ဟောတိ။ သမ္မာကမ္မန္တသ္သ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာကမ္မန္တော ဝိရိတ္တော ဟောတိ။ သမ္မာအာဇီဝသ္သ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာအာဇီဝော ဝိရိတ္တော ဟောတိ။ သမ္မာဝာယာမသ္သ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဝာယာမော ဝိရိတ္တော ဟောတိ။ သမ္မာသတိသ္သ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာသတိ ဝိရိတ္တာ ဟောတိ။ သမ္မာသမာဓိသ္သ , ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာသမာဓိ ဝိရိတ္တော ဟောတိ။ သမ္မာဉာဏိသ္သ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဉာဏံ ဝိရိတ္တံ ဟောတိ။ပေ.။။
‘‘Sammāsaṅkappassa , bhikkhave, micchāsaṅkappo viritto hoti…pe… sammāvācassa, bhikkhave, micchāvācā virittā hoti… sammākammantassa, bhikkhave, micchākammanto viritto hoti… sammāājīvassa, bhikkhave, micchāājīvo viritto hoti… sammāvāyāmassa, bhikkhave, micchāvāyāmo viritto hoti… sammāsatissa, bhikkhave, micchāsati virittā hoti… sammāsamādhissa , bhikkhave, micchāsamādhi viritto hoti… sammāñāṇissa, bhikkhave, micchāñāṇaṃ virittaṃ hoti…pe….
‘‘သမ္မာဝိမုတ္တိသ္သ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဝိမုတ္တိ ဝိရိတ္တာ ဟောတိ; ယေ စ မိစ္ဆာဝိမုတ္တိပစ္စယာ အနေကေ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ တေ စသ္သ ဝိရိတ္တာ ဟောန္တိ; သမ္မာဝိမုတ္တိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဣဒံ ခော တံ, ဘိက္ခဝေ, အရိယံ ဝိရေစနံ ယံ ဝိရေစနံ သမ္ပဇ္ဇတိယေဝ နော ဝိပဇ္ဇတိ, ယံ ဝိရေစနံ အာဂမ္မ ဇာတိဓမ္မာ သတ္တာ ဇာတိယာ ပရိမုစ္စန္တိ။ပေ.။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသေဟိ ပရိမုစ္စန္တီ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။
‘‘Sammāvimuttissa, bhikkhave, micchāvimutti virittā hoti; ye ca micchāvimuttipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti te cassa virittā honti; sammāvimuttipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Idaṃ kho taṃ, bhikkhave, ariyaṃ virecanaṃ yaṃ virecanaṃ sampajjatiyeva no vipajjati, yaṃ virecanaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti…pe… sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccantī’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၈-၁၀. တိကိစ္ဆကသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 8-10. Tikicchakasuttādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁-၁၂. သမဏသညာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 1-12. Samaṇasaññāsuttādivaṇṇanā