| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੮. ਤਿਕਿਚ੍ਛਕਸੁਤ੍ਤਂ
8. Tikicchakasuttaṃ
੧੦੮. ‘‘ਤਿਕਿਚ੍ਛਕਾ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿਰੇਚਨਂ ਦੇਨ੍ਤਿ ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਆਬਾਧਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯ, ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਆਬਾਧਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯ, વਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਆਬਾਧਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯ। ਅਤ੍ਥੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿਰੇਚਨਂ; ‘ਨੇਤਂ ਨਤ੍ਥੀ’ਤਿ વਦਾਮਿ। ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਏਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿਰੇਚਨਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿਪਿ વਿਪਜ੍ਜਤਿਪਿ।
108. ‘‘Tikicchakā , bhikkhave, virecanaṃ denti pittasamuṭṭhānānampi ābādhānaṃ paṭighātāya, semhasamuṭṭhānānampi ābādhānaṃ paṭighātāya, vātasamuṭṭhānānampi ābādhānaṃ paṭighātāya. Atthetaṃ, bhikkhave, virecanaṃ; ‘netaṃ natthī’ti vadāmi. Tañca kho etaṃ, bhikkhave, virecanaṃ sampajjatipi vipajjatipi.
‘‘ਅਹਞ੍ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਂ વਿਰੇਚਨਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ વਿਰੇਚਨਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿਯੇવ ਨੋ વਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਂ વਿਰੇਚਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਯਾ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਜਰਾਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਰਾਯ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਮਰਣਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਮਰਣੇਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸੇਹਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ; ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
‘‘Ahañca kho, bhikkhave, ariyaṃ virecanaṃ desessāmi, yaṃ virecanaṃ sampajjatiyeva no vipajjati, yaṃ virecanaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccanti, maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਕਤਮਞ੍ਚ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਂ વਿਰੇਚਨਂ, ਯਂ વਿਰੇਚਨਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿਯੇવ ਨੋ વਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਂ વਿਰੇਚਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਯਾ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਜਰਾਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਰਾਯ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਮਰਣਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਮਰਣੇਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ , ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸੇਹਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ?
‘‘Katamañca taṃ, bhikkhave, ariyaṃ virecanaṃ, yaṃ virecanaṃ sampajjatiyeva no vipajjati, yaṃ virecanaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccanti, maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti , sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti?
‘‘ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ વਿਰਿਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ; ਯੇ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ ਅਨੇਕੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਿ ਤੇ ਚਸ੍ਸ વਿਰਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਅਨੇਕੇ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਭਾવਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ।
‘‘Sammādiṭṭhikassa, bhikkhave, micchādiṭṭhi virittā hoti; ye ca micchādiṭṭhipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti te cassa virittā honti; sammādiṭṭhipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti.
‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ વਿਰਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਸਮ੍ਮਾવਾਚਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾવਾਚਾ વਿਰਿਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ… ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ વਿਰਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ… ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾਆਜੀવੋ વਿਰਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ… ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾવਾਯਾਮੋ વਿਰਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ… ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾਸਤਿ વਿਰਿਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾਸਮਾਧਿ વਿਰਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ… ਸਮ੍ਮਾਞਾਣਿਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਂ વਿਰਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰…।
‘‘Sammāsaṅkappassa , bhikkhave, micchāsaṅkappo viritto hoti…pe… sammāvācassa, bhikkhave, micchāvācā virittā hoti… sammākammantassa, bhikkhave, micchākammanto viritto hoti… sammāājīvassa, bhikkhave, micchāājīvo viritto hoti… sammāvāyāmassa, bhikkhave, micchāvāyāmo viritto hoti… sammāsatissa, bhikkhave, micchāsati virittā hoti… sammāsamādhissa , bhikkhave, micchāsamādhi viritto hoti… sammāñāṇissa, bhikkhave, micchāñāṇaṃ virittaṃ hoti…pe….
‘‘ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਿਚ੍ਛਾવਿਮੁਤ੍ਤਿ વਿਰਿਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ; ਯੇ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਅਨੇਕੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਿ ਤੇ ਚਸ੍ਸ વਿਰਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਅਨੇਕੇ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਭਾવਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ ਖੋ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਂ વਿਰੇਚਨਂ ਯਂ વਿਰੇਚਨਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿਯੇવ ਨੋ વਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਂ વਿਰੇਚਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਯਾ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸੇਹਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਅਟ੍ਠਮਂ।
‘‘Sammāvimuttissa, bhikkhave, micchāvimutti virittā hoti; ye ca micchāvimuttipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti te cassa virittā honti; sammāvimuttipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Idaṃ kho taṃ, bhikkhave, ariyaṃ virecanaṃ yaṃ virecanaṃ sampajjatiyeva no vipajjati, yaṃ virecanaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti…pe… sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccantī’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੮-੧੦. ਤਿਕਿਚ੍ਛਕਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 8-10. Tikicchakasuttādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧-੧੨. ਸਮਣਸਞ੍ਞਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-12. Samaṇasaññāsuttādivaṇṇanā
