| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
८. तिम्बरुकसुत्तवण्णना
8. Timbarukasuttavaṇṇanā
१८. अट्ठमे सा वेदनातिआदि ‘‘सयंकतं सुखदुक्ख’’न्ति लद्धिया निसेधनत्थं वुत्तं। एत्थापि सतोति भुम्मत्थेयेव सामिवचनं। तत्रायं अत्थदीपना – ‘‘सा वेदना, सो वेदियती’’ति खो, तिम्बरुक, आदिम्हियेव एवं सति ‘‘सयंकतं सुखदुक्ख’’न्ति अयं लद्धि होति। एवञ्हि सति वेदनाय एव वेदना कता होति। एवञ्च वदन्तो इमिस्सा वेदनाय पुब्बेपि अत्थितं अनुजानाति, सस्सतं दीपेति सस्सतं गण्हाति। कस्मा? तस्स हि तं दस्सनं एतं परेति, एतं सस्सतं उपगच्छतीति अत्थो। पुरिमञ्हि अत्थं सन्धायेवेतं भगवता वुत्तं भविस्सति, तस्मा अट्ठकथायं तं योजेत्वावस्स अत्थो दीपितो। एवम्पाहं न वदामीति अहं ‘‘सा वेदना, सो वेदियती’’ति एवम्पि न वदामि। ‘‘सयंकतं सुखदुक्ख’’न्ति एवम्पि न वदामीति अत्थो।
18. Aṭṭhame sā vedanātiādi ‘‘sayaṃkataṃ sukhadukkha’’nti laddhiyā nisedhanatthaṃ vuttaṃ. Etthāpi satoti bhummattheyeva sāmivacanaṃ. Tatrāyaṃ atthadīpanā – ‘‘sā vedanā, so vediyatī’’ti kho, timbaruka, ādimhiyeva evaṃ sati ‘‘sayaṃkataṃ sukhadukkha’’nti ayaṃ laddhi hoti. Evañhi sati vedanāya eva vedanā katā hoti. Evañca vadanto imissā vedanāya pubbepi atthitaṃ anujānāti, sassataṃ dīpeti sassataṃ gaṇhāti. Kasmā? Tassa hi taṃ dassanaṃ etaṃ pareti, etaṃ sassataṃ upagacchatīti attho. Purimañhi atthaṃ sandhāyevetaṃ bhagavatā vuttaṃ bhavissati, tasmā aṭṭhakathāyaṃ taṃ yojetvāvassa attho dīpito. Evampāhaṃ na vadāmīti ahaṃ ‘‘sā vedanā, so vediyatī’’ti evampi na vadāmi. ‘‘Sayaṃkataṃ sukhadukkha’’nti evampi na vadāmīti attho.
अञ्ञा वेदनातिआदि ‘‘परंकतं सुखदुक्ख’’न्ति लद्धिया पटिसेधनत्थं वुत्तं। इधापि अयं अत्थयोजना –‘‘अञ्ञा वेदना अञ्ञो वेदियती’’ति खो, तिम्बरुक, आदिम्हियेव एवं सति पच्छा या पुरिमपक्खे कारकवेदना, सा उच्छिन्ना। ताय पन कतं अञ्ञो वेदियतीति एवं उप्पन्नाय उच्छेददिट्ठिया सद्धिं सम्पयुत्ताय वेदनाय अभितुन्नस्स सतो ‘‘परंकतं सुखदुक्ख’’न्ति अयं लद्धि होति। एवञ्च वदन्तो कारको उच्छिन्नो, अञ्ञेन पटिसन्धि गहिताति उच्छेदं दीपेति, उच्छेदं गण्हाति। कस्मा? तस्स हि तं दस्सनं एतं परेति, एतं उच्छेदं उपगच्छतीति अत्थो। इधापि हि इमानि पदानि अट्ठकथायं आहरित्वा योजितानेव। इमस्मिं सुत्ते वेदनासुखदुक्खं कथितं। तञ्च खो विपाकसुखदुक्खमेव वट्टतीति वुत्तं। अट्ठमं।
Aññā vedanātiādi ‘‘paraṃkataṃ sukhadukkha’’nti laddhiyā paṭisedhanatthaṃ vuttaṃ. Idhāpi ayaṃ atthayojanā –‘‘aññā vedanā añño vediyatī’’ti kho, timbaruka, ādimhiyeva evaṃ sati pacchā yā purimapakkhe kārakavedanā, sā ucchinnā. Tāya pana kataṃ añño vediyatīti evaṃ uppannāya ucchedadiṭṭhiyā saddhiṃ sampayuttāya vedanāya abhitunnassa sato ‘‘paraṃkataṃ sukhadukkha’’nti ayaṃ laddhi hoti. Evañca vadanto kārako ucchinno, aññena paṭisandhi gahitāti ucchedaṃ dīpeti, ucchedaṃ gaṇhāti. Kasmā? Tassa hi taṃ dassanaṃ etaṃ pareti, etaṃ ucchedaṃ upagacchatīti attho. Idhāpi hi imāni padāni aṭṭhakathāyaṃ āharitvā yojitāneva. Imasmiṃ sutte vedanāsukhadukkhaṃ kathitaṃ. Tañca kho vipākasukhadukkhameva vaṭṭatīti vuttaṃ. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ८. तिम्बरुकसुत्तं • 8. Timbarukasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ८. तिम्बरुकसुत्तवण्णना • 8. Timbarukasuttavaṇṇanā
