Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੩. ਤਿਂਸਮਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ
3. Tiṃsamattasuttaṃ
੧੩੬. ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ। ਅਥ ਖੋ ਤਿਂਸਮਤ੍ਤਾ ਪਾવੇਯ੍ਯਕਾ 1 ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਬ੍ਬੇ ਆਰਞ੍ਞਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇਚੀવਰਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਸਂਯੋਜਨਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਖੋ ਤਿਂਸਮਤ੍ਤਾ ਪਾવੇਯ੍ਯਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਬ੍ਬੇ ਆਰਞ੍ਞਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇਚੀવਰਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਸਂਯੋਜਨਾ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮੇਸਂ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਂ ਯਥਾ ਨੇਸਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਆਸਨੇ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸવੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ વਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ। ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
136. Rājagahe viharati veḷuvane. Atha kho tiṃsamattā pāveyyakā 2 bhikkhū sabbe āraññikā sabbe piṇḍapātikā sabbe paṃsukūlikā sabbe tecīvarikā sabbe sasaṃyojanā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘ime kho tiṃsamattā pāveyyakā bhikkhū sabbe āraññikā sabbe piṇḍapātikā sabbe paṃsukūlikā sabbe tecīvarikā sabbe sasaṃyojanā. Yaṃnūnāhaṃ imesaṃ tathā dhammaṃ deseyyaṃ yathā nesaṃ imasmiṃyeva āsane anupādāya āsavehi cittāni vimucceyyu’’nti. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਅਨਮਤਗ੍ਗੋਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਂਸਾਰੋ। ਪੁਬ੍ਬਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾਨੀવਰਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਣ੍ਹਾਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਤਂ ਸਂਸਰਤਂ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਤਮਂ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਤਰਂ, ਯਂ વਾ વੋ ਇਮਿਨਾ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ ਸਨ੍ਧਾવਤਂ ਸਂਸਰਤਂ ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਂ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਗ੍ਘਰਿਤਂ, ਯਂ વਾ ਚਤੂਸੁ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇਸੁ ਉਦਕ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਯਥਾ ਖੋ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਮ, ਏਤਦੇવ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬਹੁਤਰਂ, ਯਂ ਨੋ ਇਮਿਨਾ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ ਸਨ੍ਧਾવਤਂ ਸਂਸਰਤਂ ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਂ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਗ੍ਘਰਿਤਂ, ਨ ਤ੍વੇવ ਚਤੂਸੁ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇਸੁ ਉਦਕ’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Anamataggoyaṃ, bhikkhave, saṃsāro. Pubbā koṭi na paññāyati avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ sandhāvataṃ saṃsarataṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, katamaṃ nu kho bahutaraṃ, yaṃ vā vo iminā dīghena addhunā sandhāvataṃ saṃsarataṃ sīsacchinnānaṃ lohitaṃ passannaṃ paggharitaṃ, yaṃ vā catūsu mahāsamuddesu udaka’’nti? ‘‘Yathā kho mayaṃ, bhante, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāma, etadeva, bhante, bahutaraṃ, yaṃ no iminā dīghena addhunā sandhāvataṃ saṃsarataṃ sīsacchinnānaṃ lohitaṃ passannaṃ paggharitaṃ, na tveva catūsu mahāsamuddesu udaka’’nti.
‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਧੁ ਖੋ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏવਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਥ। ਏਤਦੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬਹੁਤਰਂ, ਯਂ વੋ ਇਮਿਨਾ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ ਸਨ੍ਧਾવਤਂ ਸਂਸਰਤਂ ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਂ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਗ੍ਘਰਿਤਂ, ਨ ਤ੍વੇવ ਚਤੂਸੁ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇਸੁ ਉਦਕਂ। ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗੁਨ੍ਨਂ ਸਤਂ ਗੋਭੂਤਾਨਂ ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਂ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਗ੍ਘਰਿਤਂ, ਨ ਤ੍વੇવ ਚਤੂਸੁ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇਸੁ ਉਦਕਂ। ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਹਿਂਸਾਨਂ 3 ਸਤਂ ਮਹਿਂਸਭੂਤਾਨਂ ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਂ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਗ੍ਘਰਿਤਂ …ਪੇ॰… ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਰਬ੍ਭਾਨਂ ਸਤਂ ਉਰਬ੍ਭਭੂਤਾਨਂ…ਪੇ॰… ਅਜਾਨਂ ਸਤਂ ਅਜਭੂਤਾਨਂ… ਮਿਗਾਨਂ ਸਤਂ ਮਿਗਭੂਤਾਨਂ… ਕੁਕ੍ਕੁਟਾਨਂ ਸਤਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਭੂਤਾਨਂ… ਸੂਕਰਾਨਂ ਸਤਂ ਸੂਕਰਭੂਤਾਨਂ… ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚੋਰਾ ਗਾਮਘਾਤਾਤਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਂ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਗ੍ਘਰਿਤਂ। ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚੋਰਾ ਪਾਰਿਪਨ੍ਥਿਕਾਤਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਂ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਗ੍ਘਰਿਤਂ। ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚੋਰਾ ਪਾਰਦਾਰਿਕਾਤਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਂ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਗ੍ਘਰਿਤਂ, ਨ ਤ੍વੇવ ਚਤੂਸੁ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇਸੁ ਉਦਕਂ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਅਨਮਤਗ੍ਗੋਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਂਸਾਰੋ…ਪੇ॰… ਅਲਂ વਿਮੁਚ੍ਚਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Sādhu sādhu, bhikkhave, sādhu kho me tumhe, bhikkhave, evaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānātha. Etadeva, bhikkhave, bahutaraṃ, yaṃ vo iminā dīghena addhunā sandhāvataṃ saṃsarataṃ sīsacchinnānaṃ lohitaṃ passannaṃ paggharitaṃ, na tveva catūsu mahāsamuddesu udakaṃ. Dīgharattaṃ vo, bhikkhave, gunnaṃ sataṃ gobhūtānaṃ sīsacchinnānaṃ lohitaṃ passannaṃ paggharitaṃ, na tveva catūsu mahāsamuddesu udakaṃ. Dīgharattaṃ vo, bhikkhave, mahiṃsānaṃ 4 sataṃ mahiṃsabhūtānaṃ sīsacchinnānaṃ lohitaṃ passannaṃ paggharitaṃ …pe… dīgharattaṃ vo, bhikkhave, urabbhānaṃ sataṃ urabbhabhūtānaṃ…pe… ajānaṃ sataṃ ajabhūtānaṃ… migānaṃ sataṃ migabhūtānaṃ… kukkuṭānaṃ sataṃ kukkuṭabhūtānaṃ… sūkarānaṃ sataṃ sūkarabhūtānaṃ… dīgharattaṃ vo, bhikkhave, corā gāmaghātāti gahetvā sīsacchinnānaṃ lohitaṃ passannaṃ paggharitaṃ. Dīgharattaṃ vo, bhikkhave, corā pāripanthikāti gahetvā sīsacchinnānaṃ lohitaṃ passannaṃ paggharitaṃ. Dīgharattaṃ vo, bhikkhave, corā pāradārikāti gahetvā sīsacchinnānaṃ lohitaṃ passannaṃ paggharitaṃ, na tveva catūsu mahāsamuddesu udakaṃ. Taṃ kissa hetu? Anamataggoyaṃ, bhikkhave, saṃsāro…pe… alaṃ vimuccitu’’nti.
‘‘ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸ੍ਮਿਂ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਤਿਂਸਮਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾવੇਯ੍ਯਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸવੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ વਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੂ’’ਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
‘‘Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. Imasmiñca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne tiṃsamattānaṃ pāveyyakānaṃ bhikkhūnaṃ anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsū’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਤਿਂਸਮਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Tiṃsamattasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੩. ਤਿਂਸਮਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Tiṃsamattasuttavaṇṇanā