| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi |
៧. តិណវត្ថារកាទិកថា
7. Tiṇavatthārakādikathā
២១២. កក្ខឡតាយ វាឡតាយាតិ ឯត្ថ កក្ខឡស្ស ភាវោ កក្ខឡតា, វាឡស្ស ភាវោ វាឡតាតិ វចនត្ថំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘កក្ខឡភាវាយ ចេវ វាឡភាវាយ ចា’’តិ។ ឥមិនា តាបច្ចយស្ស សមូហត្ថញ្ច ស្វត្ថញ្ច បដិក្ខិបតិ។ ‘‘កក្ខឡតាយ វាឡតាយា’’តិ ព្យញ្ជនតោយេវ នានំ, ន អត្ថតោ។ ភេទាយាតិ ឯត្ថ អញ្ញស្ស ភេទំ បដិក្ខិបន្តោ អាហ ‘‘សង្ឃភេទាយា’’តិ។ គិលានេបីតិ បិសទ្ទោ អញ្ញេ បន កា កថាតិ ទស្សេតិ។ តត្ថេវាតិ អធិករណវូបសមដ្ឋានេយេវ។ ‘‘ឯកតោ’’តិ ឥមិនា ឯកជ្ឈន្តិ បទស្ស ‘‘ឯកតោ’’តិ បទេន សមានតំ ទស្សេតិ, ឯកសទ្ទតោ ជ្ឈបច្ចយោ ច តោបច្ចយោ ច វិសេសោ, ‘‘តិណវត្ថារកសទិសត្តា’’តិ ឥមិនា សទិសូបចារំ ទស្សេតិ។ តិណេហិ អវត្ថរិតព្ពន្តិ តិណវត្ថារំ, គូថមុត្តំ, តិណវត្ថារមិវ តិណវត្ថារកំ។ ឯត្ថ អធិករណមេវ មុខ្យតោ លព្ភតិ, សមថោ បន ផលូបចារតោ, សទិសត្ថេ កបច្ចយោ។ តមេវត្ថំ បាកដំ ករោន្តោ អាហ ‘‘យថា ហី’’តិអាទិ។ ឃដ្ដិយមានំ គូថំ វា មុត្តំ វាតិ យោជនា។ ‘‘ឃដ្ដិយមាន’’ន្តិ បទំ ហេតុអន្តោគធវិសេសនំ, ‘‘ពាធតី’’តិ ឥមិនា សម្ពន្ធិតព្ពំ។ សុប្បដិច្ឆាទិតស្ស បន អស្ស គូថមុត្តស្សាតិ យោជនា។ ‘‘សុប្បដិច្ឆាទិតស្សា’’តិ បទម្បិ ហេតុអន្តោគធវិសេសនមេវ, ‘‘ន ពាធតី’’តិ ឥមិនា សម្ពន្ធិតព្ពំ។ យំ អធិករណំ សំវត្តតីតិ សម្ពន្ធោ។ មូលានុមូលន្តិ មូលញ្ច អនុមូលញ្ច មូលានុមូលំ។ តន្តិ អធិករណំ។ ឥមិនា កម្មេនាតិ តិណវត្ថារកកម្មេន។ គូថំ តិណេហិ បដិច្ឆន្នំ សុវូបសន្តំ ហោតិ វិយ តិណវត្ថារកេន បដិច្ឆន្នំ សុវូបសន្តំ ហោតីតិ យោជនា។ ឥតីតិ តស្មា។
212.Kakkhaḷatāya vāḷatāyāti ettha kakkhaḷassa bhāvo kakkhaḷatā, vāḷassa bhāvo vāḷatāti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘kakkhaḷabhāvāya ceva vāḷabhāvāya cā’’ti. Iminā tāpaccayassa samūhatthañca svatthañca paṭikkhipati. ‘‘Kakkhaḷatāya vāḷatāyā’’ti byañjanatoyeva nānaṃ, na atthato. Bhedāyāti ettha aññassa bhedaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘saṅghabhedāyā’’ti. Gilānepīti pisaddo aññe pana kā kathāti dasseti. Tatthevāti adhikaraṇavūpasamaṭṭhāneyeva. ‘‘Ekato’’ti iminā ekajjhanti padassa ‘‘ekato’’ti padena samānataṃ dasseti, ekasaddato jjhapaccayo ca topaccayo ca viseso, ‘‘tiṇavatthārakasadisattā’’ti iminā sadisūpacāraṃ dasseti. Tiṇehi avattharitabbanti tiṇavatthāraṃ, gūthamuttaṃ, tiṇavatthāramiva tiṇavatthārakaṃ. Ettha adhikaraṇameva mukhyato labbhati, samatho pana phalūpacārato, sadisatthe kapaccayo. Tamevatthaṃ pākaṭaṃ karonto āha ‘‘yathā hī’’tiādi. Ghaṭṭiyamānaṃ gūthaṃ vā muttaṃ vāti yojanā. ‘‘Ghaṭṭiyamāna’’nti padaṃ hetuantogadhavisesanaṃ, ‘‘bādhatī’’ti iminā sambandhitabbaṃ. Suppaṭicchāditassa pana assa gūthamuttassāti yojanā. ‘‘Suppaṭicchāditassā’’ti padampi hetuantogadhavisesanameva, ‘‘na bādhatī’’ti iminā sambandhitabbaṃ. Yaṃ adhikaraṇaṃ saṃvattatīti sambandho. Mūlānumūlanti mūlañca anumūlañca mūlānumūlaṃ. Tanti adhikaraṇaṃ. Iminā kammenāti tiṇavatthārakakammena. Gūthaṃ tiṇehi paṭicchannaṃ suvūpasantaṃ hoti viya tiṇavatthārakena paṭicchannaṃ suvūpasantaṃ hotīti yojanā. Itīti tasmā.
២១៣. ថុល្លវជ្ជន្តិ ឯត្ថ ថុល្លច្ចយស្សាបិ ថុល្លវជ្ជត្តា ឥធ បារាជិកសង្ឃាទិសេសមេវាធិប្បេតន្តិ អាហ ‘‘បារាជិកញ្ចេវ សង្ឃាទិសេសញ្ចា’’តិ។ គិហិបដិសំយុត្តន្តិ ឯត្ថ គិហីនំ បដិសំយុត្តំ គិហិបដិសំយុត្តន្តិ វចនត្ថំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘គិហីន’’ន្តិអាទិ។ ‘‘ហីនេនា’’តិ បទំ ‘‘ខុំសនវម្ភន’’ ឥតិ បទេនេវ សម្ពន្ធិតព្ពំ។ ធម្មិកបដិស្សវេសូតិ និមិត្តត្ថេ ភុម្មវចនំ។
213.Thullavajjanti ettha thullaccayassāpi thullavajjattā idha pārājikasaṅghādisesamevādhippetanti āha ‘‘pārājikañceva saṅghādisesañcā’’ti. Gihipaṭisaṃyuttanti ettha gihīnaṃ paṭisaṃyuttaṃ gihipaṭisaṃyuttanti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘gihīna’’ntiādi. ‘‘Hīnenā’’ti padaṃ ‘‘khuṃsanavambhana’’ iti padeneva sambandhitabbaṃ. Dhammikapaṭissavesūti nimittatthe bhummavacanaṃ.
២១៤. កម្មវាចាបរិយោសានេ វុដ្ឋិតា ហោន្តីតិ សម្ពន្ធោ។ តត្ថាតិ អធិករណវូបសមដ្ឋានេ។ អញ្ញាវិហិតាបីតិ អធិករណវិនិច្ឆយតោ អញ្ញស្មិំ ឋានេ ចិត្តំ អាវិហិតាបិ ឋបិតាបិ។ ឧបសម្បទមណ្ឌលតោតិ ឧបសម្បទសីមពិម្ពតោ, យេ បនាតិ ភិក្ខូ បន, ទិដ្ឋាវិកម្មំ ករោន្តីតិ វា អនាគតាតិ វា និសិន្នាតិ វា សម្ពន្ធោ។ តេហិ វាតិ អធិករណំ វិនិច្ឆិនន្តេហិ ភិក្ខូហិ វា។ តត្ថាតិ អធិករណវិនិច្ឆិតដ្ឋានំ។ ឆន្ទំ ទត្វាតិ ឆន្ទំ សង្ឃស្ស ទត្វា។ បរិវេណាទីសូតិអាទិសទ្ទេន អាវាសាទយោ សង្គណ្ហាតិ។ តេតិ ភិក្ខូ។
214. Kammavācāpariyosāne vuṭṭhitā hontīti sambandho. Tatthāti adhikaraṇavūpasamaṭṭhāne. Aññāvihitāpīti adhikaraṇavinicchayato aññasmiṃ ṭhāne cittaṃ āvihitāpi ṭhapitāpi. Upasampadamaṇḍalatoti upasampadasīmabimbato, ye panāti bhikkhū pana, diṭṭhāvikammaṃ karontīti vā anāgatāti vā nisinnāti vā sambandho. Tehi vāti adhikaraṇaṃ vinicchinantehi bhikkhūhi vā. Tatthāti adhikaraṇavinicchitaṭṭhānaṃ. Chandaṃ datvāti chandaṃ saṅghassa datvā. Pariveṇādīsūtiādisaddena āvāsādayo saṅgaṇhāti. Teti bhikkhū.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi / ៧. តិណវត្ថារកំ • 7. Tiṇavatthārakaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / តិណវត្ថារកាទិកថា • Tiṇavatthārakādikathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / សតិវិនយាទិកថាវណ្ណនា • Sativinayādikathāvaṇṇanā
