| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೭. ತಿಣವತ್ಥಾರಕಾದಿಕಥಾ
7. Tiṇavatthārakādikathā
೨೧೨. ಕಕ್ಖಳತಾಯ ವಾಳತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಕಕ್ಖಳಸ್ಸ ಭಾವೋ ಕಕ್ಖಳತಾ, ವಾಳಸ್ಸ ಭಾವೋ ವಾಳತಾತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಕಕ್ಖಳಭಾವಾಯ ಚೇವ ವಾಳಭಾವಾಯ ಚಾ’’ತಿ। ಇಮಿನಾ ತಾಪಚ್ಚಯಸ್ಸ ಸಮೂಹತ್ಥಞ್ಚ ಸ್ವತ್ಥಞ್ಚ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ‘‘ಕಕ್ಖಳತಾಯ ವಾಳತಾಯಾ’’ತಿ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋಯೇವ ನಾನಂ, ನ ಅತ್ಥತೋ। ಭೇದಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭೇದಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸಙ್ಘಭೇದಾಯಾ’’ತಿ। ಗಿಲಾನೇಪೀತಿ ಪಿಸದ್ದೋ ಅಞ್ಞೇ ಪನ ಕಾ ಕಥಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮಟ್ಠಾನೇಯೇವ। ‘‘ಏಕತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಏಕಜ್ಝನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ‘‘ಏಕತೋ’’ತಿ ಪದೇನ ಸಮಾನತಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ಏಕಸದ್ದತೋ ಜ್ಝಪಚ್ಚಯೋ ಚ ತೋಪಚ್ಚಯೋ ಚ ವಿಸೇಸೋ, ‘‘ತಿಣವತ್ಥಾರಕಸದಿಸತ್ತಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸದಿಸೂಪಚಾರಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತಿಣೇಹಿ ಅವತ್ಥರಿತಬ್ಬನ್ತಿ ತಿಣವತ್ಥಾರಂ, ಗೂಥಮುತ್ತಂ, ತಿಣವತ್ಥಾರಮಿವ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಂ। ಏತ್ಥ ಅಧಿಕರಣಮೇವ ಮುಖ್ಯತೋ ಲಬ್ಭತಿ, ಸಮಥೋ ಪನ ಫಲೂಪಚಾರತೋ, ಸದಿಸತ್ಥೇ ಕಪಚ್ಚಯೋ। ತಮೇವತ್ಥಂ ಪಾಕಟಂ ಕರೋನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಯಥಾ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಘಟ್ಟಿಯಮಾನಂ ಗೂಥಂ ವಾ ಮುತ್ತಂ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಘಟ್ಟಿಯಮಾನ’’ನ್ತಿ ಪದಂ ಹೇತುಅನ್ತೋಗಧವಿಸೇಸನಂ, ‘‘ಬಾಧತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ। ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿತಸ್ಸ ಪನ ಅಸ್ಸ ಗೂಥಮುತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಮ್ಪಿ ಹೇತುಅನ್ತೋಗಧವಿಸೇಸನಮೇವ, ‘‘ನ ಬಾಧತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ। ಯಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಂವತ್ತತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಮೂಲಾನುಮೂಲನ್ತಿ ಮೂಲಞ್ಚ ಅನುಮೂಲಞ್ಚ ಮೂಲಾನುಮೂಲಂ। ತನ್ತಿ ಅಧಿಕರಣಂ। ಇಮಿನಾ ಕಮ್ಮೇನಾತಿ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಕಮ್ಮೇನ। ಗೂಥಂ ತಿಣೇಹಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಸುವೂಪಸನ್ತಂ ಹೋತಿ ವಿಯ ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಸುವೂಪಸನ್ತಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಇತೀತಿ ತಸ್ಮಾ।
212.Kakkhaḷatāya vāḷatāyāti ettha kakkhaḷassa bhāvo kakkhaḷatā, vāḷassa bhāvo vāḷatāti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘kakkhaḷabhāvāya ceva vāḷabhāvāya cā’’ti. Iminā tāpaccayassa samūhatthañca svatthañca paṭikkhipati. ‘‘Kakkhaḷatāya vāḷatāyā’’ti byañjanatoyeva nānaṃ, na atthato. Bhedāyāti ettha aññassa bhedaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘saṅghabhedāyā’’ti. Gilānepīti pisaddo aññe pana kā kathāti dasseti. Tatthevāti adhikaraṇavūpasamaṭṭhāneyeva. ‘‘Ekato’’ti iminā ekajjhanti padassa ‘‘ekato’’ti padena samānataṃ dasseti, ekasaddato jjhapaccayo ca topaccayo ca viseso, ‘‘tiṇavatthārakasadisattā’’ti iminā sadisūpacāraṃ dasseti. Tiṇehi avattharitabbanti tiṇavatthāraṃ, gūthamuttaṃ, tiṇavatthāramiva tiṇavatthārakaṃ. Ettha adhikaraṇameva mukhyato labbhati, samatho pana phalūpacārato, sadisatthe kapaccayo. Tamevatthaṃ pākaṭaṃ karonto āha ‘‘yathā hī’’tiādi. Ghaṭṭiyamānaṃ gūthaṃ vā muttaṃ vāti yojanā. ‘‘Ghaṭṭiyamāna’’nti padaṃ hetuantogadhavisesanaṃ, ‘‘bādhatī’’ti iminā sambandhitabbaṃ. Suppaṭicchāditassa pana assa gūthamuttassāti yojanā. ‘‘Suppaṭicchāditassā’’ti padampi hetuantogadhavisesanameva, ‘‘na bādhatī’’ti iminā sambandhitabbaṃ. Yaṃ adhikaraṇaṃ saṃvattatīti sambandho. Mūlānumūlanti mūlañca anumūlañca mūlānumūlaṃ. Tanti adhikaraṇaṃ. Iminā kammenāti tiṇavatthārakakammena. Gūthaṃ tiṇehi paṭicchannaṃ suvūpasantaṃ hoti viya tiṇavatthārakena paṭicchannaṃ suvūpasantaṃ hotīti yojanā. Itīti tasmā.
೨೧೩. ಥುಲ್ಲವಜ್ಜನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸಾಪಿ ಥುಲ್ಲವಜ್ಜತ್ತಾ ಇಧ ಪಾರಾಜಿಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಮೇವಾಧಿಪ್ಪೇತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಞ್ಚೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಞ್ಚಾ’’ತಿ। ಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಗಿಹೀನಂ ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತನ್ತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಗಿಹೀನ’’ನ್ತಿಆದಿ। ‘‘ಹೀನೇನಾ’’ತಿ ಪದಂ ‘‘ಖುಂಸನವಮ್ಭನ’’ ಇತಿ ಪದೇನೇವ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ। ಧಮ್ಮಿಕಪಟಿಸ್ಸವೇಸೂತಿ ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮವಚನಂ।
213.Thullavajjanti ettha thullaccayassāpi thullavajjattā idha pārājikasaṅghādisesamevādhippetanti āha ‘‘pārājikañceva saṅghādisesañcā’’ti. Gihipaṭisaṃyuttanti ettha gihīnaṃ paṭisaṃyuttaṃ gihipaṭisaṃyuttanti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘gihīna’’ntiādi. ‘‘Hīnenā’’ti padaṃ ‘‘khuṃsanavambhana’’ iti padeneva sambandhitabbaṃ. Dhammikapaṭissavesūti nimittatthe bhummavacanaṃ.
೨೧೪. ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ವುಟ್ಠಿತಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತತ್ಥಾತಿ ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮಟ್ಠಾನೇ। ಅಞ್ಞಾವಿಹಿತಾಪೀತಿ ಅಧಿಕರಣವಿನಿಚ್ಛಯತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಚಿತ್ತಂ ಆವಿಹಿತಾಪಿ ಠಪಿತಾಪಿ। ಉಪಸಮ್ಪದಮಣ್ಡಲತೋತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಸೀಮಬಿಮ್ಬತೋ, ಯೇ ಪನಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಪನ, ದಿಟ್ಠಾವಿಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ವಾ ಅನಾಗತಾತಿ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾತಿ ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತೇಹಿ ವಾತಿ ಅಧಿಕರಣಂ ವಿನಿಚ್ಛಿನನ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವಾ। ತತ್ಥಾತಿ ಅಧಿಕರಣವಿನಿಚ್ಛಿತಟ್ಠಾನಂ। ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾತಿ ಛನ್ದಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದತ್ವಾ। ಪರಿವೇಣಾದೀಸೂತಿಆದಿಸದ್ದೇನ ಆವಾಸಾದಯೋ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ತೇತಿ ಭಿಕ್ಖೂ।
214. Kammavācāpariyosāne vuṭṭhitā hontīti sambandho. Tatthāti adhikaraṇavūpasamaṭṭhāne. Aññāvihitāpīti adhikaraṇavinicchayato aññasmiṃ ṭhāne cittaṃ āvihitāpi ṭhapitāpi. Upasampadamaṇḍalatoti upasampadasīmabimbato, ye panāti bhikkhū pana, diṭṭhāvikammaṃ karontīti vā anāgatāti vā nisinnāti vā sambandho. Tehi vāti adhikaraṇaṃ vinicchinantehi bhikkhūhi vā. Tatthāti adhikaraṇavinicchitaṭṭhānaṃ. Chandaṃ datvāti chandaṃ saṅghassa datvā. Pariveṇādīsūtiādisaddena āvāsādayo saṅgaṇhāti. Teti bhikkhū.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi / ೭. ತಿಣವತ್ಥಾರಕಂ • 7. Tiṇavatthārakaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ತಿಣವತ್ಥಾರಕಾದಿಕಥಾ • Tiṇavatthārakādikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಸತಿವಿನಯಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sativinayādikathāvaṇṇanā
