Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൭. തിണവത്ഥാരകാദികഥാ
7. Tiṇavatthārakādikathā
൨൧൨. കക്ഖളതായ വാളതായാതി ഏത്ഥ കക്ഖളസ്സ ഭാവോ കക്ഖളതാ, വാളസ്സ ഭാവോ വാളതാതി വചനത്ഥം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘കക്ഖളഭാവായ ചേവ വാളഭാവായ ചാ’’തി. ഇമിനാ താപച്ചയസ്സ സമൂഹത്ഥഞ്ച സ്വത്ഥഞ്ച പടിക്ഖിപതി. ‘‘കക്ഖളതായ വാളതായാ’’തി ബ്യഞ്ജനതോയേവ നാനം, ന അത്ഥതോ. ഭേദായാതി ഏത്ഥ അഞ്ഞസ്സ ഭേദം പടിക്ഖിപന്തോ ആഹ ‘‘സങ്ഘഭേദായാ’’തി. ഗിലാനേപീതി പിസദ്ദോ അഞ്ഞേ പന കാ കഥാതി ദസ്സേതി. തത്ഥേവാതി അധികരണവൂപസമട്ഠാനേയേവ. ‘‘ഏകതോ’’തി ഇമിനാ ഏകജ്ഝന്തി പദസ്സ ‘‘ഏകതോ’’തി പദേന സമാനതം ദസ്സേതി, ഏകസദ്ദതോ ജ്ഝപച്ചയോ ച തോപച്ചയോ ച വിസേസോ, ‘‘തിണവത്ഥാരകസദിസത്താ’’തി ഇമിനാ സദിസൂപചാരം ദസ്സേതി. തിണേഹി അവത്ഥരിതബ്ബന്തി തിണവത്ഥാരം, ഗൂഥമുത്തം, തിണവത്ഥാരമിവ തിണവത്ഥാരകം. ഏത്ഥ അധികരണമേവ മുഖ്യതോ ലബ്ഭതി, സമഥോ പന ഫലൂപചാരതോ, സദിസത്ഥേ കപച്ചയോ. തമേവത്ഥം പാകടം കരോന്തോ ആഹ ‘‘യഥാ ഹീ’’തിആദി. ഘട്ടിയമാനം ഗൂഥം വാ മുത്തം വാതി യോജനാ. ‘‘ഘട്ടിയമാന’’ന്തി പദം ഹേതുഅന്തോഗധവിസേസനം, ‘‘ബാധതീ’’തി ഇമിനാ സമ്ബന്ധിതബ്ബം. സുപ്പടിച്ഛാദിതസ്സ പന അസ്സ ഗൂഥമുത്തസ്സാതി യോജനാ. ‘‘സുപ്പടിച്ഛാദിതസ്സാ’’തി പദമ്പി ഹേതുഅന്തോഗധവിസേസനമേവ, ‘‘ന ബാധതീ’’തി ഇമിനാ സമ്ബന്ധിതബ്ബം. യം അധികരണം സംവത്തതീതി സമ്ബന്ധോ. മൂലാനുമൂലന്തി മൂലഞ്ച അനുമൂലഞ്ച മൂലാനുമൂലം. തന്തി അധികരണം. ഇമിനാ കമ്മേനാതി തിണവത്ഥാരകകമ്മേന. ഗൂഥം തിണേഹി പടിച്ഛന്നം സുവൂപസന്തം ഹോതി വിയ തിണവത്ഥാരകേന പടിച്ഛന്നം സുവൂപസന്തം ഹോതീതി യോജനാ. ഇതീതി തസ്മാ.
212.Kakkhaḷatāya vāḷatāyāti ettha kakkhaḷassa bhāvo kakkhaḷatā, vāḷassa bhāvo vāḷatāti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘kakkhaḷabhāvāya ceva vāḷabhāvāya cā’’ti. Iminā tāpaccayassa samūhatthañca svatthañca paṭikkhipati. ‘‘Kakkhaḷatāya vāḷatāyā’’ti byañjanatoyeva nānaṃ, na atthato. Bhedāyāti ettha aññassa bhedaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘saṅghabhedāyā’’ti. Gilānepīti pisaddo aññe pana kā kathāti dasseti. Tatthevāti adhikaraṇavūpasamaṭṭhāneyeva. ‘‘Ekato’’ti iminā ekajjhanti padassa ‘‘ekato’’ti padena samānataṃ dasseti, ekasaddato jjhapaccayo ca topaccayo ca viseso, ‘‘tiṇavatthārakasadisattā’’ti iminā sadisūpacāraṃ dasseti. Tiṇehi avattharitabbanti tiṇavatthāraṃ, gūthamuttaṃ, tiṇavatthāramiva tiṇavatthārakaṃ. Ettha adhikaraṇameva mukhyato labbhati, samatho pana phalūpacārato, sadisatthe kapaccayo. Tamevatthaṃ pākaṭaṃ karonto āha ‘‘yathā hī’’tiādi. Ghaṭṭiyamānaṃ gūthaṃ vā muttaṃ vāti yojanā. ‘‘Ghaṭṭiyamāna’’nti padaṃ hetuantogadhavisesanaṃ, ‘‘bādhatī’’ti iminā sambandhitabbaṃ. Suppaṭicchāditassa pana assa gūthamuttassāti yojanā. ‘‘Suppaṭicchāditassā’’ti padampi hetuantogadhavisesanameva, ‘‘na bādhatī’’ti iminā sambandhitabbaṃ. Yaṃ adhikaraṇaṃ saṃvattatīti sambandho. Mūlānumūlanti mūlañca anumūlañca mūlānumūlaṃ. Tanti adhikaraṇaṃ. Iminā kammenāti tiṇavatthārakakammena. Gūthaṃ tiṇehi paṭicchannaṃ suvūpasantaṃ hoti viya tiṇavatthārakena paṭicchannaṃ suvūpasantaṃ hotīti yojanā. Itīti tasmā.
൨൧൩. ഥുല്ലവജ്ജന്തി ഏത്ഥ ഥുല്ലച്ചയസ്സാപി ഥുല്ലവജ്ജത്താ ഇധ പാരാജികസങ്ഘാദിസേസമേവാധിപ്പേതന്തി ആഹ ‘‘പാരാജികഞ്ചേവ സങ്ഘാദിസേസഞ്ചാ’’തി. ഗിഹിപടിസംയുത്തന്തി ഏത്ഥ ഗിഹീനം പടിസംയുത്തം ഗിഹിപടിസംയുത്തന്തി വചനത്ഥം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ഗിഹീന’’ന്തിആദി. ‘‘ഹീനേനാ’’തി പദം ‘‘ഖുംസനവമ്ഭന’’ ഇതി പദേനേവ സമ്ബന്ധിതബ്ബം. ധമ്മികപടിസ്സവേസൂതി നിമിത്തത്ഥേ ഭുമ്മവചനം.
213.Thullavajjanti ettha thullaccayassāpi thullavajjattā idha pārājikasaṅghādisesamevādhippetanti āha ‘‘pārājikañceva saṅghādisesañcā’’ti. Gihipaṭisaṃyuttanti ettha gihīnaṃ paṭisaṃyuttaṃ gihipaṭisaṃyuttanti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘gihīna’’ntiādi. ‘‘Hīnenā’’ti padaṃ ‘‘khuṃsanavambhana’’ iti padeneva sambandhitabbaṃ. Dhammikapaṭissavesūti nimittatthe bhummavacanaṃ.
൨൧൪. കമ്മവാചാപരിയോസാനേ വുട്ഠിതാ ഹോന്തീതി സമ്ബന്ധോ. തത്ഥാതി അധികരണവൂപസമട്ഠാനേ. അഞ്ഞാവിഹിതാപീതി അധികരണവിനിച്ഛയതോ അഞ്ഞസ്മിം ഠാനേ ചിത്തം ആവിഹിതാപി ഠപിതാപി. ഉപസമ്പദമണ്ഡലതോതി ഉപസമ്പദസീമബിമ്ബതോ, യേ പനാതി ഭിക്ഖൂ പന, ദിട്ഠാവികമ്മം കരോന്തീതി വാ അനാഗതാതി വാ നിസിന്നാതി വാ സമ്ബന്ധോ. തേഹി വാതി അധികരണം വിനിച്ഛിനന്തേഹി ഭിക്ഖൂഹി വാ. തത്ഥാതി അധികരണവിനിച്ഛിതട്ഠാനം. ഛന്ദം ദത്വാതി ഛന്ദം സങ്ഘസ്സ ദത്വാ. പരിവേണാദീസൂതിആദിസദ്ദേന ആവാസാദയോ സങ്ഗണ്ഹാതി. തേതി ഭിക്ഖൂ.
214. Kammavācāpariyosāne vuṭṭhitā hontīti sambandho. Tatthāti adhikaraṇavūpasamaṭṭhāne. Aññāvihitāpīti adhikaraṇavinicchayato aññasmiṃ ṭhāne cittaṃ āvihitāpi ṭhapitāpi. Upasampadamaṇḍalatoti upasampadasīmabimbato, ye panāti bhikkhū pana, diṭṭhāvikammaṃ karontīti vā anāgatāti vā nisinnāti vā sambandho. Tehi vāti adhikaraṇaṃ vinicchinantehi bhikkhūhi vā. Tatthāti adhikaraṇavinicchitaṭṭhānaṃ. Chandaṃ datvāti chandaṃ saṅghassa datvā. Pariveṇādīsūtiādisaddena āvāsādayo saṅgaṇhāti. Teti bhikkhū.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / ചൂളവഗ്ഗപാളി • Cūḷavaggapāḷi / ൭. തിണവത്ഥാരകം • 7. Tiṇavatthārakaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ചൂളവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / തിണവത്ഥാരകാദികഥാ • Tiṇavatthārakādikathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / സതിവിനയാദികഥാവണ്ണനാ • Sativinayādikathāvaṇṇanā