| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
१०. तिरच्छानकथासुत्तं
10. Tiracchānakathāsuttaṃ
१०८०. ‘‘मा , भिक्खवे, अनेकविहितं तिरच्छानकथं कथेय्याथ, सेय्यथिदं – राजकथं चोरकथं महामत्तकथं सेनाकथं, भयकथं युद्धकथं, अन्नकथं पानकथं वत्थकथं सयनकथं मालाकथं गन्धकथं, ञातिकथं यानकथं गामकथं निगमकथं नगरकथं जनपदकथं इत्थिकथं 1 सूरकथं विसिखाकथं कुम्भट्ठानकथं, पुब्बपेतकथं नानत्तकथं, लोकक्खायिकं समुद्दक्खायिकं इतिभवाभवकथं इति वा। तं किस्स हेतु? नेसा, भिक्खवे, कथा अत्थसंहिता नादिब्रह्मचरियका न निब्बिदाय न विरागाय न निरोधाय न उपसमाय न अभिञ्ञाय न सम्बोधाय न निब्बानाय संवत्तति।
1080. ‘‘Mā , bhikkhave, anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ katheyyātha, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ, bhayakathaṃ yuddhakathaṃ, annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ, ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ 2 sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ, pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ, lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā. Taṃ kissa hetu? Nesā, bhikkhave, kathā atthasaṃhitā nādibrahmacariyakā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati.
‘‘कथेन्ता च खो तुम्हे, भिक्खवे, ‘इदं दुक्ख’न्ति कथेय्याथ, ‘अयं दुक्खसमुदयो’ति कथेय्याथ, ‘अयं दुक्खनिरोधो’ति कथेय्याथ, ‘अयं दुक्खनिरोधगामिनी पटिपदा’ति कथेय्याथ। तं किस्स हेतु? एसा, भिक्खवे, कथा अत्थसंहिता, एसा आदिब्रह्मचरियका, एसा निब्बिदाय विरागाय निरोधाय उपसमाय अभिञ्ञाय सम्बोधाय निब्बानाय संवत्तति।
‘‘Kathentā ca kho tumhe, bhikkhave, ‘idaṃ dukkha’nti katheyyātha, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti katheyyātha, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti katheyyātha, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti katheyyātha. Taṃ kissa hetu? Esā, bhikkhave, kathā atthasaṃhitā, esā ādibrahmacariyakā, esā nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
‘‘तस्मातिह , भिक्खवे, ‘इदं दुक्ख’न्ति योगो करणीयो…पे॰… ‘अयं दुक्खनिरोधगामिनी पटिपदा’ति योगो करणीयो’’ति। दसमं।
‘‘Tasmātiha , bhikkhave, ‘idaṃ dukkha’nti yogo karaṇīyo…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yogo karaṇīyo’’ti. Dasamaṃ.
समाधिवग्गो पठमो।
Samādhivaggo paṭhamo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
समाधि पटिसल्लाना, कुलपुत्ता अपरे दुवे।
Samādhi paṭisallānā, kulaputtā apare duve;
समणब्राह्मणा वितक्कं, चिन्ता विग्गाहिका कथाति॥
Samaṇabrāhmaṇā vitakkaṃ, cintā viggāhikā kathāti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १०. तिरच्छानकथासुत्तवण्णना • 10. Tiracchānakathāsuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १०. तिरच्छानकथासुत्तवण्णना • 10. Tiracchānakathāsuttavaṇṇanā
