| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
१०. तिरच्छानकथासुत्तवण्णना
10. Tiracchānakathāsuttavaṇṇanā
१०८०. दुग्गतितो संसारतो च निय्याति एतेनाति निय्यानं, सग्गमग्गो मोक्खमग्गो च। तस्मिं निय्याने नियुत्ता, तं एत्थ अत्थीति निय्यानिका। वचीदुच्चरितसंकिलेसतो वा निय्यातीति ई-कारस्स रस्सत्तं य-कारस्स क-कारं कत्वा निय्यानिका। चेतनाय सद्धिं सम्फप्पलापा वेरमणि। तप्पटिपक्खतो अनिय्यानिका, तस्स भावो अनिय्यानिकत्तं। तिरच्छानभूतन्ति तिरोकरणभूतं। कम्मट्ठानभावेति अनिच्चतापटिसंयुत्तचतुसच्चकम्मट्ठानभावे। सात्थकन्ति दानसीलादिनिस्सितत्ता हितपटिसंयुत्तं।
1080. Duggatito saṃsārato ca niyyāti etenāti niyyānaṃ, saggamaggo mokkhamaggo ca. Tasmiṃ niyyāne niyuttā, taṃ ettha atthīti niyyānikā. Vacīduccaritasaṃkilesato vā niyyātīti ī-kārassa rassattaṃ ya-kārassa ka-kāraṃ katvā niyyānikā. Cetanāya saddhiṃ samphappalāpā veramaṇi. Tappaṭipakkhato aniyyānikā, tassa bhāvo aniyyānikattaṃ. Tiracchānabhūtanti tirokaraṇabhūtaṃ. Kammaṭṭhānabhāveti aniccatāpaṭisaṃyuttacatusaccakammaṭṭhānabhāve. Sātthakanti dānasīlādinissitattā hitapaṭisaṃyuttaṃ.
विसिखाति घरसन्निवेसो। विसिखागहणेन च गामादिगहणे विय तन्निवासिनो विसेसतो गहिता ‘‘आगतो गामो’’तिआदीसु विय । तेनाह ‘‘सूरा समत्था’’ति। कुम्भट्ठानापदेसेन कुम्भदासियो वुत्ताति आह – ‘‘कुम्भदासिकथा’’ति। अयाथावतो उप्पत्तिट्ठितिसंहारादिवसेन लोको अक्खायति एतेनाति लोकक्खायिका। इति इमिना पकारेन भवो, इमिना अभवोति एवं पवत्ताय इतिभवाभवकथाय सद्धिं।
Visikhāti gharasanniveso. Visikhāgahaṇena ca gāmādigahaṇe viya tannivāsino visesato gahitā ‘‘āgato gāmo’’tiādīsu viya . Tenāha ‘‘sūrā samatthā’’ti. Kumbhaṭṭhānāpadesena kumbhadāsiyo vuttāti āha – ‘‘kumbhadāsikathā’’ti. Ayāthāvato uppattiṭṭhitisaṃhārādivasena loko akkhāyati etenāti lokakkhāyikā. Iti iminā pakārena bhavo, iminā abhavoti evaṃ pavattāya itibhavābhavakathāya saddhiṃ.
समाधिवग्गवण्णना निट्ठिता।
Samādhivaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १०. तिरच्छानकथासुत्तं • 10. Tiracchānakathāsuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १०. तिरच्छानकथासुत्तवण्णना • 10. Tiracchānakathāsuttavaṇṇanā
