| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
३. तिसरणगमनियत्थेरअपदानवण्णना
3. Tisaraṇagamaniyattheraapadānavaṇṇanā
नगरे बन्धुमतियातिआदिकं आयस्मतो तिसरणगमनियत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो विपस्सिस्स भगवतो काले बन्धुमतीनगरे कुलगेहे निब्बत्तित्वा अन्धमातापितरो उपट्ठासि। सो एकदिवसं चिन्तेसि – ‘‘अहं मातापितरो उपट्ठहन्तो पब्बजितुं न लभामि, यंनूनाहं तीणि सरणानि गण्हिस्सामि , एवं दुग्गतितो मोचेस्सामी’’ति निसभं नाम विपस्सिस्स भगवतो अग्गसावकं उपसङ्कमित्वा तीणि सरणानि गण्हि। सो तानि वस्ससतसहस्सानि रक्खित्वा तेनेव कम्मेन तावतिंसभवने निब्बत्तो, ततो परं देवमनुस्सेसु संसरन्तो उभयसम्पत्तियो अनुभवित्वा इमस्मिं बुद्धुप्पादे सावत्थिनगरे महासालकुले निब्बत्तो विञ्ञुतं पत्तो सत्तवस्सिकोव दारकेहि परिवुतो एकं सङ्घारामं अगमासि। तत्थ एको खीणासवत्थेरो तस्स धम्मं देसेत्वा सरणानि अदासि। सो तानि गहेत्वा पुब्बे अत्तनो रक्खितानि सरणानि सरित्वा विपस्सनं वड्ढेत्वा अरहत्तं पापुणि। तं अरहत्तप्पत्तं भगवा उपसम्पादेसि।
Nagare bandhumatiyātiādikaṃ āyasmato tisaraṇagamaniyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle bandhumatīnagare kulagehe nibbattitvā andhamātāpitaro upaṭṭhāsi. So ekadivasaṃ cintesi – ‘‘ahaṃ mātāpitaro upaṭṭhahanto pabbajituṃ na labhāmi, yaṃnūnāhaṃ tīṇi saraṇāni gaṇhissāmi , evaṃ duggatito mocessāmī’’ti nisabhaṃ nāma vipassissa bhagavato aggasāvakaṃ upasaṅkamitvā tīṇi saraṇāni gaṇhi. So tāni vassasatasahassāni rakkhitvā teneva kammena tāvatiṃsabhavane nibbatto, tato paraṃ devamanussesu saṃsaranto ubhayasampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthinagare mahāsālakule nibbatto viññutaṃ patto sattavassikova dārakehi parivuto ekaṃ saṅghārāmaṃ agamāsi. Tattha eko khīṇāsavatthero tassa dhammaṃ desetvā saraṇāni adāsi. So tāni gahetvā pubbe attano rakkhitāni saraṇāni saritvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Taṃ arahattappattaṃ bhagavā upasampādesi.
१०६. सो अरहत्तप्पत्तो उपसम्पन्नो हुत्वा अत्तनो पुब्बकम्मं सरित्वा सोमनस्सवसेन पुब्बचरितापदानं पकासेन्तो नगरे बन्धुमतियातिआदिमाह। तत्थ मातु उपट्ठाको अहुन्ति अहं मातापितूनं उपट्ठाको भरको बन्धुमतीनगरे अहोसिन्ति सम्बन्धो।
106. So arahattappatto upasampanno hutvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ pakāsento nagare bandhumatiyātiādimāha. Tattha mātu upaṭṭhāko ahunti ahaṃ mātāpitūnaṃ upaṭṭhāko bharako bandhumatīnagare ahosinti sambandho.
१०८. तमन्धकारपिहिताति मोहन्धकारेन पिहिता छादिता। तिविधग्गीहि डय्हरेति रागग्गिदोसग्गिमोहग्गिसङ्खातेहि तीहि अग्गीहि डय्हरे डय्हन्ति सब्बे सत्ताति सम्बन्धो।
108.Tamandhakārapihitāti mohandhakārena pihitā chāditā. Tividhaggīhi ḍayhareti rāgaggidosaggimohaggisaṅkhātehi tīhi aggīhi ḍayhare ḍayhanti sabbe sattāti sambandho.
११४. अट्ठ हेतू लभामहन्ति अट्ठ कारणानि सुखस्स पच्चयभूतानि कारणानि लभामि अहन्ति अत्थो। सेसं सुविञ्ञेय्यमेवाति।
114.Aṭṭha hetū labhāmahanti aṭṭha kāraṇāni sukhassa paccayabhūtāni kāraṇāni labhāmi ahanti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
तिसरणगमनियत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Tisaraṇagamaniyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / ३. तिसरणगमनियत्थेरअपदानं • 3. Tisaraṇagamaniyattheraapadānaṃ
