Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಬುದ್ಧವಂಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā

    ೧೯. ತಿಸ್ಸಬುದ್ಧವಂಸವಣ್ಣನಾ

    19. Tissabuddhavaṃsavaṇṇanā

    ತಸ್ಸ ಪನ ಸಿದ್ಧತ್ಥಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅಪರಭಾಗೇ ಏಕೋ ಕಪ್ಪೋ ಬುದ್ಧಸುಞ್ಞೋ ಅಹೋಸಿ। ಇತೋ ದ್ವಾನವುತಿಕಪ್ಪಮತ್ಥಕೇ ತಿಸ್ಸೋ, ಫುಸ್ಸೋತಿ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕಪ್ಪೇ ದ್ವೇ ಬುದ್ಧಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಂಸು। ತತ್ಥ ತಿಸ್ಸೋ ನಾಮ ಮಹಾಪುರಿಸೋ ಪಾರಮಿಯೋ ಪೂರೇತ್ವಾ ತುಸಿತಪುರೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಖೇಮಕನಗರೇ ಜನಸನ್ಧಸ್ಸ ನಾಮ ರಞ್ಞೋ ಅಗ್ಗಮಹೇಸಿಯಾ ಪದುಮದಲಸದಿಸನಯನಾಯ ಪದುಮಾನಾಮಾಯ ದೇವಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿಸ್ಮಿಂ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದಸನ್ನಂ ಮಾಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಅನೋಮುಯ್ಯಾನೇ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿತೋ ನಿಕ್ಖಮಿ। ಸತ್ತವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸಿ। ತಸ್ಸ ಗುಹಾಸೇಲ-ನಾರಿಸಯ-ನಿಸಭನಾಮಕಾ ತಯೋ ಪಾಸಾದಾ ಅಹೇಸುಂ। ಸುಭದ್ದಾದೇವಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ ತೇತ್ತಿಂಸ ಇತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ।

    Tassa pana siddhatthassa bhagavato aparabhāge eko kappo buddhasuñño ahosi. Ito dvānavutikappamatthake tisso, phussoti ekasmiṃ kappe dve buddhā nibbattiṃsu. Tattha tisso nāma mahāpuriso pāramiyo pūretvā tusitapure nibbattitvā tato cavitvā khemakanagare janasandhassa nāma rañño aggamahesiyā padumadalasadisanayanāya padumānāmāya deviyā kucchismiṃ paṭisandhiṃ gahetvā dasannaṃ māsānaṃ accayena anomuyyāne mātukucchito nikkhami. Sattavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. Tassa guhāsela-nārisaya-nisabhanāmakā tayo pāsādā ahesuṃ. Subhaddādevippamukhāni tettiṃsa itthisahassāni ahesuṃ.

    ಸೋ ಚತ್ತಾರಿ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ದಿಸ್ವಾ ಸುಭದ್ದಾದೇವಿಯಾ ಪುತ್ತೇ ಆನನ್ದಕುಮಾರೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಸೋನುತ್ತರಂ ನಾಮ ಅನುತ್ತರಂ ತುರಙ್ಗವರಮಾರುಯ್ಹ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿ। ತಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಕೋಟಿ ಅನುಪಬ್ಬಜಿ। ಸೋ ತೇಹಿ ಪರಿವುತೋ ಅಟ್ಠ ಮಾಸೇ ಪಧಾನಚರಿಯಂ ಚರಿತ್ವಾ ವಿಸಾಖಪುಣ್ಣಮಾಯ ವೀರನಿಗಮೇ ವೀರಸೇಟ್ಠಿಸ್ಸ ಧೀತಾಯ ದಿನ್ನಂ ಮಧುಪಾಯಾಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಸಲಲವನೇ ದಿವಾವಿಹಾರಂ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯೇ ವಿಜಿತಸಙ್ಗಾಮಕೇನ ನಾಮ ಯವಪಾಲೇನ ಉಪನೀತಾ ಅಟ್ಠ ತಿಣಮುಟ್ಠಿಯೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಸನಬೋಧಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚತ್ತಾಲೀಸಹತ್ಥವಿತ್ಥತಂ ತಿಣಸನ್ಥರಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಸಮಾರಂ ಮಾರಬಲಂ ವಿಧಮಿತ್ವಾ ಅಧಿಗತಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣೋ – ‘‘ಅನೇಕಜಾತಿಸಂಸಾರಂ…ಪೇ॰… ತಣ್ಹಾನಂ ಖಯಮಜ್ಝಗಾ’’ತಿ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇತ್ವಾ ಸತ್ತಸತ್ತಾಹಂ ಬೋಧಿಸಮೀಪೇಯೇವ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಯಸವತೀ ನಗರೇ ಬ್ರಹ್ಮದೇವಂ ಉದಯಞ್ಚ ದ್ವೇ ರಾಜಪುತ್ತೇ ಸಪರಿವಾರೇ ಉಪನಿಸ್ಸಯಸಮ್ಪನ್ನೇ ಆಕಾಸೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಸವತೀಮಿಗದಾಯೇ ಓತರಿತ್ವಾ ಉಯ್ಯಾನಪಾಲೇನ ರಾಜಪುತ್ತೇ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ತೇಸಂ ಸಪರಿವಾರಾನಂ ಅವಿಸಾರಿನಾ ಬ್ಯಾಪಿನಾ ಮಧುರೇನ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಸರೇನ ದಸಸಹಸ್ಸಿಲೋಕಧಾತುಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೋವ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇಸಿ, ತದಾ ಕೋಟಿಸತಾನಂ ಪಠಮೋ ಧಮ್ಮಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    So cattāri nimittāni disvā subhaddādeviyā putte ānandakumāre uppanne sonuttaraṃ nāma anuttaraṃ turaṅgavaramāruyha mahābhinikkhamanaṃ nikkhamitvā pabbaji. Taṃ manussānaṃ koṭi anupabbaji. So tehi parivuto aṭṭha māse padhānacariyaṃ caritvā visākhapuṇṇamāya vīranigame vīraseṭṭhissa dhītāya dinnaṃ madhupāyāsaṃ paribhuñjitvā salalavane divāvihāraṃ vītināmetvā sāyanhasamaye vijitasaṅgāmakena nāma yavapālena upanītā aṭṭha tiṇamuṭṭhiyo gahetvā asanabodhiṃ upasaṅkamitvā cattālīsahatthavitthataṃ tiṇasantharaṃ santharitvā tattha pallaṅkaṃ ābhujitvā samāraṃ mārabalaṃ vidhamitvā adhigatasabbaññutaññāṇo – ‘‘anekajātisaṃsāraṃ…pe… taṇhānaṃ khayamajjhagā’’ti udānaṃ udānetvā sattasattāhaṃ bodhisamīpeyeva vītināmetvā yasavatī nagare brahmadevaṃ udayañca dve rājaputte saparivāre upanissayasampanne ākāsena gantvā yasavatīmigadāye otaritvā uyyānapālena rājaputte pakkosāpetvā tesaṃ saparivārānaṃ avisārinā byāpinā madhurena brahmassarena dasasahassilokadhātuṃ viññāpentova dhammacakkaṃ pavattesi, tadā koṭisatānaṃ paṭhamo dhammābhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    1.

    ‘‘ಸಿದ್ಧತ್ಥಸ್ಸ ಅಪರೇನ, ಅಸಮೋ ಅಪ್ಪಟಿಪುಗ್ಗಲೋ।

    ‘‘Siddhatthassa aparena, asamo appaṭipuggalo;

    ಅನನ್ತತೇಜೋ ಅಮಿತಯಸೋ, ತಿಸ್ಸೋ ಲೋಕಗ್ಗನಾಯಕೋ॥

    Anantatejo amitayaso, tisso lokagganāyako.

    .

    2.

    ‘‘ತಮನ್ಧಕಾರಂ ವಿಧಮಿತ್ವಾ, ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಸದೇವಕಂ।

    ‘‘Tamandhakāraṃ vidhamitvā, obhāsetvā sadevakaṃ;

    ಅನುಕಮ್ಪಕೋ ಮಹಾವೀರೋ, ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ಚಕ್ಖುಮಾ॥

    Anukampako mahāvīro, loke uppajji cakkhumā.

    .

    3.

    ‘‘ತಸ್ಸಾಪಿ ಅತುಲಾ ಇದ್ಧಿ, ಅತುಲಂ ಸೀಲಂ ಸಮಾಧಿ ಚ।

    ‘‘Tassāpi atulā iddhi, atulaṃ sīlaṃ samādhi ca;

    ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಾರಮಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತಯಿ॥

    Sabbattha pāramiṃ gantvā, dhammacakkaṃ pavattayi.

    .

    4.

    ‘‘ಸೋ ಬುದ್ಧೋ ದಸಸಹಸ್ಸಿಮ್ಹಿ, ವಿಞ್ಞಾಪೇಸಿ ಗಿರಂ ಸುಚಿಂ।

    ‘‘So buddho dasasahassimhi, viññāpesi giraṃ suciṃ;

    ಕೋಟಿಸತಾನಿ ಅಭಿಸಮಿಂಸು, ಪಠಮೇ ಧಮ್ಮದೇಸನೇ’’ತಿ॥

    Koṭisatāni abhisamiṃsu, paṭhame dhammadesane’’ti.

    ತತ್ಥ ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಪಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ। ದಸಸಹಸ್ಸಿಮ್ಹೀತಿ ದಸಸಹಸ್ಸಿಯಂ ಅಥಾಪರೇನ ಸಮಯೇನ ತಿಸ್ಸೇನ ಸತ್ಥಾರಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕೋಟಿ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಗಣವಾಸಂ ಪಹಾಯ ಬೋಧಿಮೂಲಮುಪಗಮನಸಮಯೇ ಅಞ್ಞತ್ರ ಗತಾ। ಸಾ ತಿಸ್ಸೇನ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತಿತ’’ನ್ತಿ ಸುತ್ವಾ ಯಸವತೀಮಿಗದಾಯಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ದಸಬಲಮಭಿವಾದೇತ್ವಾ ತಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ನಿಸೀದಿ। ತೇಸಂ ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ, ತದಾ ನವುತಿಯಾ ಕೋಟೀನಂ ದುತಿಯಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ। ಪುನ ಮಹಾಮಙ್ಗಲಸಮಾಗಮೇ ಮಙ್ಗಲಪರಿಯೋಸಾನೇ ಸಟ್ಠಿಯಾ ಕೋಟೀನಂ ತತಿಯೋ ಅಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tattha sabbatthāti sabbesu dhammesu pāraṃ gantvā. Dasasahassimhīti dasasahassiyaṃ athāparena samayena tissena satthārā saddhiṃ pabbajitānaṃ bhikkhūnaṃ koṭi mahāpurisassa gaṇavāsaṃ pahāya bodhimūlamupagamanasamaye aññatra gatā. Sā tissena sammāsambuddhena dhammacakkaṃ pavattita’’nti sutvā yasavatīmigadāyaṃ āgantvā dasabalamabhivādetvā taṃ parivāretvā nisīdi. Tesaṃ bhagavā dhammaṃ desesi, tadā navutiyā koṭīnaṃ dutiyābhisamayo ahosi. Puna mahāmaṅgalasamāgame maṅgalapariyosāne saṭṭhiyā koṭīnaṃ tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    5.

    ‘‘ದುತಿಯೋ ನವುತಿಕೋಟೀನಂ, ತತಿಯೋ ಸಟ್ಠಿಕೋಟಿಯೋ।

    ‘‘Dutiyo navutikoṭīnaṃ, tatiyo saṭṭhikoṭiyo;

    ಬನ್ಧನಾತೋ ಪಮೋಚೇಸಿ, ಸತ್ತೇ ನರಮರೂ ತದಾ’’ತಿ॥

    Bandhanāto pamocesi, satte naramarū tadā’’ti.

    ತತ್ಥ ದುತಿಯೋ ನವುತಿಕೋಟೀನನ್ತಿ ದುತಿಯೋ ಅಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ ನವುತಿಕೋಟಿಪಾಣೀನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಬನ್ಧನಾತೋತಿ ಬನ್ಧನತೋ, ದಸಹಿ ಸಂಯೋಜನೇಹಿ ಪರಿಮೋಚೇಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಾನಿ ಪರಿಮೋಚಿತೇ ಸತ್ತೇ ಸರೂಪತೋ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ನರಮರೂ’’ತಿ ಆಹ। ನರಮರೂತಿ ನರಾಮರೇ।

    Tattha dutiyo navutikoṭīnanti dutiyo abhisamayo ahosi navutikoṭipāṇīnanti attho. Bandhanātoti bandhanato, dasahi saṃyojanehi parimocesīti attho. Idāni parimocite satte sarūpato dassento ‘‘naramarū’’ti āha. Naramarūti narāmare.

    ಯಸವತೀನಗರೇ ಕಿರ ಅನ್ತೋವಸ್ಸಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಅರಹನ್ತಾನಂ ಸತಸಹಸ್ಸೇಹಿ ಪರಿವುತೋ ಪವಾರೇಸಿ, ಸೋ ಪಠಮೋ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ। ಉಭತೋ ಸುಜಾತಸ್ಸ ಸುಜಾತಸ್ಸ ನಾಮ ರಞ್ಞೋ ನಾರಿವಾಹನಕುಮಾರೋ ನಾರಿವಾಹನನಗರಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೇ ಭಗವತಿ ಲೋಕನಾಥೇ ಸಪರಿವಾರೋ ಪಚ್ಚುಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ದಸಬಲಂ ಸಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಂ ಅಸದಿಸದಾನಂ ದತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ರಜ್ಜಂ ಪುತ್ತಸ್ಸ ನಿಯ್ಯಾತೇತ್ವಾ ಸಪರಿವಾರೋ ಸಬ್ಬಲೋಕಾಧಿಪತಿಸ್ಸ ತಿಸ್ಸಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯ ಪಬ್ಬಜಿ। ತಸ್ಸ ಕಿರ ಸಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ಪಾಕಟಾ ಅಹೋಸಿ। ತಸ್ಮಾ ತತೋ ತತೋ ಆಗನ್ತ್ವಾ ನಾರಿವಾಹನಕುಮಾರಂ ಮಹಾಜನೋ ಅನುಪಬ್ಬಜಿ। ತದಾ ತಥಾಗತೋ ನವುತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಸ್ಸ ಮಜ್ಝಗತೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿ , ಸೋ ದುತಿಯೋ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ। ಪುನ ಖೇಮವತೀನಗರೇ ಞಾತಿಸಮಾಗಮೇ ಬುದ್ಧವಂಸಧಮ್ಮಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ಅಸೀತಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಂಸು, ತೇಹಿ ಪರಿವುತೋ ಸುಗತೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿ, ಸೋ ತತಿಯೋ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Yasavatīnagare kira antovassaṃ pabbajitānaṃ arahantānaṃ satasahassehi parivuto pavāresi, so paṭhamo sannipāto ahosi. Ubhato sujātassa sujātassa nāma rañño nārivāhanakumāro nārivāhananagaraṃ anuppatte bhagavati lokanāthe saparivāro paccuggantvā dasabalaṃ sabhikkhusaṅghaṃ nimantetvā sattāhaṃ asadisadānaṃ datvā attano rajjaṃ puttassa niyyātetvā saparivāro sabbalokādhipatissa tissasammāsambuddhassa santike ehibhikkhupabbajjāya pabbaji. Tassa kira sā pabbajjā sabbadisāsu pākaṭā ahosi. Tasmā tato tato āgantvā nārivāhanakumāraṃ mahājano anupabbaji. Tadā tathāgato navutiyā bhikkhusatasahassassa majjhagato pātimokkhaṃ uddisi , so dutiyo sannipāto ahosi. Puna khemavatīnagare ñātisamāgame buddhavaṃsadhammakathaṃ sutvā asītisatasahassāni tassa santike pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇiṃsu, tehi parivuto sugato pātimokkhaṃ uddisi, so tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    6.

    ‘‘ಸನ್ನಿಪಾತಾ ತಯೋ ಆಸುಂ, ತಿಸ್ಸೇ ಲೋಕಗ್ಗನಾಯಕೇ।

    ‘‘Sannipātā tayo āsuṃ, tisse lokagganāyake;

    ಖೀಣಾಸವಾನಂ ವಿಮಲಾನಂ, ಸನ್ತಚಿತ್ತಾನ ತಾದಿನಂ॥

    Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.

    .

    7.

    ‘‘ಖೀಣಾಸವಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ, ಪಠಮೋ ಆಸಿ ಸಮಾಗಮೋ।

    ‘‘Khīṇāsavasatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo;

    ನವುತಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ, ದುತಿಯೋ ಆಸಿ ಸಮಾಗಮೋ॥

    Navutisatasahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.

    .

    8.

    ‘‘ಅಸೀತಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ, ತತಿಯೋ ಆಸಿ ಸಮಾಗಮೋ।

    ‘‘Asītisatasahassānaṃ, tatiyo āsi samāgamo;

    ಖೀಣಾಸವಾನಂ ವಿಮಲಾನಂ, ಪುಪ್ಫಿತಾನಂ ವಿಮುತ್ತಿಯಾ’’ತಿ॥

    Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, pupphitānaṃ vimuttiyā’’ti.

    ತದಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಯಸವತೀನಗರೇ ಸುಜಾತೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಹುತ್ವಾ ಇದ್ಧಂ ಫೀತಂ ಜನಪದಂ ಅನೇಕಕೋಟಿಧನಸನ್ನಿಚಯಂ ಅನುರಾಗಮುಪಗತಹದಯಞ್ಚ ಪರಿಜನಂ ತಿಣನಳಮಿವ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ಜಾತಿಆದೀಸು ಸಂವಿಗ್ಗಹದಯೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ತಾಪಸಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ ಮಹಾನುಭಾವೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ಸುತ್ವಾ ಪಞ್ಚವಣ್ಣಾಯ ಪೀತಿಯಾ ಫುಟಸರೀರೋ ಹುತ್ವಾ ಸಪತಿಸ್ಸೋ ತಿಸ್ಸಂ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಹನ್ದಾಹಂ ಮನ್ದಾರವಪಾರಿಚ್ಛತ್ತಕಾದೀಹಿ ದಿಬ್ಬಕುಸುಮೇಹಿ ಭಗವನ್ತಂ ಪೂಜೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ಅಥ ಸೋ ಏವಂ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಇದ್ಧಿಯಾ ಸಗ್ಗಲೋಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಚಿತ್ತಲತಾವನಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪದುಮಪಾರಿಚ್ಛತ್ತಕಮನ್ದಾರವಾದೀಹಿ ದಿಬ್ಬಕುಸುಮೇಹಿ ರತನಮಯಂ ಚಙ್ಕೋಟಕಂ ಗಾವುತಪ್ಪಮಾಣಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಗನತಲೇನ ಆಗನ್ತ್ವಾ ದಿಬ್ಬೇಹಿ ಸುರಭಿಕುಸುಮೇಹಿ ಭಗವನ್ತಂ ಪೂಜೇಸಿ। ಏಕಞ್ಚ ಮಣಿದಣ್ಡಕಂ ಸುವಣ್ಣಮಯಕಣ್ಣಿಕಂ ಪದುಮರಾಗಮಣಿಮಯಪಣ್ಣಂ ಸುಗನ್ಧಕೇಸರಚ್ಛತ್ತಂ ವಿಯ ಪದುಮಚ್ಛತ್ತಂ ಭಗವತೋ ಸಿರಸಿ ಧಾರಯನ್ತೋ ಚತುಪರಿಸಮಜ್ಝೇ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಭಗವಾ ನಂ – ‘‘ಇತೋ ದ್ವೇನವುತೇ ಕಪ್ಪೇ ಗೋತಮೋ ನಾಮ ಬುದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tadā amhākaṃ bodhisatto yasavatīnagare sujāto nāma rājā hutvā iddhaṃ phītaṃ janapadaṃ anekakoṭidhanasannicayaṃ anurāgamupagatahadayañca parijanaṃ tiṇanaḷamiva pariccajitvā jātiādīsu saṃviggahadayo nikkhamitvā tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā mahiddhiko mahānubhāvo hutvā ‘‘buddho loke uppanno’’ti sutvā pañcavaṇṇāya pītiyā phuṭasarīro hutvā sapatisso tissaṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā vanditvā cintesi – ‘‘handāhaṃ mandāravapāricchattakādīhi dibbakusumehi bhagavantaṃ pūjessāmī’’ti. Atha so evaṃ cintetvā iddhiyā saggalokaṃ gantvā cittalatāvanaṃ pavisitvā padumapāricchattakamandāravādīhi dibbakusumehi ratanamayaṃ caṅkoṭakaṃ gāvutappamāṇaṃ pūretvā gahetvā gaganatalena āgantvā dibbehi surabhikusumehi bhagavantaṃ pūjesi. Ekañca maṇidaṇḍakaṃ suvaṇṇamayakaṇṇikaṃ padumarāgamaṇimayapaṇṇaṃ sugandhakesaracchattaṃ viya padumacchattaṃ bhagavato sirasi dhārayanto catuparisamajjhe aṭṭhāsi. Atha bhagavā naṃ – ‘‘ito dvenavute kappe gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tena vuttaṃ –

    .

    9.

    ‘‘ಅಹಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ, ಸುಜಾತೋ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯೋ।

    ‘‘Ahaṃ tena samayena, sujāto nāma khattiyo;

    ಮಹಾಭೋಗಂ ಛಡ್ಡಯಿತ್ವಾ, ಪಬ್ಬಜಿಂ ಇಸಿಪಬ್ಬಜಂ॥

    Mahābhogaṃ chaḍḍayitvā, pabbajiṃ isipabbajaṃ.

    ೧೦.

    10.

    ‘‘ಮಯಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇ ಸನ್ತೇ, ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ ಲೋಕನಾಯಕೋ।

    ‘‘Mayi pabbajite sante, uppajji lokanāyako;

    ಬುದ್ಧೋತಿ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾನ, ಪೀತಿ ಮೇ ಉಪಪಜ್ಜಥ॥

    Buddhoti saddaṃ sutvāna, pīti me upapajjatha.

    ೧೧.

    11.

    ‘‘ದಿಬ್ಬಂ ಮನ್ದಾರವಂ ಪುಪ್ಫಂ, ಪದುಮಂ ಪಾರಿಛತ್ತಕಂ।

    ‘‘Dibbaṃ mandāravaṃ pupphaṃ, padumaṃ pārichattakaṃ;

    ಉಭೋ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪಗ್ಗಯ್ಹ, ಧುನಮಾನೋ ಉಪಾಗಮಿಂ॥

    Ubho hatthehi paggayha, dhunamāno upāgamiṃ.

    ೧೨.

    12.

    ‘‘ಚಾತುವಣ್ಣಪರಿವುತಂ, ತಿಸ್ಸಂ ಲೋಕಗ್ಗನಾಯಕಂ।

    ‘‘Cātuvaṇṇaparivutaṃ, tissaṃ lokagganāyakaṃ;

    ತಮಹಂ ಪುಪ್ಫಂ ಗಹೇತ್ವಾ, ಮತ್ಥಕೇ ಧಾರಯಿಂ ಜಿನಂ॥

    Tamahaṃ pupphaṃ gahetvā, matthake dhārayiṃ jinaṃ.

    ೧೩.

    13.

    ‘‘ಸೋಪಿ ಮಂ ಬುದ್ಧೋ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ, ಜನಮಜ್ಝೇ ನಿಸೀದಿಯ।

    ‘‘Sopi maṃ buddho byākāsi, janamajjhe nisīdiya;

    ದ್ವೇನವುತೇ ಇತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಅಯಂ ಬುದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥

    Dvenavute ito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.

    ೧೪.

    14.

    ‘‘ಪಧಾನಂ ಪದಹಿತ್ವಾನ…ಪೇ॰… ಹೇಸ್ಸಾಮ ಸಮ್ಮುಖಾ ಇಮಂ॥

    ‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ.

    ೧೫.

    15.

    ‘‘ತಸ್ಸಾಪಿ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಭಿಯ್ಯೋ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದಯಿಂ।

    ‘‘Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;

    ಉತ್ತರಿಂ ವತಮಧಿಟ್ಠಾಸಿಂ, ದಸಪಾರಮಿಪೂರಿಯಾ’’ತಿ॥

    Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā’’ti.

    ತತ್ಥ ಮಯಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇತಿ ಮಯಿ ಪಬ್ಬಜಿತಭಾವಂ ಉಪಗತೇ। ‘‘ಮಮ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಸನ್ತ’’ನ್ತಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ಲಿಖನ್ತಿ, ಸೋ ಪಮಾದಲೇಖೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಉಪಪಜ್ಜಥಾತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ಥ। ಉಭೋ ಹತ್ಥೇಹೀತಿ ಉಭೇಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ। ಪಗ್ಗಯ್ಹಾತಿ ಗಹೇತ್ವಾನ। ಧುನಮಾನೋತಿ ವಾಕಚೀರಾನಿ ವಿಧುನಮಾನೋವ। ಚಾತುವಣ್ಣಪರಿವುತನ್ತಿ ಚತುಪರಿಸಪರಿವುತಂ, ಖತ್ತಿಯಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಸಮಣಪರಿವುತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಚತುವಣ್ಣೇಹಿ ಪರಿವುತ’’ನ್ತಿ ಪಠನ್ತಿ ಕೇಚಿ।

    Tattha mayi pabbajiteti mayi pabbajitabhāvaṃ upagate. ‘‘Mama pabbajitaṃ santa’’nti potthakesu likhanti, so pamādalekhoti veditabbo. Upapajjathāti uppajjittha. Ubho hatthehīti ubhehi hatthehi. Paggayhāti gahetvāna. Dhunamānoti vākacīrāni vidhunamānova. Cātuvaṇṇaparivutanti catuparisaparivutaṃ, khattiyabrāhmaṇagahapatisamaṇaparivutanti attho. ‘‘Catuvaṇṇehi parivuta’’nti paṭhanti keci.

    ತಸ್ಸ ಪನ ಭಗವತೋ ಖೇಮಂ ನಾಮ ನಗರಂ ಅಹೋಸಿ। ಜನಸನ್ಧೋ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯೋ ಪಿತಾ, ಪದುಮಾ ನಾಮ ಜನಿಕಾ, ಬ್ರಹ್ಮದೇವೋ ಚ ಉದಯೋ ಚ ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ, ಸಮಙ್ಗೋ ನಾಮುಪಟ್ಠಾಕೋ, ಫುಸ್ಸಾ ಚ ಸುದತ್ತಾ ಚ ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಿಕಾ, ಅಸನರುಕ್ಖೋ ಬೋಧಿ, ಸರೀರಂ ಸಟ್ಠಿಹತ್ಥುಬ್ಬೇಧಂ ಅಹೋಸಿ, ವಸ್ಸಸತಸಹಸ್ಸಂ ಆಯು, ಸುಭದ್ದಾ ನಾಮ ಅಗ್ಗಮಹೇಸೀ, ಆನನ್ದೋ ನಾಮ ಪುತ್ತೋ, ತುರಙ್ಗಯಾನೇನ ನಿಕ್ಖಮಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tassa pana bhagavato khemaṃ nāma nagaraṃ ahosi. Janasandho nāma khattiyo pitā, padumā nāma janikā, brahmadevo ca udayo ca dve aggasāvakā, samaṅgo nāmupaṭṭhāko, phussā ca sudattā ca dve aggasāvikā, asanarukkho bodhi, sarīraṃ saṭṭhihatthubbedhaṃ ahosi, vassasatasahassaṃ āyu, subhaddā nāma aggamahesī, ānando nāma putto, turaṅgayānena nikkhami. Tena vuttaṃ –

    ೧೬.

    16.

    ‘‘ಖೇಮಕಂ ನಾಮ ನಗರಂ, ಜನಸನ್ಧೋ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯೋ।

    ‘‘Khemakaṃ nāma nagaraṃ, janasandho nāma khattiyo;

    ಪದುಮಾ ನಾಮ ಜನಿಕಾ, ತಿಸ್ಸಸ್ಸ ಚ ಮಹೇಸಿನೋ॥

    Padumā nāma janikā, tissassa ca mahesino.

    ೨೧.

    21.

    ‘‘ಬ್ರಹ್ಮದೇವೋ ಚ ಉದಯೋ ಚ, ಅಹೇಸುಂ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ।

    ‘‘Brahmadevo ca udayo ca, ahesuṃ aggasāvakā;

    ಸಮಙ್ಗೋ ನಾಮುಪಟ್ಠಾಕೋ, ತಿಸ್ಸಸ್ಸ ಚ ಮಹೇಸಿನೋ॥

    Samaṅgo nāmupaṭṭhāko, tissassa ca mahesino.

    ೨೨.

    22.

    ‘‘ಫುಸ್ಸಾ ಚೇವ ಸುದತ್ತಾ ಚ, ಅಹೇಸುಂ ಅಗ್ಗಸಾವಿಕಾ।

    ‘‘Phussā ceva sudattā ca, ahesuṃ aggasāvikā;

    ಬೋಧಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ, ಅಸನೋತಿ ಪವುಚ್ಚತಿ॥

    Bodhi tassa bhagavato, asanoti pavuccati.

    ೨೪.

    24.

    ‘‘ಸೋ ಬುದ್ಧೋ ಸಟ್ಠಿರತನೋ, ಅಹು ಉಚ್ಚತ್ತನೇ ಜಿನೋ।

    ‘‘So buddho saṭṭhiratano, ahu uccattane jino;

    ಅನೂಪಮೋ ಅಸದಿಸೋ, ಹಿಮವಾ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತಿ॥

    Anūpamo asadiso, himavā viya dissati.

    ೨೫.

    25.

    ‘‘ತಸ್ಸಾಪಿ ಅತುಲತೇಜಸ್ಸ, ಆಯು ಆಸಿ ಅನುತ್ತರೋ।

    ‘‘Tassāpi atulatejassa, āyu āsi anuttaro;

    ವಸ್ಸಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಲೋಕೇ ಅಟ್ಠಾಸಿ ಚಕ್ಖುಮಾ॥

    Vassasatasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.

    ೨೬.

    26.

    ‘‘ಉತ್ತಮಂ ಪವರಂ ಸೇಟ್ಠಂ, ಅನುಭೋತ್ವಾ ಮಹಾಯಸಂ।

    ‘‘Uttamaṃ pavaraṃ seṭṭhaṃ, anubhotvā mahāyasaṃ;

    ಜಲಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಿಕ್ಖನ್ಧೋವ, ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೋ ಸಸಾವಕೋ॥

    Jalitvā aggikkhandhova, nibbuto so sasāvako.

    ೨೭.

    27.

    ‘‘ವಲಾಹಕೋವ ಅನಿಲೇನ, ಸೂರಿಯೇನ ವಿಯ ಉಸ್ಸವೋ।

    ‘‘Valāhakova anilena, sūriyena viya ussavo;

    ಅನ್ಧಕಾರೋವ ಪದೀಪೇನ, ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೋ ಸಸಾವಕೋ’’ತಿ॥

    Andhakārova padīpena, nibbuto so sasāvako’’ti.

    ತತ್ಥ ಉಚ್ಚತ್ತನೇತಿ ಉಚ್ಚಭಾವೇನ। ಹಿಮವಾ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತೀತಿ ಹಿಮವಾವ ಪದಿಸ್ಸತಿ। ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ಯಥಾ ಯೋಜನಾನಂ ಸತಾನುಚ್ಚೋ ಹಿಮವಾ ಪಞ್ಚಪಬ್ಬತೋ ಸುದೂರೇ ಠಿತಾನಮ್ಪಿ ಉಚ್ಚಭಾವೇನ ಚ ಸೋಮ್ಮಭಾವೇನ ಚ ಅತಿರಮಣೀಯೋ ಹುತ್ವಾ ದಿಸ್ಸತಿ, ಏವಂ ಭಗವಾಪಿ ದಿಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನುತ್ತರೋತಿ ನಾತಿದೀಘೋ ನಾತಿರಸ್ಸೋ। ಆಯು ವಸ್ಸಸತಸಹಸ್ಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉತ್ತಮಂ ಪವರಂ ಸೇಟ್ಠನ್ತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವೇವಚನಾನಿ। ಉಸ್ಸವೋತಿ ಹಿಮಬಿನ್ದು ವಲಾಹಕಉಸ್ಸವಅನ್ಧಕಾರಾ ವಿಯ ಅನಿಲಸೂರಿಯದೀಪೇಹಿ ಅನಿಚ್ಚತಾನಿಲಸೂರಿಯದೀಪೇಹಿ ಉಪದ್ದುತೋ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೋ ಸಸಾವಕೋ ಭಗವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Tattha uccattaneti uccabhāvena. Himavā viya dissatīti himavāva padissati. Ayameva vā pāṭho. Yathā yojanānaṃ satānucco himavā pañcapabbato sudūre ṭhitānampi uccabhāvena ca sommabhāvena ca atiramaṇīyo hutvā dissati, evaṃ bhagavāpi dissatīti attho. Anuttaroti nātidīgho nātirasso. Āyu vassasatasahassanti attho. Uttamaṃ pavaraṃ seṭṭhanti aññamaññavevacanāni. Ussavoti himabindu valāhakaussavaandhakārā viya anilasūriyadīpehi aniccatānilasūriyadīpehi upadduto parinibbuto sasāvako bhagavāti attho.

    ತಿಸ್ಸೋ ಕಿರ ಭಗವಾ ಸುನನ್ದವತೀನಗರೇ ಸುನನ್ದಾರಾಮೇ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಗಾಥಾಸು ಪಾಕಟಮೇವಾತಿ।

    Tisso kira bhagavā sunandavatīnagare sunandārāme parinibbāyi. Sesamettha gāthāsu pākaṭamevāti.

    ತಿಸ್ಸಬುದ್ಧವಂಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Tissabuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ನಿಟ್ಠಿತೋ ಸತ್ತರಸಮೋ ಬುದ್ಧವಂಸೋ।

    Niṭṭhito sattarasamo buddhavaṃso.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಬುದ್ಧವಂಸಪಾಳಿ • Buddhavaṃsapāḷi / ೧೯. ತಿಸ್ಸಬುದ್ಧವಂಸೋ • 19. Tissabuddhavaṃso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact