| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / พุทฺธวํสปาฬิ • Buddhavaṃsapāḷi |
๑๙. ติสฺสพุทฺธวํโส
19. Tissabuddhavaṃso
๑.
1.
สิทฺธตฺถสฺส อปเรน, อสโม อปฺปฎิปุคฺคโล;
Siddhatthassa aparena, asamo appaṭipuggalo;
อนนฺตเตโช อมิตยโส, ติโสฺส โลกคฺคนายโกฯ
Anantatejo amitayaso, tisso lokagganāyako.
๒.
2.
ตมนฺธการํ วิธมิตฺวา, โอภาเสตฺวา สเทวกํ;
Tamandhakāraṃ vidhamitvā, obhāsetvā sadevakaṃ;
อนุกมฺปโก มหาวีโร, โลเก อุปฺปชฺชิ จกฺขุมาฯ
Anukampako mahāvīro, loke uppajji cakkhumā.
๓.
3.
ตสฺสาปิ อตุลา อิทฺธิ, อตุลํ สีลํ สมาธิ จ;
Tassāpi atulā iddhi, atulaṃ sīlaṃ samādhi ca;
สพฺพตฺถ ปารมิํ คนฺตฺวา, ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิฯ
Sabbattha pāramiṃ gantvā, dhammacakkaṃ pavattayi.
๔.
4.
โส พุโทฺธ ทสสหสฺสิมฺหิ, วิญฺญาเปสิ คิรํ สุจิํ;
So buddho dasasahassimhi, viññāpesi giraṃ suciṃ;
โกฎิสตานิ อภิสมิํสุ, ปฐเม ธมฺมเทสเนฯ
Koṭisatāni abhisamiṃsu, paṭhame dhammadesane.
๕.
5.
ทุติโย นวุติโกฎีนํ, ตติโย สฎฺฐิโกฎิโย;
Dutiyo navutikoṭīnaṃ, tatiyo saṭṭhikoṭiyo;
๖.
6.
สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, ติเสฺส โลกคฺคนายเก;
Sannipātā tayo āsuṃ, tisse lokagganāyake;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
๗.
7.
ขีณาสวสตสหสฺสานํ, ปฐโม อาสิ สมาคโม;
Khīṇāsavasatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo;
นวุติสตสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ
Navutisatasahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
๘.
8.
อสีติสตสหสฺสานํ , ตติโย อาสิ สมาคโม;
Asītisatasahassānaṃ , tatiyo āsi samāgamo;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, ปุปฺผิตานํ วิมุตฺติยาฯ
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, pupphitānaṃ vimuttiyā.
๙.
9.
อหํ เตน สมเยน, สุชาโต นาม ขตฺติโย;
Ahaṃ tena samayena, sujāto nāma khattiyo;
มหาโภคํ ฉฑฺฑยิตฺวา, ปพฺพชิํ อิสิปพฺพชํฯ
Mahābhogaṃ chaḍḍayitvā, pabbajiṃ isipabbajaṃ.
๑๐.
10.
มยิ ปพฺพชิเต สเนฺต, อุปฺปชฺชิ โลกนายโก;
Mayi pabbajite sante, uppajji lokanāyako;
พุโทฺธติ สทฺทํ สุตฺวาน, ปีติ เม อุปปชฺชถฯ
Buddhoti saddaṃ sutvāna, pīti me upapajjatha.
๑๑.
11.
ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ, ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ;
Dibbaṃ mandāravaṃ pupphaṃ, padumaṃ pārichattakaṃ;
อุโภ หเตฺถหิ ปคฺคยฺห, ธุนมาโน อุปาคมิํฯ
Ubho hatthehi paggayha, dhunamāno upāgamiṃ.
๑๒.
12.
จตุวณฺณปริวุตํ, ติสฺสํ โลกคฺคนายกํ;
Catuvaṇṇaparivutaṃ, tissaṃ lokagganāyakaṃ;
ตมหํ ปุปฺผํ คเหตฺวา, มตฺถเก ธารยิํ ชินํฯ
Tamahaṃ pupphaṃ gahetvā, matthake dhārayiṃ jinaṃ.
๑๓.
13.
โสปิ มํ พุโทฺธ พฺยากาสิ, ชนมเชฺฌ นิสีทิย;
Sopi maṃ buddho byākāsi, janamajjhe nisīdiya;
‘‘เทฺวนวุเต อิโต กเปฺป, อยํ พุโทฺธ ภวิสฺสติฯ
‘‘Dvenavute ito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
๑๔.
14.
‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
๑๕.
15.
ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, ภิโยฺย จิตฺตํ ปสาทยิํ;
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
อุตฺตริํ วตมธิฎฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
๑๖.
16.
เขมกํ นาม นครํ, ชนสโนฺธ นาม ขตฺติโย;
Khemakaṃ nāma nagaraṃ, janasandho nāma khattiyo;
ปทุมา นาม ชนิกา, ติสฺสสฺส จ มเหสิโนฯ
Padumā nāma janikā, tissassa ca mahesino.
๑๗.
17.
สตฺตวสฺสสหสฺสานิ, อคารํ อชฺฌ โส วสิ;
Sattavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
๑๘.
18.
สมติํสสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;
Samatiṃsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
สุภทฺทานามิกา นารี, อานโนฺท นาม อตฺรโชฯ
Subhaddānāmikā nārī, ānando nāma atrajo.
๑๙.
19.
นิมิเตฺต จตุโร ทิสฺวา, อสฺสยาเนน นิกฺขมิ;
Nimitte caturo disvā, assayānena nikkhami;
อนูนอฎฺฐมาสานิ, ปธานํ ปทหี ชิโนฯ
Anūnaaṭṭhamāsāni, padhānaṃ padahī jino.
๒๐.
20.
พฺรหฺมุนา ยาจิโต สโนฺต, ติโสฺส โลกคฺคนายโก;
Brahmunā yācito santo, tisso lokagganāyako;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, ยสวติยมุตฺตเมฯ
Vatti cakkaṃ mahāvīro, yasavatiyamuttame.
๒๑.
21.
พฺรหฺมเทโว อุทโย จ, อเหสุํ อคฺคสาวกา;
Brahmadevo udayo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
สมโงฺค นามุปฎฺฐาโก, ติสฺสสฺส จ มเหสิโนฯ
Samaṅgo nāmupaṭṭhāko, tissassa ca mahesino.
๒๒.
22.
ผุสฺสา เจว สุทตฺตา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
Phussā ceva sudattā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
โพธิ ตสฺส ภควโต, อสโนติ ปวุจฺจติฯ
Bodhi tassa bhagavato, asanoti pavuccati.
๒๓.
23.
สมฺพโล จ สิริมา เจว, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐกา;
Sambalo ca sirimā ceva, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
กิสาโคตมี อุปเสนา, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐิกาฯ
Kisāgotamī upasenā, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
๒๔.
24.
โส พุโทฺธ สฎฺฐิรตโน, อหุ อุจฺจตฺตเน ชิโน;
So buddho saṭṭhiratano, ahu uccattane jino;
อนูปโม อสทิโส, หิมวา วิย ทิสฺสติฯ
Anūpamo asadiso, himavā viya dissati.
๒๕.
25.
ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส, อายุ อาสิ อนุตฺตโร;
Tassāpi atulatejassa, āyu āsi anuttaro;
วสฺสสตสหสฺสานิ, โลเก อฎฺฐาสิ จกฺขุมาฯ
Vassasatasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.
๒๖.
26.
อุตฺตมํ ปวรํ เสฎฺฐํ, อนุโภตฺวา มหายสํ;
Uttamaṃ pavaraṃ seṭṭhaṃ, anubhotvā mahāyasaṃ;
ชลิตฺวา อคฺคิกฺขโนฺธว, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ
Jalitvā aggikkhandhova, nibbuto so sasāvako.
๒๗.
27.
วลาหโกว อนิเลน, สูริเยน วิย อุสฺสโว;
Valāhakova anilena, sūriyena viya ussavo;
อนฺธกาโรว ปทีเปน, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ
Andhakārova padīpena, nibbuto so sasāvako.
๒๘.
28.
ติโสฺส ชินวโร พุโทฺธ, นนฺทารามมฺหิ นิพฺพุโต;
Tisso jinavaro buddho, nandārāmamhi nibbuto;
ตเตฺถวสฺส ชินถูโป, ตีณิโยชนมุคฺคโตติฯ
Tatthevassa jinathūpo, tīṇiyojanamuggatoti.
ติสฺสสฺส ภควโต วํโส สตฺตรสโมฯ
Tissassa bhagavato vaṃso sattarasamo.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / พุทฺธวํส-อฎฺฐกถา • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ๑๙. ติสฺสพุทฺธวํสวณฺณนา • 19. Tissabuddhavaṃsavaṇṇanā
