| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠနိဒ္ဒေသ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
၂. တိသ္သမေတ္တေယ္ယမာဏဝသုတ္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
2. Tissametteyyamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā
၉. ဒုတိယေ တိသ္သမေတ္တေယ္ယသုတ္တနိဒ္ဒေသေ – ကောဓ သန္တုသိတောတိ နိဋ္ဌိတေ ပန အဇိတသုတ္တေ ‘‘ကထံ လောကံ အဝေက္ခန္တံ, မစ္စုရာဇာ န ပသ္သတီ’’တိ (သု. နိ. ၁၁၂၄; စူဠနိ. မောဃရာဇမာဏဝပုစ္ဆာ ၁၄၃) ဧဝံ မောဃရာဇာ ပုစ္ဆိတုံ အာရဘိ။ ‘‘န တာဝသ္သ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ပရိပာကံ ဂတာနီ’’တိ ဉတ္ဝာ ဘဂဝာ ‘‘တိဋ္ဌ တ္ဝံ, မောဃရာဇ, အညော ပုစ္ဆတူ’’တိ ပဋိက္ခိပိ။ တတော တိသ္သမေတ္တေယ္ယော အတ္တနော သံသယံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘ကောဓာတိ ဂာထမာဟ။ တတ္ထ ကောဓ သန္တုသိတောတိ ကော ဣဓ သတ္တော တုဋ္ဌော။ ဣဉ္ဇိတာတိ တဏ္ဟာဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိတာနိ။ ဥဘန္တမဘိညာယာတိ ဥဘော အန္တေ အဘိဇာနိတ္ဝာ။ မန္တာ န လိပ္ပတီတိ ပညာယ န လိပ္ပတိ။
9. Dutiye tissametteyyasuttaniddese – kodha santusitoti niṭṭhite pana ajitasutte ‘‘kathaṃ lokaṃ avekkhantaṃ, maccurājā na passatī’’ti (su. ni. 1124; cūḷani. mogharājamāṇavapucchā 143) evaṃ mogharājā pucchituṃ ārabhi. ‘‘Na tāvassa indriyāni paripākaṃ gatānī’’ti ñatvā bhagavā ‘‘tiṭṭha tvaṃ, mogharāja, añño pucchatū’’ti paṭikkhipi. Tato tissametteyyo attano saṃsayaṃ pucchanto ‘‘kodhāti gāthamāha. Tattha kodha santusitoti ko idha satto tuṭṭho. Iñjitāti taṇhādiṭṭhivipphanditāni. Ubhantamabhiññāyāti ubho ante abhijānitvā. Mantā na lippatīti paññāya na lippati.
ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပောတိ နေက္ခမ္မာဒိဝိတက္ကေဟိ ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပတ္တာ ပရိပုဏ္ဏမနောရထော။
Paripuṇṇasaṅkappoti nekkhammādivitakkehi paripuṇṇasaṅkappattā paripuṇṇamanoratho.
တဏ္ဟိဉ္ဇိတန္တိ တဏ္ဟာယ စလိတံ။ ဒိဋ္ဌိဉ္ဇိတာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ကာမိဉ္ဇိတန္တိ ကိလေသကာမေဟိ ဣဉ္ဇိတံ ဖန္ဒိတံ။ ‘‘ကမ္မိဉ္ဇိတ’’န္တိပိ ပာဌော, တံ န သုန္ဒရံ။
Taṇhiñjitanti taṇhāya calitaṃ. Diṭṭhiñjitādīsupi eseva nayo. Kāmiñjitanti kilesakāmehi iñjitaṃ phanditaṃ. ‘‘Kammiñjita’’ntipi pāṭho, taṃ na sundaraṃ.
မဟန္တော ပုရိသောတိ မဟာပုရိသော။ ဥတ္တမော ပုရိသောတိ အဂ္ဂပုရိသော။ ပဓာနော ပုရိသောတိ သေဋ္ဌပုရိသော။ အလာမကော ပုရိသောတိ ဝိသိဋ္ဌပုရိသော။ ဇေဋ္ဌကော ပုရိသောတိ ပာမောက္ခပုရိသော။ န ဟေဋ္ဌိမကော ပုရိသောတိ ဥတ္တမပုရိသော။ ပုရိသာနံ ကောဋိပ္ပတ္တော ပုရိသောတိ ပဓာနပုရိသော။ သဗ္ဗေသံ ဣစ္ဆိတော ပုရိသောတိ ပဝရပုရိသော။
Mahanto purisoti mahāpuriso. Uttamo purisoti aggapuriso. Padhāno purisoti seṭṭhapuriso. Alāmako purisoti visiṭṭhapuriso. Jeṭṭhako purisoti pāmokkhapuriso. Na heṭṭhimako purisoti uttamapuriso. Purisānaṃ koṭippatto purisoti padhānapuriso. Sabbesaṃ icchito purisoti pavarapuriso.
သိဗ္ဗိနိမစ္စဂာတိ တဏ္ဟံ အတိအဂာ, အတိက္ကမိတ္ဝာ ဌိတော။ ဥပစ္စဂာတိ ဘုသံ အတိအဂာ။
Sibbinimaccagāti taṇhaṃ atiagā, atikkamitvā ṭhito. Upaccagāti bhusaṃ atiagā.
၁၀. တသ္သေတမတ္ထံ ဘဂဝာ ဗ္ယာကရောန္တော ‘‘ကာမေသူ’’တိ ဂာထာဒ္ဝယမာဟ။ တတ္ထ ကာမေသု ဗ္ရဟ္မစရိယဝာတိ ကာမနိမိတ္တံ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာ, ကာမေသု အာဒီနဝံ ဒိသ္ဝာ မဂ္ဂဗ္ရဟ္မစရိယေန သမန္နာဂတောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧတ္တာဝတာ သန္တုသိတတံ ဒသ္သေတိ။ ‘‘ဝီတတဏ္ဟော’’တိအာဒီဟိ အနိဉ္ဇိတတံ။ တတ္ထ သင္ခာယ နိဗ္ဗုတောတိ အနိစ္စာဒိဝသေန ဓမ္မေ ဝီမံသိတ္ဝာ ရာဂာဒိနိဗ္ဗာနေန နိဗ္ဗုတော။
10. Tassetamatthaṃ bhagavā byākaronto ‘‘kāmesū’’ti gāthādvayamāha. Tattha kāmesu brahmacariyavāti kāmanimittaṃ brahmacariyavā, kāmesu ādīnavaṃ disvā maggabrahmacariyena samannāgatoti vuttaṃ hoti. Ettāvatā santusitataṃ dasseti. ‘‘Vītataṇho’’tiādīhi aniñjitataṃ. Tattha saṅkhāya nibbutoti aniccādivasena dhamme vīmaṃsitvā rāgādinibbānena nibbuto.
အသဒ္ဓမ္မသမာပတ္တိယာတိ နီစဓမ္မသမာယောဂတော။ အာရတီတိ အာရကာ ရမနံ။ ဝိရတီတိ တာယ ဝိနာ ရမနံ။ ပဋိဝိရတီတိ ပဋိနိဝတ္တိတ္ဝာ တာယ ဝိနာ ရမနံ။ ဝေရမဏီတိ ဝေရဝိနာသနံ။ အကိရိယာတိ ကိရိယာပစ္ဆိန္ဒနံ။ အကရဏန္တိ ကရဏပရိစ္ဆိန္ဒနံ။ အနဇ္ဈာပတ္တီတိ အနာပဇ္ဇနတာ။ ဝေလာအနတိက္ကမောတိ သီမာအနတိက္ကမော။ သေသံ တတ္ထ တတ္ထ ဝုတ္တနယတ္တာ ပာကဋမေဝ။
Asaddhammasamāpattiyāti nīcadhammasamāyogato. Āratīti ārakā ramanaṃ. Viratīti tāya vinā ramanaṃ. Paṭiviratīti paṭinivattitvā tāya vinā ramanaṃ. Veramaṇīti veravināsanaṃ. Akiriyāti kiriyāpacchindanaṃ. Akaraṇanti karaṇaparicchindanaṃ. Anajjhāpattīti anāpajjanatā. Velāanatikkamoti sīmāanatikkamo. Sesaṃ tattha tattha vuttanayattā pākaṭameva.
ဧဝံ ဘဂဝာ ဣဒမ္ပိ သုတ္တံ အရဟတ္တနိကူဋေနေဝ ဒေသေသိ။ ဒေသနာပရိယောသာနေ အယမ္ပိ ဗ္ရာဟ္မဏော အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌာသိ သဒ္ဓိံ အန္တေဝာသိကသဟသ္သေန, အညေသဉ္စ အနေကသဟသ္သာနံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပာဒိ။ သေသံ ပုဗ္ဗသဒိသမေဝ။
Evaṃ bhagavā idampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi. Desanāpariyosāne ayampi brāhmaṇo arahatte patiṭṭhāsi saddhiṃ antevāsikasahassena, aññesañca anekasahassānaṃ dhammacakkhuṃ udapādi. Sesaṃ pubbasadisameva.
သဒ္ဓမ္မပ္ပဇ္ဇောတိကာယ စူဠနိဒ္ဒေသ-အဋ္ဌကထာယ
Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya
တိသ္သမေတ္တေယ္ယမာဏဝသုတ္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Tissametteyyamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / စူဠနိဒ္ဒေသပာဠိ • Cūḷaniddesapāḷi
၂. တိသ္သမေတ္တေယ္ယမာဏဝပုစ္ဆာ • 2. Tissametteyyamāṇavapucchā
၂. တိသ္သမေတ္တေယ္ယမာဏဝပုစ္ဆာနိဒ္ဒေသော • 2. Tissametteyyamāṇavapucchāniddeso
