| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
੨. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਮਾਣવਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
2. Tissametteyyamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā
੯. ਦੁਤਿਯੇ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੇ – ਕੋਧ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋਤਿ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਪਨ ਅਜਿਤਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਥਂ ਲੋਕਂ ਅવੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੧੧੨੪; ਚੂਲ਼ਨਿ॰ ਮੋਘਰਾਜਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾ ੧੪੩) ਏવਂ ਮੋਘਰਾਜਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਆਰਭਿ। ‘‘ਨ ਤਾવਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਤਾਨੀ’’ਤਿ ਞਤ੍વਾ ਭਗવਾ ‘‘ਤਿਟ੍ਠ ਤ੍વਂ, ਮੋਘਰਾਜ, ਅਞ੍ਞੋ ਪੁਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ। ਤਤੋ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਂਸਯਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੋਧਾਤਿ ਗਾਥਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਕੋਧ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋਤਿ ਕੋ ਇਧ ਸਤ੍ਤੋ ਤੁਟ੍ਠੋ। ਇਞ੍ਜਿਤਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿવਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ। ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਅਭਿਜਾਨਿਤ੍વਾ। ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ।
9. Dutiye tissametteyyasuttaniddese – kodha santusitoti niṭṭhite pana ajitasutte ‘‘kathaṃ lokaṃ avekkhantaṃ, maccurājā na passatī’’ti (su. ni. 1124; cūḷani. mogharājamāṇavapucchā 143) evaṃ mogharājā pucchituṃ ārabhi. ‘‘Na tāvassa indriyāni paripākaṃ gatānī’’ti ñatvā bhagavā ‘‘tiṭṭha tvaṃ, mogharāja, añño pucchatū’’ti paṭikkhipi. Tato tissametteyyo attano saṃsayaṃ pucchanto ‘‘kodhāti gāthamāha. Tattha kodha santusitoti ko idha satto tuṭṭho. Iñjitāti taṇhādiṭṭhivipphanditāni. Ubhantamabhiññāyāti ubho ante abhijānitvā. Mantā na lippatīti paññāya na lippati.
ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਦਿવਿਤਕ੍ਕੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮਨੋਰਥੋ।
Paripuṇṇasaṅkappoti nekkhammādivitakkehi paripuṇṇasaṅkappattā paripuṇṇamanoratho.
ਤਣ੍ਹਿਞ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਚਲਿਤਂ। ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਜਿਤਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਕਾਮਿਞ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਇਞ੍ਜਿਤਂ ਫਨ੍ਦਿਤਂ। ‘‘ਕਮ੍ਮਿਞ੍ਜਿਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ।
Taṇhiñjitanti taṇhāya calitaṃ. Diṭṭhiñjitādīsupi eseva nayo. Kāmiñjitanti kilesakāmehi iñjitaṃ phanditaṃ. ‘‘Kammiñjita’’ntipi pāṭho, taṃ na sundaraṃ.
ਮਹਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ। ਉਤ੍ਤਮੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਅਗ੍ਗਪੁਰਿਸੋ। ਪਧਾਨੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਸੇਟ੍ਠਪੁਰਿਸੋ। ਅਲਾਮਕੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ વਿਸਿਟ੍ਠਪੁਰਿਸੋ। ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਪਾਮੋਕ੍ਖਪੁਰਿਸੋ। ਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ। ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਪਧਾਨਪੁਰਿਸੋ। ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਪવਰਪੁਰਿਸੋ।
Mahanto purisoti mahāpuriso. Uttamo purisoti aggapuriso. Padhāno purisoti seṭṭhapuriso. Alāmako purisoti visiṭṭhapuriso. Jeṭṭhako purisoti pāmokkhapuriso. Na heṭṭhimako purisoti uttamapuriso. Purisānaṃ koṭippatto purisoti padhānapuriso. Sabbesaṃ icchito purisoti pavarapuriso.
ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾਤਿ ਤਣ੍ਹਂ ਅਤਿਅਗਾ, ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਠਿਤੋ। ਉਪਚ੍ਚਗਾਤਿ ਭੁਸਂ ਅਤਿਅਗਾ।
Sibbinimaccagāti taṇhaṃ atiagā, atikkamitvā ṭhito. Upaccagāti bhusaṃ atiagā.
੧੦. ਤਸ੍ਸੇਤਮਤ੍ਥਂ ਭਗવਾ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਮੇਸੂ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍વਯਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਮੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਤਿ ਕਾਮਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾ, ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨવਂ ਦਿਸ੍વਾ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘વੀਤਤਣ੍ਹੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਅਨਿਞ੍ਜਿਤਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਯ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿવਸੇਨ ਧਮ੍ਮੇ વੀਮਂਸਿਤ੍વਾ ਰਾਗਾਦਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ।
10. Tassetamatthaṃ bhagavā byākaronto ‘‘kāmesū’’ti gāthādvayamāha. Tattha kāmesu brahmacariyavāti kāmanimittaṃ brahmacariyavā, kāmesu ādīnavaṃ disvā maggabrahmacariyena samannāgatoti vuttaṃ hoti. Ettāvatā santusitataṃ dasseti. ‘‘Vītataṇho’’tiādīhi aniñjitataṃ. Tattha saṅkhāya nibbutoti aniccādivasena dhamme vīmaṃsitvā rāgādinibbānena nibbuto.
ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਨੀਚਧਮ੍ਮਸਮਾਯੋਗਤੋ। ਆਰਤੀਤਿ ਆਰਕਾ ਰਮਨਂ। વਿਰਤੀਤਿ ਤਾਯ વਿਨਾ ਰਮਨਂ। ਪਟਿવਿਰਤੀਤਿ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਤਾਯ વਿਨਾ ਰਮਨਂ। વੇਰਮਣੀਤਿ વੇਰવਿਨਾਸਨਂ। ਅਕਿਰਿਯਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਂ। ਅਕਰਣਨ੍ਤਿ ਕਰਣਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਂ। ਅਨਜ੍ਝਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਨਾਪਜ੍ਜਨਤਾ। વੇਲਾਅਨਤਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਸੀਮਾਅਨਤਿਕ੍ਕਮੋ। ਸੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਪਾਕਟਮੇવ।
Asaddhammasamāpattiyāti nīcadhammasamāyogato. Āratīti ārakā ramanaṃ. Viratīti tāya vinā ramanaṃ. Paṭiviratīti paṭinivattitvā tāya vinā ramanaṃ. Veramaṇīti veravināsanaṃ. Akiriyāti kiriyāpacchindanaṃ. Akaraṇanti karaṇaparicchindanaṃ. Anajjhāpattīti anāpajjanatā. Velāanatikkamoti sīmāanatikkamo. Sesaṃ tattha tattha vuttanayattā pākaṭameva.
ਏવਂ ਭਗવਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇવ ਦੇਸੇਸਿ। ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਯਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸਹਸ੍ਸੇਨ, ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ। ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਮੇવ।
Evaṃ bhagavā idampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi. Desanāpariyosāne ayampi brāhmaṇo arahatte patiṭṭhāsi saddhiṃ antevāsikasahassena, aññesañca anekasahassānaṃ dhammacakkhuṃ udapādi. Sesaṃ pubbasadisameva.
ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਜ੍ਜੋਤਿਕਾਯ ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ
Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya
ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਮਾਣવਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Tissametteyyamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ • Cūḷaniddesapāḷi
੨. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾ • 2. Tissametteyyamāṇavapucchā
੨. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 2. Tissametteyyamāṇavapucchāniddeso
