| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஹானித்³தே³ஸ-அட்ட²கதா² • Mahāniddesa-aṭṭhakathā |
7. திஸ்ஸமெத்தெய்யஸுத்தனித்³தே³ஸவண்ணனா
7. Tissametteyyasuttaniddesavaṇṇanā
49. ஸத்தமே திஸ்ஸமெத்தெய்யஸுத்தே மேது²னமனுயுத்தஸ்ஸாதி மேது²னத⁴ம்மங் ஸமாயுத்தஸ்ஸ. இதீதி ஏவமாஹ. ஆயஸ்மாதி பியவசனமேதங். திஸ்ஸோதி நாமங் தஸ்ஸ தே²ரஸ்ஸ. ஸோபி ஹி திஸ்ஸோதி நாமேன. மெத்தெய்யோதி கொ³த்தங், கொ³த்தவஸேனேவ ஏஸ பாகடோ அஹோஸி. தஸ்மா அட்டு²ப்பத்தியங் (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 2.821) வுத்தங் – ‘‘திஸ்ஸமெத்தெய்யா நாம த்³வே ஸஹாயா’’தி. விகா⁴தந்தி உபகா⁴தங். ப்³ரூஹீதி ஆசிக்க². மாரிஸாதி பியவசனமேதங், நித்³து³க்கா²தி வுத்தங் ஹோதி. ஸுத்வான தவ ஸாஸனந்தி தவ வசனங் ஸுத்வா. விவேகே ஸிக்கி²ஸ்ஸாமஸேதி ஸஹாயங் ஆரப்³ப⁴ த⁴ம்மதே³ஸனங் யாசந்தோ ப⁴ணதி, ஸோ பன ஸிக்கி²தஸிக்கோ²யேவ.
49. Sattame tissametteyyasutte methunamanuyuttassāti methunadhammaṃ samāyuttassa. Itīti evamāha. Āyasmāti piyavacanametaṃ. Tissoti nāmaṃ tassa therassa. Sopi hi tissoti nāmena. Metteyyoti gottaṃ, gottavaseneva esa pākaṭo ahosi. Tasmā aṭṭhuppattiyaṃ (su. ni. aṭṭha. 2.821) vuttaṃ – ‘‘tissametteyyā nāma dve sahāyā’’ti. Vighātanti upaghātaṃ. Brūhīti ācikkha. Mārisāti piyavacanametaṃ, niddukkhāti vuttaṃ hoti. Sutvāna tava sāsananti tava vacanaṃ sutvā. Viveke sikkhissāmaseti sahāyaṃ ārabbha dhammadesanaṃ yācanto bhaṇati, so pana sikkhitasikkhoyeva.
மேது²னத⁴ம்மோ நாமாதி இத³ங் நித்³தி³ஸிதப்³ப³ஸ்ஸ மேது²னத⁴ம்மஸ்ஸ உபதே³ஸபத³ங். அஸத்³த⁴ம்மோதி அஸதங் நீசஜனானங் த⁴ம்மோ. கா³மத⁴ம்மோதி கா³மவாஸீனங் ஸேவனத⁴ம்மோ. வஸலத⁴ம்மோதி வஸலானங் த⁴ம்மோ, கிலேஸவஸ்ஸனதோ வா ஸயமேவ வஸலோ த⁴ம்மோதி வஸலத⁴ம்மோ. து³ட்டு²ல்லோதி து³ட்டோ² ச கிலேஸேஹி து³ட்ட²த்தா, தூ²லோ ச அனிபுணபா⁴வதோதி து³ட்டு²ல்லோ. யஸ்மா ச தஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ பரிவாரபூ⁴தங் த³ஸ்ஸனம்பி க³ஹணம்பி ஆமஸனம்பி பு²ஸனம்பி க⁴ட்டனம்பி து³ட்டு²ல்லங், தஸ்மாபி து³ட்டு²ல்லோ ஸோ மேது²னத⁴ம்மோ. ஓத³கந்திகோதி உத³கங் அஸ்ஸ அந்தே ஸுத்³த⁴த்த²ங் ஆதி³யதீதி உத³கந்தோ, உத³கந்தோயேவ ஓத³கந்திகோ. ரஹோ படிச்ச²ன்னே ஓகாஸே கத்தப்³ப³தாய ரஹஸ்ஸோ. வினயே பன ‘‘து³ட்டு²ல்லங் ஓத³கந்திகங் ரஹஸ்ஸ’’ந்தி (பாரா॰ 39) பாடோ². தத்த² தீஸு பதே³ஸு யோ ஸோதி பத³ங் பரிவத்தெத்வா யங் தந்தி கத்வா யோஜேதப்³ப³ங் ‘‘யங் தங் து³ட்டு²ல்லங், ஸோ மேது²னத⁴ம்மோ, யங் தங் ஓத³கந்திகங் ஸோ மேது²னத⁴ம்மோ, யங் தங் ரஹஸ்ஸங் , ஸோ மேது²னத⁴ம்மோ’’தி. இத⁴ பன ‘‘யோ ஸோ அஸத்³த⁴ம்மோ, ஸோ மேது²னத⁴ம்மோ…பே॰… யோ ஸோ ரஹஸ்ஸோ, ஸோ மேது²னத⁴ம்மோ’’தி ஏவங் யோஜனா வேதி³தப்³பா³. த்³வயேன த்³வயேன ஸமாபஜ்ஜிதப்³ப³தோ த்³வயங்த்³வயஸமாபத்தி. தத்த² யோஜனா – யா ஸா த்³வயங்த்³வயஸமாபத்தி, ஸோ மேது²னத⁴ம்மோ நாமாதி. கிங்காரணா வுச்சதி மேது²னத⁴ம்மோதி கேன காரணேன கேன பரியாயேன மேது²னத⁴ம்மோதி கதீ²யதி. தங் காரணங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘உபி⁴ன்னங் ரத்தான’’ந்திஆதி³மாஹ. தத்த² உபி⁴ன்னங் ரத்தானந்தி த்³வின்னங் இத்தி²புரிஸானங் ராகே³ன ரஞ்ஜிதானங். ஸாரத்தானந்தி விஸேஸேன ஸுட்டு² ரஞ்ஜிதானங். அவஸ்ஸுதானந்தி கிலேஸேன திந்தானங். பரியுட்டி²தானந்தி குஸலாசாரங் பரியாதி³யித்வா மத்³தி³த்வா டி²தானங் ‘‘மக்³கே³ சோரா பரியுட்டி²தா’’திஆதீ³ஸு விய. பரியாதி³ன்னசித்தானந்தி குஸலசித்தங் பரியாதி³யித்வா கே²பெத்வா டி²தசித்தானங். உபி⁴ன்னங் ஸதி³ஸானந்தி த்³வின்னங் கிலேஸேன ஸதி³ஸானங். த⁴ம்மோதி ஸபா⁴வோ. தங் காரணாதி தேன காரணேன. தங் உபமாய ஸாதெ⁴ந்தோ ‘‘உபோ⁴ கலஹகாரகா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² உபோ⁴ கலஹகாரகாதி புப்³ப³பா⁴கே³ கலஹகாரகா த்³வே. மேது²னகாதி வுச்சந்தீதி ஸதி³ஸாதி வுச்சந்தி. ப⁴ண்ட³னகாரகாதி தத்த² தத்த² க³ந்த்வா ப⁴ண்ட³னங் கரொந்தா. ப⁴ஸ்ஸகாரகாதி வாசாகலஹங் கரொந்தா. விவாத³காரகாதி நானாவசனங் கரொந்தா. அதி⁴கரணகாரகாதி வினிச்ச²யபாபுணனவிஸேஸகாரணங் கரொந்தா. வாதி³னோதி வாத³படிவாதி³னோ. ஸல்லாபகாதி வாசங் கதெ²ந்தா ஏவமேவந்தி உபமாஸங்ஸந்த³னங்.
Methunadhammo nāmāti idaṃ niddisitabbassa methunadhammassa upadesapadaṃ. Asaddhammoti asataṃ nīcajanānaṃ dhammo. Gāmadhammoti gāmavāsīnaṃ sevanadhammo. Vasaladhammoti vasalānaṃ dhammo, kilesavassanato vā sayameva vasalo dhammoti vasaladhammo. Duṭṭhulloti duṭṭho ca kilesehi duṭṭhattā, thūlo ca anipuṇabhāvatoti duṭṭhullo. Yasmā ca tassa dhammassa parivārabhūtaṃ dassanampi gahaṇampi āmasanampi phusanampi ghaṭṭanampi duṭṭhullaṃ, tasmāpi duṭṭhullo so methunadhammo. Odakantikoti udakaṃ assa ante suddhatthaṃ ādiyatīti udakanto, udakantoyeva odakantiko. Raho paṭicchanne okāse kattabbatāya rahasso. Vinaye pana ‘‘duṭṭhullaṃ odakantikaṃ rahassa’’nti (pārā. 39) pāṭho. Tattha tīsu padesu yo soti padaṃ parivattetvā yaṃ tanti katvā yojetabbaṃ ‘‘yaṃ taṃ duṭṭhullaṃ, so methunadhammo, yaṃ taṃ odakantikaṃ so methunadhammo, yaṃ taṃ rahassaṃ , so methunadhammo’’ti. Idha pana ‘‘yo so asaddhammo, so methunadhammo…pe… yo so rahasso, so methunadhammo’’ti evaṃ yojanā veditabbā. Dvayena dvayena samāpajjitabbato dvayaṃdvayasamāpatti. Tattha yojanā – yā sā dvayaṃdvayasamāpatti, so methunadhammo nāmāti. Kiṃkāraṇā vuccati methunadhammoti kena kāraṇena kena pariyāyena methunadhammoti kathīyati. Taṃ kāraṇaṃ dassento ‘‘ubhinnaṃ rattāna’’ntiādimāha. Tattha ubhinnaṃ rattānanti dvinnaṃ itthipurisānaṃ rāgena rañjitānaṃ. Sārattānanti visesena suṭṭhu rañjitānaṃ. Avassutānanti kilesena tintānaṃ. Pariyuṭṭhitānanti kusalācāraṃ pariyādiyitvā madditvā ṭhitānaṃ ‘‘magge corā pariyuṭṭhitā’’tiādīsu viya. Pariyādinnacittānanti kusalacittaṃ pariyādiyitvā khepetvā ṭhitacittānaṃ. Ubhinnaṃ sadisānanti dvinnaṃ kilesena sadisānaṃ. Dhammoti sabhāvo. Taṃ kāraṇāti tena kāraṇena. Taṃ upamāya sādhento ‘‘ubho kalahakārakā’’tiādimāha. Tattha ubho kalahakārakāti pubbabhāge kalahakārakā dve. Methunakāti vuccantīti sadisāti vuccanti. Bhaṇḍanakārakāti tattha tattha gantvā bhaṇḍanaṃ karontā. Bhassakārakāti vācākalahaṃ karontā. Vivādakārakāti nānāvacanaṃ karontā. Adhikaraṇakārakāti vinicchayapāpuṇanavisesakāraṇaṃ karontā. Vādinoti vādapaṭivādino. Sallāpakāti vācaṃ kathentā evamevanti upamāsaṃsandanaṃ.
யுத்தஸ்ஸாதி ஸஞ்ஞுத்தஸ்ஸ. பயுத்தஸ்ஸாதி ஆத³ரேன யுத்தஸ்ஸ. ஆயுத்தஸ்ஸாதி விஸேஸேன யுத்தஸ்ஸ. ஸமாயுத்தஸ்ஸாதி ஏகதோ யுத்தஸ்ஸ. தச்சரிதஸ்ஸாதி தங்சரிதங் கரொந்தஸ்ஸ. தப்³ப³ஹுலஸ்ஸாதி தங்ப³ஹுலங் கரொந்தஸ்ஸ. தக்³க³ருகஸ்ஸாதி தங்க³ருங் கரொந்தஸ்ஸ. தன்னின்னஸ்ஸாதி தஸ்மிங் நதசித்தஸ்ஸ. தப்போணஸ்ஸாதி தஸ்மிங் நதகாயஸ்ஸ. தப்பப்³பா⁴ரஸ்ஸாதி தஸ்மிங் அபி⁴முக²காயஸ்ஸ. தத³தி⁴முத்தஸ்ஸாதி தஸ்மிங் அதி⁴ஹரிதஸ்ஸ. தத³தி⁴பதெய்யஸ்ஸாதி தங் அதி⁴பதிங் ஜெட்ட²கங் கத்வா பவத்தஸ்ஸ.
Yuttassāti saññuttassa. Payuttassāti ādarena yuttassa. Āyuttassāti visesena yuttassa. Samāyuttassāti ekato yuttassa. Taccaritassāti taṃcaritaṃ karontassa. Tabbahulassāti taṃbahulaṃ karontassa. Taggarukassāti taṃgaruṃ karontassa. Tanninnassāti tasmiṃ natacittassa. Tappoṇassāti tasmiṃ natakāyassa. Tappabbhārassāti tasmiṃ abhimukhakāyassa. Tadadhimuttassāti tasmiṃ adhiharitassa. Tadadhipateyyassāti taṃ adhipatiṃ jeṭṭhakaṃ katvā pavattassa.
விகா⁴தந்தி நித்³தே³ஸஸ்ஸ உத்³தே³ஸவசனங். விகா⁴தந்தி பீளனங். உபகா⁴தந்தி ஸமீபங் கத்வா பீளனங். பீளனந்தி க⁴ட்டனங். க⁴ட்டனந்தி பீளனங். ஸப்³ப³ங் அஞ்ஞமஞ்ஞவேவசனங். உபத்³த³வந்தி ஹிங்ஸனங். உபஸக்³க³ந்தி தத்த² தத்த² உபக³ந்த்வா பீளனாகாரங். ப்³ரூஹீதி கதே²ஹி. ஆசிக்கா²தி விஸ்ஸஜ்ஜேஹி. தே³ஸேஹீதி த³ஸ்ஸேஹி. பஞ்ஞபேஹீதி ஞாபேஹி. பட்ட²பேஹீதி ட²பேஹி. விவராதி பாகடங் கரோஹி. விப⁴ஜாதி பா⁴ஜேஹி. உத்தானீகரோஹீதி தீரங் பாபேஹி. பகாஸேஹீதி பாகடங் கரோஹி.
Vighātanti niddesassa uddesavacanaṃ. Vighātanti pīḷanaṃ. Upaghātanti samīpaṃ katvā pīḷanaṃ. Pīḷananti ghaṭṭanaṃ. Ghaṭṭananti pīḷanaṃ. Sabbaṃ aññamaññavevacanaṃ. Upaddavanti hiṃsanaṃ. Upasagganti tattha tattha upagantvā pīḷanākāraṃ. Brūhīti kathehi. Ācikkhāti vissajjehi. Desehīti dassehi. Paññapehīti ñāpehi. Paṭṭhapehīti ṭhapehi. Vivarāti pākaṭaṃ karohi. Vibhajāti bhājehi. Uttānīkarohīti tīraṃ pāpehi. Pakāsehīti pākaṭaṃ karohi.
துய்ஹங் வசனந்தி தவ வாசங். ப்³யப்பத²ந்தி வசனங். தே³ஸனந்தி ஆசிக்க²னங். அனுஸாஸனந்தி ஓவாத³ங். அனுஸிட்ட²ந்தி அனுஸாஸனங். ஸுத்வாதி ஸோதேன ஸுத்வா. ஸுணித்வாதி தஸ்ஸேவ வேவசனங். உக்³க³ஹெத்வாதி ஸம்மா க³ஹெத்வா. உபதா⁴ரயித்வாதி அனாஸெத்வா. உபலக்க²யித்வாதி ஸல்லக்கெ²த்வா.
Tuyhaṃ vacananti tava vācaṃ. Byappathanti vacanaṃ. Desananti ācikkhanaṃ. Anusāsananti ovādaṃ. Anusiṭṭhanti anusāsanaṃ. Sutvāti sotena sutvā. Suṇitvāti tasseva vevacanaṃ. Uggahetvāti sammā gahetvā. Upadhārayitvāti anāsetvā. Upalakkhayitvāti sallakkhetvā.
50. முஸ்ஸதே வாபி ஸாஸனந்தி பரியத்திபடிபத்திதோ து³வித⁴ம்பி ஸாஸனங் நஸ்ஸதி. வாபீதி பத³பூரணமத்தங். ஏதங் தஸ்மிங் அனரியந்தி தஸ்மிங் புக்³க³லே ஏதங் அனரியங், யதி³த³ங் மிச்சா²படிபதா³. கா³ரவாதி⁴வசனந்தி கு³ணவிஸிட்ட²ஸப்³ப³ஸத்துத்தமக³ருகா³ரவாதி⁴வசனங். தேனாஹு போராணா –
50.Mussate vāpi sāsananti pariyattipaṭipattito duvidhampi sāsanaṃ nassati. Vāpīti padapūraṇamattaṃ. Etaṃ tasmiṃ anariyanti tasmiṃ puggale etaṃ anariyaṃ, yadidaṃ micchāpaṭipadā. Gāravādhivacananti guṇavisiṭṭhasabbasattuttamagarugāravādhivacanaṃ. Tenāhu porāṇā –
‘‘ப⁴க³வாதி வசனங் ஸெட்ட²ங், ப⁴க³வாதி வசனமுத்தமங்;
‘‘Bhagavāti vacanaṃ seṭṭhaṃ, bhagavāti vacanamuttamaṃ;
க³ரு கா³ரவயுத்தோ ஸோ, ப⁴க³வா தேன வுச்சதீ’’தி. (விஸுத்³தி⁴॰ 1.142);
Garu gāravayutto so, bhagavā tena vuccatī’’ti. (visuddhi. 1.142);
சதுப்³பி³த⁴ங் வா நாமங் ஆவத்தி²கங், லிங்கி³கங், நேமித்திகங், அதி⁴ச்சஸமுப்பன்னந்தி. அதி⁴ச்சஸமுப்பன்னங் நாம லோகியவோஹாரேன ‘‘யதி³ச்ச²க’’ந்தி வுத்தங் ஹோதி. தத்த² வச்சோ², த³ம்மோ, ப³லீப³த்³தோ⁴தி ஏவமாதி³ ஆவத்தி²கங், த³ண்டீ³, ச²த்தீ, ஸிகீ², கரீதி ஏவமாதி³ லிங்கி³கங், தேவிஜ்ஜோ, ச²ளபி⁴ஞ்ஞோதி ஏவமாதி³ நேமித்திகங், ஸிரிவட்³ட⁴கோ, த⁴னவட்³ட⁴கோதி ஏவமாதி³ வசனத்த²ங் அனபெக்கி²த்வா பவத்தங் அதி⁴ச்சஸமுப்பன்னங். இத³ங் பன ப⁴க³வாதி நாமங் நேமித்திகங், ந மஹாமாயாய, ந ஸுத்³தோ⁴த³னமஹாராஜேன, ந அஸீதியா ஞாதிஸஹஸ்ஸேஹி கதங், ந ஸக்கஸந்துஸிதாதீ³ஹி தே³வதாவிஸேஸேஹி கதங். வக்க²தி ச ‘‘ப⁴க³வாதி நேதங் நாமங் மாதரா கதங்…பே॰… படிலாபா⁴ ஸச்சி²கா பஞ்ஞத்தி யதி³த³ங் ப⁴க³வா’’தி (மஹானி॰ 84).
Catubbidhaṃ vā nāmaṃ āvatthikaṃ, liṅgikaṃ, nemittikaṃ, adhiccasamuppannanti. Adhiccasamuppannaṃ nāma lokiyavohārena ‘‘yadicchaka’’nti vuttaṃ hoti. Tattha vaccho, dammo, balībaddhoti evamādi āvatthikaṃ, daṇḍī, chattī, sikhī, karīti evamādi liṅgikaṃ, tevijjo, chaḷabhiññoti evamādi nemittikaṃ, sirivaḍḍhako, dhanavaḍḍhakoti evamādi vacanatthaṃ anapekkhitvā pavattaṃ adhiccasamuppannaṃ. Idaṃ pana bhagavāti nāmaṃ nemittikaṃ, na mahāmāyāya, na suddhodanamahārājena, na asītiyā ñātisahassehi kataṃ, na sakkasantusitādīhi devatāvisesehi kataṃ. Vakkhati ca ‘‘bhagavāti netaṃ nāmaṃ mātarā kataṃ…pe… paṭilābhā sacchikā paññatti yadidaṃ bhagavā’’ti (mahāni. 84).
‘‘பா⁴க்³யவா ப⁴க்³க³வா யுத்தோ, ப⁴கே³ஹி ச விப⁴த்தவா;
‘‘Bhāgyavā bhaggavā yutto, bhagehi ca vibhattavā;
ப⁴த்தவா வந்தக³மனோ, ப⁴வேஸு ப⁴க³வா ததோ’’தி. (விஸுத்³தி⁴॰ 1.144);
Bhattavā vantagamano, bhavesu bhagavā tato’’ti. (visuddhi. 1.144);
தத்த² –
Tattha –
‘‘வண்ணாக³மோ வண்ணவிபரியாயோ, த்³வே சாபரே வண்ணவிகாரனாஸா;
‘‘Vaṇṇāgamo vaṇṇavipariyāyo, dve cāpare vaṇṇavikāranāsā;
தா⁴தூனமத்தா²திஸயேன யோகோ³, தது³ச்சதே பஞ்சவித⁴ங் நிருத்தி’’ந்தி. –
Dhātūnamatthātisayena yogo, taduccate pañcavidhaṃ nirutti’’nti. –
ஏவங் வுத்தனிருத்திலக்க²ணங் க³ஹெத்வா பத³ஸித்³தி⁴ வேதி³தப்³பா³. தத்த² ‘‘நக்க²த்தராஜாரிவ தாரகான’’ந்தி எத்த² ரகாராக³மோ விய அவிஜ்ஜமானஸ்ஸ அக்க²ரஸ்ஸ ஆக³மோ வண்ணாக³மோ நாம. ‘‘ஹிங்ஸனா, ஹிங்ஸோ’’தி வத்தப்³பே³ ‘‘ஸீஹோ’’தி விய விஜ்ஜமானக்க²ரானங் ஹெட்டு²பரியவஸேன பரிவத்தனங் வண்ணவிபரியாயோ நாம. ‘‘நவே ச²ன்னகே தா³னங் தி³ய்யதீ’’தி எத்த² அகாரஸ்ஸ ஏகாராபஜ்ஜனதா விய அஞ்ஞக்க²ரஸ்ஸ அஞ்ஞக்க²ராபஜ்ஜனதா வண்ணவிகாரோ நாம. ‘‘ஜீவனஸ்ஸ மூதோ ஜீவனமூதோ’’தி வத்தப்³பே³ ‘‘ஜீமூதோ’’தி வகாரனகாரானங் வினாஸோ விய விஜ்ஜமானக்க²ரவினாஸோ வண்ணவினாஸோ நாம. ‘‘ப²ருஸாஹி வாசாஹி பக்ருப்³ப³மானோ ஆஸஜ்ஜ மங் த்வங் வத³ஸி குமாரா’’தி எத்த² பக்ருப்³ப³மானோதி பத³ஸ்ஸ அபி⁴ப⁴வமானோதி அத்த²படிபாத³னங் விய தத்த² தத்த² யதா²யோக³ங் விஸேஸத்த²யோகோ³ தா⁴தூனங் அத்தா²திஸயேன யோகோ³ நாம.
Evaṃ vuttaniruttilakkhaṇaṃ gahetvā padasiddhi veditabbā. Tattha ‘‘nakkhattarājāriva tārakāna’’nti ettha rakārāgamo viya avijjamānassa akkharassa āgamo vaṇṇāgamo nāma. ‘‘Hiṃsanā, hiṃso’’ti vattabbe ‘‘sīho’’ti viya vijjamānakkharānaṃ heṭṭhupariyavasena parivattanaṃ vaṇṇavipariyāyo nāma. ‘‘Nave channake dānaṃ diyyatī’’ti ettha akārassa ekārāpajjanatā viya aññakkharassa aññakkharāpajjanatā vaṇṇavikāro nāma. ‘‘Jīvanassa mūto jīvanamūto’’ti vattabbe ‘‘jīmūto’’ti vakāranakārānaṃ vināso viya vijjamānakkharavināso vaṇṇavināso nāma. ‘‘Pharusāhi vācāhi pakrubbamāno āsajja maṃ tvaṃ vadasi kumārā’’ti ettha pakrubbamānoti padassa abhibhavamānoti atthapaṭipādanaṃ viya tattha tattha yathāyogaṃ visesatthayogo dhātūnaṃ atthātisayena yogo nāma.
ஏவங் நிருத்திலக்க²ணங் க³ஹெத்வா ஸத்³த³னயேன வா பிஸோத³ராதி³னிஸ்ஸிதோ பதிட்டா²னீதி பிஸோத³ராதி³பக்கே²பலக்க²ணங் க³ஹெத்வா யஸ்மா லோகியலோகுத்தரஸுகா²பி⁴னிப்³ப³த்தகங் தா³னஸீலாதி³பாரப்பத்தங் பா⁴க்³யமஸ்ஸ அத்தி², தஸ்மா ‘‘பா⁴க்³யவா’’தி வத்தப்³பே³ ‘‘ப⁴க³வா’’தி வுச்சதீதி ஞாதப்³ப³ங்.
Evaṃ niruttilakkhaṇaṃ gahetvā saddanayena vā pisodarādinissito patiṭṭhānīti pisodarādipakkhepalakkhaṇaṃ gahetvā yasmā lokiyalokuttarasukhābhinibbattakaṃ dānasīlādipārappattaṃ bhāgyamassa atthi, tasmā ‘‘bhāgyavā’’ti vattabbe ‘‘bhagavā’’ti vuccatīti ñātabbaṃ.
யஸ்மா பன லோப⁴தோ³ஸமோஹவிபரீதமனஸிகாரஅஹிரிகானொத்தப்பகோதூ⁴பனாஹமக்க²பளாஸஇஸ்ஸா- மச்ச²ரியமாயாஸாடெ²ய்யத²ம்ப⁴ஸாரம்ப⁴மானாதிமானமத³பமாத³தண்ஹாஅவிஜ்ஜாதிவிதா⁴குஸலமூலது³ச்சரித- ஸங்கிலேஸமலவிஸமஸஞ்ஞாவிதக்கபபஞ்சசதுப்³பி³த⁴விபரியேஸஆஸவக³ந்த²ஓக⁴யோக³அக³தி- தண்ஹுப்பாது³பாதா³னபஞ்சசேதோகீ²லவினிப³ந்த⁴னீவரணாபி⁴னந்த³னச²விவாத³மூலதண்ஹாகாயஸத்தானுஸய- அட்ட²மிச்ச²த்தனவதண்ஹாமூலகத³ஸாகுஸலகம்மபத²த்³வாஸட்டி²தி³ட்டி²க³தஅட்ட²ஸததண்ஹாவிசரிதப்பபே⁴ஸப்³ப³த³ரத²- பரிளாஹகிலேஸஸதஸஹஸ்ஸானி, ஸங்கே²பதோ வா பஞ்ச கிலேஸக²ந்த⁴அபி⁴ஸங்கா²ரதே³வபுத்தமச்சுமாரே அப⁴ஞ்ஜி, தஸ்மா ப⁴க்³க³த்தா ஏதேஸங் பரிஸ்ஸயானங் ‘‘ப⁴க்³க³வா’’தி வத்தப்³பே³ ‘‘ப⁴க³வா’’தி வுச்சதி. ஆஹ செத்த² –
Yasmā pana lobhadosamohaviparītamanasikāraahirikānottappakodhūpanāhamakkhapaḷāsaissā- macchariyamāyāsāṭheyyathambhasārambhamānātimānamadapamādataṇhāavijjātividhākusalamūladuccarita- saṃkilesamalavisamasaññāvitakkapapañcacatubbidhavipariyesaāsavaganthaoghayogaagati- taṇhuppādupādānapañcacetokhīlavinibandhanīvaraṇābhinandanachavivādamūlataṇhākāyasattānusaya- aṭṭhamicchattanavataṇhāmūlakadasākusalakammapathadvāsaṭṭhidiṭṭhigataaṭṭhasatataṇhāvicaritappabhesabbadaratha- pariḷāhakilesasatasahassāni, saṅkhepato vā pañca kilesakhandhaabhisaṅkhāradevaputtamaccumāre abhañji, tasmā bhaggattā etesaṃ parissayānaṃ ‘‘bhaggavā’’ti vattabbe ‘‘bhagavā’’ti vuccati. Āha cettha –
‘‘ப⁴க்³க³ராகோ³ ப⁴க்³க³தோ³ஸோ, ப⁴க்³க³மோஹோ அனாஸவோ;
‘‘Bhaggarāgo bhaggadoso, bhaggamoho anāsavo;
ப⁴க்³கா³ஸ்ஸ பாபகா த⁴ம்மா, ப⁴க³வா தேன வுச்சதீ’’தி. (பாரா॰ அட்ட²॰ 1.96; விஸுத்³தி⁴॰ 1.144);
Bhaggāssa pāpakā dhammā, bhagavā tena vuccatī’’ti. (pārā. aṭṭha. 1.96; visuddhi. 1.144);
பா⁴க்³யவந்ததாய சஸ்ஸ ஸதபுஞ்ஞஜலக்க²ணவரஸ்ஸ ரூபகாயஸம்பத்தி தீ³பிதா ஹோதி. ப⁴க்³க³தோ³ஸதாய த⁴ம்மகாயஸம்பத்தி. ததா² லோகியஸரிக்க²கானங் ப³ஹுமதபா⁴வோ , க³ஹட்ட²பப்³ப³ஜிதேஹி அபி⁴க³மனீயதா, அபி⁴க³தானஞ்ச நேஸங் காயசித்தது³க்கா²பனயனே படிப³லபா⁴வோ, ஆமிஸதா³னத⁴ம்மதா³னேஹி உபகாரிதா, லோகியலோகுத்தரஸுகே²ஹி ச ஸஞ்ஞோஜனஸமத்த²தா தீ³பிதா ஹோதி.
Bhāgyavantatāya cassa satapuññajalakkhaṇavarassa rūpakāyasampatti dīpitā hoti. Bhaggadosatāya dhammakāyasampatti. Tathā lokiyasarikkhakānaṃ bahumatabhāvo , gahaṭṭhapabbajitehi abhigamanīyatā, abhigatānañca nesaṃ kāyacittadukkhāpanayane paṭibalabhāvo, āmisadānadhammadānehi upakāritā, lokiyalokuttarasukhehi ca saññojanasamatthatā dīpitā hoti.
யஸ்மா ச லோகே இஸ்ஸரியத⁴ம்மயஸஸிரிகாமபயத்தேஸு ச²ஸு த⁴ம்மேஸு ப⁴க³ஸத்³தோ³ பவத்ததி, பரமஞ்சஸ்ஸ ஸகசித்தே இஸ்ஸரியங், அணிமாலங்கி⁴மாதி³கங் வா லோகியஸம்மதங் ஸப்³பா³காரபரிபூரங் அத்தி², ததா² லோகுத்தரோ த⁴ம்மோ, லோகத்தயப்³யாபகோ யதா²பு⁴ச்சகு³ணாதி⁴க³தோ அதிவிய பரிஸுத்³தோ⁴ யஸோ, ரூபகாயத³ஸ்ஸனப்³யாவடஜனநயனப்பஸாத³ஜனநஸமத்தா² ஸப்³பா³காரபரிபூரா ஸப்³ப³ங்க³பச்சங்க³ஸிரீ, யங் யங் ஏதேன இச்சி²தங் பத்தி²தங் அத்தஹிதங் பரஹிதங் வா, தஸ்ஸ தஸ்ஸ ததே²வ அபி⁴னிப்ப²ன்னத்தா இச்சி²திச்சி²தத்த²னிப்ப²த்திஸஞ்ஞிதோ காமோ, ஸப்³ப³லோகக³ருபா⁴வப்பத்திஹேதுபூ⁴தோ ஸம்மாவாயாமஸங்கா²தோ பயத்தோ ச அத்தி², தஸ்மா இமேஹி ப⁴கே³ஹி யுத்தத்தாபி ப⁴கா³ அஸ்ஸ ஸந்தீதி இமினா அத்தே²ன ‘‘ப⁴க³வா’’தி வுச்சதி.
Yasmā ca loke issariyadhammayasasirikāmapayattesu chasu dhammesu bhagasaddo pavattati, paramañcassa sakacitte issariyaṃ, aṇimālaṅghimādikaṃ vā lokiyasammataṃ sabbākāraparipūraṃ atthi, tathā lokuttaro dhammo, lokattayabyāpako yathābhuccaguṇādhigato ativiya parisuddho yaso, rūpakāyadassanabyāvaṭajananayanappasādajananasamatthā sabbākāraparipūrā sabbaṅgapaccaṅgasirī, yaṃ yaṃ etena icchitaṃ patthitaṃ attahitaṃ parahitaṃ vā, tassa tassa tatheva abhinipphannattā icchiticchitatthanipphattisaññito kāmo, sabbalokagarubhāvappattihetubhūto sammāvāyāmasaṅkhāto payatto ca atthi, tasmā imehi bhagehi yuttattāpi bhagā assa santīti iminā atthena ‘‘bhagavā’’ti vuccati.
யஸ்மா பன குஸலாதீ³ஹி பே⁴தே³ஹி ஸப்³ப³த⁴ம்மே, க²ந்தா⁴யதனதா⁴துஸச்சஇந்த்³ரியபடிச்சஸமுப்பாதா³தீ³ஹி வா குஸலாதி³த⁴ம்மே, பீளனஸங்க²தஸந்தாபவிபரிணாமட்டே²ன வா து³க்க²மரியஸச்சங், ஆயூஹனநிதா³னஸங்யோக³பலிபோ³த⁴ட்டே²ன ஸமுத³யங், நிஸ்ஸரணவிவேகாஸங்க²தஅமதட்டே²ன நிரோத⁴ங், நிய்யானிகஹேதுத³ஸ்ஸனாதி⁴பதெய்யட்டே²ன மக்³க³ங் விப⁴த்தவா, விப⁴ஜித்வா விவரித்வா தே³ஸிதவாதி வுத்தங் ஹோதி, தஸ்மா ‘‘விப⁴த்தவா’’தி வத்தப்³பே³ ‘‘ப⁴க³வா’’தி வுச்சதி.
Yasmā pana kusalādīhi bhedehi sabbadhamme, khandhāyatanadhātusaccaindriyapaṭiccasamuppādādīhi vā kusalādidhamme, pīḷanasaṅkhatasantāpavipariṇāmaṭṭhena vā dukkhamariyasaccaṃ, āyūhananidānasaṃyogapalibodhaṭṭhena samudayaṃ, nissaraṇavivekāsaṅkhataamataṭṭhena nirodhaṃ, niyyānikahetudassanādhipateyyaṭṭhena maggaṃ vibhattavā, vibhajitvā vivaritvā desitavāti vuttaṃ hoti, tasmā ‘‘vibhattavā’’ti vattabbe ‘‘bhagavā’’ti vuccati.
யஸ்மா ச ஏஸ தி³ப்³ப³ப்³ரஹ்மஅரியவிஹாரே காயசித்தஉபதி⁴விவேகே ஸுஞ்ஞதப்பணிஹிதானிமித்தவிமொக்கே² அஞ்ஞே ச லோகியலோகுத்தரே உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மே ப⁴ஜி ஸேவி ப³ஹுலமகாஸி, தஸ்மா ‘‘ப⁴த்தவா’’தி வத்தப்³பே³ ‘‘ப⁴க³வா’’தி வுச்சதி.
Yasmā ca esa dibbabrahmaariyavihāre kāyacittaupadhiviveke suññatappaṇihitānimittavimokkhe aññe ca lokiyalokuttare uttarimanussadhamme bhaji sevi bahulamakāsi, tasmā ‘‘bhattavā’’ti vattabbe ‘‘bhagavā’’ti vuccati.
யஸ்மா பன தீஸு ப⁴வேஸு தண்ஹாஸங்கா²தங் க³மனங் அனேன வந்தங், தஸ்மா ‘‘ப⁴வேஸு வந்தக³மனோ’’தி வத்தப்³பே³ ப⁴வஸத்³த³தோ ப⁴காரங் க³மனஸத்³த³தோ க³காரங் வந்தஸத்³த³தோ வகாரஞ்ச தீ³க⁴ங் கத்வா ஆதா³ய ‘‘ப⁴க³வா’’தி வுச்சதி, யதா² லோகே ‘‘மேஹனஸ்ஸ க²ஸ்ஸ மாலா’’தி வத்தப்³பே³ ‘‘மேக²லா’’தி வுச்சதி.
Yasmā pana tīsu bhavesu taṇhāsaṅkhātaṃ gamanaṃ anena vantaṃ, tasmā ‘‘bhavesu vantagamano’’ti vattabbe bhavasaddato bhakāraṃ gamanasaddato gakāraṃ vantasaddato vakārañca dīghaṃ katvā ādāya ‘‘bhagavā’’ti vuccati, yathā loke ‘‘mehanassa khassa mālā’’ti vattabbe ‘‘mekhalā’’ti vuccati.
புன அபரம்பி பரியாயங் நித்³தி³ஸந்தோ ‘‘அபி ச ப⁴க்³க³ராகோ³தி ப⁴க³வா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ப⁴க்³கோ³ ராகோ³ அஸ்ஸாதி ப⁴க்³க³ராகோ³. ப⁴க்³க³தோ³ஸாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. கண்ட³கோதி வினிவிஜ்ஜ²னட்டே²ன கிலேஸா ஏவ. ப⁴ஜீதி உத்³தே³ஸவஸேன விபா⁴க³ங் கத்வா பா⁴ஜேஸி. விப⁴ஜீதி நித்³தே³ஸவஸேன விவிதா⁴ பா⁴ஜேஸி. பவிப⁴ஜீதி படினித்³தே³ஸவஸேன பகாரேன விப⁴ஜி. உக்³க⁴டிதஞ்ஞூனங் வஸேன ப⁴ஜி. விபஞ்சிதஞ்ஞூனங் வஸேன விப⁴ஜி. நெய்யானங் வஸேன பவிப⁴ஜி.
Puna aparampi pariyāyaṃ niddisanto ‘‘api ca bhaggarāgoti bhagavā’’tiādimāha. Tattha bhaggo rāgo assāti bhaggarāgo. Bhaggadosādīsupi eseva nayo. Kaṇḍakoti vinivijjhanaṭṭhena kilesā eva. Bhajīti uddesavasena vibhāgaṃ katvā bhājesi. Vibhajīti niddesavasena vividhā bhājesi. Pavibhajīti paṭiniddesavasena pakārena vibhaji. Ugghaṭitaññūnaṃ vasena bhaji. Vipañcitaññūnaṃ vasena vibhaji. Neyyānaṃ vasena pavibhaji.
த⁴ம்மரதனந்தி –
Dhammaratananti –
‘‘சித்தீகதங் மஹக்³க⁴ஞ்ச, அதுலங் து³ல்லப⁴த³ஸ்ஸனங்;
‘‘Cittīkataṃ mahagghañca, atulaṃ dullabhadassanaṃ;
அனோமஸத்தபரிபோ⁴க³ங், ரதனங் தேன வுச்சதீ’’தி. (கு²॰ பா॰ அட்ட²॰ 6.3; தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 2.33) –
Anomasattaparibhogaṃ, ratanaṃ tena vuccatī’’ti. (khu. pā. aṭṭha. 6.3; dī. ni. aṭṭha. 2.33) –
ஏவங் வண்ணிதங் த⁴ம்மரதனங் திவிதே⁴ன பா⁴ஜேஸி. ப⁴வானங் அந்தகரோதி காமப⁴வாதீ³னங் நவன்னங் ப⁴வானங் பரிச்சே²த³ங் பரியந்தங் பரிவடுமங் காரகோ. பா⁴விதகாயோதி வட்³டி⁴தகாயோ. ததா² இதரேஸுபி. ப⁴ஜீதி ஸேவி. அரஞ்ஞவனபத்தா²னீதி கா³மஸ்ஸ வா நக³ரஸ்ஸ வா இந்த³கீ²லதோ ப³ஹி அரஞ்ஞங். வனபத்தா²னி மனுஸ்ஸூபசாராதிக்கந்தானி வனஸண்டா³னி. பந்தானீதி யத்த² மனுஸ்ஸா ந கஸந்தி ந வபந்தி தூ³ரானி ஸேனாஸனானி. கேசி பன ‘‘வனபத்தானீதி யஸ்மா யத்த² ப்³யக்³கா⁴த³யோ அத்தி², தங் வனங் தே பாலயந்தி ரக்க²ந்தி, தஸ்மா தேஹி ரக்கி²தத்தா வனபத்தானீ’’தி வத³ந்தி. ஸேனாஸனானீதி ஸேதி சேவ ஆஸதி ச எத்தா²தி ஸேனாஸனானி. அப்பஸத்³தா³னீதி வசனஸத்³தே³ன அப்பஸத்³தா³னி. அப்பனிக்³கோ⁴ஸானீதி கா³மனக³ரனிக்³கோ⁴ஸஸத்³தே³ன அப்பனிக்³கோ⁴ஸானி. விஜனவாதானீதி அந்தோஸஞ்சரணஜனஸ்ஸ ஸரீரவாதேன விரஹிதானி. ‘‘விஜனவாதா³னீ’’திபி பாடோ², ‘‘அந்தோஜனவாதே³ன விரஹிதானீ’’தி அத்தோ². ‘‘விஜனபாதானீ’’திபி பாடோ², ‘‘ஜனஸஞ்சாரவிரஹிதானீ’’தி அத்தோ². மனுஸ்ஸராஹஸ்ஸெய்யகானீதி மனுஸ்ஸானங் ரஹஸ்ஸகரணட்டா²னானி. படிஸல்லானஸாருப்பானீதி விவேகானுரூபானி. பா⁴கீ³ வாதி ‘‘பா⁴கோ³ சீவராதி³கொட்டா²ஸோ அஸ்ஸ அத்தீ²’’தி பா⁴கீ³. ‘‘படிலாப⁴வஸேன அத்த²ரஸாதி³பா⁴கோ³ அஸ்ஸ அத்தீ²’’தி பா⁴கீ³. அத்த²ரஸஸ்ஸாதி ஹேதுப²லஸம்பத்திஸங்கா²தஸ்ஸ அத்த²ரஸஸ்ஸ. த⁴ம்மரஸஸ்ஸாதி ஹேதுஸம்பத்திஸங்கா²தஸ்ஸ த⁴ம்மரஸஸ்ஸ. வுத்தஞ்ஹேதங் ‘‘ஹேதுப²லே ஞாணங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³, ஹேதும்ஹி ஞாணங் த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³’’தி (விப⁴॰ 720). விமுத்திரஸஸ்ஸாதி ப²லஸம்பத்திஸங்கா²தஸ்ஸ விமுத்திரஸஸ்ஸ. வுத்தம்பி சேதங் ‘‘கிச்சஸம்பத்திஅத்தே²ன, ரஸோ நாம பவுச்சதீ’’தி (படி॰ ம॰ அட்ட²॰ 1.1.2 மாதிகாவண்ணனா; விஸுத்³தி⁴॰ 1.8).
Evaṃ vaṇṇitaṃ dhammaratanaṃ tividhena bhājesi. Bhavānaṃantakaroti kāmabhavādīnaṃ navannaṃ bhavānaṃ paricchedaṃ pariyantaṃ parivaṭumaṃ kārako. Bhāvitakāyoti vaḍḍhitakāyo. Tathā itaresupi. Bhajīti sevi. Araññavanapatthānīti gāmassa vā nagarassa vā indakhīlato bahi araññaṃ. Vanapatthāni manussūpacārātikkantāni vanasaṇḍāni. Pantānīti yattha manussā na kasanti na vapanti dūrāni senāsanāni. Keci pana ‘‘vanapattānīti yasmā yattha byagghādayo atthi, taṃ vanaṃ te pālayanti rakkhanti, tasmā tehi rakkhitattā vanapattānī’’ti vadanti. Senāsanānīti seti ceva āsati ca etthāti senāsanāni. Appasaddānīti vacanasaddena appasaddāni. Appanigghosānīti gāmanagaranigghosasaddena appanigghosāni. Vijanavātānīti antosañcaraṇajanassa sarīravātena virahitāni. ‘‘Vijanavādānī’’tipi pāṭho, ‘‘antojanavādena virahitānī’’ti attho. ‘‘Vijanapātānī’’tipi pāṭho, ‘‘janasañcāravirahitānī’’ti attho. Manussarāhasseyyakānīti manussānaṃ rahassakaraṇaṭṭhānāni. Paṭisallānasāruppānīti vivekānurūpāni. Bhāgī vāti ‘‘bhāgo cīvarādikoṭṭhāso assa atthī’’ti bhāgī. ‘‘Paṭilābhavasena attharasādibhāgo assa atthī’’ti bhāgī. Attharasassāti hetuphalasampattisaṅkhātassa attharasassa. Dhammarasassāti hetusampattisaṅkhātassa dhammarasassa. Vuttañhetaṃ ‘‘hetuphale ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, hetumhi ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā’’ti (vibha. 720). Vimuttirasassāti phalasampattisaṅkhātassa vimuttirasassa. Vuttampi cetaṃ ‘‘kiccasampattiatthena, raso nāma pavuccatī’’ti (paṭi. ma. aṭṭha. 1.1.2 mātikāvaṇṇanā; visuddhi. 1.8).
சதுன்னங் ஜா²னானந்தி பட²மஜ்ஜா²னாதீ³னங் சதுன்னங் ஜா²னானங். சதுன்னங் அப்பமஞ்ஞானந்தி மெத்தாதீ³னங் ப²ரணப்பமாணவிரஹிதானங் சதுன்னங் ப்³ரஹ்மவிஹாரானங். சதுன்னங் அரூபஸமாபத்தீனந்தி ஆகாஸானஞ்சாயதனாதீ³னங் சதுன்னங் அரூபஜ்ஜா²னானங். அட்ட²ன்னங் விமொக்கா²னந்தி ‘‘ரூபீ ரூபானி பஸ்ஸதீ’’திஆதி³னா (த⁴॰ ஸ॰ 248) நயேன வுத்தானங் ஆரம்மணவிமுத்தானங் அட்ட²ன்னங் விமொக்கா²னங். அபி⁴பா⁴யதனானந்தி எத்த² அபி⁴பூ⁴தானி ஆயதனானி ஏதேஸங் ஜா²னானந்தி அபி⁴பா⁴யதனானி, ஜா²னானி. ஆயதனானீதி அதி⁴ட்டா²னட்டே²ன ஆயதனஸங்கா²தானி கஸிணாரம்மணானி. ஞாணுத்தரிகோ ஹி புக்³க³லோ விஸத³ஞாணோதி கிங் எத்த² ஆரம்மணே ஸமாபஜ்ஜிதப்³ப³ங், ந மயி சித்தேகக்³க³தாகரணே பா⁴ரோ அத்தீ²தி தானி ஆரம்மணானி அபி⁴ப⁴வித்வா ஸமாபஜ்ஜதி. ஸஹ நிமித்துப்பாதே³னேவெத்த² அப்பனங் நிப்³ப³த்தேதீதி அத்தோ². ஏவங் உப்பாதி³தானி ஜா²னானி அபி⁴பா⁴யதனானீதி வுச்சந்தி, தேஸங் அட்ட²ன்னங் அபி⁴பா⁴யதனானங். நவன்னங் அனுபுப்³ப³விஹாரஸமாபத்தீனந்தி புப்³ப³ங் புப்³ப³ங் அனு அனுபுப்³ப³ங், அனுபுப்³ப³ங் விஹரிதப்³ப³தோ ஸமாபஜ்ஜிதப்³ப³தோ அனுபுப்³ப³விஹாரஸமாபத்தி, அனுபடிபாடியா ஸமாபஜ்ஜிதப்³பா³தி அத்தோ², தாஸங் நவன்னங் அனுபுப்³ப³விஹாரஸமாபத்தீனங். த³ஸன்னங் ஸஞ்ஞாபா⁴வனானந்தி கி³ரிமானந்த³ஸுத்தே (அ॰ நி॰ 10.60) ஆக³தானங் அனிச்சஸஞ்ஞாதீ³னங் த³ஸன்னங் ஸஞ்ஞாபா⁴வனானங். த³ஸன்னங் கஸிணஸமாபத்தீனந்தி ஸகலட்டே²ன கஸிணஸங்கா²தானங் பத²வீகஸிணஜ்ஜா²னாதீ³னங் த³ஸன்னங் ஜா²னானங். ஆனாபானஸ்ஸதிஸமாதி⁴ஸ்ஸாதி ஆனாபானஸ்ஸதிஸம்பயுத்தஸமாதி⁴ஸ்ஸ . அஸுப⁴ஸமாபத்தியாதி அஸுப⁴ஜ்ஜா²னஸமாபத்தியா. த³ஸன்னங் ததா²க³தப³லானந்தி த³ஸப³லப³லானங் த³ஸன்னங். சதுன்னங் வேஸாரஜ்ஜானந்தி விஸாரத³பா⁴வானங் சதுன்னங் வேஸாரஜ்ஜானங். சதுன்னங் படிஸம்பி⁴தா³னந்தி படிஸம்பி⁴தா³ஞாணானங் சதுன்னங். ச²ன்னங் அபி⁴ஞ்ஞாணானந்தி இத்³தி⁴விதா⁴தீ³னங் ச²ன்னங் அபி⁴ஞ்ஞாணானங். ச²ன்னங் பு³த்³த⁴த⁴ம்மானந்தி ‘‘ஸப்³ப³ங் காயகம்மங் ஞாணானுபரிவத்தீ’’திஆதி³னா (சூளனி॰ மோக⁴ராஜமாணவபுச்சா²னித்³தே³ஸ 85; நெத்தி॰ 15) நயேன உபரி ஆக³தானங் ச²ன்னங் பு³த்³த⁴த⁴ம்மானங்.
Catunnaṃjhānānanti paṭhamajjhānādīnaṃ catunnaṃ jhānānaṃ. Catunnaṃ appamaññānanti mettādīnaṃ pharaṇappamāṇavirahitānaṃ catunnaṃ brahmavihārānaṃ. Catunnaṃ arūpasamāpattīnanti ākāsānañcāyatanādīnaṃ catunnaṃ arūpajjhānānaṃ. Aṭṭhannaṃ vimokkhānanti ‘‘rūpī rūpāni passatī’’tiādinā (dha. sa. 248) nayena vuttānaṃ ārammaṇavimuttānaṃ aṭṭhannaṃ vimokkhānaṃ. Abhibhāyatanānanti ettha abhibhūtāni āyatanāni etesaṃ jhānānanti abhibhāyatanāni, jhānāni. Āyatanānīti adhiṭṭhānaṭṭhena āyatanasaṅkhātāni kasiṇārammaṇāni. Ñāṇuttariko hi puggalo visadañāṇoti kiṃ ettha ārammaṇe samāpajjitabbaṃ, na mayi cittekaggatākaraṇe bhāro atthīti tāni ārammaṇāni abhibhavitvā samāpajjati. Saha nimittuppādenevettha appanaṃ nibbattetīti attho. Evaṃ uppāditāni jhānāni abhibhāyatanānīti vuccanti, tesaṃ aṭṭhannaṃ abhibhāyatanānaṃ. Navannaṃ anupubbavihārasamāpattīnanti pubbaṃ pubbaṃ anu anupubbaṃ, anupubbaṃ viharitabbato samāpajjitabbato anupubbavihārasamāpatti, anupaṭipāṭiyā samāpajjitabbāti attho, tāsaṃ navannaṃ anupubbavihārasamāpattīnaṃ. Dasannaṃ saññābhāvanānanti girimānandasutte (a. ni. 10.60) āgatānaṃ aniccasaññādīnaṃ dasannaṃ saññābhāvanānaṃ. Dasannaṃ kasiṇasamāpattīnanti sakalaṭṭhena kasiṇasaṅkhātānaṃ pathavīkasiṇajjhānādīnaṃ dasannaṃ jhānānaṃ. Ānāpānassatisamādhissāti ānāpānassatisampayuttasamādhissa . Asubhasamāpattiyāti asubhajjhānasamāpattiyā. Dasannaṃ tathāgatabalānanti dasabalabalānaṃ dasannaṃ. Catunnaṃ vesārajjānanti visāradabhāvānaṃ catunnaṃ vesārajjānaṃ. Catunnaṃ paṭisambhidānanti paṭisambhidāñāṇānaṃ catunnaṃ. Channaṃ abhiññāṇānanti iddhividhādīnaṃ channaṃ abhiññāṇānaṃ. Channaṃ buddhadhammānanti ‘‘sabbaṃ kāyakammaṃ ñāṇānuparivattī’’tiādinā (cūḷani. mogharājamāṇavapucchāniddesa 85; netti. 15) nayena upari āgatānaṃ channaṃ buddhadhammānaṃ.
தத்த² சீவராத³யோ பா⁴க்³யஸம்பத்திவஸேன வுத்தா. அத்த²ரஸதிகோ படிவேத⁴வஸேன வுத்தோ. அதி⁴ஸீலதிகோ படிபத்திவஸேன. ஜா²னத்திகோ ரூபாரூபஜ்ஜா²னவஸேன. விமொக்க²த்திகோ ஸமாபத்திவஸேன. ஸஞ்ஞாசதுக்கோ உபசாரப்பனாவஸேன. ஸதிபட்டா²னாத³யோ ஸத்ததிங்ஸபோ³தி⁴பக்கி²யத⁴ம்மவஸேன. ததா²க³தப³லானந்திஆத³யோ ஆவேணிகத⁴ம்மவஸேன வுத்தாதி வேதி³தப்³பா³.
Tattha cīvarādayo bhāgyasampattivasena vuttā. Attharasatiko paṭivedhavasena vutto. Adhisīlatiko paṭipattivasena. Jhānattiko rūpārūpajjhānavasena. Vimokkhattiko samāpattivasena. Saññācatukko upacārappanāvasena. Satipaṭṭhānādayo sattatiṃsabodhipakkhiyadhammavasena. Tathāgatabalānantiādayo āveṇikadhammavasena vuttāti veditabbā.
இதோ பரங் ப⁴க³வாதி நேதங் நாமந்திஆதி³ ‘‘அத்த²மனுக³தா அயங் பஞ்ஞத்தீ’’தி ஞாபனத்த²ங் வுத்தங். தத்த² ஸமணா பப்³ப³ஜ்ஜுபக³தா. ப்³ராஹ்மணா போ⁴வாதி³னோ ஸமிதபாபபா³ஹிதபாபா வா. தே³வதா ஸக்காத³யோ ப்³ரஹ்மானோ ச. விமொக்க²ந்திகந்தி விமொக்கோ² அரஹத்தமக்³கோ³, விமொக்க²ஸ்ஸ அந்தோ அரஹத்தப²லங், தஸ்மிங் விமொக்க²ந்தே ப⁴வங் விமொக்க²ந்திகங் நாமங். ஸப்³ப³ஞ்ஞுபா⁴வோ ஹி அரஹத்தமக்³கே³ன ஸிஜ்ஜ²தி, அரஹத்தப²லாதி⁴க³மேன ஸித்³தோ⁴ ஹோதி. தஸ்மா ஸப்³ப³ஞ்ஞுபா⁴வோ விமொக்க²ந்தே ப⁴வோ ஹோதி. தங் நேமித்திகம்பி நாமங் விமொக்க²ந்தே ப⁴வங் நாம ஹோதி. தேன வுத்தங் – ‘‘விமொக்க²ந்திகமேதங் பு³த்³தா⁴னங் ப⁴க³வந்தான’’ந்தி. போ³தி⁴யா மூலே ஸஹ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணஸ்ஸ படிலாபா⁴தி மஹாபோ³தி⁴ருக்க²மூலே யதா²வுத்தக்க²ணே ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணஸ்ஸ படிலாபே⁴ன ஸஹ. ஸச்சி²கா பஞ்ஞத்தீதி அரஹத்தப²லஸச்சி²கிரியாய ஸப்³ப³த⁴ம்மஸச்சி²கிரியாய வா ஜாதா பஞ்ஞத்தி. யதி³த³ங் ப⁴க³வாதி யா அயங் ப⁴க³வாதி பஞ்ஞத்தி.
Ito paraṃ bhagavāti netaṃ nāmantiādi ‘‘atthamanugatā ayaṃ paññattī’’ti ñāpanatthaṃ vuttaṃ. Tattha samaṇā pabbajjupagatā. Brāhmaṇā bhovādino samitapāpabāhitapāpā vā. Devatā sakkādayo brahmāno ca. Vimokkhantikanti vimokkho arahattamaggo, vimokkhassa anto arahattaphalaṃ, tasmiṃ vimokkhante bhavaṃ vimokkhantikaṃ nāmaṃ. Sabbaññubhāvo hi arahattamaggena sijjhati, arahattaphalādhigamena siddho hoti. Tasmā sabbaññubhāvo vimokkhante bhavo hoti. Taṃ nemittikampi nāmaṃ vimokkhante bhavaṃ nāma hoti. Tena vuttaṃ – ‘‘vimokkhantikametaṃ buddhānaṃ bhagavantāna’’nti. Bodhiyā mūle saha sabbaññutaññāṇassa paṭilābhāti mahābodhirukkhamūle yathāvuttakkhaṇe sabbaññutaññāṇassa paṭilābhena saha. Sacchikā paññattīti arahattaphalasacchikiriyāya sabbadhammasacchikiriyāya vā jātā paññatti. Yadidaṃ bhagavāti yā ayaṃ bhagavāti paññatti.
த்³வீஹி காரணேஹீதி த்³வீஹி கொட்டா²ஸேஹி. பரியத்திஸாஸனந்தி தேபிடகங் பு³த்³த⁴வசனங். படிபத்தீதி படிபஜ்ஜதி ஏதாயாதி படிபத்தி. யங் தஸ்ஸ பரியாபுடந்தி தேன புக்³க³லேன யங் பரியாபுடங் ஸஜ்ஜா²யிதங் கரணத்தே² ஸாமிவசனங். ‘‘பரியாபுட்ட’’ந்திபி பாடோ². ஸுத்தந்தி உப⁴தோவிப⁴ங்க³னித்³தே³ஸக²ந்த⁴கபரிவாரா, ஸுத்தனிபாதே மங்க³லஸுத்த- (கு²॰ பா॰ 5.1 ஆத³யோ; ஸு॰ நி॰ 261 ஆத³யோ) ரதனஸுத்த- (கு²॰ பா॰ 6.1 ஆத³யோ) துவடகஸுத்தானி (ஸு॰ நி॰ 921 ஆத³யோ), அஞ்ஞம்பி ச ஸுத்தனாமகங் ததா²க³தவசனங் ஸுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். கெ³ய்யந்தி ஸப்³ப³ம்பி ஸகா³த²கங் ஸுத்தங் கெ³ய்யந்தி வேதி³தப்³ப³ங், விஸேஸேன ஸங்யுத்தகே ஸகலோபி ஸகா³தா²வக்³கோ³. வெய்யாகரணந்தி ஸகலங் அபி⁴த⁴ம்மபிடகங் நிக்³கா³த²கங் ஸுத்தங், யஞ்ச அஞ்ஞம்பி அட்ட²ஹி அங்கே³ஹி அஸங்க³ஹிதங் பு³த்³த⁴வசனங் , தங் ‘‘வெய்யாகரண’’ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். கா³தா²தி த⁴ம்மபத³ங், தே²ரகா³தா², தே²ரீகா³தா², ஸுத்தனிபாதே நோஸுத்தனாமிகா ஸுத்³தி⁴ககா³தா² ச ‘‘கா³தா²’’தி வேதி³தப்³பா³. உதா³னந்தி ஸோமனஸ்ஸஞாணமயிககா³தா²படிஸங்யுத்தா த்³வேஅஸீதி ஸுத்தந்தா ‘‘உதா³ன’’ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். இதிவுத்தகந்தி ‘‘வுத்தஞ்ஹேதங் ப⁴க³வதா’’திஆதி³னயப்பவத்தா (இதிவு॰ 1 ஆத³யோ) த³ஸுத்தரஸதஸுத்தந்தா ‘‘இதிவுத்தக’’ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். ஜாதகந்தி அபண்ணகஜாதகாதீ³னி (ஜா॰ 1.1.1) பண்ணாஸாதி⁴கானி பஞ்சஜாதகஸதானி ‘‘ஜாதக’’ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். அப்³பு⁴தத⁴ம்மந்தி ‘‘சத்தாரோமே , பி⁴க்க²வே, அச்ச²ரியா அப்³பு⁴தத⁴ம்மா ஆனந்தே³’’திஆதி³னயப்பவத்தா (தீ³॰ நி॰ 2.209; அ॰ நி॰ 4.129) ஸப்³பே³பி அச்ச²ரியஅப்³பு⁴தத⁴ம்மபடிஸங்யுத்தா ஸுத்தந்தா ‘‘அப்³பு⁴தத⁴ம்ம’’ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். வேத³ல்லந்தி சூளவேத³ல்ல- (ம॰ நி॰ 1.460 ஆத³யோ) மஹாவேத³ல்ல- (ம॰ நி॰ 1.449 ஆத³யோ) ஸம்மாதி³ட்டி²- (ம॰ நி॰ 1.89 ஆத³யோ) ஸக்கபஞ்ஹ- (தீ³॰ நி॰ 2.344 ஆத³யோ) ஸங்கா²ரபா⁴ஜனியமஹாபுண்ணமஸுத்தாத³யோ (ம॰ நி॰ 3.85 ஆத³யோ) ஸப்³பே³பி வேத³ஞ்ச துட்டி²ஞ்ச லத்³தா⁴ லத்³தா⁴ புச்சி²தஸுத்தந்தா ‘‘வேத³ல்ல’’ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். இத³ங் பரியத்திஸாஸனந்தி இத³ங் வுத்தப்பகாரங் தேபிடகங் பு³த்³த⁴வசனங் பரியாபுணிதப்³ப³ட்டே²ன பரியத்தி, அனுஸாஸனட்டே²ன ஸாஸனந்தி கத்வா பரியத்திஸாஸனங். தம்பி முஸ்ஸதீதி தம்பி பரியத்திஸாஸனங் நஸ்ஸதி. ஸம்முஸ்ஸதீதி ஆதி³தோ நஸ்ஸதி. பரிபா³ஹிரோ ஹோதீதி பரம்முகோ² ஹோதி.
Dvīhi kāraṇehīti dvīhi koṭṭhāsehi. Pariyattisāsananti tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ. Paṭipattīti paṭipajjati etāyāti paṭipatti. Yaṃ tassa pariyāpuṭanti tena puggalena yaṃ pariyāpuṭaṃ sajjhāyitaṃ karaṇatthe sāmivacanaṃ. ‘‘Pariyāpuṭṭa’’ntipi pāṭho. Suttanti ubhatovibhaṅganiddesakhandhakaparivārā, suttanipāte maṅgalasutta- (khu. pā. 5.1 ādayo; su. ni. 261 ādayo) ratanasutta- (khu. pā. 6.1 ādayo) tuvaṭakasuttāni (su. ni. 921 ādayo), aññampi ca suttanāmakaṃ tathāgatavacanaṃ suttanti veditabbaṃ. Geyyanti sabbampi sagāthakaṃ suttaṃ geyyanti veditabbaṃ, visesena saṃyuttake sakalopi sagāthāvaggo. Veyyākaraṇanti sakalaṃ abhidhammapiṭakaṃ niggāthakaṃ suttaṃ, yañca aññampi aṭṭhahi aṅgehi asaṅgahitaṃ buddhavacanaṃ , taṃ ‘‘veyyākaraṇa’’nti veditabbaṃ. Gāthāti dhammapadaṃ, theragāthā, therīgāthā, suttanipāte nosuttanāmikā suddhikagāthā ca ‘‘gāthā’’ti veditabbā. Udānanti somanassañāṇamayikagāthāpaṭisaṃyuttā dveasīti suttantā ‘‘udāna’’nti veditabbaṃ. Itivuttakanti ‘‘vuttañhetaṃ bhagavatā’’tiādinayappavattā (itivu. 1 ādayo) dasuttarasatasuttantā ‘‘itivuttaka’’nti veditabbaṃ. Jātakanti apaṇṇakajātakādīni (jā. 1.1.1) paṇṇāsādhikāni pañcajātakasatāni ‘‘jātaka’’nti veditabbaṃ. Abbhutadhammanti ‘‘cattārome , bhikkhave, acchariyā abbhutadhammā ānande’’tiādinayappavattā (dī. ni. 2.209; a. ni. 4.129) sabbepi acchariyaabbhutadhammapaṭisaṃyuttā suttantā ‘‘abbhutadhamma’’nti veditabbaṃ. Vedallanti cūḷavedalla- (ma. ni. 1.460 ādayo) mahāvedalla- (ma. ni. 1.449 ādayo) sammādiṭṭhi- (ma. ni. 1.89 ādayo) sakkapañha- (dī. ni. 2.344 ādayo) saṅkhārabhājaniyamahāpuṇṇamasuttādayo (ma. ni. 3.85 ādayo) sabbepi vedañca tuṭṭhiñca laddhā laddhā pucchitasuttantā ‘‘vedalla’’nti veditabbaṃ. Idaṃ pariyattisāsananti idaṃ vuttappakāraṃ tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ pariyāpuṇitabbaṭṭhena pariyatti, anusāsanaṭṭhena sāsananti katvā pariyattisāsanaṃ. Tampi mussatīti tampi pariyattisāsanaṃ nassati. Sammussatīti ādito nassati. Paribāhiro hotīti parammukho hoti.
கதமங் படிபத்திஸாஸனந்தி லோகுத்தரத⁴ம்மதோ புப்³ப³பா⁴கோ³ தத³த்த²ங் படிபஜ்ஜீயதீதி படிபத்தி. ஸாஸீயந்தி எத்த² வேனெய்யாதி ஸாஸனங். ஸம்மாபடிபதா³திஆத³யோ வுத்தனயா ஏவ.
Katamaṃ paṭipattisāsananti lokuttaradhammato pubbabhāgo tadatthaṃ paṭipajjīyatīti paṭipatti. Sāsīyanti ettha veneyyāti sāsanaṃ. Sammāpaṭipadātiādayo vuttanayā eva.
பாணம்பி ஹனதீதி ஜீவிதிந்த்³ரியம்பி கா⁴தேதி. அதி³ன்னம்பி ஆதி³யதீதி பரபரிக்³க³ஹிதம்பி வத்து²ங் க³ண்ஹாதி. ஸந்தி⁴ம்பி சி²ந்த³தீதி க⁴ரஸந்தி⁴ம்பி சி²ந்த³தி. நில்லோபம்பி ஹரதீதி கா³மே பஹரித்வா மஹாவிலோபம்பி கரோதி. ஏகாகா³ரிகம்பி கரோதீதி பண்ணாஸமத்தேஹிபி ஸட்டி²மத்தேஹிபி பரிவாரெத்வா ஜீவக்³கா³ஹங் க³ஹெத்வாபி த⁴னங் ஆஹராபேதி. பரிபந்தே²பி திட்ட²தீதி பந்த²தூ³ஹனகம்மங் கரோதி. பரதா³ரம்பி க³ச்ச²தீதி பரதா³ரேஸு சாரித்தங் ஆபஜ்ஜதி. முஸாபி ப⁴ணதீதி அத்த²ப⁴ஞ்ஜனகங் முஸாபி வத³தி. அனரியத⁴ம்மோதி அனரியஸபா⁴வோ.
Pāṇampi hanatīti jīvitindriyampi ghāteti. Adinnampi ādiyatīti parapariggahitampi vatthuṃ gaṇhāti. Sandhimpi chindatīti gharasandhimpi chindati. Nillopampi haratīti gāme paharitvā mahāvilopampi karoti. Ekāgārikampikarotīti paṇṇāsamattehipi saṭṭhimattehipi parivāretvā jīvaggāhaṃ gahetvāpi dhanaṃ āharāpeti. Paripanthepi tiṭṭhatīti panthadūhanakammaṃ karoti. Paradārampi gacchatīti paradāresu cārittaṃ āpajjati. Musāpi bhaṇatīti atthabhañjanakaṃ musāpi vadati. Anariyadhammoti anariyasabhāvo.
51. ஏகோ புப்³பே³ சரித்வானாதி பப்³ப³ஜ்ஜாஸங்கா²தேன வா க³ணாவவஸ்ஸக்³க³ட்டே²ன வா புப்³பே³ லோகே விஹரித்வா. யானங் ப⁴ந்தங்வ தங் லோகே, ஹீனமாஹு புது²ஜ்ஜனந்தி தங் விப்³ப⁴ந்தகங் புக்³க³லங் யதா² ஹத்தி²யானாதி³யானங் அத³ந்தங் விஸமம்பி ஆரோஹதி, ஆரோஹனகம்பி ப⁴ஞ்ஜதி, பபாதேபி பபததி, ஏவங் காயது³ச்சரிதாதி³விஸமாரோஹனேன நிரயாதீ³ஸு, அத்த²ப⁴ஞ்ஜனேன ஜாதிபபாதாதீ³ஸு பபதனேன ச யானங் ப⁴ந்தங்வ ஹீனங் புது²ஜ்ஜனஞ்ச ஆஹூதி.
51.Eko pubbe caritvānāti pabbajjāsaṅkhātena vā gaṇāvavassaggaṭṭhena vā pubbe loke viharitvā. Yānaṃ bhantaṃva taṃ loke, hīnamāhu puthujjananti taṃ vibbhantakaṃ puggalaṃ yathā hatthiyānādiyānaṃ adantaṃ visamampi ārohati, ārohanakampi bhañjati, papātepi papatati, evaṃ kāyaduccaritādivisamārohanena nirayādīsu, atthabhañjanena jātipapātādīsu papatanena ca yānaṃ bhantaṃva hīnaṃ puthujjanañca āhūti.
பப்³ப³ஜ்ஜாஸங்கா²தேன வாதி பப்³ப³ஜ்ஜாகொட்டா²ஸேன வா ‘‘பப்³ப³ஜிதோ ஸமணோ’’தி க³ணனாரோபனேன வா. க³ணாவவஸ்ஸக்³க³ட்டே²ன வாதி க³ணஸங்க³ணிகாராமதங் விஸ்ஸஜ்ஜெத்வா வஸ்ஸக்³க³ட்டே²ன வா.
Pabbajjāsaṅkhātena vāti pabbajjākoṭṭhāsena vā ‘‘pabbajito samaṇo’’ti gaṇanāropanena vā. Gaṇāvavassaggaṭṭhena vāti gaṇasaṅgaṇikārāmataṃ vissajjetvā vassaggaṭṭhena vā.
ஏகோ படிக்கமதீதி ஏககோவ கா³மதோ நிவத்ததி. யோ நிஸேவதீதி நித்³தே³ஸஸ்ஸ உத்³தே³ஸபத³ங். அபரேன ஸமயேனாதி அஞ்ஞஸ்மிங் காலே அபரபா⁴கே³. பு³த்³த⁴ந்தி ஸப்³ப³ஞ்ஞுபு³த்³த⁴ங். த⁴ம்மந்தி ஸ்வாக்கா²ததாதி³கு³ணயுத்தங் த⁴ம்மங். ஸங்க⁴ந்தி ஸுப்படிபன்னதாதி³கு³ணயுத்தங் ஸங்க⁴ங். ஸிக்க²ந்தி அதி⁴ஸீலாதி³ஸிக்கி²தப்³ப³ங் ஸிக்க²ங். பச்சக்கா²யாதி பு³த்³தா⁴தி³ங் படிக்கி²பித்வா. ஹீனாயாதி ஹீனத்தா²ய கி³ஹிபா⁴வாய. ஆவத்தித்வாதி நிவத்தித்வா. ஸேவதி ஏகவாரங் ஸேவதி. நிஸேவதி அனேகவிதே⁴ன ஸேவதி. ஸங்ஸேவதி அல்லீயித்வா ஸேவதி. படிஸேவதி புனப்புனங் ஸேவதி.
Ekopaṭikkamatīti ekakova gāmato nivattati. Yo nisevatīti niddesassa uddesapadaṃ. Aparena samayenāti aññasmiṃ kāle aparabhāge. Buddhanti sabbaññubuddhaṃ. Dhammanti svākkhātatādiguṇayuttaṃ dhammaṃ. Saṅghanti suppaṭipannatādiguṇayuttaṃ saṅghaṃ. Sikkhanti adhisīlādisikkhitabbaṃ sikkhaṃ. Paccakkhāyāti buddhādiṃ paṭikkhipitvā. Hīnāyāti hīnatthāya gihibhāvāya. Āvattitvāti nivattitvā. Sevati ekavāraṃ sevati. Nisevati anekavidhena sevati. Saṃsevati allīyitvā sevati. Paṭisevati punappunaṃ sevati.
ப⁴ந்தந்தி விப்³ப⁴ந்தங். அத³ந்தந்தி த³ந்தபா⁴வங் அனுபனீதங். அகாரிதந்தி ஸுஸிக்கி²தகிரியங் அஸிக்கா²பிதங். அவினீதந்தி ந வினீதங் ஆசாரஸம்பத்தியா அஸிக்கி²தங். உப்பத²ங் க³ண்ஹாதீதி வுத்தப்பகாரங் யானங் அத³ந்தாதியுத்தங் ப⁴ந்தங் விஸமமக்³க³ங் உபேதி. விஸமங் கா²ணும்பி பாஸாணம்பி அபி⁴ருஹதீதி விஸமங் ஹுத்வா டி²தங் க²ரகா²ணும்பி ததா² பப்³ப³தபாஸாணம்பி ஆரோஹதி. யானம்பி ஆரோஹனகம்பி ப⁴ஞ்ஜதீதி வய்ஹாதி³யானங் ஆரோஹந்தஸ்ஸ பாஜெந்தஸ்ஸ ஹத்த²பாதா³தி³ம்பி பி⁴ந்த³தி. பபாதேபி பபததீதி ஏகதொச்சி²ன்னபப்³பா⁴ரபபாதேபி பாதேதி. ஸோ விப்³ப⁴ந்தகோதி ஸோ படிக்கந்தகோ. ப⁴ந்தயானபடிபா⁴கோ³தி அனவட்டி²தயானஸதி³ஸோ. உப்பத²ங் க³ண்ஹாதீதி குஸலகம்மபத²தோ படிக்கமித்வா அபாயபத²பூ⁴தங் உப்பத²ங் மிச்சா²மக்³க³ங் உபேதி. விஸமங் காயகம்மங் அபி⁴ருஹதீதி ஸமஸ்ஸ படிபக்க²ங் காயது³ச்சரிதஸங்கா²தங் விஸமங் காயகம்மங் ஆரோஹதி. ஸேஸேஸுபி ஏஸேவ நயோ. நிரயே அத்தானங் ப⁴ஞ்ஜதீதி நிரஸ்ஸாத³ஸங்கா²தே நிரயே அத்தபா⁴வங் சுண்ணவிசுண்ணங் கரோதி. மனுஸ்ஸலோகே அத்தானங் ப⁴ஞ்ஜதீதி விவித⁴கம்மகாரணவஸேன ப⁴ஞ்ஜதி. தே³வலோகே அத்தானங் ப⁴ஞ்ஜதீதி பியவிப்பயோகா³தி³து³க்க²வஸேன. ஜாதிபபாதம்பி பபததீதி ஜாதிபபாதேபி பாதேதி. ஜராபபாதாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. மனுஸ்ஸலோகேதி இத⁴ அதி⁴ப்பேதலோகமேவ த³ஸ்ஸேதி.
Bhantanti vibbhantaṃ. Adantanti dantabhāvaṃ anupanītaṃ. Akāritanti susikkhitakiriyaṃ asikkhāpitaṃ. Avinītanti na vinītaṃ ācārasampattiyā asikkhitaṃ. Uppathaṃ gaṇhātīti vuttappakāraṃ yānaṃ adantātiyuttaṃ bhantaṃ visamamaggaṃ upeti. Visamaṃ khāṇumpi pāsāṇampi abhiruhatīti visamaṃ hutvā ṭhitaṃ kharakhāṇumpi tathā pabbatapāsāṇampi ārohati. Yānampi ārohanakampi bhañjatīti vayhādiyānaṃ ārohantassa pājentassa hatthapādādimpi bhindati. Papātepi papatatīti ekatocchinnapabbhārapapātepi pāteti. So vibbhantakoti so paṭikkantako. Bhantayānapaṭibhāgoti anavaṭṭhitayānasadiso. Uppathaṃ gaṇhātīti kusalakammapathato paṭikkamitvā apāyapathabhūtaṃ uppathaṃ micchāmaggaṃ upeti. Visamaṃ kāyakammaṃ abhiruhatīti samassa paṭipakkhaṃ kāyaduccaritasaṅkhātaṃ visamaṃ kāyakammaṃ ārohati. Sesesupi eseva nayo. Niraye attānaṃ bhañjatīti nirassādasaṅkhāte niraye attabhāvaṃ cuṇṇavicuṇṇaṃ karoti. Manussaloke attānaṃ bhañjatīti vividhakammakāraṇavasena bhañjati. Devaloke attānaṃ bhañjatīti piyavippayogādidukkhavasena. Jātipapātampi papatatīti jātipapātepi pāteti. Jarāpapātādīsupi eseva nayo. Manussaloketi idha adhippetalokameva dasseti.
புது²ஜ்ஜனாதி நித்³தே³ஸஸ்ஸ உத்³தே³ஸபத³ங். தத்த² புது²ஜ்ஜனாதி –
Puthujjanāti niddesassa uddesapadaṃ. Tattha puthujjanāti –
புதூ²னங் ஜனநாதீ³ஹி, காரணேஹி புது²ஜ்ஜனோ;
Puthūnaṃ jananādīhi, kāraṇehi puthujjano;
புது²ஜ்ஜனந்தோக³த⁴த்தா, புது²வாயங் ஜனோ இதி.
Puthujjanantogadhattā, puthuvāyaṃ jano iti.
ஸோ ஹி புதூ²னங் நானப்பகாரானங் கிலேஸாதீ³னங் ஜனநாதீ³ஹிபி காரணேஹி புது²ஜ்ஜனோ. தங் விபா⁴க³தோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘புது² கிலேஸே ஜனெந்தீ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ப³ஹூனங் நானப்பகாரானங் ஸக்காயதி³ட்டீ²னங் அவிஹதத்தா வா தா ஜனெந்தி, தாஹி ஜனிதாதி வா புது²ஜ்ஜனா. அவிஹதமேவத்த²ங் ஜனஸத்³தோ³ வத³தி. புது² ஸத்தா²ரானங் முகு²ல்லோகிகாதி எத்த² புதூ² நானாஜனா ஸத்து²படிஞ்ஞா ஏதேஸந்தி புது²ஜ்ஜனாதி வசனத்தோ². புது² ஸப்³ப³க³தீஹி அவுட்டி²தாதி எத்த² ஜனேதப்³பா³ ஜனயந்தி எத்தா²தி ஜனா, க³தியோ. புதூ² ஜனா ஏதேஸந்தி புது²ஜ்ஜனா. இதோ பரே ஜாயந்தி ஏதேஹீதி ஜனா, அபி⁴ஸங்கா²ராத³யோ. தே ஏதேஸங் விஜ்ஜந்தீதி புது²ஜ்ஜனா. அபி⁴ஸங்க²ரணாதி³அத்தோ² ஏவ வா ஜனஸத்³தோ³ த³ட்ட²ப்³போ³. நானாஸந்தாபேஹி ஸந்தபந்தீதி ராக³க்³கி³ஆத³யோ ஸந்தாபா. தே ஏவ வா ஸப்³பே³பி வா கிலேஸா பரிளாஹா. புது² பஞ்சஸு காமகு³ணேஸூதி எத்த² ஜாயதீதி ஜனோ, ராகோ³ கே³தோ⁴தி ஏவமாதி³கோ, புது² ஜனோ ஏதேஸந்தி புது²ஜ்ஜனா. புது² ஜாதா ரத்தாதி ஏவங் ராகா³தி³அத்தோ² ஏவ வா ஜனஸத்³தோ³ த³ட்ட²ப்³போ³. பலிபு³த்³தா⁴தி ஸம்ப³த்³தா⁴. ஆவுதாதி ஆவரிதா. நிவுதாதி வாரிதா. ஓவுதாதி உபரிதோ பிஹிதா. பிஹிதாதி ஹெட்டா²பா⁴கே³ன பிஹிதா. படிச்ச²ன்னாதி அபாகடா. படிகுஜ்ஜிதாதி அதோ⁴முக²க³தா.
So hi puthūnaṃ nānappakārānaṃ kilesādīnaṃ jananādīhipi kāraṇehi puthujjano. Taṃ vibhāgato dassetuṃ ‘‘puthu kilese janentī’’tiādimāha. Tattha bahūnaṃ nānappakārānaṃ sakkāyadiṭṭhīnaṃ avihatattā vā tā janenti, tāhi janitāti vā puthujjanā. Avihatamevatthaṃ janasaddo vadati. Puthu satthārānaṃ mukhullokikāti ettha puthū nānājanā satthupaṭiññā etesanti puthujjanāti vacanattho. Puthu sabbagatīhi avuṭṭhitāti ettha janetabbā janayanti etthāti janā, gatiyo. Puthū janā etesanti puthujjanā. Ito pare jāyanti etehīti janā, abhisaṅkhārādayo. Te etesaṃ vijjantīti puthujjanā. Abhisaṅkharaṇādiattho eva vā janasaddo daṭṭhabbo. Nānāsantāpehi santapantīti rāgaggiādayo santāpā. Te eva vā sabbepi vā kilesā pariḷāhā. Puthupañcasu kāmaguṇesūti ettha jāyatīti jano, rāgo gedhoti evamādiko, puthu jano etesanti puthujjanā. Puthu jātā rattāti evaṃ rāgādiattho eva vā janasaddo daṭṭhabbo. Palibuddhāti sambaddhā. Āvutāti āvaritā. Nivutāti vāritā. Ovutāti uparito pihitā. Pihitāti heṭṭhābhāgena pihitā. Paṭicchannāti apākaṭā. Paṭikujjitāti adhomukhagatā.
அத² வா புதூ²னங் வா க³ணனபத²மதீதானங் அரியத⁴ம்மபரம்முகா²னங் நீசத⁴ம்மஸமாசாரானங் ஜனானங் அந்தோக³த⁴த்தாபி புது²ஜ்ஜனா. புது² வா அயங் விஸுங்யேவ ஸங்க²ங் க³தோ, விஸங்ஸட்டோ² ஸீலஸுதாதி³கு³ணயுத்தேஹி அரியேஹி ஜனோதிபி புது²ஜ்ஜனோ.
Atha vā puthūnaṃ vā gaṇanapathamatītānaṃ ariyadhammaparammukhānaṃ nīcadhammasamācārānaṃ janānaṃ antogadhattāpi puthujjanā. Puthu vā ayaṃ visuṃyeva saṅkhaṃ gato, visaṃsaṭṭho sīlasutādiguṇayuttehi ariyehi janotipi puthujjano.
ஏவங் யே தே –
Evaṃ ye te –
‘‘து³வே புது²ஜ்ஜனா வுத்தா, பு³த்³தே⁴னாதி³ச்சப³ந்து⁴னா;
‘‘Duve puthujjanā vuttā, buddhenādiccabandhunā;
அந்தோ⁴ புது²ஜ்ஜனோ ஏகோ, கல்யாணேகோ புது²ஜ்ஜனோ’’தி. –
Andho puthujjano eko, kalyāṇeko puthujjano’’ti. –
த்³வேவ புது²ஜ்ஜனா வுத்தா, தேஸு அந்த⁴புது²ஜ்ஜனோ வுத்தோ ஹோதீதி வேதி³தப்³போ³.
Dveva puthujjanā vuttā, tesu andhaputhujjano vutto hotīti veditabbo.
52. யஸோ கித்தி சாதி லாப⁴ஸக்காரோ பஸங்ஸா ச. புப்³பே³தி பப்³ப³ஜிதபா⁴வே. ஹாயதே வாபி தஸ்ஸ ஸாதி தஸ்ஸ விப்³ப⁴ந்தகஸ்ஸ ஸதோ ஸோ ச யஸோ ஸா ச கித்தி ஹாயதி. ஏதம்பி தி³ஸ்வாதி ஏதம்பி புப்³பே³ யஸகித்தீனங் லாப⁴ங் பச்சா² ச ஹானிங் தி³ஸ்வா. ஸிக்கே²த² மேது²னங் விப்பஹாதவேதி திஸ்ஸோ ஸிக்கா²யோ ஸிக்கே²த². கிங் காரணா? மேது²னங் விப்பஹாதவே, மேது²னப்பஹானத்தா²யாதி வுத்தங் ஹோதி.
52.Yaso kitti cāti lābhasakkāro pasaṃsā ca. Pubbeti pabbajitabhāve. Hāyate vāpi tassa sāti tassa vibbhantakassa sato so ca yaso sā ca kitti hāyati. Etampi disvāti etampi pubbe yasakittīnaṃ lābhaṃ pacchā ca hāniṃ disvā. Sikkhetha methunaṃ vippahātaveti tisso sikkhāyo sikkhetha. Kiṃ kāraṇā? Methunaṃ vippahātave, methunappahānatthāyāti vuttaṃ hoti.
கித்திவண்ணக³தோதி ப⁴க³வா கித்திவண்ணோ, கித்திஸத்³த³ஞ்சேவ கு³ணஞ்ச உக்கி²பித்வா வத³ந்தோ ஹோதீதி அத்தோ². சித்தங் நானானயேன கத²னங் அஸ்ஸ அத்தீ²தி சித்தகதீ². கல்யாணபடிபா⁴னோதி ஸுந்த³ரபஞ்ஞோ.
Kittivaṇṇagatoti bhagavā kittivaṇṇo, kittisaddañceva guṇañca ukkhipitvā vadanto hotīti attho. Cittaṃ nānānayena kathanaṃ assa atthīti cittakathī. Kalyāṇapaṭibhānoti sundarapañño.
ஹாயதீதி நித்³தே³ஸஸ்ஸ உத்³தே³ஸபத³ங். பரிஹாயதீதி ஸமந்ததோ ஹாயதி. பரித⁴ங்ஸதீதி அதோ⁴பத²விங் பததி. பரிபததீதி ஸமந்ததோ அபக³ச்ச²தி. அந்தரதா⁴யதீதி அத³ஸ்ஸனங் யாதி. விப்பலுஜ்ஜதீதி உச்சி²ஜ்ஜதி.
Hāyatīti niddesassa uddesapadaṃ. Parihāyatīti samantato hāyati. Paridhaṃsatīti adhopathaviṃ patati. Paripatatīti samantato apagacchati. Antaradhāyatīti adassanaṃ yāti. Vippalujjatīti ucchijjati.
கு²த்³த³கோ ஸீலக்க²ந்தோ⁴தி து²ல்லச்சயாதி³. மஹந்தோ ஸீலக்க²ந்தோ⁴தி பாராஜிகஸங்ங்கா⁴தி³ஸேஸோ.
Khuddako sīlakkhandhoti thullaccayādi. Mahanto sīlakkhandhoti pārājikasaṃṅghādiseso.
மேது²னத⁴ம்மஸ்ஸ பஹானாயாதி தத³ங்கா³தி³பஹானேன பஜஹனத்தா²ய. வூபஸமாயாதி மலானங் வூபஸமனத்தா²ய. படினிஸ்ஸக்³கா³யாதி பக்க²ந்த³னபரிச்சாக³படினிஸ்ஸக்³க³த்தா²ய. படிபஸ்ஸத்³தி⁴யாதி படிபஸ்ஸத்³தி⁴ஸங்கா²தஸ்ஸ ப²லஸ்ஸ அத்தா²ய.
Methunadhammassa pahānāyāti tadaṅgādipahānena pajahanatthāya. Vūpasamāyāti malānaṃ vūpasamanatthāya. Paṭinissaggāyāti pakkhandanapariccāgapaṭinissaggatthāya. Paṭipassaddhiyāti paṭipassaddhisaṅkhātassa phalassa atthāya.
53. யோ ஹி மேது²னங் ந விப்பஜஹதி ஸங்கப்பேஹி…பே॰… ததா²விதோ⁴. தத்த² பரேதோதி ஸமன்னாக³தோ. பரேஸங் நிக்³கோ⁴ஸந்தி உபஜ்ஜா²யாதீ³னங் நிந்தா³வசனங். மங்கு ஹோதீதி து³ம்மனோ ஹோதி.
53. Yo hi methunaṃ na vippajahati saṅkappehi…pe… tathāvidho. Tattha paretoti samannāgato. Paresaṃ nigghosanti upajjhāyādīnaṃ nindāvacanaṃ. Maṅku hotīti dummano hoti.
காமஸங்கப்பேனாதி காமபடிஸங்யுத்தேன விதக்கேன. உபரிட்டே²பி ஏஸேவ நயோ. பு²ட்டோ²தி விதக்கேஹி பு²ஸிதோ. பரேதோதி அபரிஹீனோ. ஸமோஹிதோதி ஸம்மா ஓஹிதோ அந்தோ பவிட்டோ². கபணோ வியாதி து³க்³க³தமனுஸ்ஸோ விய. மந்தோ³ வியாதி அஞ்ஞாணீ விய. மோமூஹோ வியாதி ஸம்மோஹபூ⁴தோ விய. ஜா²யதீதி சிந்தேதி. பஜ்ஜா²யதீதி பு⁴ஸங் சிந்தேதி. நிஜ்ஜா²யதீதி அனேகவிதே⁴ன சிந்தேதி. அபஜ்ஜா²யதீதி ததோ அபக³ந்த்வா சிந்தேதி. உலூகோதி உலூகஸகுணோ. ருக்க²ஸாகா²யந்தி ருக்கே² உட்டி²தஸாகா²ய, விடபே வா. மூஸிகங் மக³யமானோதி மூஸிகங் க³வேஸமானோ, ‘‘மக்³க³யமானோ’’திபி பட²ந்தி. கொத்தூ²தி ஸிங்கா³லோ. பி³ளாரோதி ப³ப்³பு³. ஸந்தி⁴ஸமலஸங்கடிரேதி த்³வின்னங் க⁴ரானங் அந்தரே ச உத³கனித்³த⁴மனசிக்க²ல்லகசவரனிக்கி²பனட்டா²னே ச த²ண்டி³லே ச. வஹச்சி²ன்னோதி பிட்டி²கீ³வமங்ஸச்சி²ன்னோ. இதோ பரா கா³தா² பாகடஸம்ப³ந்தா⁴ ஏவ.
Kāmasaṅkappenāti kāmapaṭisaṃyuttena vitakkena. Upariṭṭhepi eseva nayo. Phuṭṭhoti vitakkehi phusito. Paretoti aparihīno. Samohitoti sammā ohito anto paviṭṭho. Kapaṇo viyāti duggatamanusso viya. Mando viyāti aññāṇī viya. Momūho viyāti sammohabhūto viya. Jhāyatīti cinteti. Pajjhāyatīti bhusaṃ cinteti. Nijjhāyatīti anekavidhena cinteti. Apajjhāyatīti tato apagantvā cinteti. Ulūkoti ulūkasakuṇo. Rukkhasākhāyanti rukkhe uṭṭhitasākhāya, viṭape vā. Mūsikaṃ magayamānoti mūsikaṃ gavesamāno, ‘‘maggayamāno’’tipi paṭhanti. Kotthūti siṅgālo. Biḷāroti babbu. Sandhisamalasaṅkaṭireti dvinnaṃ gharānaṃ antare ca udakaniddhamanacikkhallakacavaranikkhipanaṭṭhāne ca thaṇḍile ca. Vahacchinnoti piṭṭhigīvamaṃsacchinno. Ito parā gāthā pākaṭasambandhā eva.
54. தாஸு ஸத்தா²னீதி காயது³ச்சரிதாதீ³னி. தானி ஹி அத்தனோ பரேஸஞ்ச சே²த³னட்டே²ன ‘‘ஸத்தா²னீ’’தி வுச்சந்தி. தேஸு வாயங் விஸேஸேன தாவ ஆதி³தோ முஸாவசனஸத்தா²னேவ கரோதி, ‘‘இமினா காரணேனாஹங் விப்³ப⁴ந்தோ’’தி ப⁴ணந்தோ. தேனேவாஹ – ‘‘ஏஸ க்²வஸ்ஸ மஹாகே³தோ⁴ , மோஸவஜ்ஜங் பகா³ஹதீ’’தி. தத்த² ஏஸ க்²வஸ்ஸாதி ஏஸ கோ² அஸ்ஸ. மஹாகே³தோ⁴தி மஹாப³ந்த⁴னங். கதமோதி சே? யதி³த³ங் மோஸவஜ்ஜங் பகா³ஹதி, ஸ்வாயங் முஸாவாத³ஜ்ஜோ²கா³ஹோ ‘‘மஹாகே³தோ⁴’’தி வேதி³தப்³போ³.
54. Tāsu satthānīti kāyaduccaritādīni. Tāni hi attano paresañca chedanaṭṭhena ‘‘satthānī’’ti vuccanti. Tesu vāyaṃ visesena tāva ādito musāvacanasatthāneva karoti, ‘‘iminā kāraṇenāhaṃ vibbhanto’’ti bhaṇanto. Tenevāha – ‘‘esa khvassa mahāgedho, mosavajjaṃ pagāhatī’’ti. Tattha esa khvassāti esa kho assa. Mahāgedhoti mahābandhanaṃ. Katamoti ce? Yadidaṃ mosavajjaṃ pagāhati, svāyaṃ musāvādajjhogāho ‘‘mahāgedho’’ti veditabbo.
தீணி ஸத்தா²னீதி தயோ சே²த³கா. காயது³ச்சரிதங் காயஸத்த²ங். வசீஸத்தா²தீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. தங் விபா⁴க³தோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘திவித⁴ங் காயது³ச்சரிதங் காயஸத்த²’’ந்தி ஆஹ. ஸம்பஜானமுஸா பா⁴ஸதீதி ஜானந்தோ துச்ச²ங் வாசங் பா⁴ஸதி. அபி⁴ரதோ அஹங் ப⁴ந்தே அஹோஸிங் பப்³ப³ஜ்ஜாயாதி ஸாஸனே பப்³ப³ஜ்ஜாய அனபி⁴ரதிவிரஹிதோ அஹங் ஆஸிங். மாதா மே போஸேதப்³பா³தி மாதா மயா போஸேதப்³பா³. தேனம்ஹி விப்³ப⁴ந்தோதி ப⁴ணதீதி தேன காரணேன படிக்கந்தோ அஸ்மீதிபி கதே²தி. பிதா மே போஸேதப்³போ³திஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ.
Tīṇi satthānīti tayo chedakā. Kāyaduccaritaṃ kāyasatthaṃ. Vacīsatthādīsupi eseva nayo. Taṃ vibhāgato dassetuṃ ‘‘tividhaṃ kāyaduccaritaṃ kāyasattha’’nti āha. Sampajānamusā bhāsatīti jānanto tucchaṃ vācaṃ bhāsati. Abhirato ahaṃ bhante ahosiṃ pabbajjāyāti sāsane pabbajjāya anabhirativirahito ahaṃ āsiṃ. Mātā me posetabbāti mātā mayā posetabbā. Tenamhi vibbhantoti bhaṇatīti tena kāraṇena paṭikkanto asmītipi katheti. Pitā me posetabbotiādīsupi eseva nayo.
ஏஸோ தஸ்ஸ மஹாகே³தோ⁴தி தஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஏஸோ மஹாப³ந்தோ⁴. மஹாவனந்தி மஹந்தங் து³ட்ட²வனங். க³ஹனந்தி து³ரதிக்கமங். கந்தாரோதி சோரகந்தாராதி³ஸதி³ஸோ. விஸமோதி கண்டகவிஸமோ. குடிலோதி வங்ககடகஸதி³ஸோ. பங்கோதி பல்லலஸதி³ஸோ. பலிபோதி கத்³த³மஸதி³ஸோ. பலிபோ³தோ⁴தி மஹாது³க்கோ². மஹாப³ந்த⁴னந்தி மஹந்தங் து³மோசயப³ந்த⁴னங். யதி³த³ங் ஸம்பஜானமுஸாவாதோ³தி யோ அயங் ஸம்பஜானமுஸாவாதோ³.
Eso tassa mahāgedhoti tassa puggalassa eso mahābandho. Mahāvananti mahantaṃ duṭṭhavanaṃ. Gahananti duratikkamaṃ. Kantāroti corakantārādisadiso. Visamoti kaṇṭakavisamo. Kuṭiloti vaṅkakaṭakasadiso. Paṅkoti pallalasadiso. Palipoti kaddamasadiso. Palibodhoti mahādukkho. Mahābandhananti mahantaṃ dumocayabandhanaṃ. Yadidaṃ sampajānamusāvādoti yo ayaṃ sampajānamusāvādo.
ஸப⁴க்³க³தோ வாதி ஸபா⁴யங் டி²தோ வா. பரிஸக்³க³தோ வாதி கா³மபரிஸாயங் டி²தோ வா. ஞாதிமஜ்ஜ²க³தோ வாதி தா³யாதா³னங் மஜ்ஜே² டி²தோ வா. பூக³மஜ்ஜ²க³தோ வாதி ஸேனீனங் மஜ்ஜே² டி²தோ வா. ராஜகுலமஜ்ஜ²க³தோ வாதி ராஜகுலஸ்ஸ மஜ்ஜே² மஹாவினிச்ச²யே டி²தோ வா. அபி⁴னீதோதி புச்ச²னத்தா²ய நீதோ. ஸக்கி²புட்டோ²தி ஸக்கி²ங் கத்வா புச்சி²தோ. ஏஹம்போ⁴ புரிஸாதி ஆலபனமேதங். அத்தஹேது வா பரஹேது வாதி அத்தனோ வா பரஸ்ஸ வா ஹத்த²பாதா³தி³ஹேது வா த⁴னஹேது வா. ஆமிஸகிஞ்சிக்க²ஹேது வாதி எத்த² ஆமிஸந்தி லாபோ⁴ அதி⁴ப்பேதோ. கிஞ்சிக்க²ந்தி யங் வா தங் வா அப்பமத்தகங், அந்தமஸோ தித்திரவட்டகஸப்பிபிண்ட³னவனீதபிண்டா³தி³மத்தகஸ்ஸபி லாப⁴ஸ்ஸ ஹேதூதி அத்தோ². ஸம்பஜானமுஸா பா⁴ஸதீதி ஜானந்தோயேவ முஸாவாத³ங் கரோதி.
Sabhaggato vāti sabhāyaṃ ṭhito vā. Parisaggato vāti gāmaparisāyaṃ ṭhito vā. Ñātimajjhagato vāti dāyādānaṃ majjhe ṭhito vā. Pūgamajjhagato vāti senīnaṃ majjhe ṭhito vā. Rājakulamajjhagato vāti rājakulassa majjhe mahāvinicchaye ṭhito vā. Abhinītoti pucchanatthāya nīto. Sakkhipuṭṭhoti sakkhiṃ katvā pucchito. Ehambho purisāti ālapanametaṃ. Attahetu vā parahetu vāti attano vā parassa vā hatthapādādihetu vā dhanahetu vā. Āmisakiñcikkhahetu vāti ettha āmisanti lābho adhippeto. Kiñcikkhanti yaṃ vā taṃ vā appamattakaṃ, antamaso tittiravaṭṭakasappipiṇḍanavanītapiṇḍādimattakassapi lābhassa hetūti attho. Sampajānamusā bhāsatīti jānantoyeva musāvādaṃ karoti.
புன அஞ்ஞங் பரியாயங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அபி ச தீஹாகாரேஹி முஸாவாதோ³ ஹோதி, புப்³பே³வஸ்ஸ ஹோதீ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² தீஹாகாரேஹீதி ஸம்பஜானமுஸாவாத³ஸ்ஸ அங்க³பூ⁴தேஹி தீஹி காரணேஹி. புப்³பே³வஸ்ஸ ஹோதீதி புப்³ப³பா⁴கே³யேவ அஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி ‘‘முஸா ப⁴ணிஸ்ஸ’’ந்தி. ப⁴ணந்தஸ்ஸ ஹோதீதி ப⁴ணமானஸ்ஸ ஹோதி. ப⁴ணிதஸ்ஸ ஹோதீதி ப⁴ணிதே அஸ்ஸ ஹோதி. யங் வத்தப்³ப³ங் தஸ்மிங் வுத்தே ஹோதீதி அத்தோ². அத² வா ப⁴ணிதஸ்ஸாதி வுத்தவதோ நிட்டி²தவசனஸ்ஸ ஹோதீதி. யோ ஏவங் புப்³ப³பா⁴கே³பி ஜானாதி, ப⁴ணந்தோபி ஜானாதி, பச்சா²பி ஜானாதி ‘‘முஸா மயா ப⁴ணித’’ந்தி, ஸோ ஏவங் வத³ந்தோ முஸாவாத³கம்முனா ப³ஜ்ஜ²தீதி அயமெத்த² அத்தோ² த³ஸ்ஸிதோ. கிஞ்சாபி த³ஸ்ஸிதோ, அத² கோ² அயமெத்த² விஸேஸோ – புச்சா² தாவ ஹோதி, ‘‘முஸா ப⁴ணிஸ்ஸ’’ந்தி புப்³ப³பா⁴கோ³ அத்தி², ‘‘முஸா மயா ப⁴ணித’’ந்தி பச்சா²பா⁴கோ³ நத்தி². வுத்தமத்தமேவ ஹி கோசி பமுஸ்ஸதி கிங் தஸ்ஸ முஸாவாதோ³ ஹோதி, ந ஹோதீதி? ஸா ஏவங் அட்ட²கதா²ஸு விஸ்ஸஜ்ஜிதா – புப்³ப³பா⁴கே³ ‘‘முஸா ப⁴ணிஸ்ஸ’’ந்தி ச, ப⁴ணந்தஸ்ஸ ‘‘முஸா ப⁴ணாமீ’’தி ச ஜானதோ பச்சா²பா⁴கே³ ‘‘முஸா மயா ப⁴ணித’’ந்தி ந ஸக்கா ந ப⁴விதுங், ஸசேபி ந ஹோதி, முஸாவாதோ³யேவ. புரிமமேவ ஹி அங்க³த்³வயங் பமாணங். யஸ்ஸாபி புப்³ப³பா⁴கே³ ‘‘முஸா ப⁴ணிஸ்ஸ’’ந்தி ஆபோ⁴கோ³ நத்தி², ப⁴ணந்தோ பன ‘‘முஸா ப⁴ணாமீ’’தி ஜானாதி. ப⁴ணிதேபி ‘‘முஸா மயா ப⁴ணித’’ந்தி ஜானாதி. ஸோ முஸாவாதே³ன ந காரேதப்³போ³. புப்³ப³பா⁴கோ³ ஹி பமாணதரோ. தஸ்மிங் அஸதி த³வா ப⁴ணிதங் வா, ரவா ப⁴ணிதங் வா ஹோதீதி.
Puna aññaṃ pariyāyaṃ dassento ‘‘api ca tīhākārehi musāvādo hoti, pubbevassa hotī’’tiādimāha. Tattha tīhākārehīti sampajānamusāvādassa aṅgabhūtehi tīhi kāraṇehi. Pubbevassahotīti pubbabhāgeyeva assa puggalassa evaṃ hoti ‘‘musā bhaṇissa’’nti. Bhaṇantassa hotīti bhaṇamānassa hoti. Bhaṇitassa hotīti bhaṇite assa hoti. Yaṃ vattabbaṃ tasmiṃ vutte hotīti attho. Atha vā bhaṇitassāti vuttavato niṭṭhitavacanassa hotīti. Yo evaṃ pubbabhāgepi jānāti, bhaṇantopi jānāti, pacchāpi jānāti ‘‘musā mayā bhaṇita’’nti, so evaṃ vadanto musāvādakammunā bajjhatīti ayamettha attho dassito. Kiñcāpi dassito, atha kho ayamettha viseso – pucchā tāva hoti, ‘‘musā bhaṇissa’’nti pubbabhāgo atthi, ‘‘musā mayā bhaṇita’’nti pacchābhāgo natthi. Vuttamattameva hi koci pamussati kiṃ tassa musāvādo hoti, na hotīti? Sā evaṃ aṭṭhakathāsu vissajjitā – pubbabhāge ‘‘musā bhaṇissa’’nti ca, bhaṇantassa ‘‘musā bhaṇāmī’’ti ca jānato pacchābhāge ‘‘musā mayā bhaṇita’’nti na sakkā na bhavituṃ, sacepi na hoti, musāvādoyeva. Purimameva hi aṅgadvayaṃ pamāṇaṃ. Yassāpi pubbabhāge ‘‘musā bhaṇissa’’nti ābhogo natthi, bhaṇanto pana ‘‘musā bhaṇāmī’’ti jānāti. Bhaṇitepi ‘‘musā mayā bhaṇita’’nti jānāti. So musāvādena na kāretabbo. Pubbabhāgo hi pamāṇataro. Tasmiṃ asati davā bhaṇitaṃ vā, ravā bhaṇitaṃ vā hotīti.
எத்த² ச தங்ஞாணதா ச ஞாணஸமோதா⁴னஞ்ச பரிச்சஜிதப்³ப³ங். தங்ஞாணதா பரிச்சஜிதப்³பா³தி யேன சித்தேன ‘‘முஸா ப⁴ணிஸ்ஸ’’ந்தி ஜானாதி, தேனேவ ‘‘முஸா ப⁴ணாமீ’’தி ச, ‘‘முஸா மயா ப⁴ணித’’ந்தி ச ஜானாதீதி ஏவங் ஏகசித்தேனேவ தீஸு க²ணேஸு ஜானாதீதி அயங் தங்ஞாணதா பரிச்சஜிதப்³பா³. ந ஹி ஸக்கா தேனேவ சித்தேன தங் சித்தங் ஜானிதுங், யதா² ந ஸக்கா தேனேவ அஸினா ஸோ அஸி சி²ந்தி³துந்தி. புரிமங் புரிமங் பன சித்தங் பச்சி²மஸ்ஸ பச்சி²மஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ ததா² உப்பத்தியா பச்சயோ ஹுத்வா நிருஜ்ஜ²தி. தேனேதங் வுச்சதி –
Ettha ca taṃñāṇatā ca ñāṇasamodhānañca pariccajitabbaṃ. Taṃñāṇatā pariccajitabbāti yena cittena ‘‘musā bhaṇissa’’nti jānāti, teneva ‘‘musā bhaṇāmī’’ti ca, ‘‘musā mayā bhaṇita’’nti ca jānātīti evaṃ ekacitteneva tīsu khaṇesu jānātīti ayaṃ taṃñāṇatā pariccajitabbā. Na hi sakkā teneva cittena taṃ cittaṃ jānituṃ, yathā na sakkā teneva asinā so asi chinditunti. Purimaṃ purimaṃ pana cittaṃ pacchimassa pacchimassa cittassa tathā uppattiyā paccayo hutvā nirujjhati. Tenetaṃ vuccati –
‘‘பமாணங் புப்³ப³பா⁴கோ³வ, தஸ்மிங் ஸதி ந ஹெஸ்ஸதி;
‘‘Pamāṇaṃ pubbabhāgova, tasmiṃ sati na hessati;
ஸேஸத்³வயந்தி நத்தே²த, மிதி வாசா திவங்கி³கா’’தி. (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.200);
Sesadvayanti nattheta, miti vācā tivaṅgikā’’ti. (pārā. aṭṭha. 2.200);
ஞாணஸமோதா⁴னங் பரிச்சஜிதப்³ப³ந்தி ஏதானி தீணி சித்தானி ஏகக்க²ணே உப்பஜ்ஜந்தீதி ந க³ஹேதப்³பா³னி. இத³ஞ்ஹி சித்தங் நாம –
Ñāṇasamodhānaṃ pariccajitabbanti etāni tīṇi cittāni ekakkhaṇe uppajjantīti na gahetabbāni. Idañhi cittaṃ nāma –
‘‘அனிருத்³த⁴ம்ஹி பட²மே, ந உப்பஜ்ஜதி பச்சி²மங்;
‘‘Aniruddhamhi paṭhame, na uppajjati pacchimaṃ;
நிரந்தருப்பஜ்ஜனதோ, ஏகங் விய பகாஸதீ’’தி. (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.200);
Nirantaruppajjanato, ekaṃ viya pakāsatī’’ti. (pārā. aṭṭha. 2.200);
இதோ பரங் பன ய்வாயங் அஜானங்யேவ ‘‘ஜானாமீ’’திஆதி³னா நயேன ஸம்பஜானமுஸா ப⁴ணதி, யஸ்மா ஸோ ‘‘இத³ங் அபூ⁴த’’ந்தி ஏவங்தி³ட்டி²கோ ஹோதி, தஸ்ஸ ஹி அத்தே²வ அயங் லத்³தி⁴. ததா² ‘‘இத³ங் அபூ⁴த’’ந்தி ஏவமஸ்ஸ க²மதி சேவ ருச்சதி ச. ஏவமஸ்ஸ ஸஞ்ஞா, ஏவங்ஸபா⁴வமேவ சஸ்ஸ சித்தங் ‘‘இத³ங் அபூ⁴த’’ந்தி. யதா³ பன முஸா வத்துகாமோ ஹோதி, ததா³ தங் தி³ட்டி²ங் வா தி³ட்டி²யா ஸஹ க²ந்திங் வா தி³ட்டி²க²ந்தீஹி ஸத்³தி⁴ங் ருசிங் வா தி³ட்டி²க²ந்திருசீஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸஞ்ஞங் வா தி³ட்டி²க²ந்திருசிஸஞ்ஞாஹி ஸத்³தி⁴ங் பா⁴வங் வா வினிதா⁴ய நிக்கி²பித்வா படிச்சா²தெ³த்வா அபூ⁴தங் கத்வா ப⁴ணதி. தஸ்மா தேஸம்பிவஸேன அங்க³பே⁴த³ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அபி ச சதூஹாகாரேஹீ’’திஆதி³ வுத்தங்.
Ito paraṃ pana yvāyaṃ ajānaṃyeva ‘‘jānāmī’’tiādinā nayena sampajānamusā bhaṇati, yasmā so ‘‘idaṃ abhūta’’nti evaṃdiṭṭhiko hoti, tassa hi attheva ayaṃ laddhi. Tathā ‘‘idaṃ abhūta’’nti evamassa khamati ceva ruccati ca. Evamassa saññā, evaṃsabhāvameva cassa cittaṃ ‘‘idaṃ abhūta’’nti. Yadā pana musā vattukāmo hoti, tadā taṃ diṭṭhiṃ vā diṭṭhiyā saha khantiṃ vā diṭṭhikhantīhi saddhiṃ ruciṃ vā diṭṭhikhantirucīhi saddhiṃ saññaṃ vā diṭṭhikhantirucisaññāhi saddhiṃ bhāvaṃ vā vinidhāya nikkhipitvā paṭicchādetvā abhūtaṃ katvā bhaṇati. Tasmā tesampivasena aṅgabhedaṃ dassetuṃ ‘‘api ca catūhākārehī’’tiādi vuttaṃ.
எத்த² ச வினிதா⁴ய தி³ட்டி²ந்தி ப³லவத⁴ம்மவினிதா⁴னவஸேனேதங் வுத்தங். வினிதா⁴ய க²ந்திந்திஆதீ³னி ததோ து³ப்³ப³லது³ப்³ப³லானங் வினிதா⁴னவஸேன. வினிதா⁴ய ஸஞ்ஞந்தி இத³ங் பனெத்த² ஸப்³ப³து³ப்³ப³லத⁴ம்மவினிதா⁴னவஸேன. ஸஞ்ஞாமத்தம்பி நாம அவினிதா⁴ய ஸம்பஜானமுஸா பா⁴ஸிஸ்ஸதீதி நேதங் டா²னங் விஜ்ஜதி.
Ettha ca vinidhāya diṭṭhinti balavadhammavinidhānavasenetaṃ vuttaṃ. Vinidhāya khantintiādīni tato dubbaladubbalānaṃ vinidhānavasena. Vinidhāya saññanti idaṃ panettha sabbadubbaladhammavinidhānavasena. Saññāmattampi nāma avinidhāya sampajānamusā bhāsissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
55. மந்தோ³வ பரிகிஸ்ஸதீதி பாணவதா⁴தீ³னி கரொந்தோ ததோனிதா³னஞ்ச து³க்க²மனுபொ⁴ந்தோ போ⁴க³பரியேஸனாரக்க²ணானி ச கரொந்தோ மோமூஹோ விய பரிகிலிஸ்ஸதி.
55.Mandova parikissatīti pāṇavadhādīni karonto tatonidānañca dukkhamanubhonto bhogapariyesanārakkhaṇāni ca karonto momūho viya parikilissati.
தமேனங் ராஜானோ க³ஹெத்வா விவிதா⁴ கம்மகாரணா காரெந்தீதி ந ராஜானோ கரொந்தி, ராஜாதீ⁴னபுரிஸா நானாவிதா⁴னி கம்மகாரணானி கரொந்தி. கஸாஹிபி தாளெந்தீதி கஸாத³ண்ட³கேஹிபி விதஜ்ஜெந்தி. வெத்தேஹீதி வெத்தலதாஹி. அத்³த⁴த³ண்ட³கேஹீதி முக்³க³ரேஹி, பஹாரஸாத⁴னத்த²ங் வா சதுஹத்த²த³ண்ட³ங் த்³வேதா⁴ செ²த்வா க³ஹிதத³ண்ட³கேஹி. பி³லங்க³தா²லிகந்தி கஞ்ஜியஉக்க²லிககம்மகாரணங். தங் கரொந்தா ஸீஸகபாலங் உப்பாடெத்வா தத்தங் அயோகு³ளங் ஸண்டா³ஸேன க³ஹெத்வா தத்த² பக்கி²பந்தி, தேன மத்த²லுங்க³ங் பக்குட்டி²த்வா உபரி உத்தரதி. ஸங்க²முண்டி³கந்தி ஸங்க²முண்ட³கம்மகாரணங். தங் கரொந்தா உத்தரொட்ட²உப⁴தோகண்ணசூளிகக³லவாடகபரிச்சே²தே³ன சம்மங் சி²ந்தி³த்வா ஸப்³ப³கேஸே ஏகதோ க³ண்டி²ங் கத்வா த³ண்ட³கேன வேடெ²த்வா உப்பாடெந்தி, ஸஹ கேஸேஹி சம்மங் உட்ட²ஹதி. ததோ ஸீஸகடாஹங் தூ²லஸக்க²ராஹி க⁴ங்ஸித்வா தோ⁴வந்தா ஸங்க²வண்ணங் கரொந்தி. ராஹுமுக²ந்தி ராஹுமுக²கம்மகாரணங். தங் கரொந்தா ஸங்குனா முக²ங் விவரித்வா அந்தோமுகே² தீ³பங் ஜாலெந்தி, கண்ணசூளிகாஹி வா பட்டா²ய முக²ங் நிகா²த³னேன க²னந்தி, லோஹிதங் பக்³க⁴ரித்வா முக²ங் பூரேதி.
Tamenaṃ rājāno gahetvā vividhā kammakāraṇā kārentīti na rājāno karonti, rājādhīnapurisā nānāvidhāni kammakāraṇāni karonti. Kasāhipitāḷentīti kasādaṇḍakehipi vitajjenti. Vettehīti vettalatāhi. Addhadaṇḍakehīti muggarehi, pahārasādhanatthaṃ vā catuhatthadaṇḍaṃ dvedhā chetvā gahitadaṇḍakehi. Bilaṅgathālikanti kañjiyaukkhalikakammakāraṇaṃ. Taṃ karontā sīsakapālaṃ uppāṭetvā tattaṃ ayoguḷaṃ saṇḍāsena gahetvā tattha pakkhipanti, tena matthaluṅgaṃ pakkuṭṭhitvā upari uttarati. Saṅkhamuṇḍikanti saṅkhamuṇḍakammakāraṇaṃ. Taṃ karontā uttaroṭṭhaubhatokaṇṇacūḷikagalavāṭakaparicchedena cammaṃ chinditvā sabbakese ekato gaṇṭhiṃ katvā daṇḍakena veṭhetvā uppāṭenti, saha kesehi cammaṃ uṭṭhahati. Tato sīsakaṭāhaṃ thūlasakkharāhi ghaṃsitvā dhovantā saṅkhavaṇṇaṃ karonti. Rāhumukhanti rāhumukhakammakāraṇaṃ. Taṃ karontā saṅkunā mukhaṃ vivaritvā antomukhe dīpaṃ jālenti, kaṇṇacūḷikāhi vā paṭṭhāya mukhaṃ nikhādanena khananti, lohitaṃ paggharitvā mukhaṃ pūreti.
ஜோதிமாலிகந்தி ஸகலஸரீரங் தேலபிலோதிகாய வேடெ²த்வா ஆலிம்பெந்தி. ஹத்த²பஜ்ஜோதிகந்தி ஹத்தே² தேலபிலோதிகாய வேடெ²த்வா தீ³பங் விய பஜ்ஜாலெந்தி. ஏரகவத்திகந்தி ஏரகவத்தகம்மகாரணங். தங் கரொந்தா ஹெட்டா²கீ³வதோ பட்டா²ய சம்மவட்டே கந்தித்வா கொ³ப்ப²கே பாதெந்தி. அத² நங் யொத்தேஹி ப³ந்தி⁴த்வா கட்³ட⁴ந்தி. ஸோ அத்தனோ சம்மவட்டே அக்கமித்வா அக்கமித்வா பததி. சிரகவாஸிகந்தி சிரகவாஸிககம்மகாரணங். தங் கரொந்தா ததே²வ சம்மவட்டே கந்தித்வா கடியங் ட²பெந்தி, கடிதோ பட்டா²ய கந்தித்வா கொ³ப்ப²கேஸு ட²பெந்தி, உபரிமேஹி ஹெட்டி²மஸரீரங் சிரகனிவாஸனநிவத்த²ங் விய ஹோதி. ஏணெய்யகந்தி ஏணெய்யககம்மகாரணங். தங் கரொந்தா உபோ⁴ஸு கப்பரேஸு ச உபோ⁴ஸு ஜண்ணுகேஸு ச அயவலயானி த³த்வா அயஸூலானி கொட்டெந்தி, ஸோ சதூஹி அயஸூலேஹி பூ⁴மியங் பதிட்ட²ஹதி. அத² நங் பரிவாரெத்வா அக்³கி³ங் கரொந்தி. ‘‘ஏணெய்யகோ ஜோதிபரிக்³க³ஹோ யதா²’’தி ஆக³தட்டா²னேபி இத³மேவ வுத்தங். தங் ஸந்தி⁴தோ ஸந்தி⁴தோ ஸூலானி அபனெத்வா சதூஹி அட்டி²கோடீஹியேவ ட²பெந்தி. ஏவரூபா கம்மகாரணா நாம நத்தி².
Jotimālikanti sakalasarīraṃ telapilotikāya veṭhetvā ālimpenti. Hatthapajjotikanti hatthe telapilotikāya veṭhetvā dīpaṃ viya pajjālenti. Erakavattikanti erakavattakammakāraṇaṃ. Taṃ karontā heṭṭhāgīvato paṭṭhāya cammavaṭṭe kantitvā gopphake pātenti. Atha naṃ yottehi bandhitvā kaḍḍhanti. So attano cammavaṭṭe akkamitvā akkamitvā patati. Cirakavāsikanti cirakavāsikakammakāraṇaṃ. Taṃ karontā tatheva cammavaṭṭe kantitvā kaṭiyaṃ ṭhapenti, kaṭito paṭṭhāya kantitvā gopphakesu ṭhapenti, uparimehi heṭṭhimasarīraṃ cirakanivāsananivatthaṃ viya hoti. Eṇeyyakanti eṇeyyakakammakāraṇaṃ. Taṃ karontā ubhosu kapparesu ca ubhosu jaṇṇukesu ca ayavalayāni datvā ayasūlāni koṭṭenti, so catūhi ayasūlehi bhūmiyaṃ patiṭṭhahati. Atha naṃ parivāretvā aggiṃ karonti. ‘‘Eṇeyyako jotipariggaho yathā’’ti āgataṭṭhānepi idameva vuttaṃ. Taṃ sandhito sandhito sūlāni apanetvā catūhi aṭṭhikoṭīhiyeva ṭhapenti. Evarūpā kammakāraṇā nāma natthi.
ப³ளிஸமங்ஸிகந்தி உப⁴தோமுகே²ஹி ப³ளிஸேஹி பஹரித்வா சம்மமங்ஸன்ஹாரூனி உப்பாடெந்தி. கஹாபணிகந்தி ஸகலஸரீரங் திண்ஹாஹி வாஸீஹி கோடிதோ பட்டா²ய கஹாபணமத்தங் கஹாபணமத்தங் பாதெந்தா கொட்டெந்தி. கா²ராபதச்சி²கந்தி ஸரீரங் தத்த² தத்த² ஆவுதே⁴ஹி பஹரித்வா கொச்சே²ஹி கா²ரங் க⁴ங்ஸெந்தி, சம்மமங்ஸன்ஹாரூனி பக்³க⁴ரித்வா பஸவந்தி, அட்டி²கஸங்க²லிகாவ திட்ட²தி. பலிக⁴பரிவத்திகந்தி ஏகேன பஸ்ஸேன நிபஜ்ஜாபெத்வா கண்ணச்சி²த்³தே³ன அயஸூலங் கொட்டெத்வா பத²வியா ஏகாப³த்³த⁴ங் கரொந்தி. அத² நங் பாதே³ க³ஹெத்வா ஆவிஞ்ச²ந்தி. பலாலபீட²கந்தி சே²கா காரணிகா ச²விசம்மங் அச்சி²ந்தி³த்வா நிஸத³போதகாஹி அட்டீ²னி சி²ந்தி³த்வா கேஸேஸு க³ஹெத்வா உக்கி²பந்தி, மங்ஸராஸியேவ ஹோதி. அத² நங் கேஸேஹேவ பரியோனந்தி⁴த்வா க³ண்ஹந்தி, பலாலபீட²ங் விய கத்வா பலிவேடெ²ந்தி. ஸுனகே²ஹிபீதி கதிபயானி தி³வஸானி ஆஹாரங் அத³த்வா சா²தஸுனகே²ஹி கா²தா³பெந்தி. தே முஹுத்தேன அட்டி²ஸங்க²லிகமேவ கரொந்தி. ஏவம்பி கிஸ்ஸதீதி ஏவம்பி விகா⁴தங் பாபுணாதி. பரிகிஸ்ஸதீதி ஸப்³ப³பா⁴கே³ன விகா⁴தங் பாபுணாதி. பரிகிலிஸ்ஸதீதி உபதாபங் பாபுணாதி.
Baḷisamaṃsikanti ubhatomukhehi baḷisehi paharitvā cammamaṃsanhārūni uppāṭenti. Kahāpaṇikanti sakalasarīraṃ tiṇhāhi vāsīhi koṭito paṭṭhāya kahāpaṇamattaṃ kahāpaṇamattaṃ pātentā koṭṭenti. Khārāpatacchikanti sarīraṃ tattha tattha āvudhehi paharitvā kocchehi khāraṃ ghaṃsenti, cammamaṃsanhārūni paggharitvā pasavanti, aṭṭhikasaṅkhalikāva tiṭṭhati. Palighaparivattikanti ekena passena nipajjāpetvā kaṇṇacchiddena ayasūlaṃ koṭṭetvā pathaviyā ekābaddhaṃ karonti. Atha naṃ pāde gahetvā āviñchanti. Palālapīṭhakanti chekā kāraṇikā chavicammaṃ acchinditvā nisadapotakāhi aṭṭhīni chinditvā kesesu gahetvā ukkhipanti, maṃsarāsiyeva hoti. Atha naṃ keseheva pariyonandhitvā gaṇhanti, palālapīṭhaṃ viya katvā paliveṭhenti. Sunakhehipīti katipayāni divasāni āhāraṃ adatvā chātasunakhehi khādāpenti. Te muhuttena aṭṭhisaṅkhalikameva karonti. Evampi kissatīti evampi vighātaṃ pāpuṇāti. Parikissatīti sabbabhāgena vighātaṃ pāpuṇāti. Parikilissatīti upatāpaṃ pāpuṇāti.
புன அஞ்ஞங் காரணங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அத² வா காமதண்ஹாய அபி⁴பூ⁴தோ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² காமதண்ஹாயாதி பஞ்சகாமகு³ணிகலோபே⁴ன. அபி⁴பூ⁴தோதி தேன மத்³தி³தோ. பரியாதி³ன்னசித்தோதி குஸலாசாரங் கே²பெத்வா க³ஹிதசித்தோ. போ⁴கே³ பரியேஸந்தோதி த⁴னங் க³வேஸமானோ. நாவாய மஹாஸமுத்³த³ங் பக்க²ந்த³தீதி தரணீஸங்கா²தாய நாவாய மஹந்தங் லோணஸாக³ரங் பவிஸதி. ஸீதஸ்ஸ புரக்க²தோதி ஸீதங் புரதோ கத்வா. உண்ஹஸ்ஸ புரக்க²தோதி உண்ஹங் புரதோ கத்வா. ட³ங்ஸாதி பிங்க³லமக்கி²கா. மகஸாதி மகஸா ஏவ. பீளியமானோதி ட³ங்ஸாதி³ஸம்ப²ஸ்ஸேஹி விஹேஸியமானோ. கு²ப்பிபாஸாய மிய்யமானோதி கு²த்³தா³பிபாஸாய மரமானோ. திகு³ம்ப³ங் க³ச்ச²தீதிஆதீ³னி மூலபத³ங் க³ச்ச²தீதிபரியோஸானானி சதுவீஸதி பதா³னி ரட்ட²னாமேன வுத்தானி. மருகந்தாரங் க³ச்ச²தீதி வாலுககந்தாரங் தாரகஸஞ்ஞாய க³ச்ச²தி . ஜண்ணுபத²ந்தி ஜாணூஹி க³ந்தப்³ப³மக்³க³ங். அஜபத²ந்தி அஜேஹி க³ந்தப்³ப³மக்³க³ங். மெண்ட³பதே²பி ஏஸேவ நயோ.
Puna aññaṃ kāraṇaṃ dassento ‘‘atha vā kāmataṇhāya abhibhūto’’tiādimāha. Tattha kāmataṇhāyāti pañcakāmaguṇikalobhena. Abhibhūtoti tena maddito. Pariyādinnacittoti kusalācāraṃ khepetvā gahitacitto. Bhoge pariyesantoti dhanaṃ gavesamāno. Nāvāya mahāsamuddaṃ pakkhandatīti taraṇīsaṅkhātāya nāvāya mahantaṃ loṇasāgaraṃ pavisati. Sītassa purakkhatoti sītaṃ purato katvā. Uṇhassa purakkhatoti uṇhaṃ purato katvā. Ḍaṃsāti piṅgalamakkhikā. Makasāti makasā eva. Pīḷiyamānoti ḍaṃsādisamphassehi vihesiyamāno. Khuppipāsāya miyyamānoti khuddāpipāsāya maramāno. Tigumbaṃ gacchatītiādīni mūlapadaṃ gacchatītipariyosānāni catuvīsati padāni raṭṭhanāmena vuttāni. Marukantāraṃgacchatīti vālukakantāraṃ tārakasaññāya gacchati . Jaṇṇupathanti jāṇūhi gantabbamaggaṃ. Ajapathanti ajehi gantabbamaggaṃ. Meṇḍapathepi eseva nayo.
ஸங்குபத²ந்தி கா²ணுகே கொட்டெத்வா தேஹி உக்³க³மிதப்³ப³ங் கா²ணுமக்³க³ங், தங் க³ச்ச²ந்தோ பப்³ப³தபாதே³ ட²த்வா அயஸிங்கா⁴டகங் யொத்தேன ப³ந்தி⁴த்வா உத்³த⁴ங் கி²பித்வா பப்³ப³தே லக்³கா³பெத்வா யொத்தேனாருய்ஹ வஜிரக்³கே³ன லோஹத³ண்டே³ன பப்³ப³தங் விஜ்ஜி²த்வா கா²ணுகங் கொட்டெத்வா தத்த² ட²த்வா ஸிங்கா⁴டகங் ஆகட்³டி⁴த்வா புன உபரி லக்³கா³பெத்வா தத்த² டி²தோ சம்மயொத்தங் ஓலம்பெ³த்வா தங் ஆதா³ய ஓதரித்வா ஹெட்டி²மகா²ணுகே ப³ந்தி⁴த்வா வாமஹத்தே²ன யொத்தங் க³ஹெத்வா த³க்கி²ணஹத்தே²ன முக்³க³ரங் ஆதா³ய யொத்தங் பஹரித்வா கா²ணுகங் நீஹரித்வா புன அபி⁴ருஹதி. ஏதேனுபாயேன பப்³ப³தமத்த²கங் அபி⁴ருய்ஹ பரதோ ஓதரந்தோ புரிமனயேனேவ பட²மங் பப்³ப³தமத்த²கே கா²ணுகங் கொட்டெத்வா சம்மபஸிப்³ப³கே யொத்தங் ப³ந்தி⁴த்வா கா²ணுகே வேடெ²த்வா ஸயங் அந்தோபஸிப்³ப³கே நிஸீதி³த்வா மக்கடகானங் ஸுத்தவிஸ்ஸஜ்ஜனாகாரேன யொத்தங் வினிவேடெ²த்வா ஓதரதி. தேன வுத்தங் – ‘‘கா²ணுகே கொட்டெத்வா தேஹி உக்³க³மிதப்³ப³ங் கா²ணுமக்³க³’’ந்தி. ச²த்தபத²ந்தி சம்மச²த்தேன வாதங் கா³ஹாபெத்வா ஸகுணேஹி விய ஓதரிதப்³ப³ங் மக்³க³ங். வங்ஸபத²ந்தி வேணுகு³ம்ப³சே²த³னஸத்தே²ன சி²ந்தி³த்வா ருக்க²ங் ப²ரஸுனா கொட்டெத்வா மக்³க³ங் கரொந்தோ வேளுவனே நிஸ்ஸேணிங் கத்வா வேளுகு³ம்பே³ ஆருய்ஹ வேளுங் சி²ந்தி³த்வா அபரஸ்ஸ வேளுகு³ம்ப³ஸ்ஸ உபரி பாதெத்வா வேளுகு³ம்ப³மத்த²கேனேவ க³ந்தப்³ப³ங் மக்³க³ங் ஸந்தா⁴ய ‘‘வங்ஸபத²ங் க³ச்ச²தீ’’தி வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
Saṅkupathanti khāṇuke koṭṭetvā tehi uggamitabbaṃ khāṇumaggaṃ, taṃ gacchanto pabbatapāde ṭhatvā ayasiṅghāṭakaṃ yottena bandhitvā uddhaṃ khipitvā pabbate laggāpetvā yottenāruyha vajiraggena lohadaṇḍena pabbataṃ vijjhitvā khāṇukaṃ koṭṭetvā tattha ṭhatvā siṅghāṭakaṃ ākaḍḍhitvā puna upari laggāpetvā tattha ṭhito cammayottaṃ olambetvā taṃ ādāya otaritvā heṭṭhimakhāṇuke bandhitvā vāmahatthena yottaṃ gahetvā dakkhiṇahatthena muggaraṃ ādāya yottaṃ paharitvā khāṇukaṃ nīharitvā puna abhiruhati. Etenupāyena pabbatamatthakaṃ abhiruyha parato otaranto purimanayeneva paṭhamaṃ pabbatamatthake khāṇukaṃ koṭṭetvā cammapasibbake yottaṃ bandhitvā khāṇuke veṭhetvā sayaṃ antopasibbake nisīditvā makkaṭakānaṃ suttavissajjanākārena yottaṃ viniveṭhetvā otarati. Tena vuttaṃ – ‘‘khāṇuke koṭṭetvā tehi uggamitabbaṃ khāṇumagga’’nti. Chattapathanti cammachattena vātaṃ gāhāpetvā sakuṇehi viya otaritabbaṃ maggaṃ. Vaṃsapathanti veṇugumbachedanasatthena chinditvā rukkhaṃ pharasunā koṭṭetvā maggaṃ karonto veḷuvane nisseṇiṃ katvā veḷugumbe āruyha veḷuṃ chinditvā aparassa veḷugumbassa upari pātetvā veḷugumbamatthakeneva gantabbaṃ maggaṃ sandhāya ‘‘vaṃsapathaṃ gacchatī’’ti vuttanti veditabbaṃ.
க³வேஸந்தோ ந விந்த³தி, அலாப⁴மூலகம்பி து³க்க²ங் தோ³மனஸ்ஸங் படிஸங்வேதே³தீதி அவிந்த³னமூலகம்பி காயிகசேதஸிகங் து³க்க²ங் படிலப⁴தி.
Gavesanto na vindati, alābhamūlakampi dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedetīti avindanamūlakampi kāyikacetasikaṃ dukkhaṃ paṭilabhati.
லத்³தா⁴தி லபி⁴த்வா. ஆரக்க²மூலகந்தி ரக்க²ணமூலகம்பி. கிந்தி மே போ⁴கே³தி கேன உபாயேன மம போ⁴கே³. நேவ ராஜானோ ஹரெய்யுங்…பே॰… ந அப்பியா தா³யாதா³ ஹரெய்யுந்தி. கோ³பயதோதி மஞ்ஜூஸாதீ³ஹி கோ³பயந்தஸ்ஸ. விப்பலுஜ்ஜந்தீதி வினஸ்ஸந்தி.
Laddhāti labhitvā. Ārakkhamūlakanti rakkhaṇamūlakampi. Kinti me bhogeti kena upāyena mama bhoge. Neva rājāno hareyyuṃ…pe… na appiyā dāyādā hareyyunti. Gopayatoti mañjūsādīhi gopayantassa. Vippalujjantīti vinassanti.
56. ஏதமாதீ³னவங் ஞத்வா, முனி புப்³பா³பரே இதா⁴தி ஏதங் ‘‘யஸோ கித்தி ச யா புப்³பே³, ஹாயதே வாபி தஸ்ஸ ஸா’’தி இதோ பபு⁴தி வுத்தே புப்³பா³பரே இத⁴ இமஸ்மிங் ஸாஸனே புப்³ப³தோ அபரே ஸமணபா⁴வதோ விப்³ப⁴ந்தகபா⁴வே ஆதீ³னவங் முனி ஞத்வா.
56.Etamādīnavaṃñatvā, muni pubbāpare idhāti etaṃ ‘‘yaso kitti ca yā pubbe, hāyate vāpi tassa sā’’ti ito pabhuti vutte pubbāpare idha imasmiṃ sāsane pubbato apare samaṇabhāvato vibbhantakabhāve ādīnavaṃ muni ñatvā.
த³ள்ஹங் கரெய்யாதி நித்³தே³ஸபத³ஸ்ஸ உத்³தே³ஸபத³ங். தி²ரங் கரெய்யாதி அஸிதி²லங் கரெய்ய. த³ள்ஹங் ஸமாதா³னோ அஸ்ஸாதி தி²ரபடிஞ்ஞோ ப⁴வெய்ய. அவட்டி²தஸமாதா³னோதி ஸன்னிட்டா²னபடிஞ்ஞோ.
Daḷhaṃ kareyyāti niddesapadassa uddesapadaṃ. Thiraṃ kareyyāti asithilaṃ kareyya. Daḷhaṃ samādāno assāti thirapaṭiñño bhaveyya. Avaṭṭhitasamādānoti sanniṭṭhānapaṭiñño.
57. ஏதங் அரியானமுத்தமந்தி யதி³த³ங் விவேகசரியா, ஏதங் பு³த்³தா⁴தீ³னங் அரியானங் உத்தமங். தஸ்மா விவேகங்யேவ ஸிக்கே²தா²தி அதி⁴ப்பாயோ. ந தேன ஸெட்டோ² மஞ்ஞேதா²தி தேன ச விவேகேன அத்தானங் ‘‘ஸெட்டோ² அஹ’’ந்தி ந மஞ்ஞெய்ய, தேன மானத²த்³தோ⁴ ந ப⁴வெய்யாதி வுத்தங் ஹோதி.
57.Etaṃariyānamuttamanti yadidaṃ vivekacariyā, etaṃ buddhādīnaṃ ariyānaṃ uttamaṃ. Tasmā vivekaṃyeva sikkhethāti adhippāyo. Na tena seṭṭho maññethāti tena ca vivekena attānaṃ ‘‘seṭṭho aha’’nti na maññeyya, tena mānathaddho na bhaveyyāti vuttaṃ hoti.
உன்னதிந்தி உஸ்ஸாபனங். உன்னமந்தி உக்³க³ந்த்வா பட்ட²பனங். மானந்தி அஹங்காரங். தா²மந்தி ப³லக்காரங். த²ம்ப⁴ந்தி த²த்³த⁴கரணங். த²த்³தோ⁴தி அமத்³த³வோ. பத்த²த்³தோ⁴தி விஸேஸேன அமத்³த³வோ. பக்³க³ஹிதஸிரோதி உட்டி²தஸீஸோ. ஸாமந்தாதி ந ஆரகா. ஆஸன்னேதி ந தூ³ரே. அவிதூ³ரேதி ஸமீபே. உபகட்டே²தி ஸந்திகே.
Unnatinti ussāpanaṃ. Unnamanti uggantvā paṭṭhapanaṃ. Mānanti ahaṃkāraṃ. Thāmanti balakkāraṃ. Thambhanti thaddhakaraṇaṃ. Thaddhoti amaddavo. Patthaddhoti visesena amaddavo. Paggahitasiroti uṭṭhitasīso. Sāmantāti na ārakā. Āsanneti na dūre. Avidūreti samīpe. Upakaṭṭheti santike.
58. ரித்தஸ்ஸாதி விவித்தஸ்ஸ, காயது³ச்சரிதாதீ³ஹி விரஹிதஸ்ஸ. ஓக⁴திண்ணஸ்ஸ பிஹயந்தி, காமேஸு க³தி⁴தா பஜாதி வத்து²காமேஸு லக்³கா³ ஸத்தா தஸ்ஸ சதுரோக⁴திண்ணஸ்ஸ பிஹயந்தி இணாயிகா விய ஆணண்யஸ்ஸாதி அரஹத்தனிகூடேன தே³ஸனங் நிட்டா²பேஸி.
58.Rittassāti vivittassa, kāyaduccaritādīhi virahitassa. Oghatiṇṇassa pihayanti, kāmesu gadhitā pajāti vatthukāmesu laggā sattā tassa caturoghatiṇṇassa pihayanti iṇāyikā viya āṇaṇyassāti arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi.
ரித்தஸ்ஸாதி ஸப்³ப³கிலேஸேஹி துச்ச²ஸ்ஸ. விவித்தஸ்ஸாதி ஸுஞ்ஞஸ்ஸ. பவிவித்தஸ்ஸாதி ஏககஸ்ஸ. இதா³னி யேஹி ரித்தோ ஹோதி, தே த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘காயது³ச்சரிதேன ரித்தஸ்ஸா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² கிலேஸபடிபாடியா மக்³க³படிபாடியாதி த்³விதா⁴ ரித்ததா வேதி³தப்³பா³. கிலேஸபடிபாடியா தாவ ராகோ³ மோஹோ த²ம்போ⁴ ஸாரம்போ⁴ மானோ மதோ³தி, இமேஹி ச²ஹி கிலேஸேஹி அரஹத்தமக்³கே³ன ரித்தோ ஹோதி; தோ³ஸோ கோதோ⁴ உபனாஹோ பமாதோ³தி, இமேஹி சதூஹி கிலேஸேஹி அனாகா³மிமக்³கே³ன ரித்தோ ஹோதி; அதிமானோ மக்கோ² பளாஸோ இஸ்ஸா மச்ச²ரியங் மாயா ஸாடெ²ய்யந்தி, இமேஹி ஸத்தஹி ஸோதாபத்திமக்³கே³ன ரித்தோ ஹோதி.
Rittassāti sabbakilesehi tucchassa. Vivittassāti suññassa. Pavivittassāti ekakassa. Idāni yehi ritto hoti, te dassento ‘‘kāyaduccaritena rittassā’’tiādimāha. Tattha kilesapaṭipāṭiyā maggapaṭipāṭiyāti dvidhā rittatā veditabbā. Kilesapaṭipāṭiyā tāva rāgo moho thambho sārambho māno madoti, imehi chahi kilesehi arahattamaggena ritto hoti; doso kodho upanāho pamādoti, imehi catūhi kilesehi anāgāmimaggena ritto hoti; atimāno makkho paḷāso issā macchariyaṃ māyā sāṭheyyanti, imehi sattahi sotāpattimaggena ritto hoti.
மக்³க³படிபாடியா பன ஸோதாபத்திமக்³கே³ன அதிமானோ மக்கோ² பளாஸோ இஸ்ஸா மச்ச²ரியங் மாயா ஸாடெ²ய்யந்தி; இமேஹி ஸத்தஹி ரித்தோ ஹோதி, அனாகா³மிமக்³கே³ன தோ³ஸோ கோதோ⁴ உபனாஹோ பமாதோ³தி, இமேஹி சதூஹி ரித்தோ ஹோதி; அரஹத்தமக்³கே³ன ராகோ³ மோஹோ த²ம்போ⁴ ஸாரம்போ⁴ மானோ மதோ³தி, இமேஹி ச²ஹி ரித்தோ ஹோதி. தீணி து³ச்சரிதானி ஸப்³ப³கிலேஸேஹீதிஆதி³னா நயேன அவஸேஸாபி யதா²யோக³ங் யோஜேதப்³பா³.
Maggapaṭipāṭiyā pana sotāpattimaggena atimāno makkho paḷāso issā macchariyaṃ māyā sāṭheyyanti; imehi sattahi ritto hoti, anāgāmimaggena doso kodho upanāho pamādoti, imehi catūhi ritto hoti; arahattamaggena rāgo moho thambho sārambho māno madoti, imehi chahi ritto hoti. Tīṇi duccaritāni sabbakilesehītiādinā nayena avasesāpi yathāyogaṃ yojetabbā.
வத்து²காமே பரிஜானித்வாதி தேபூ⁴மகே வத்து²காமே ஞாததீரணபரிஞ்ஞாஹி ஸமாபனவஸேன ஜானித்வா. கிலேஸகாமே பஹாயாதி ச²ந்தா³த³யோ கிலேஸகாமே பஹானபரிஞ்ஞாய ஜஹித்வா. ப்³யந்திங் கரித்வாதி விக³தந்தங் விக³தகோடிங் கரித்வா.
Vatthukāmeparijānitvāti tebhūmake vatthukāme ñātatīraṇapariññāhi samāpanavasena jānitvā. Kilesakāme pahāyāti chandādayo kilesakāme pahānapariññāya jahitvā. Byantiṃ karitvāti vigatantaṃ vigatakoṭiṃ karitvā.
காமோக⁴ங் திண்ணஸ்ஸாதி அனாகா³மிமக்³கே³ன அவஸானஸங்கா²தங் காமோக⁴ங் தரித்வா டி²தஸ்ஸ. ப⁴வோக⁴ந்தி அரஹத்தமக்³கே³ன. தி³ட்டோ²க⁴ந்தி ஸோதாபத்திமக்³கே³ன. அவிஜ்ஜோக⁴ந்தி அரஹத்தமக்³கே³ன. ஸப்³ப³ங் ஸங்ஸாரபத²ந்தி ஸப்³ப³க²ந்த⁴தா⁴துஆயதனபடிபாடிஸங்கா²தங் பத²ங் அரஹத்தமக்³கே³னேவ தரித்வா டி²தஸ்ஸ. ஸோதாபத்திமக்³கே³ன உத்திண்ணஸ்ஸ. ஸகதா³கா³மிமக்³கே³ன நித்திண்ணஸ்ஸ. அனாகா³மிமக்³கே³ன காமதா⁴துங் அதிக்கந்தஸ்ஸ. அரஹத்தமக்³கே³ன ஸப்³ப³ப⁴வங் ஸமதிக்கந்தஸ்ஸ. ப²லஸமாபத்திவஸேன வீதிவத்தஸ்ஸ. பாரங்க³தஸ்ஸாதிஆதீ³னி நிப்³பா³னவஸேன வுத்தானி. யதா² இணாயிகா ஆணண்யந்தி பவட்³ட⁴கஇணங் ஆதா³ய விசரந்தா ஆணண்யங். பத்தெ²ந்தீதி பத்த²னங் உப்பாதெ³ந்தி. ஆபா³தி⁴கா ஆரொக்³யந்தி பித்தாதி³ரோகா³துரோ பே⁴ஸஜ்ஜகிரியாய தங்ரோக³வூபஸமனத்த²ங் ஆரொக்³யங். யதா² ப³ந்த⁴னப³த்³தா⁴தி நக்க²த்ததி³வஸே ப³ந்த⁴னாகா³ரே ப³த்³த⁴புரிஸா. யதா² தா³ஸா பு⁴ஜிஸ்ஸந்தி யஸ்மா பு⁴ஜிஸ்ஸா புரிஸா யங் இச்ச²ந்தி, தங் கரொந்தி, ந நங் கோசி ப³லக்காரேன ததோ நிவத்தேதி, தஸ்மா தா³ஸா பு⁴ஜிஸ்ஸபா⁴வங் பத்தெ²ந்தி. யதா² கந்தாரத்³தா⁴னபக்க²ந்தா³தி யஸ்மா ப³லவந்தோ புரிஸா ஹத்த²பா⁴ரங் க³ஹெத்வா ஸஜ்ஜாவுதா⁴ ஸபரிவாரா கந்தாரங் படிபஜ்ஜந்தி, தே சோரா தூ³ரதோவ தி³ஸ்வா பலாயந்தி. தே ஸொத்தி²னா கந்தாரங் நித்த²ரித்வா கே²மந்தங் பத்வா ஹட்ட²துட்டா² ஹொந்தி. தஸ்மா கந்தாரபக்க²ந்தா³ கே²மந்தபூ⁴மிங் பத்தெ²ந்தி. தே³ஸனாபரியோஸானே திஸ்ஸோ ஸோதாபத்திப²லங் பத்வா பச்சா² பப்³ப³ஜித்வா அரஹத்தங் ஸச்சா²காஸி.
Kāmoghaṃtiṇṇassāti anāgāmimaggena avasānasaṅkhātaṃ kāmoghaṃ taritvā ṭhitassa. Bhavoghanti arahattamaggena. Diṭṭhoghanti sotāpattimaggena. Avijjoghanti arahattamaggena. Sabbaṃ saṃsārapathanti sabbakhandhadhātuāyatanapaṭipāṭisaṅkhātaṃ pathaṃ arahattamaggeneva taritvā ṭhitassa. Sotāpattimaggena uttiṇṇassa. Sakadāgāmimaggena nittiṇṇassa. Anāgāmimaggena kāmadhātuṃ atikkantassa. Arahattamaggena sabbabhavaṃ samatikkantassa. Phalasamāpattivasena vītivattassa. Pāraṃgatassātiādīni nibbānavasena vuttāni. Yathā iṇāyikā āṇaṇyanti pavaḍḍhakaiṇaṃ ādāya vicarantā āṇaṇyaṃ. Patthentīti patthanaṃ uppādenti. Ābādhikā ārogyanti pittādirogāturo bhesajjakiriyāya taṃrogavūpasamanatthaṃ ārogyaṃ. Yathā bandhanabaddhāti nakkhattadivase bandhanāgāre baddhapurisā. Yathā dāsā bhujissanti yasmā bhujissā purisā yaṃ icchanti, taṃ karonti, na naṃ koci balakkārena tato nivatteti, tasmā dāsā bhujissabhāvaṃ patthenti. Yathā kantāraddhānapakkhandāti yasmā balavanto purisā hatthabhāraṃ gahetvā sajjāvudhā saparivārā kantāraṃ paṭipajjanti, te corā dūratova disvā palāyanti. Te sotthinā kantāraṃ nittharitvā khemantaṃ patvā haṭṭhatuṭṭhā honti. Tasmā kantārapakkhandā khemantabhūmiṃ patthenti. Desanāpariyosāne tisso sotāpattiphalaṃ patvā pacchā pabbajitvā arahattaṃ sacchākāsi.
ஸத்³த⁴ம்மபஜ்ஜோதிகாய மஹானித்³தே³ஸட்ட²கதா²ய
Saddhammapajjotikāya mahāniddesaṭṭhakathāya
திஸ்ஸமெத்தெய்யஸுத்தனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Tissametteyyasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / மஹானித்³தே³ஸபாளி • Mahāniddesapāḷi / 7. திஸ்ஸமெத்தெய்யஸுத்தனித்³தே³ஸோ • 7. Tissametteyyasuttaniddeso
