Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ • Mahāniddesapāḷi |
੭. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
7. Tissametteyyasuttaniddeso
ਅਥ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ વਕ੍ਖਤਿ –
Atha tissametteyyasuttaniddesaṃ vakkhati –
੪੯.
49.
ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ , [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ]
Methunamanuyuttassa, [iccāyasmā tisso metteyyo]
વਿਘਾਤਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ।
Vighātaṃ brūhi mārisa;
ਸੁਤ੍વਾਨ ਤવ ਸਾਸਨਂ, વਿવੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇ॥
Sutvāna tava sāsanaṃ, viveke sikkhissāmase.
ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਗਾਮਧਮ੍ਮੋ વਸਲਧਮ੍ਮੋ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲੋ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕੋ ਰਹਸ੍ਸੋ ਦ੍વਯਂਦ੍વਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿ। ਕਿਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ? ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਤ੍ਤਾਨਂ ਅવਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ। ਯਥਾ ਉਭੋ ਕਲਹਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਭਣ੍ਡਨਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਭਸ੍ਸਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ વਿવਾਦਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਅਧਿਕਰਣਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ વਾਦਿਨੋ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਸਲ੍ਲਾਪਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਤ੍ਤਾਨਂ ਅવਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ।
Methunamanuyuttassāti. Methunadhammo nāma yo so asaddhammo gāmadhammo vasaladhammo duṭṭhullo odakantiko rahasso dvayaṃdvayasamāpatti. Kiṃkāraṇā vuccati methunadhammo? Ubhinnaṃ rattānaṃ sārattānaṃ avassutānaṃ pariyuṭṭhitānaṃ pariyādinnacittānaṃ ubhinnaṃ sadisānaṃ dhammoti – taṃkāraṇā vuccati methunadhammo. Yathā ubho kalahakārakā methunakāti vuccanti, ubho bhaṇḍanakārakā methunakāti vuccanti, ubho bhassakārakā methunakāti vuccanti, ubho vivādakārakā methunakāti vuccanti, ubho adhikaraṇakārakā methunakāti vuccanti, ubho vādino methunakāti vuccanti, ubho sallāpakā methunakāti vuccanti; evamevaṃ ubhinnaṃ rattānaṃ sārattānaṃ avassutānaṃ pariyuṭṭhitānaṃ pariyādinnacittānaṃ ubhinnaṃ sadisānaṃ dhammoti – taṃkāraṇā vuccati methunadhammo.
ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਚ੍ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਤਬ੍ਬਹੁਲਸ੍ਸ ਤਗ੍ਗਰੁਕਸ੍ਸ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪੋਣਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ – ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ।
Methunamanuyuttassāti. Methunadhamme yuttassa payuttassa āyuttassa samāyuttassa taccaritassa tabbahulassa taggarukassa tanninnassa tappoṇassa tappabbhārassa tadadhimuttassa tadadhipateyyassāti – methunamanuyuttassa.
ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ। ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮવਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਇਚ੍ਚਾਤਿ। ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯવਚਨਂ ਗਰੁવਚਨਂ ਸਗਾਰવવਚਨਂ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸવਚਨਮੇਤਂ – ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ। ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ વੋਹਾਰੋ ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋ। ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ વੋਹਾਰੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ।
Iccāyasmā tisso metteyyoti. Iccāti padasandhi padasaṃsaggo padapāripūrī akkharasamavāyo byañjanasiliṭṭhatā padānupubbatāpetaṃ – iccāti. Āyasmāti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravavacanaṃ sappatissavacanametaṃ – āyasmāti. Tissoti tassa therassa nāmaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ nirutti byañjanaṃ abhilāpo. Metteyyoti tassa therassa gottaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāroti – iccāyasmā tisso metteyyo.
વਿਘਾਤਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸਾਤਿ। વਿਘਾਤਨ੍ਤਿ વਿਘਾਤਂ ਉਪਘਾਤਂ ਪੀਲ਼ਨਂ ਘਟ੍ਟਨਂ ਉਪਦ੍ਦવਂ ਉਪਸਗ੍ਗਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ વਿવਰ વਿਭਜ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ 1 ਪਕਾਸੇਹਿ। ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯવਚਨਂ ਗਰੁવਚਨਂ ਸਗਾਰવવਚਨਂ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸવਚਨਮੇਤਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ – વਿਘਾਤਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ।
Vighātaṃ brūhi mārisāti. Vighātanti vighātaṃ upaghātaṃ pīḷanaṃ ghaṭṭanaṃ upaddavaṃ upasaggaṃ brūhi ācikkha desehi paññapehi paṭṭhapehi vivara vibhaja uttānīkarohi 2 pakāsehi. Mārisāti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravavacanaṃ sappatissavacanametaṃ mārisāti – vighātaṃ brūhi mārisa.
ਸੁਤ੍વਾਨ ਤવ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ। ਤੁਯ੍ਹਂ વਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸੁਣਿਤ੍વਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍વਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍વਾਤਿ – ਸੁਤ੍વਾਨ ਤવ ਸਾਸਨਂ।
Sutvāna tava sāsananti. Tuyhaṃ vacanaṃ byappathaṃ desanaṃ anusāsanaṃ anusiṭṭhiṃ sutvā suṇitvā uggahetvā upadhārayitvā upalakkhayitvāti – sutvāna tava sāsanaṃ.
વਿવੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇਤਿ। વਿવੇਕੋਤਿ ਤਯੋ વਿવੇਕਾ – ਕਾਯવਿવੇਕੋ, ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕੋ, ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ। ਕਤਮੋ ਕਾਯવਿવੇਕੋ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਜਤਿ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ વਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਸਪੁਞ੍ਜਂ , ਕਾਯੇਨ વਿવਿਤ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ। ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪવਿਸਤਿ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦਤਿ , ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਕੋ ਚਰਤਿ, ਏਕੋ વਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ વਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ – ਅਯਂ ਕਾਯવਿવੇਕੋ।
Viveke sikkhissāmaseti. Vivekoti tayo vivekā – kāyaviveko, cittaviveko, upadhiviveko. Katamo kāyaviveko? Idha bhikkhu vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palāsapuñjaṃ , kāyena vivitto viharati. So eko gacchati, eko tiṭṭhati, eko nisīdati, eko seyyaṃ kappeti, eko gāmaṃ piṇḍāya pavisati, eko paṭikkamati, eko raho nisīdati , eko caṅkamaṃ adhiṭṭhāti, eko carati, eko viharati iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti – ayaṃ kāyaviveko.
ਕਤਮੋ ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕੋ? ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨੀવਰਣੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੀਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਯ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਯ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਯਾ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸਾ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਾ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਾ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਾਮਰਾਗਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਨਾਗਾਮਿਸ੍ਸ ਅਨੁਸਹਗਤਾ ਕਾਮਰਾਗਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਅਨੁਸਹਗਤਾ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਰਹਤੋ ਰੂਪਰਾਗਾ ਅਰੂਪਰਾਗਾ ਮਾਨਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਾ ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਾਨਾਨੁਸਯਾ ਭવਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਅવਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯਾ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕੋ।
Katamo cittaviveko? Paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa nīvaraṇehi cittaṃ vivittaṃ hoti, dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa vitakkavicārehi cittaṃ vivittaṃ hoti, tatiyaṃ jhānaṃ samāpannassa pītiyā cittaṃ vivittaṃ hoti, catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa sukhadukkhehi cittaṃ vivittaṃ hoti, ākāsānañcāyatanaṃ samāpannassa rūpasaññāya paṭighasaññāya nānattasaññāya cittaṃ vivittaṃ hoti, viññāṇañcāyatanaṃ samāpannassa ākāsānañcāyatanasaññāya cittaṃ vivittaṃ hoti, ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa viññāṇañcāyatanasaññāya cittaṃ vivittaṃ hoti, nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa ākiñcaññāyatanasaññāya cittaṃ vivittaṃ hoti, sotāpannassa sakkāyadiṭṭhiyā vicikicchāya sīlabbataparāmāsā diṭṭhānusayā vicikicchānusayā tadekaṭṭhehi ca kilesehi cittaṃ vivittaṃ hoti, sakadāgāmissa oḷārikā kāmarāgasaññojanā paṭighasaññojanā oḷārikā kāmarāgānusayā paṭighānusayā tadekaṭṭhehi ca kilesehi cittaṃ vivittaṃ hoti, anāgāmissa anusahagatā kāmarāgasaññojanā paṭighasaññojanā anusahagatā kāmarāgānusayā paṭighānusayā tadekaṭṭhehi ca kilesehi cittaṃ vivittaṃ hoti, arahato rūparāgā arūparāgā mānā uddhaccā avijjāya mānānusayā bhavarāgānusayā avijjānusayā tadekaṭṭhehi ca kilesehi bahiddhā ca sabbanimittehi cittaṃ vivittaṃ hoti – ayaṃ cittaviveko.
ਕਤਮੋ ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ? ਉਪਧਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ। ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ વਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ – ਅਯਂ ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ। ਕਾਯવਿવੇਕੋ ਚ વਿવੇਕਟ੍ਠਕਾਯਾਨਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਭਿਰਤਾਨਂ; ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮવੋਦਾਨਪਤ੍ਤਾਨਂ; ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ ਚ ਨਿਰੂਪਧੀਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ વਿਸਙ੍ਖਾਰਗਤਾਨਂ। વਿવੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇਤਿ। ਸੋ ਥੇਰੋ ਪਕਤਿਯਾ ਸਿਕ੍ਖਿਤਸਿਕ੍ਖੋ। ਅਪਿ ਚ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸਾવੇਨ੍ਤੋ 3 ਏવਮਾਹ – વਿવੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇਤਿ।
Katamo upadhiviveko? Upadhi vuccanti kilesā ca khandhā ca abhisaṅkhārā ca. Upadhiviveko vuccati amataṃ nibbānaṃ. Yo so sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ – ayaṃ upadhiviveko. Kāyaviveko ca vivekaṭṭhakāyānaṃ nekkhammābhiratānaṃ; cittaviveko ca parisuddhacittānaṃ paramavodānapattānaṃ; upadhiviveko ca nirūpadhīnaṃ puggalānaṃ visaṅkhāragatānaṃ. Viveke sikkhissāmaseti. So thero pakatiyā sikkhitasikkho. Api ca dhammadesanaṃ upādāya dhammadesanaṃ sāvento 4 evamāha – viveke sikkhissāmaseti.
ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ –
Tenāha thero tissametteyyo –
‘‘ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ , [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ]
‘‘Methunamanuyuttassa , [iccāyasmā tisso metteyyo]
વਿਘਾਤਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ।
Vighātaṃ brūhi mārisa;
ਸੁਤ੍વਾਨ ਤવ ਸਾਸਨਂ, વਿવੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇ’’ਤਿ॥
Sutvāna tava sāsanaṃ, viveke sikkhissāmase’’ti.
੫੦.
50.
ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ , [ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗવਾ]
Methunamanuyuttassa, [metteyyāti bhagavā]
ਮੁਸ੍ਸਤੇ વਾਪਿ ਸਾਸਨਂ।
Mussate vāpi sāsanaṃ;
ਮਿਚ੍ਛਾ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਰਿਯਂ॥
Micchā ca paṭipajjati, etaṃ tasmiṃ anāriyaṃ.
ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਗਾਮਧਮ੍ਮੋ વਸਲਧਮ੍ਮੋ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲੋ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕੋ ਰਹਸ੍ਸੋ ਦ੍વਯਂਦ੍વਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿ। ਕਿਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ? ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਤ੍ਤਾਨਂ ਅવਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ। ਯਥਾ ਉਭੋ ਕਲਹਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਭਣ੍ਡਨਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਭਸ੍ਸਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ વਿવਾਦਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਅਧਿਕਰਣਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ વਾਦਿਨੋ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਸਲ੍ਲਾਪਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਤ੍ਤਾਨਂ ਅવਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ।
Methunamanuyuttassāti. Methunadhammo nāma yo so asaddhammo gāmadhammo vasaladhammo duṭṭhullo odakantiko rahasso dvayaṃdvayasamāpatti. Kiṃkāraṇā vuccati methunadhammo? Ubhinnaṃ rattānaṃ sārattānaṃ avassutānaṃ pariyuṭṭhitānaṃ pariyādinnacittānaṃ ubhinnaṃ sadisānaṃ dhammoti – taṃkāraṇā vuccati methunadhammo. Yathā ubho kalahakārakā methunakāti vuccanti, ubho bhaṇḍanakārakā methunakāti vuccanti, ubho bhassakārakā methunakāti vuccanti, ubho vivādakārakā methunakāti vuccanti, ubho adhikaraṇakārakā methunakāti vuccanti, ubho vādino methunakāti vuccanti, ubho sallāpakā methunakāti vuccanti; evamevaṃ ubhinnaṃ rattānaṃ sārattānaṃ avassutānaṃ pariyuṭṭhitānaṃ pariyādinnacittānaṃ ubhinnaṃ sadisānaṃ dhammoti – taṃkāraṇā vuccati methunadhammo.
ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਚ੍ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਤਬ੍ਬਹੁਲਸ੍ਸ ਤਗ੍ਗਰੁਕਸ੍ਸ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪੋਣਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ – ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ।
Methunamanuyuttassāti. Methunadhamme yuttassa payuttassa āyuttassa samāyuttassa taccaritassa tabbahulassa taggarukassa tanninnassa tappoṇassa tappabbhārassa tadadhimuttassa tadadhipateyyassāti – methunamanuyuttassa.
ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗવਾ ਤਂ ਥੇਰਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ। ਭਗવਾਤਿ ਗਾਰવਾਧਿવਚਨਂ। ਅਪਿ ਚ ਭਗ੍ਗਰਾਗੋਤਿ ਭਗવਾ, ਭਗ੍ਗਦੋਸੋਤਿ ਭਗવਾ, ਭਗ੍ਗਮੋਹੋਤਿ ਭਗવਾ, ਭਗ੍ਗਮਾਨੋਤਿ ਭਗવਾ, ਭਗ੍ਗਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਭਗવਾ, ਭਗ੍ਗਕਣ੍ਡਕੋਤਿ 5 ਭਗવਾ, ਭਗ੍ਗਕਿਲੇਸੋਤਿ ਭਗવਾ, ਭਜਿ વਿਭਜਿ ਪવਿਭਜਿ ਧਮ੍ਮਰਤਨਨ੍ਤਿ ਭਗવਾ, ਭવਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰੋਤਿ ਭਗવਾ, ਭਾવਿਤਕਾਯੋ ਭਾવਿਤਸੀਲੋ ਭਾવਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਾવਿਤਪਞ੍ਞੋਤਿ ਭਗવਾ, ਭਜਿ વਾ ਭਗવਾ ਅਰਞ੍ਞવਨਪਤ੍ਥਾਨਿ 6 ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ વਿਜਨવਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ 7 ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨੀਤਿ ਭਗવਾ, ਭਾਗੀ વਾ ਭਗવਾ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗવਾ, ਭਾਗੀ વਾ ਭਗવਾ ਅਤ੍ਥਰਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਸਸ੍ਸ વਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਸ੍ਸ ਅਧਿਸੀਲਸ੍ਸ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਭਗવਾ, ਭਾਗੀ વਾ ਭਗવਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗવਾ, ਭਾਗੀ વਾ ਭਗવਾ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ વਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਂ ਨવਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬવਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗવਾ, ਭਾਗੀ વਾ ਭਗવਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸਞ੍ਞਾਭਾવਨਾਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਸਿਣਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਸੁਭਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਭਗવਾ, ਭਾਗੀ વਾ ਭਗવਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਬਲਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗવਾ, ਭਾਗੀ વਾ ਭਗવਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਤਥਾਗਤਬਲਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વੇਸਾਰਜ੍ਜਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ 8 ਛਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗવਾ। ਭਗવਾਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ, ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਦੇવਤਾਹਿ ਕਤਂ। વਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਮੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗવਨ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਭਗવਾਤਿ – ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗવਾ।
Metteyyāti bhagavā taṃ theraṃ gottena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanaṃ. Api ca bhaggarāgoti bhagavā, bhaggadosoti bhagavā, bhaggamohoti bhagavā, bhaggamānoti bhagavā, bhaggadiṭṭhīti bhagavā, bhaggakaṇḍakoti 9 bhagavā, bhaggakilesoti bhagavā, bhaji vibhaji pavibhaji dhammaratananti bhagavā, bhavānaṃ antakaroti bhagavā, bhāvitakāyo bhāvitasīlo bhāvitacitto bhāvitapaññoti bhagavā, bhaji vā bhagavā araññavanapatthāni 10 pantāni senāsanāni appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni 11 paṭisallānasāruppānīti bhagavā, bhāgī vā bhagavā cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānanti bhagavā, bhāgī vā bhagavā attharasassa dhammarasassa vimuttirasassa adhisīlassa adhicittassa adhipaññāyāti bhagavā, bhāgī vā bhagavā catunnaṃ jhānānaṃ catunnaṃ appamaññānaṃ catunnaṃ arūpasamāpattīnanti bhagavā, bhāgī vā bhagavā aṭṭhannaṃ vimokkhānaṃ aṭṭhannaṃ abhibhāyatanānaṃ navannaṃ anupubbavihārasamāpattīnanti bhagavā, bhāgī vā bhagavā dasannaṃ saññābhāvanānaṃ dasannaṃ kasiṇasamāpattīnaṃ ānāpānassatisamādhissa asubhasamāpattiyāti bhagavā, bhāgī vā bhagavā catunnaṃ satipaṭṭhānānaṃ catunnaṃ sammappadhānānaṃ catunnaṃ iddhipādānaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ pañcannaṃ balānaṃ sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassāti bhagavā, bhāgī vā bhagavā dasannaṃ tathāgatabalānaṃ catunnaṃ vesārajjānaṃ catunnaṃ paṭisambhidānaṃ channaṃ abhiññānaṃ 12 channaṃ buddhadhammānanti bhagavā. Bhagavāti netaṃ nāmaṃ mātarā kataṃ, na pitarā kataṃ, na bhātarā kataṃ, na bhaginiyā kataṃ, na mittāmaccehi kataṃ, na ñātisālohitehi kataṃ na samaṇabrāhmaṇehi kataṃ, na devatāhi kataṃ. Vimokkhantikametaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ bodhiyā mūle saha sabbaññutaññāṇassa paṭilābhā sacchikā paññatti yadidaṃ bhagavāti – metteyyāti bhagavā.
ਮੁਸ੍ਸਤੇ વਾਪਿ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ। ਦ੍વੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਾਸਨਂ ਮੁਸ੍ਸਤਿ – ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਾਸਨਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤਿ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਸਨਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤਿ। ਕਤਮਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ? ਯਂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਪੁਟਂ – ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਾ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ વੇਦਲ੍ਲਂ – ਇਦਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ। ਤਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਪਮੁਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਮੁਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਏવਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤੇ વਾਪਿ ਸਾਸਨਂ।
Mussate vāpi sāsananti. Dvīhi kāraṇehi sāsanaṃ mussati – pariyattisāsanampi mussati, paṭipattisāsanampi mussati. Katamaṃ pariyattisāsanaṃ? Yaṃ tassa pariyāpuṭaṃ – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthā udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ – idaṃ pariyattisāsanaṃ. Tampi mussati sammussati pamussati sampamussati paribāhiro hotīti – evampi mussate vāpi sāsanaṃ.
ਕਤਮਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ? ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਾ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਾ ਅਨ੍વਤ੍ਥਪਟਿਪਦਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਾ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍વਾਰਤਾ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗੋ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ – ਇਦਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ। ਤਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਪਮੁਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਮੁਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤੀਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤੇ વਾਪਿ ਸਾਸਨਂ।
Katamaṃ paṭipattisāsanaṃ? Sammāpaṭipadā anulomapaṭipadā apaccanīkapaṭipadā anvatthapaṭipadā dhammānudhammapaṭipadā sīlesu paripūrakāritā indriyesu guttadvāratā bhojane mattaññutā jāgariyānuyogo satisampajaññaṃ cattāro satipaṭṭhānā cattāro sammappadhānā cattāro iddhipādā pañcindriyāni pañca balāni satta bojjhaṅgā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo – idaṃ paṭipattisāsanaṃ. Tampi mussati sammussati pamussati sampamussati paribāhiro hotīti. Evampi mussate vāpi sāsanaṃ.
ਮਿਚ੍ਛਾ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ। ਪਾਣਮ੍ਪਿ ਹਨਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਦਿਯਤਿ , ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਿਲ੍ਲੋਪਮ੍ਪਿ ਹਰਤਿ, ਏਕਾਗਾਰਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਰਿਪਨ੍ਥੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਰਦਾਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੁਸਾਪਿ ਭਣਤੀਤਿ – ਮਿਚ੍ਛਾ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ।
Micchāca paṭipajjatīti. Pāṇampi hanati, adinnampi ādiyati , sandhimpi chindati, nillopampi harati, ekāgārikampi karoti, paripanthepi tiṭṭhati, paradārampi gacchati, musāpi bhaṇatīti – micchā ca paṭipajjati.
ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਰਿਯਨ੍ਤਿ। ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਨਰਿਯਧਮ੍ਮੋ ਬਾਲਧਮ੍ਮੋ ਮੂਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋ ਅਞ੍ਞਾਣਧਮ੍ਮੋ ਅਮਰਾવਿਕ੍ਖੇਪਧਮ੍ਮੋ, ਯਦਿਦਂ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਤਿ – ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਰਿਯਂ।
Etaṃ tasmiṃ anāriyanti. Etaṃ tasmiṃ puggale anariyadhammo bāladhammo mūḷhadhammo aññāṇadhammo amarāvikkhepadhammo, yadidaṃ micchāpaṭipadāti – etaṃ tasmiṃ anāriyaṃ.
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, [ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗવਾ]
‘‘Methunamanuyuttassa, [metteyyāti bhagavā]
ਮੁਸ੍ਸਤੇ વਾਪਿ ਸਾਸਨਂ।
Mussate vāpi sāsanaṃ;
ਮਿਚ੍ਛਾ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ॥
Micchā ca paṭipajjati, etaṃ tasmiṃ anāriya’’nti.
੫੧.
51.
ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍વਾਨ, ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇવਤਿ।
Eko pubbe caritvāna, methunaṃ yo nisevati;
ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂવ ਤਂ ਲੋਕੇ, ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਂ॥
Yānaṃ bhantaṃva taṃ loke, hīnamāhu puthujjanaṃ.
ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍વਾਨਾਤਿ। ਦ੍વੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍વਾਨ – ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ વਾ ਗਣਾવવਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ વਾ। ਕਥਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍વਾਨ? ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾવਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾવਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਏਕੋ ਚਰਤਿ વਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ વਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ। ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍વਾਨ।
Eko pubbe caritvānāti. Dvīhi kāraṇehi eko pubbe caritvāna – pabbajjāsaṅkhātena vā gaṇāvavassaggaṭṭhena vā. Kathaṃ pabbajjāsaṅkhātena eko pubbe caritvāna? Sabbaṃ gharāvāsapalibodhaṃ chinditvā puttadārapalibodhaṃ chinditvā ñātipalibodhaṃ chinditvā mittāmaccapalibodhaṃ chinditvā sannidhipalibodhaṃ chinditvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitvā akiñcanabhāvaṃ upagantvā eko carati viharati iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti. Evaṃ pabbajjāsaṅkhātena eko pubbe caritvāna.
ਕਥਂ ਗਣਾવવਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍વਾਨ? ਸੋ ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞવਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਟਿਸੇવਤਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ વਿਜਨવਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ। ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪવਿਸਤਿ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਕੋ ਚਰਤਿ વਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ વਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ। ਏવਂ ਗਣਾવવਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍વਾਨ।
Kathaṃ gaṇāvavassaggaṭṭhena eko pubbe caritvāna? So evaṃ pabbajito samāno eko araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevati appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni. So eko gacchati, eko tiṭṭhati, eko nisīdati, eko seyyaṃ kappeti, eko gāmaṃ piṇḍāya pavisati, eko paṭikkamati, eko raho nisīdati, eko caṅkamaṃ adhiṭṭhāti, eko carati viharati iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti. Evaṃ gaṇāvavassaggaṭṭhena eko pubbe caritvāna.
ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇવਤੀਤਿ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ॰… ਤਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ। ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇવਤੀਤਿ । ਯੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੇવਤਿ ਨਿਸੇવਤਿ ਸਂਸੇવਤਿ ਪਟਿਸੇવਤੀਤਿ – ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇવਤਿ।
Methunaṃ yo nisevatīti. Methunadhammo nāma yo so asaddhammo…pe… taṃkāraṇā vuccati methunadhammo. Methunaṃ yo nisevatīti . Yo aparena samayena buddhaṃ dhammaṃ saṅghaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattitvā methunaṃ dhammaṃ sevati nisevati saṃsevati paṭisevatīti – methunaṃ yo nisevati.
ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂવ ਤਂ ਲੋਕੇਤਿ। ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਅਸ੍ਸਯਾਨਂ ਗੋਯਾਨਂ ਅਜਯਾਨਂ ਮੇਣ੍ਡਯਾਨਂ ਓਟ੍ਠਯਾਨਂ ਖਰਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅવਿਨੀਤਂ ਉਪ੍ਪਥਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, વਿਸਮਂ ਖਾਣੁਮ੍ਪਿ ਪਾਸਾਣਮ੍ਪਿ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਯਾਨਮ੍ਪਿ ਆਰੋਹਨਕਮ੍ਪਿ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਪਪਾਤੇਪਿ ਪਪਤਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਯਾਨਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅવਿਨੀਤਂ ਉਪ੍ਪਥਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਸੋ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਭਨ੍ਤਯਾਨਪਟਿਭਾਗੋ ਉਪ੍ਪਥਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ…ਪੇ॰… ਮਿਚ੍ਛਾਸਮਾਧਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਯਾਨਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅવਿਨੀਤਂ વਿਸਮਂ ਖਾਣੁਮ੍ਪਿ ਪਾਸਾਣਮ੍ਪਿ ਅਭਿਰੁਹਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਸੋ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਭਨ੍ਤਯਾਨਪਟਿਭਾਗੋ વਿਸਮਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਮੁਸਾવਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਪਿਸੁਣવਾਚਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਫਰੁਸવਾਚਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ , વਿਸਮਂ ਅਭਿਜ੍ਝਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮਂ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, વਿਸਮੇ ਨੀવਰਣੇ ਅਭਿਰੁਹਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਯਾਨਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅવਿਨੀਤਂ ਯਾਨਮ੍ਪਿ ਆਰੋਹਨਕਮ੍ਪਿ ਭਞ੍ਜਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਸੋ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਭਨ੍ਤਯਾਨਪਟਿਭਾਗੋ ਨਿਰਯੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ , ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਦੇવਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਯਾਨਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅવਿਨੀਤਂ ਪਪਾਤੇ ਪਪਤਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਸੋ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਭਨ੍ਤਯਾਨਪਟਿਭਾਗੋ ਜਾਤਿਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ, ਜਰਾਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ, ਮਰਣਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ। ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ – ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂવ ਤਂ ਲੋਕੇ।
Yānaṃ bhantaṃva taṃ loketi. Yānanti hatthiyānaṃ assayānaṃ goyānaṃ ajayānaṃ meṇḍayānaṃ oṭṭhayānaṃ kharayānaṃ bhantaṃ adantaṃ akāritaṃ avinītaṃ uppathaṃ gaṇhāti, visamaṃ khāṇumpi pāsāṇampi abhiruhati, yānampi ārohanakampi bhañjati, papātepi papatati. Yathā taṃ bhantaṃ yānaṃ adantaṃ akāritaṃ avinītaṃ uppathaṃ gaṇhāti; evamevaṃ so vibbhantako bhantayānapaṭibhāgo uppathaṃ gaṇhāti, micchādiṭṭhiṃ gaṇhāti…pe… micchāsamādhiṃ gaṇhāti. Yathā taṃ bhantaṃ yānaṃ adantaṃ akāritaṃ avinītaṃ visamaṃ khāṇumpi pāsāṇampi abhiruhati; evamevaṃ so vibbhantako bhantayānapaṭibhāgo visamaṃ kāyakammaṃ abhiruhati, visamaṃ vacīkammaṃ abhiruhati, visamaṃ manokammaṃ abhiruhati, visamaṃ pāṇātipātaṃ abhiruhati, visamaṃ adinnādānaṃ abhiruhati, visamaṃ kāmesumicchācāraṃ abhiruhati, visamaṃ musāvādaṃ abhiruhati, visamaṃ pisuṇavācaṃ abhiruhati, visamaṃ pharusavācaṃ abhiruhati, visamaṃ samphappalāpaṃ abhiruhati , visamaṃ abhijjhaṃ abhiruhati, visamaṃ byāpādaṃ abhiruhati, visamaṃ micchādiṭṭhiṃ abhiruhati, visame saṅkhāre abhiruhati, visame pañca kāmaguṇe abhiruhati, visame nīvaraṇe abhiruhati. Yathā taṃ bhantaṃ yānaṃ adantaṃ akāritaṃ avinītaṃ yānampi ārohanakampi bhañjati; evamevaṃ so vibbhantako bhantayānapaṭibhāgo niraye attānaṃ bhañjati , tiracchānayoniyaṃ attānaṃ bhañjati, pettivisaye attānaṃ bhañjati, manussaloke attānaṃ bhañjati, devaloke attānaṃ bhañjati. Yathā taṃ bhantaṃ yānaṃ adantaṃ akāritaṃ avinītaṃ papāte papatati; evamevaṃ so vibbhantako bhantayānapaṭibhāgo jātipapātampi papatati, jarāpapātampi papatati, byādhipapātampi papatati, maraṇapapātampi papatati, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsapapātampi papatati. Loketi apāyaloke manussaloketi – yānaṃ bhantaṃva taṃ loke.
ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ। ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ? ਪੁਥੁ ਕਿਲੇਸੇ ਜਨੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਅવਿਹਤਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਬ੍ਬਗਤੀਹਿ ਅવੁਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ , ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇ 13 ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਓਘੇਹਿ વੁਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ ਸਨ੍ਤਪਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ ਪਰਿਦਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ 14 ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਹਿ ਨੀવਰਣੇਹਿ ਆવੁਤਾ ਨਿવੁਤਾ ਓવੁਤਾ ਪਿਹਿਤਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ। ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ। ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਂ ਹੀਨਂ ਨਿਹੀਨਂ ਓਮਕਂ ਲਾਮਕਂ ਛਤੁਕ੍ਕਂ ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਹਂਸੁ ਏવਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਏવਂ વੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਂ।
Hīnamāhu puthujjananti. Puthujjanāti kenaṭṭhena puthujjanā? Puthu kilese janentīti puthujjanā, puthu avihatasakkāyadiṭṭhikāti puthujjanā, puthu satthārānaṃ mukhullokikāti puthujjanā, puthu sabbagatīhi avuṭṭhitāti puthujjanā , puthu nānābhisaṅkhāre 15 abhisaṅkharontīti puthujjanā, puthu nānāoghehi vuyhantīti puthujjanā, puthu nānāsantāpehi santapantīti puthujjanā, puthu nānāpariḷāhehi paridayhantīti puthujjanā, puthu pañcasu kāmaguṇesu rattā giddhā gadhitā mucchitā ajjhosannā 16 laggā laggitā palibuddhāti puthujjanā, puthu pañcahi nīvaraṇehi āvutā nivutā ovutā pihitā paṭicchannā paṭikujjitāti puthujjanā. Hīnamāhu puthujjananti. Puthujjanaṃ hīnaṃ nihīnaṃ omakaṃ lāmakaṃ chatukkaṃ parittanti evamāhaṃsu evaṃ kathenti evaṃ bhaṇanti evaṃ dīpayanti evaṃ voharantīti – hīnamāhu puthujjanaṃ.
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍વਾਨ, ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇવਤਿ।
‘‘Eko pubbe caritvāna, methunaṃ yo nisevati;
ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂવ ਤਂ ਲੋਕੇ, ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Yānaṃ bhantaṃva taṃ loke, hīnamāhu puthujjana’’nti.
੫੨.
52.
ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਹਾਯਤੇ વਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾ।
Yaso kitti ca yā pubbe, hāyate vāpi tassa sā;
ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਮੇਥੁਨਂ વਿਪ੍ਪਹਾਤવੇ॥
Etampi disvā sikkhetha, methunaṃ vippahātave.
ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਹਾਯਤੇ વਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾਤਿ। ਕਤਮੋ ਯਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾવੇ ਸਕ੍ਕਤੋ ਹੋਤਿ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ ਲਾਭੀ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ – ਅਯਂ ਯਸੋ। ਕਤਮਾ ਕਿਤ੍ਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾવੇ ਕਿਤ੍ਤਿવਣ੍ਣਗਤੋ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕਥੀ ਕਲ੍ਯਾਣਪਟਿਭਾਨੋ – ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋਤਿ વਾ વਿਨਯਧਰੋਤਿ વਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤਿ વਾ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋਤਿ વਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋਤਿ વਾ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋਤਿ વਾ ਤੇਚੀવਰਿਕੋਤਿ વਾ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋਤਿ વਾ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋਤਿ વਾ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋਤਿ વਾ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋਤਿ વਾ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ વਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ વਾ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ વਾ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ વਾ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ વਾ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ વਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ વਾ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ વਾ, ਅਯਂ ਕਿਤ੍ਤੀਤਿ – ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ।
Yaso kitti ca yā pubbe, hāyate vāpi tassa sāti. Katamo yaso? Idhekacco pubbe samaṇabhāve sakkato hoti garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ – ayaṃ yaso. Katamā kitti? Idhekacco pubbe samaṇabhāve kittivaṇṇagato hoti paṇḍito viyatto medhāvī bahussuto cittakathī kalyāṇapaṭibhāno – suttantikoti vā vinayadharoti vā dhammakathikoti vā āraññikoti vā piṇḍapātikoti vā paṃsukūlikoti vā tecīvarikoti vā sapadānacārikoti vā khalupacchābhattikoti vā nesajjikoti vā yathāsanthatikoti vā paṭhamassa jhānassa lābhīti vā dutiyassa jhānassa lābhīti vā tatiyassa jhānassa lābhīti vā catutthassa jhānassa lābhīti vā ākāsānañcāyatanasamāpattiyā lābhīti vā viññāṇañcāyatanasamāpattiyā lābhīti vā ākiñcaññāyatanasamāpattiyā lābhīti vā nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā lābhīti vā, ayaṃ kittīti – yaso kitti ca yā pubbe.
ਹਾਯਤੇ વਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਚ ਯਸੋ ਸਾ ਚ ਕਿਤ੍ਤਿ ਹਾਯਤਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ ਪਰਿਧਂਸਤਿ ਪਰਿਪਤਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ વਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਹਾਯਤੇ વਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾ।
Hāyatevāpi tassa sāti. Tassa aparena samayena buddhaṃ dhammaṃ saṅghaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattassa so ca yaso sā ca kitti hāyati parihāyati paridhaṃsati paripatati antaradhāyati vippalujjatīti – yaso kitti ca yā pubbe hāyate vāpi tassa sā.
ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਮੇਥੁਨਂ વਿਪ੍ਪਹਾਤવੇਤਿ। ਏਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾવੇ ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਯਸੋ ਚ ਅਕਿਤ੍ਤਿ ਚ; ਏਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ વਿਪਤ੍ਤਿਂ। ਦਿਸ੍વਾਤਿ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ વਿਭਾવਯਿਤ੍વਾ વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍વਾ। ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ। ਕਤਮਾ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲવਾ ਹੋਤਿ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ વਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾવੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ। ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ। ਸੀਲਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਆਦਿ ਚਰਣਂ ਸਂਯਮੋ ਸਂવਰੋ ਮੁਖਂ ਪਮੁਖਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ – ਅਯਂ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ।
Etampi disvā sikkhetha methunaṃ vippahātaveti. Etanti pubbe samaṇabhāve yaso kitti ca, aparabhāge buddhaṃ dhammaṃ saṅghaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattassa ayaso ca akitti ca; etaṃ sampattiṃ vipattiṃ. Disvāti passitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvāti – etampi disvā. Sikkhethāti tisso sikkhā – adhisīlasikkhā, adhicittasikkhā, adhipaññāsikkhā. Katamā adhisīlasikkhā? Idha bhikkhu sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu. Khuddako sīlakkhandho, mahanto sīlakkhandho. Sīlaṃ patiṭṭhā ādi caraṇaṃ saṃyamo saṃvaro mukhaṃ pamukhaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – ayaṃ adhisīlasikkhā.
ਕਤਮਾ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ – ਅਯਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ।
Katamā adhicittasikkhā? Idha bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati – ayaṃ adhicittasikkhā.
ਕਤਮਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਞ੍ਞવਾ ਹੋਤਿ ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਗਾਮਿਨਿਯਾ। ਸੋ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਇਮੇ ਆਸવਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਆਸવਸਮੁਦਯੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ , ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ॰… ਤਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ।
Katamā adhipaññāsikkhā? Idha bhikkhu paññavā hoti udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā. So idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ dukkhasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ dukkhanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti, ime āsavāti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ āsavasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ āsavanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti , ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti – ayaṃ adhipaññāsikkhā. Methunadhammo nāma yo so asaddhammo…pe… taṃkāraṇā vuccati methunadhammo.
ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਮੇਥੁਨਂ વਿਪ੍ਪਹਾਤવੇਤਿ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ વੂਪਸਮਾਯ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਅਧਿਸੀਲਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ। ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ ਆવਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, વੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਭਾવੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਮੇਥੁਨਂ વਿਪ੍ਪਹਾਤવੇ।
Etampidisvā sikkhetha, methunaṃ vippahātaveti. Methunadhammassa pahānāya vūpasamāya paṭinissaggāya paṭipassaddhiyā adhisīlampi sikkheyya, adhicittampi sikkheyya, adhipaññampi sikkheyya. Imā tisso sikkhāyo āvajjanto sikkheyya, jānanto sikkheyya, passanto sikkheyya, paccavekkhanto sikkheyya, cittaṃ adhiṭṭhahanto sikkheyya, saddhāya adhimuccanto sikkheyya, vīriyaṃ paggaṇhanto sikkheyya, satiṃ upaṭṭhapento sikkheyya, cittaṃ samādahanto sikkheyya, paññāya pajānanto sikkheyya, abhiññeyyaṃ abhijānanto sikkheyya, pariññeyyaṃ parijānanto sikkheyya, pahātabbaṃ pajahanto sikkheyya, bhāvetabbaṃ bhāvento sikkheyya, sacchikātabbaṃ sacchikaronto sikkheyya ācareyya samācareyya samādāya vatteyyāti – etampi disvā sikkhetha, methunaṃ vippahātave.
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਹਾਯਤੇ વਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾ।
‘‘Yaso kitti ca yā pubbe, hāyate vāpi tassa sā;
ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਮੇਥੁਨਂ વਿਪ੍ਪਹਾਤવੇ’’ਤਿ॥
Etampi disvā sikkhetha, methunaṃ vippahātave’’ti.
੫੩.
53.
ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਹਿ ਪਰੇਤੋ ਸੋ, ਕਪਣੋ વਿਯ ਝਾਯਤਿ।
Saṅkappehi pareto so, kapaṇo viya jhāyati;
ਸੁਤ੍વਾ ਪਰੇਸਂ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਤਥਾવਿਧੋ॥
Sutvā paresaṃ nigghosaṃ, maṅku hoti tathāvidho.
ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਹਿ ਪਰੇਤੋ ਸੋ, ਕਪਣੋ વਿਯ ਝਾਯਤੀਤਿ। ਕਾਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ વਿਹਿਂਸਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਿਹਿਤੋ ਕਪਣੋ વਿਯ ਮਨ੍ਦੋ વਿਯ ਮੋਮੂਹੋ વਿਯ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ 17। ਯਥਾ ਉਲੂਕੋ ਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਯਂ ਮੂਸਿਕਂ ਮਗਯਮਾਨੋ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਯਥਾ ਕੋਤ੍ਥੁ ਨਦੀਤੀਰੇ ਮਚ੍ਛੇ ਮਗਯਮਾਨੋ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਯਥਾ ਬਿਲ਼ਾਰੋ ਸਨ੍ਧਿਸਮਲਸਙ੍ਕਟਿਰੇ ਮੂਸਿਕਂ ਮਗਯਮਾਨੋ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਯਥਾ ਗਦ੍ਰਭੋ વਹਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਸਨ੍ਧਿਸਮਲਸਙ੍ਕਟਿਰੇ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਸੋ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਕਾਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ વਿਹਿਂਸਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਿਹਿਤੋ ਕਪਣੋ વਿਯ ਮਨ੍ਦੋ વਿਯ ਮੋਮੂਹੋ વਿਯ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ – ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਹਿ ਪਰੇਤੋ ਸੋ ਕਪਣੋ વਿਯ ਝਾਯਤਿ।
Saṅkappehipareto so, kapaṇo viya jhāyatīti. Kāmasaṅkappena byāpādasaṅkappena vihiṃsāsaṅkappena diṭṭhisaṅkappena phuṭṭho pareto samohito samannāgato pihito kapaṇo viya mando viya momūho viya jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati 18. Yathā ulūko rukkhasākhāyaṃ mūsikaṃ magayamāno jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati, yathā kotthu nadītīre macche magayamāno jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati, yathā biḷāro sandhisamalasaṅkaṭire mūsikaṃ magayamāno jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati, yathā gadrabho vahacchinno sandhisamalasaṅkaṭire jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati; evamevaṃ so vibbhantako kāmasaṅkappena byāpādasaṅkappena vihiṃsāsaṅkappena diṭṭhisaṅkappena phuṭṭho pareto samohito samannāgato pihito kapaṇo viya mando viya momūho viya jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyatīti – saṅkappehi pareto so kapaṇo viya jhāyati.
ਸੁਤ੍વਾ ਪਰੇਸਂ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਤਥਾવਿਧੋਤਿ। ਪਰੇਸਨ੍ਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾ વਾ ਆਚਰਿਯਾ વਾ ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾ વਾ ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਾ વਾ ਮਿਤ੍ਤਾ વਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾ વਾ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾ વਾ ਸਹਾਯਾ વਾ ਚੋਦੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਤਸ੍ਸ ਤੇ, ਆવੁਸੋ, ਅਲਾਭਾ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਦੁਲ੍ਲਦ੍ਧਂ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਏવਰੂਪਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਏવਂ ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੇ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਏવਰੂਪਂ ਅਰਿਯਗਣਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਹੀਨਸ੍ਸ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤੋਸਿ। ਸਦ੍ਧਾਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਹਿਰੀਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, વੀਰਿਯਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਸਤਿਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਪਞ੍ਞਾਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ। ਤੇਸਂ વਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸੁਣਿਤ੍વਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍વਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍વਾ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ, ਪੀਲ਼ਿਤੋ ਘਟ੍ਟਿਤੋ ਬ੍ਯਾਧਿਤੋ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ। ਤਥਾવਿਧੋਤਿ ਤਥਾવਿਧੋ ਤਾਦਿਸੋ ਤਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤੋ ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ। ਯੋ ਸੋ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋਤਿ – ਸੁਤ੍વਾ ਪਰੇਸਂ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਤਥਾવਿਧੋ।
Sutvāparesaṃ nigghosaṃ, maṅku hoti tathāvidhoti. Paresanti upajjhāyā vā ācariyā vā samānupajjhāyakā vā samānācariyakā vā mittā vā sandiṭṭhā vā sambhattā vā sahāyā vā codenti – ‘‘tassa te, āvuso, alābhā, tassa te dulladdhaṃ, yaṃ tvaṃ evarūpaṃ uḷāraṃ satthāraṃ labhitvā evaṃ svākkhāte dhammavinaye pabbajitvā evarūpaṃ ariyagaṇaṃ labhitvā hīnassa methunadhammassa kāraṇā buddhaṃ dhammaṃ saṅghaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattosi. Saddhāpi nāma te nāhosi kusalesu dhammesu, hirīpi nāma te nāhosi kusalesu dhammesu, ottappampi nāma te nāhosi kusalesu dhammesu, vīriyampi nāma te nāhosi kusalesu dhammesu, satipi nāma te nāhosi kusalesu dhammesu, paññāpi nāma te nāhosi kusalesu dhammesū’’ti. Tesaṃ vacanaṃ byappathaṃ desanaṃ anusāsanaṃ anusiṭṭhiṃ sutvā suṇitvā uggahetvā upadhārayitvā upalakkhayitvā maṅku hoti, pīḷito ghaṭṭito byādhito domanassito hoti. Tathāvidhoti tathāvidho tādiso tassaṇṭhito tappakāro tappaṭibhāgo. Yo so vibbhantakoti – sutvā paresaṃ nigghosaṃ maṅku hoti tathāvidho.
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਹਿ ਪਰੇਤੋ ਸੋ, ਕਪਣੋ વਿਯ ਝਾਯਤਿ।
‘‘Saṅkappehi pareto so, kapaṇo viya jhāyati;
ਸੁਤ੍વਾ ਪਰੇਸਂ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਤਥਾવਿਧੋ’’ਤਿ॥
Sutvā paresaṃ nigghosaṃ, maṅku hoti tathāvidho’’ti.
੫੪.
54.
ਅਥ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਕੁਰੁਤੇ, ਪਰવਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋ।
Atha satthāni kurute, paravādehi codito;
ਅਥ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਕੁਰੁਤੇ, ਪਰવਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋਤਿ। ਅਥਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮવਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਅਥਾਤਿ। ਸਤ੍ਥਾਨੀਤਿ ਤੀਣਿ ਸਤ੍ਥਾਨਿ – ਕਾਯਸਤ੍ਥਂ, વਚੀਸਤ੍ਥਂ, ਮਨੋਸਤ੍ਥਂ। ਤਿવਿਧਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਕਾਯਸਤ੍ਥਂ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ વਚੀਸਤ੍ਥਂ, ਤਿવਿਧਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਨੋਸਤ੍ਥਂ। ਪਰવਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋਤਿ। ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਹਿ વਾ ਆਚਰਿਯੇਹਿ વਾ ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕੇਹਿ વਾ ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕੇਹਿ વਾ ਮਿਤ੍ਤੇਹਿ વਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੇਹਿ વਾ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੇਹਿ વਾ ਸਹਾਯੇਹਿ વਾ ਚੋਦਿਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ। ‘‘ਅਭਿਰਤੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹੋਸਿਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ। ਮਾਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ । ‘‘ਪਿਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬੋ , ਤੇਨਮ੍ਹਿ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ। ‘‘ਭਾਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬੋ… ਭਗਿਨੀ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬੋ… ਧੀਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਮਿਤ੍ਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਅਮਚ੍ਚਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਞਾਤਕਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਸਾਲੋਹਿਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ। વਚੀਸਤ੍ਥਂ ਕਰੋਤਿ ਸਙ੍ਕਰੋਤਿ ਜਨੇਤਿ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਅਥ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਕੁਰੁਤੇ, ਪਰવਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋ।
Atha satthāni kurute, paravādehi coditoti. Athāti padasandhi padasaṃsaggo padapāripūrī akkharasamavāyo byañjanasiliṭṭhatā padānupubbatāpetaṃ – athāti. Satthānīti tīṇi satthāni – kāyasatthaṃ, vacīsatthaṃ, manosatthaṃ. Tividhaṃ kāyaduccaritaṃ kāyasatthaṃ, catubbidhaṃ vacīduccaritaṃ vacīsatthaṃ, tividhaṃ manoduccaritaṃ manosatthaṃ. Paravādehi coditoti. Upajjhāyehi vā ācariyehi vā samānupajjhāyakehi vā samānācariyakehi vā mittehi vā sandiṭṭhehi vā sambhattehi vā sahāyehi vā codito sampajānamusā bhāsati. ‘‘Abhirato ahaṃ, bhante, ahosiṃ pabbajjāya. Mātā me posetabbā, tenamhi vibbhanto’’ti bhaṇati . ‘‘Pitā me posetabbo , tenamhi vibbhanto’’ti bhaṇati. ‘‘Bhātā me posetabbo… bhaginī me posetabbā… putto me posetabbo… dhītā me posetabbā… mittā me posetabbā… amaccā me posetabbā… ñātakā me posetabbā… sālohitā me posetabbā, tenamhi vibbhanto’’ti bhaṇati. Vacīsatthaṃ karoti saṅkaroti janeti sañjaneti nibbatteti abhinibbattetīti – atha satthāni kurute, paravādehi codito.
ਏਸ ਖ੍વਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋਤਿ। ਏਸੋ ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋ ਮਹਾવਨਂ ਮਹਾਗਹਨਂ ਮਹਾਕਨ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾવਿਸਮੋ ਮਹਾਕੁਟਿਲੋ ਮਹਾਪਙ੍ਕੋ ਮਹਾਪਲਿਪੋ ਮਹਾਪਲਿਬੋਧੋ ਮਹਾਬਨ੍ਧਨਂ, ਯਦਿਦਂ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾવਾਦੋਤਿ – ਏਸ ਖ੍વਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋ।
Esa khvassa mahāgedhoti. Eso tassa mahāgedho mahāvanaṃ mahāgahanaṃ mahākantāro mahāvisamo mahākuṭilo mahāpaṅko mahāpalipo mahāpalibodho mahābandhanaṃ, yadidaṃ sampajānamusāvādoti – esa khvassa mahāgedho.
ਮੋਸવਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤੀਤਿ। ਮੋਸવਜ੍ਜਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ। ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਭਗ੍ਗਤੋ વਾ ਪਰਿਸਗ੍ਗਤੋ વਾ ਞਾਤਿਮਜ੍ਝਗਤੋ વਾ ਪੂਗਮਜ੍ਝਗਤੋ વਾ ਰਾਜਕੁਲਮਜ੍ਝਗਤੋ વਾ ਅਭਿਨੀਤੋ ਸਕ੍ਖਿਪੁਟ੍ਠੋ – ‘‘ਏਹਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਯਂ ਜਾਨਾਸਿ ਤਂ વਦੇਹੀ’’ਤਿ, ਸੋ ਅਜਾਨਂ વਾ ਆਹ – ‘‘ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਜਾਨਂ’’ વਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ, ਅਪਸ੍ਸਂ વਾ ਆਹ – ‘‘ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਪਸ੍ਸਂ વਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਇਤਿ ਅਤ੍ਤਹੇਤੁ વਾ ਪਰਹੇਤੁ વਾ ਆਮਿਸਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਹੇਤੁ વਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੋਸવਜ੍ਜਂ।
Mosavajjaṃ pagāhatīti. Mosavajjaṃ vuccati musāvādo. Idhekacco sabhaggato vā parisaggato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho – ‘‘ehambho purisa, yaṃ jānāsi taṃ vadehī’’ti, so ajānaṃ vā āha – ‘‘jānāmī’’ti, ‘‘jānaṃ’’ vā āha – ‘‘na jānāmī’’ti, apassaṃ vā āha – ‘‘passāmī’’ti, passaṃ vā āha – ‘‘na passāmī’’ti. Iti attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu vā sampajānamusā bhāsati – idaṃ vuccati mosavajjaṃ.
ਅਪਿ ਚ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਹੋਤਿ। ਪੁਬ੍ਬੇવਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਾਮੀ’’ਤਿ, ਭਣਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਮਯਾ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਹੋਤਿ। ਅਪਿ ਚ ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਹੋਤਿ। ਪੁਬ੍ਬੇવਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਾਮੀ’’ਤਿ, ਭਣਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਮਯਾ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, વਿਨਿਧਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਂ। ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਹੋਤਿ। ਅਪਿ ਚ ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਸਤ੍ਤਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਹੋਤਿ। ਪੁਬ੍ਬੇવਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਾਮੀ’’ਤਿ, ਭਣਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਮਯਾ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, વਿਨਿਧਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਂ, વਿਨਿਧਾਯ ਖਨ੍ਤਿਂ, વਿਨਿਧਾਯ ਰੁਚਿਂ, વਿਨਿਧਾਯ ਸਞ੍ਞਂ, વਿਨਿਧਾਯ ਭਾવਂ। ਇਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਹੋਤਿ। ਮੋਸવਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤੀਤਿ। ਮੋਸવਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤਿ ਓਗਾਹਤਿ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹਤਿ ਪવਿਸਤੀਤਿ – ਮੋਸવਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤਿ।
Api ca tīhākārehi musāvādo hoti. Pubbevassa hoti – ‘‘musā bhaṇissa’’nti, bhaṇantassa hoti – ‘‘musā bhaṇāmī’’ti, bhaṇitassa hoti – ‘‘musā mayā bhaṇita’’nti. Imehi tīhākārehi musāvādo hoti. Api ca catūhākārehi musāvādo hoti. Pubbevassa hoti – ‘‘musā bhaṇissa’’nti, bhaṇantassa hoti – ‘‘musā bhaṇāmī’’ti, bhaṇitassa hoti – ‘‘musā mayā bhaṇita’’nti, vinidhāya diṭṭhiṃ. Imehi catūhākārehi musāvādo hoti. Api ca pañcahākārehi… chahākārehi… sattahākārehi… aṭṭhahākārehi musāvādo hoti. Pubbevassa hoti – ‘‘musā bhaṇissa’’nti, bhaṇantassa hoti – ‘‘musā bhaṇāmī’’ti, bhaṇitassa hoti – ‘‘musā mayā bhaṇita’’nti, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya saññaṃ, vinidhāya bhāvaṃ. Imehi aṭṭhahākārehi musāvādo hoti. Mosavajjaṃ pagāhatīti. Mosavajjaṃ pagāhati ogāhati ajjhogāhati pavisatīti – mosavajjaṃ pagāhati.
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ਅਥ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਕੁਰੁਤੇ, ਪਰવਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋ।
‘‘Atha satthāni kurute, paravādehi codito;
ਏਸ ਖ੍વਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋ, ਮੋਸવਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤੀ’’ਤਿ॥
Esa khvassa mahāgedho, mosavajjaṃ pagāhatī’’ti.
੫੫.
55.
ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਮਨ੍ਦੋવ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ॥
Sa cāpi methune yutto, mandova parikissati.
ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋਤਿ। ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾવੇ ਕਿਤ੍ਤਿ વਣ੍ਣਗਤੋ ਹੋਤਿ – ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕਥੀ ਕਲ੍ਯਾਣਪਟਿਭਾਨੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋਤਿ વਾ વਿਨਯਧਰੋਤਿ વਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤਿ વਾ…ਪੇ॰… ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀ’’ਤਿ વਾ । ਏવਂ ਞਾਤੋ ਹੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਤੋ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋ।
Paṇḍitoti samaññātoti. Idhekacco pubbe samaṇabhāve kitti vaṇṇagato hoti – ‘‘paṇḍito viyatto medhāvī bahussuto cittakathī kalyāṇapaṭibhāno suttantikoti vā vinayadharoti vā dhammakathikoti vā…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā lābhī’’ti vā . Evaṃ ñāto hoti paññāto samaññāto hotīti – paṇḍitoti samaññāto.
ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ। ਦ੍વੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ – ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ વਾ ਗਣਾવવਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ વਾ। ਕਥਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ? ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾવਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ। ਕਥਂ ਗਣਾવવਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ? ਸੋ ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞવਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਗਣਾવવਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ – ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Ekaccariyaṃ adhiṭṭhitoti. Dvīhi kāraṇehi ekaccariyaṃ adhiṭṭhito – pabbajjāsaṅkhātena vā gaṇāvavassaggaṭṭhena vā. Kathaṃ pabbajjāsaṅkhātena ekaccariyaṃ adhiṭṭhito? Sabbaṃ gharāvāsapalibodhaṃ chinditvā…pe… evaṃ pabbajjāsaṅkhātena ekaccariyaṃ adhiṭṭhito. Kathaṃ gaṇāvavassaggaṭṭhena ekaccariyaṃ adhiṭṭhito? So evaṃ pabbajito samāno eko araññavanapatthāni pantāni…pe… evaṃ gaṇāvavassaggaṭṭhena ekaccariyaṃ adhiṭṭhitoti – ekaccariyaṃ adhiṭṭhito.
ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਗਾਮਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ॰… ਤਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ। ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਯੁਤ੍ਤੋ 23 ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਆਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ।
Sa cāpi methune yuttoti. Methunadhammo nāma yo so asaddhammo gāmadhammo…pe… taṃkāraṇā vuccati methunadhammo. Sa cāpi methune yuttoti. So aparena samayena buddhaṃ dhammaṃ saṅghaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattitvā methunadhamme yutto 24 payutto āyutto samāyuttoti – sa cāpi methune yutto.
ਮਨ੍ਦੋવ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤੀਤਿ। ਕਪਣੋ વਿਯ ਮਨ੍ਦੋ વਿਯ ਮੋਮੂਹੋ વਿਯ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ। ਪਾਣਮ੍ਪਿ ਹਨਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਦਿਯਤਿ, ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਿਲ੍ਲੋਪਮ੍ਪਿ ਹਰਤਿ, ਏਕਾਗਾਰਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਰਿਪਨ੍ਥੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਰਦਾਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੁਸਾਪਿ ਭਣਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ। ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾਨੋ ਗਹੇਤ੍વਾ વਿવਿਧਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਕਾਰੇਨ੍ਤਿ – ਕਸਾਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, વੇਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਅਦ੍ਧਦਣ੍ਡਕੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ , ਕਣ੍ਣਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬਿਲਙ੍ਗਥਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਖਮੁਣ੍ਡਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਰਾਹੁਮੁਖਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਜੋਤਿਮਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਜ੍ਜੋਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਰਕવਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਚਿਰਕવਾਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਣੇਯ੍ਯਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਬਲ਼ਿਸਮਂਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਕਹਾਪਣਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਖਾਰਾਪਤਚ੍ਛਿਕਮ੍ਪਿ 25 ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਲਿਘਪਰਿવਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਲਾਲਪੀਠਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤੇਲੇਨ ਓਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਸੁਨਖੇਹਿਪਿ ਖਾਦਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਜੀવਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸੂਲੇ ਉਤ੍ਤਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਅਸਿਨਾਪਿ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ।
Mandova parikissatīti. Kapaṇo viya mando viya momūho viya kissati parikissati parikilissati. Pāṇampi hanati, adinnampi ādiyati, sandhimpi chindati, nillopampi harati, ekāgārikampi karoti, paripanthepi tiṭṭhati, paradārampi gacchati, musāpi bhaṇati. Evampi kissati parikissati parikilissati. Tamenaṃ rājāno gahetvā vividhā kammakāraṇā kārenti – kasāhipi tāḷenti, vettehipi tāḷenti, addhadaṇḍakehipi tāḷenti, hatthampi chindanti, pādampi chindanti, hatthapādampi chindanti, kaṇṇampi chindanti, nāsampi chindanti , kaṇṇanāsampi chindanti, bilaṅgathālikampi karonti, saṅkhamuṇḍikampi karonti, rāhumukhampi karonti, jotimālikampi karonti, hatthapajjotikampi karonti, erakavattikampi karonti, cirakavāsikampi karonti, eṇeyyakampi karonti, baḷisamaṃsikampi karonti, kahāpaṇikampi karonti, khārāpatacchikampi 26 karonti, palighaparivattikampi karonti, palālapīṭhakampi karonti, tattenapi telena osiñcanti, sunakhehipi khādāpenti, jīvantampi sūle uttāsenti, asināpi sīsaṃ chindanti. Evampi kissati parikissati parikilissati.
ਅਥ વਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਯ ਅਭਿਭੂਤੋ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਭੋਗੇ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੋ ਨਾવਾਯ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ, ਸੀਤਸ੍ਸ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਉਣ੍ਹਸ੍ਸ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਡਂਸਮਕਸવਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਹਿ ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਯ ਮਿਯ੍ਯਮਾਨੋ ਤਿਗੁਮ੍ਬਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਕ੍ਕੋਲਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਕ੍ਕਸੀਲਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਾਲਮੁਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪੁਰਪੂਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, વੇਸੁਙ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, વੇਰਾਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਜવਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਮਲਿਂ 27 ਗਚ੍ਛਤਿ, વਙ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਲ਼ਬਨ੍ਧਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁવਣ੍ਣਕੂਟਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁવਣ੍ਣਭੂਮਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਮ੍ਬਪਾਣਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਪ੍ਪਾਦਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਾਰੁਕਚ੍ਛਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਰਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਙ੍ਗਲੋਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਙ੍ਗਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਰਮਤਂ ਗਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯੋਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ , ਪਰਮਯੋਨਂ 28 ਗਚ੍ਛਤਿ, વਿਨਕਂ 29 ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੂਲਪਦਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮਰੁਕਨ੍ਤਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਜਣ੍ਣੁਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਜਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੇਣ੍ਡਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਙ੍ਕੁਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਛਤ੍ਤਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, વਂਸਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਕੁਣਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੂਸਿਕਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਦਰਿਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, વੇਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ।
Atha vā kāmataṇhāya abhibhūto pariyādinnacitto bhoge pariyesanto nāvāya mahāsamuddaṃ pakkhandati, sītassa purakkhato uṇhassa purakkhato ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassehi pīḷiyamāno khuppipāsāya miyyamāno tigumbaṃ gacchati, takkolaṃ gacchati, takkasīlaṃ gacchati, kālamukhaṃ gacchati, purapūraṃ gacchati, vesuṅgaṃ gacchati, verāpathaṃ gacchati, javaṃ gacchati, tāmaliṃ 30 gacchati, vaṅgaṃ gacchati, eḷabandhanaṃ gacchati, suvaṇṇakūṭaṃ gacchati, suvaṇṇabhūmiṃ gacchati, tambapāṇiṃ gacchati, suppādakaṃ gacchati, bhārukacchaṃ gacchati, suraṭṭhaṃ gacchati, bhaṅgalokaṃ gacchati, bhaṅgaṇaṃ gacchati, saramataṃ gaṇaṃ gacchati, yonaṃ gacchati , paramayonaṃ 31 gacchati, vinakaṃ 32 gacchati, mūlapadaṃ gacchati, marukantāraṃ gacchati, jaṇṇupathaṃ gacchati, ajapathaṃ gacchati, meṇḍapathaṃ gacchati, saṅkupathaṃ gacchati, chattapathaṃ gacchati, vaṃsapathaṃ gacchati, sakuṇapathaṃ gacchati, mūsikapathaṃ gacchati, daripathaṃ gacchati, vettācāraṃ gacchati. Evampi kissati parikissati parikilissati.
ਗવੇਸਨ੍ਤੋ ਨ વਿਨ੍ਦਤਿ, ਅਲਾਭਮੂਲਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ।
Gavesanto na vindati, alābhamūlakampi dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. Evampi kissati parikissati parikilissati.
ਗવੇਸਨ੍ਤੋ વਿਨ੍ਦਤਿ, ਲਦ੍ਧਾਪਿ ਆਰਕ੍ਖਮੂਲਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ – ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਭੋਗੇ ਨੇવ ਰਾਜਾਨੋ ਹਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਚੋਰਾ ਹਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਅਗ੍ਗੀ ਦਹੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਉਦਕਂ વਹੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਪਿਯਾ ਦਾਯਾਦਾ ਹਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਆਰਕ੍ਖਤੋ ਗੋਪਯਤੋ ਤੇ ਭੋਗਾ વਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਸੋ વਿਪ੍ਪਯੋਗਮੂਲਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਮਨ੍ਦੋવ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ।
Gavesanto vindati, laddhāpi ārakkhamūlakampi dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti – ‘‘kinti me bhoge neva rājāno hareyyuṃ, na corā hareyyuṃ, na aggī daheyyuṃ, na udakaṃ vaheyya, na apiyā dāyādā hareyyu’’nti. Tassa evaṃ ārakkhato gopayato te bhogā vippalujjanti. So vippayogamūlakampi dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. Evampi kissati parikissati parikilissatīti – sa cāpi methune yutto, mandova parikissati.
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋ, ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ।
‘‘Paṇḍitoti samaññāto, ekaccariyaṃ adhiṭṭhito;
ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਮਨ੍ਦੋવ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ॥
Sa cāpi methune yutto, mandova parikissatī’’ti.
੫੬.
56.
ਏਤਮਾਦੀਨવਂ ਞਤ੍વਾ, ਮੁਨਿਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧ।
Etamādīnavaṃ ñatvā, muniṃ pubbāpare idha;
ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਯਿਰਾ, ਨ ਨਿਸੇવੇਥ ਮੇਥੁਨਂ॥
Ekaccariyaṃ daḷhaṃ kayirā, na nisevetha methunaṃ.
ਏਤਮਾਦੀਨવਂ ਞਤ੍વਾ, ਮੁਨਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧਾਤਿ। ਏਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾવੇ ਯਸੋ ਚ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਯਸੋ ਚ ਅਕਿਤ੍ਤਿ ਚ; ਏਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ વਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ। ਞਤ੍વਾਤਿ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ વਿਭਾવਯਿਤ੍વਾ વਿਭੂਤਂ ਕਤ੍વਾ। ਮੁਨੀਤਿ। ਮੋਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ। ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ। ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਰੁਚਿਯਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਆਦਾਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ વਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਾવਚਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ – ਏਤਮਾਦੀਨવਂ ਞਤ੍વਾ ਮੁਨਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧ।
Etamādīnavaṃ ñatvā, muni pubbāpare idhāti. Etanti pubbe samaṇabhāve yaso ca kitti ca, aparabhāge buddhaṃ dhammaṃ saṅghaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattassa ayaso ca akitti ca; etaṃ sampattiṃ vipattiñca. Ñatvāti jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā. Munīti. Monaṃ vuccati ñāṇaṃ. Yā paññā pajānanā…pe… saṅgajālamaticca so muni. Idhāti imissā diṭṭhiyā imissā khantiyā imissā ruciyā imasmiṃ ādāye imasmiṃ dhamme imasmiṃ vinaye imasmiṃ dhammavinaye imasmiṃ pāvacane imasmiṃ brahmacariye imasmiṃ satthusāsane imasmiṃ attabhāve imasmiṃ manussaloketi – etamādīnavaṃ ñatvā muni pubbāpare idha.
ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਯਿਰਾਤਿ। ਦ੍વੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ – ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ વਾ ਗਣਾવવਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ વਾ। ਕਥਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ? ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾવਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾવਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਏਕੋ ਚਰੇਯ੍ਯ વਿਹਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯ। ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ।
Ekaccariyaṃ daḷhaṃ kayirāti. Dvīhi kāraṇehi ekaccariyaṃ daḷahaṃ kareyya – pabbajjāsaṅkhātena vā gaṇāvavassaggaṭṭhena vā. Kathaṃ pabbajjāsaṅkhātena ekaccariyaṃ daḷhaṃ kareyya? Sabbaṃ gharāvāsapalibodhaṃ chinditvā puttadārapalibodhaṃ chinditvā ñātipalibodhaṃ chinditvā mittāmaccapalibodhaṃ chinditvā sannidhipalibodhaṃ chinditvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitvā akiñcanabhāvaṃ upagantvā eko careyya vihareyya iriyeyya vatteyya pāleyya yapeyya yāpeyya. Evaṃ pabbajjāsaṅkhātena ekaccariyaṃ daḷhaṃ kareyya.
ਕਥਂ ਗਣਾવવਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ? ਸੋ ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞવਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਟਿਸੇવੇਯ੍ਯ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ વਿਜਨવਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ। ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪવਿਸੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਚਰੇਯ੍ਯ વਿਹਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯ। ਏવਂ ਗਣਾવવਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਥਿਰਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਸਮਾਦਾਨੋ ਅਸ੍ਸ, ਅવਟ੍ਠਿਤਸਮਾਦਾਨੋ ਅਸ੍ਸ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ – ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਯਿਰਾ।
Kathaṃ gaṇāvavassaggaṭṭhena ekaccariyaṃ daḷhaṃ kareyya? So evaṃ pabbajito samāno eko araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭiseveyya appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni. So eko gaccheyya, eko tiṭṭheyya, eko nisīdeyya, eko seyyaṃ kappeyya, eko gāmaṃ piṇḍāya paviseyya, eko paṭikkameyya, eko raho nisīdeyya, eko caṅkamaṃ adhiṭṭheyya, eko careyya vihareyya iriyeyya vatteyya pāleyya yapeyya yāpeyya. Evaṃ gaṇāvavassaggaṭṭhena ekaccariyaṃ daḷhaṃ kareyyāti – ekaccariyaṃ daḷhaṃ kareyya, thiraṃ kareyya, daḷhaṃ samādāno assa, avaṭṭhitasamādāno assa kusalesu dhammesūti – ekaccariyaṃ daḷhaṃ kayirā.
ਨ ਨਿਸੇવੇਥ ਮੇਥੁਨਨ੍ਤਿ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਗਾਮਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ॰… ਤਂਕਾਰਣਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਂ ਨ ਸੇવੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਸੇવੇਯ੍ਯ ਨ ਸਂਸੇવੇਯ੍ਯ ਨ ਪਟਿਸੇવੇਯ੍ਯ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਨ ਨਿਸੇવੇਥ ਮੇਥੁਨਂ।
Na nisevetha methunanti. Methunadhammo nāma yo so asaddhammo gāmadhammo…pe… taṃkāraṇā vuccati methunadhammo. Methunadhammaṃ na seveyya na niseveyya na saṃseveyya na paṭiseveyya na careyya na samācareyya na samādāya vatteyyāti – na nisevetha methunaṃ.
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ਏਤਮਾਦੀਨવਂ ਞਤ੍વਾ, ਮੁਨਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧ।
‘‘Etamādīnavaṃ ñatvā, muni pubbāpare idha;
ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਯਿਰਾ, ਨ ਨਿਸੇવੇਥ ਮੇਥੁਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Ekaccariyaṃ daḷhaṃ kayirā, na nisevetha methuna’’nti.
੫੭.
57.
વਿવੇਕਞ੍ਞੇવ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਏਤਂ ਅਰਿਯਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ।
Vivekaññeva sikkhetha, etaṃ ariyānamuttamaṃ;
ਨ ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਮਞ੍ਞੇਥ, ਸ વੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇ॥
Na tena seṭṭho maññetha, sa ve nibbānasantike.
વਿવੇਕਞ੍ਞੇવ ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ। વਿવੇਕੋਤਿ ਤਯੋ વਿવੇਕਾ – ਕਾਯવਿવੇਕੋ, ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕੋ, ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ। ਕਤਮੋ ਕਾਯવਿવੇਕੋ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ। ਕਾਯવਿવੇਕੋ ਚ વਿવੇਕਟ੍ਠਕਾਯਾਨਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਭਿਰਤਾਨਂ। ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮવੋਦਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ। ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ ਚ ਨਿਰੂਪਧੀਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ વਿਸਙ੍ਖਾਰਗਤਾਨਂ। ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ। વਿવੇਕਞ੍ਞੇવ ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ વਿવੇਕਞ੍ਞੇવ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – વਿવੇਕਞ੍ਞੇવ ਸਿਕ੍ਖੇਥ।
Vivekaññeva sikkhethāti. Vivekoti tayo vivekā – kāyaviveko, cittaviveko, upadhiviveko. Katamo kāyaviveko…pe… ayaṃ upadhiviveko. Kāyaviveko ca vivekaṭṭhakāyānaṃ nekkhammābhiratānaṃ. Cittaviveko ca parisuddhacittānaṃ paramavodānappattānaṃ. Upadhiviveko ca nirūpadhīnaṃ puggalānaṃ visaṅkhāragatānaṃ. Sikkhāti tisso sikkhā – adhisīlasikkhā, adhicittasikkhā, adhipaññāsikkhā…pe… ayaṃ adhipaññāsikkhā. Vivekaññeva sikkhethāti vivekaññeva sikkheyya ācareyya samācareyya samādāya vatteyyāti – vivekaññeva sikkhetha.
ਏਤਂ ਅਰਿਯਾਨਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ। ਅਰਿਯਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਸਾવਕਾ ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ। ਅਰਿਯਾਨਂ ਏਤਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ વਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪવਰਂ ਯਦਿਦਂ વਿવੇਕਚਰਿਯਾਤਿ – ਏਤਂ ਅਰਿਯਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ।
Etaṃ ariyānamuttamanti. Ariyā vuccanti buddhā ca buddhasāvakā ca paccekabuddhā ca. Ariyānaṃ etaṃ aggaṃ seṭṭhaṃ visiṭṭhaṃ pāmokkhaṃ uttamaṃ pavaraṃ yadidaṃ vivekacariyāti – etaṃ ariyānamuttamaṃ.
ਨ ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਮਞ੍ਞੇਥਾਤਿ। ਕਾਯવਿવੇਕਚਰਿਯਾਯ ਉਨ੍ਨਤਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਉਨ੍ਨਮਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਮਾਨਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਥਾਮਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਥਮ੍ਭਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਨ ਤੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਯ੍ਯ, ਨ ਤੇਨ ਥਦ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਪਗ੍ਗਹਿਤਸਿਰੋਤਿ – ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਨ ਮਞ੍ਞੇਥ।
Na tena seṭṭho maññethāti. Kāyavivekacariyāya unnatiṃ na kareyya, unnamaṃ na kareyya, mānaṃ na kareyya, thāmaṃ na kareyya, thambhaṃ na kareyya, na tena mānaṃ janeyya, na tena thaddho assa patthaddho paggahitasiroti – tena seṭṭho na maññetha.
ਸ વੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ। ਸੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਆਸਨ੍ਨੇ ਅવਿਦੂਰੇ ਉਪਕਟ੍ਠੇਤਿ – ਸ વੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇ।
Save nibbānasantiketi. So nibbānassa santike sāmantā āsanne avidūre upakaṭṭheti – sa ve nibbānasantike.
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘વਿવੇਕਞ੍ਞੇવ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਏਤਂ ਅਰਿਯਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ।
‘‘Vivekaññeva sikkhetha, etaṃ ariyānamuttamaṃ;
ਨ ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਮਞ੍ਞੇਥ, ਸ વੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ॥
Na tena seṭṭho maññetha, sa ve nibbānasantike’’ti.
੫੮.
58.
ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਚਰਤੋ, ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨੋ।
Rittassa munino carato, kāmesu anapekkhino;
ਓਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤਾ ਪਜਾ॥
Oghatiṇṇassa pihayanti, kāmesu gadhitā pajā.
ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਚਰਤੋਤਿ। ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪવਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ , ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪવਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ। વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ…ਪੇ॰… ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ… ਰਾਗੇਨ… ਦੋਸੇਨ… ਮੋਹੇਨ… ਕੋਧੇਨ… ਉਪਨਾਹੇਨ… ਮਕ੍ਖੇਨ… ਪਲ਼ਾਸੇਨ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯੇਨ… ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ… ਥਮ੍ਭੇਨ… ਸਾਰਮ੍ਭੇਨ… ਮਾਨੇਨ… ਅਤਿਮਾਨੇਨ… ਮਦੇਨ… ਪਮਾਦੇਨ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਦਰਥੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪવਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਮੁਨਿਨੋਤਿ। ਮੋਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ। ਚਰਤੋਤਿ ਚਰਤੋ વਿਹਰਤੋ ਇਰਿਯਤੋ વਤ੍ਤਤੋ ਪਾਲਯਤੋ ਯਪਯਤੋ ਯਾਪਯਤੋਤਿ – ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਚਰਤੋ।
Rittassa munino caratoti. Rittassa vivittassa pavivittassa , kāyaduccaritena rittassa vivittassa pavivittassa. Vacīduccaritena…pe… manoduccaritena… rāgena… dosena… mohena… kodhena… upanāhena… makkhena… paḷāsena… issāya… macchariyena… māyāya… sāṭheyyena… thambhena… sārambhena… mānena… atimānena… madena… pamādena… sabbakilesehi… sabbaduccaritehi… sabbadarathehi… sabbapariḷāhehi… sabbasantāpehi… sabbākusalābhisaṅkhārehi rittassa vivittassa pavivittassa. Muninoti. Monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so muni. Caratoti carato viharato iriyato vattato pālayato yapayato yāpayatoti – rittassa munino carato.
ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨੋਤਿ। ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍વੇ ਕਾਮਾ – વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ॰… ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ। વਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍વਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍વਾ વਿਨੋਦੇਤ੍વਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤ੍વਾ ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਚਤ੍ਤਕਾਮੋ વਨ੍ਤਕਾਮੋ ਮੁਤ੍ਤਕਾਮੋ ਪਹੀਨਕਾਮੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਾਮੋ, વੀਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ વਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ 33 ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ વਿਹਰਤੀਤਿ – ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨੋ।
Kāmesu anapekkhinoti. Kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā. Vatthukāme parijānitvā kilesakāme pahāya pajahitvā vinodetvā byantiṃ karitvā anabhāvaṃ gametvā kāmesu anapekkhamāno cattakāmo vantakāmo muttakāmo pahīnakāmo paṭinissaṭṭhakāmo, vītarāgo cattarāgo vantarāgo muttarāgo pahīnarāgo paṭinissaṭṭharāgo nicchāto nibbuto sītibhūto 34 sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharatīti – kāmesu anapekkhino.
ਓਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤਾ ਪਜਾਤਿ। ਪਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿવਚਨਂ ਪਜਾ ਕਾਮੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ। ਤੇ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਭવੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅવਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਪਥਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਨਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ વੀਤਿવਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਂ ਗਤਸ੍ਸ ਪਾਰਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਗਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋਟਿਂ ਗਤਸ੍ਸ ਕੋਟਿਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ વੋਸਾਨਂ ਗਤਸ੍ਸ વੋਸਾਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਣਂ ਗਤਸ੍ਸ ਤਾਣਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੇਣਂ ਗਤਸ੍ਸ ਲੇਣਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਰਣਂ ਗਤਸ੍ਸ ਸਰਣਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਯਂ ਗਤਸ੍ਸ ਅਭਯਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚੁਤਂ ਗਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚੁਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਮਤਂ ਗਤਸ੍ਸ ਅਮਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ ਇਣਾਯਿਕਾ ਆਨਣ੍ਯਂ 35 ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਆਬਾਧਿਕਾ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਬਨ੍ਧਨਬਦ੍ਧਾ ਬਨ੍ਧਨਮੋਕ੍ਖਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਦਾਸਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾ 36 ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਪਜਾ ਕਾਮੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ ਤੇ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਭવੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ – ਓਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤਾ ਪਜਾ।
Oghatiṇṇassa pihayanti, kāmesu gadhitā pajāti. Pajāti sattādhivacanaṃ pajā kāmesu rattā giddhā gadhitā mucchitā ajjhosannā laggā laggitā palibuddhā. Te kāmoghaṃ tiṇṇassa bhavoghaṃ tiṇṇassa diṭṭhoghaṃ tiṇṇassa avijjoghaṃ tiṇṇassa sabbasaṅkhārapathaṃ tiṇṇassa uttiṇṇassa nittiṇṇassa atikkantassa samatikkantassa vītivattassa pāraṃ gatassa pāraṃ pattassa antaṃ gatassa antaṃ pattassa koṭiṃ gatassa koṭiṃ pattassa pariyantaṃ gatassa pariyantaṃ pattassa vosānaṃ gatassa vosānaṃ pattassa tāṇaṃ gatassa tāṇaṃ pattassa leṇaṃ gatassa leṇaṃ pattassa saraṇaṃ gatassa saraṇaṃ pattassa abhayaṃ gatassa abhayaṃ pattassa accutaṃ gatassa accutaṃ pattassa amataṃ gatassa amataṃ pattassa nibbānaṃ gatassa nibbānaṃ pattassa icchanti sādiyanti patthayanti pihayanti abhijappanti. Yathā iṇāyikā ānaṇyaṃ 37 patthenti pihayanti, yathā ābādhikā ārogyaṃ patthenti pihayanti, yathā bandhanabaddhā bandhanamokkhaṃ patthenti pihayanti, yathā dāsā bhujissaṃ patthenti pihayanti, yathā kantāraddhānapakkhandā 38 khemantabhūmiṃ patthenti pihayanti; evamevaṃ pajā kāmesu rattā giddhā gadhitā mucchitā ajjhosannā laggā laggitā palibuddhā te kāmoghaṃ tiṇṇassa bhavoghaṃ tiṇṇassa…pe… nibbānaṃ gatassa nibbānaṃ pattassa icchanti sādiyanti patthayanti pihayanti abhijappantīti – oghatiṇṇassa pihayanti, kāmesu gadhitā pajā.
ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਚਰਤੋ, ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨੋ।
‘‘Rittassa munino carato, kāmesu anapekkhino;
ਓਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤਾ ਪਜਾ’’ਤਿ॥
Oghatiṇṇassa pihayanti, kāmesu gadhitā pajā’’ti.
ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਸਤ੍ਤਮੋ।
Tissametteyyasuttaniddeso sattamo.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਮਹਾਨਿਦ੍ਦੇਸ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāniddesa-aṭṭhakathā / ੭. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 7. Tissametteyyasuttaniddesavaṇṇanā