| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သုတ္တနိပာတ-အဋ္ဌကထာ • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
၂. တိသ္သမေတ္တေယ္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ
2. Tissametteyyasuttavaṇṇanā
၁၀၄၇. ကောဓ သန္တုသ္သိတောတိ တိသ္သမေတ္တေယ္ယသုတ္တံ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? သဗ္ဗသုတ္တာနံ ပုစ္ဆာဝသိကာ ဧဝ ဥပ္ပတ္တိ။ တေ ဟိ ဗ္ရာဟ္မဏာ ‘‘ကတာဝကာသာ ပုစ္ဆဝ္ဟော’’တိ ဘဂဝတာ ပဝာရိတတ္တာ အတ္တနော အတ္တနော သံသယံ ပုစ္ဆိံသု။ ပုဋ္ဌော ပုဋ္ဌော စ တေသံ ဘဂဝာ ဗ္ယာကာသိ။ ဧဝံ ပုစ္ဆာဝသိကာနေဝေတာနိ သုတ္တာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။
1047.Kodhasantussitoti tissametteyyasuttaṃ. Kā uppatti? Sabbasuttānaṃ pucchāvasikā eva uppatti. Te hi brāhmaṇā ‘‘katāvakāsā pucchavho’’ti bhagavatā pavāritattā attano attano saṃsayaṃ pucchiṃsu. Puṭṭho puṭṭho ca tesaṃ bhagavā byākāsi. Evaṃ pucchāvasikānevetāni suttānīti veditabbāni.
နိဋ္ဌိတေ ပန အဇိတပဉ္ဟေ ‘‘ကထံ လောကံ အဝေက္ခန္တံ, မစ္စုရာဇာ န ပသ္သတီ’’တိ (သု. နိ. ၁၁၂၄; စူဠနိ. ပိင္ဂိယမာဏဝပုစ္ဆာ ၁၄၄) ဧဝံ မောဃရာဇာ ပုစ္ဆိတုံ အာရဘိ။ တံ ‘‘န တာဝသ္သ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ပရိပာကံ ဂတာနီ’’တိ ဉတ္ဝာ ဘဂဝာ ‘‘တိဋ္ဌ တ္ဝံ, မောဃရာဇ, အညော ပုစ္ဆတူ’’တိ ပဋိက္ခိပိ။ တတော တိသ္သမေတ္တေယ္ယော အတ္တနော သံသယံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘ကောဓာ’’တိ ဂာထမာဟ။ တတ္ထ ကောဓ သန္တုသ္သိတောတိ ကော ဣဓ တုဋ္ဌော။ ဣဉ္ဇိတာတိ တဏ္ဟာဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိတာနိ။ ဥဘန္တမဘိညာယာတိ ဥဘော အန္တေ အဘိဇာနိတ္ဝာ။ မန္တာ န လိပ္ပတီတိ ပညာယ န လိပ္ပတိ။
Niṭṭhite pana ajitapañhe ‘‘kathaṃ lokaṃ avekkhantaṃ, maccurājā na passatī’’ti (su. ni. 1124; cūḷani. piṅgiyamāṇavapucchā 144) evaṃ mogharājā pucchituṃ ārabhi. Taṃ ‘‘na tāvassa indriyāni paripākaṃ gatānī’’ti ñatvā bhagavā ‘‘tiṭṭha tvaṃ, mogharāja, añño pucchatū’’ti paṭikkhipi. Tato tissametteyyo attano saṃsayaṃ pucchanto ‘‘kodhā’’ti gāthamāha. Tattha kodha santussitoti ko idha tuṭṭho. Iñjitāti taṇhādiṭṭhivipphanditāni. Ubhantamabhiññāyāti ubho ante abhijānitvā. Mantā na lippatīti paññāya na lippati.
၁၀၄၈-၉. တသ္သေတမတ္ထံ ဗ္ယာကရောန္တော ဘဂဝာ ‘‘ကာမေသူ’’တိ ဂာထာဒ္ဝယမာဟ။ တတ္ထ ကာမေသု ဗ္ရဟ္မစရိယဝာတိ ကာမနိမိတ္တံ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာ, ကာမေသု အာဒီနဝံ ဒိသ္ဝာ မဂ္ဂဗ္ရဟ္မစရိယေန သမန္နာဂတောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧတ္တာဝတာ သန္တုသိတံ ဒသ္သေတိ, ‘‘ဝီတတဏ္ဟော’’တိအာဒီဟိ အနိဉ္ဇိတံ ။ တတ္ထ သင္ခာယ နိဗ္ဗုတောတိ အနိစ္စာဒိဝသေန ဓမ္မေ ဝီမံသိတ္ဝာ ရာဂာဒိနိဗ္ဗာနေန နိဗ္ဗုတော။ သေသံ တတ္ထ တတ္ထ ဝုတ္တနယတ္တာ ပာကဋမေဝ။
1048-9. Tassetamatthaṃ byākaronto bhagavā ‘‘kāmesū’’ti gāthādvayamāha. Tattha kāmesu brahmacariyavāti kāmanimittaṃ brahmacariyavā, kāmesu ādīnavaṃ disvā maggabrahmacariyena samannāgatoti vuttaṃ hoti. Ettāvatā santusitaṃ dasseti, ‘‘vītataṇho’’tiādīhi aniñjitaṃ . Tattha saṅkhāya nibbutoti aniccādivasena dhamme vīmaṃsitvā rāgādinibbānena nibbuto. Sesaṃ tattha tattha vuttanayattā pākaṭameva.
ဧဝံ ဘဂဝာ ဣမမ္ပိ သုတ္တံ အရဟတ္တနိကူဋေနေဝ ဒေသေသိ။ ဒေသနာပရိယောသာနေ အယမ္ပိ ဗ္ရာဟ္မဏော အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌာသိ သဒ္ဓိံ အန္တေဝာသိသဟသ္သေန, အညေသဉ္စ အနေကသဟသ္သာနံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပာဒိ။ သေသံ ပုဗ္ဗသဒိသမေဝာတိ။
Evaṃ bhagavā imampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi. Desanāpariyosāne ayampi brāhmaṇo arahatte patiṭṭhāsi saddhiṃ antevāsisahassena, aññesañca anekasahassānaṃ dhammacakkhuṃ udapādi. Sesaṃ pubbasadisamevāti.
ပရမတ္ထဇောတိကာယ ခုဒ္ဒက-အဋ္ဌကထာယ
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
သုတ္တနိပာတ-အဋ္ဌကထာယ တိသ္သမေတ္တေယ္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Suttanipāta-aṭṭhakathāya tissametteyyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / သုတ္တနိပာတပာဠိ • Suttanipātapāḷi / ၂. တိသ္သမေတ္တေယ္ယမာဏဝပုစ္ဆာ • 2. Tissametteyyamāṇavapucchā
