| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
४१. मेत्तेय्यवग्गो
41. Metteyyavaggo
१. तिस्समेत्तेय्यत्थेरअपदानं
1. Tissametteyyattheraapadānaṃ
१.
1.
‘‘पब्भारकूटं निस्साय, सोभितो नाम तापसो।
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, sobhito nāma tāpaso;
पवत्तफलं भुञ्जित्वा, वसति पब्बतन्तरे॥
Pavattaphalaṃ bhuñjitvā, vasati pabbatantare.
२.
2.
‘‘अग्गिं दारुं आहरित्वा, उज्जालेसिं अहं तदा।
‘‘Aggiṃ dāruṃ āharitvā, ujjālesiṃ ahaṃ tadā;
उत्तमत्थं गवेसन्तो, ब्रह्मलोकूपपत्तिया॥
Uttamatthaṃ gavesanto, brahmalokūpapattiyā.
३.
3.
‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिके॥
Mamuddharitukāmo so, āgacchi mama santike.
४.
4.
‘‘किं करोसि महापुञ्ञ, देहि मे अग्गिदारुकं।
‘‘Kiṃ karosi mahāpuñña, dehi me aggidārukaṃ;
५.
5.
‘‘सुभद्दको त्वं मनुजे, देवते त्वं पजानसि।
‘‘Subhaddako tvaṃ manuje, devate tvaṃ pajānasi;
तुवं अग्गिं परिचर, हन्द ते अग्गिदारुकं॥
Tuvaṃ aggiṃ paricara, handa te aggidārukaṃ.
६.
6.
‘‘ततो कट्ठं गहेत्वान, अग्गिं उज्जालयी जिनो।
‘‘Tato kaṭṭhaṃ gahetvāna, aggiṃ ujjālayī jino;
न तत्थ कट्ठं पज्झायि, पाटिहेरं महेसिनो॥
Na tattha kaṭṭhaṃ pajjhāyi, pāṭiheraṃ mahesino.
७.
7.
‘‘न ते अग्गि पज्जलति, आहुती ते न विज्जति।
‘‘Na te aggi pajjalati, āhutī te na vijjati;
निरत्थकं वतं तुय्हं, अग्गिं परिचरस्सु मे॥
Niratthakaṃ vataṃ tuyhaṃ, aggiṃ paricarassu me.
८.
8.
मय्हम्पि कथयस्सेतं, उभो परिचरामसे॥
Mayhampi kathayassetaṃ, ubho paricarāmase.
९.
9.
‘‘हेतुधम्मनिरोधाय , किलेससमणाय च।
‘‘Hetudhammanirodhāya , kilesasamaṇāya ca;
इस्सामच्छरियं हित्वा, तयो एते ममाहुती॥
Issāmacchariyaṃ hitvā, tayo ete mamāhutī.
१०.
10.
‘‘कीदिसो त्वं महावीर, कथं गोत्तोसि मारिस।
‘‘Kīdiso tvaṃ mahāvīra, kathaṃ gottosi mārisa;
आचारपटिपत्ति ते, बाळ्हं खो मम रुच्चति॥
Ācārapaṭipatti te, bāḷhaṃ kho mama ruccati.
११.
11.
‘‘खत्तियम्हि कुले जातो, अभिञ्ञापारमिं गतो।
‘‘Khattiyamhi kule jāto, abhiññāpāramiṃ gato;
सब्बासवपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
१२.
12.
‘‘यदि बुद्धोसि सब्बञ्ञू, पभङ्कर तमोनुद।
‘‘Yadi buddhosi sabbaññū, pabhaṅkara tamonuda;
नमस्सिस्सामि तं देव, दुक्खस्सन्तकरो तुवं॥
Namassissāmi taṃ deva, dukkhassantakaro tuvaṃ.
१३.
13.
‘‘पत्थरित्वाजिनचम्मं, निसीदनमदासहं।
‘‘Pattharitvājinacammaṃ, nisīdanamadāsahaṃ;
निसीद नाथ सब्बञ्ञु, उपट्ठिस्सामहं तुवं॥
Nisīda nātha sabbaññu, upaṭṭhissāmahaṃ tuvaṃ.
१४.
14.
‘‘निसीदि भगवा तत्थ, अजिनम्हि सुवित्थते।
‘‘Nisīdi bhagavā tattha, ajinamhi suvitthate;
निमन्तयित्वा सम्बुद्धं, पब्बतं अगमासहं॥
Nimantayitvā sambuddhaṃ, pabbataṃ agamāsahaṃ.
१५.
15.
‘‘खारिभारञ्च पूरेत्वा, तिन्दुकफलमाहरिं।
‘‘Khāribhārañca pūretvā, tindukaphalamāhariṃ;
मधुना योजयित्वान, फलं बुद्धस्सदासहं॥
Madhunā yojayitvāna, phalaṃ buddhassadāsahaṃ.
१६.
16.
‘‘मम निज्झायमानस्स, परिभुञ्जि तदा जिनो।
‘‘Mama nijjhāyamānassa, paribhuñji tadā jino;
तत्थ चित्तं पसादेसिं, पेक्खन्तो लोकनायकं॥
Tattha cittaṃ pasādesiṃ, pekkhanto lokanāyakaṃ.
१७.
17.
‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
ममस्समे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥
Mamassame nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
१८.
18.
‘‘‘यो मं फलेन तप्पेसि, पसन्नो सेहि पाणिभि।
‘‘‘Yo maṃ phalena tappesi, pasanno sehi pāṇibhi;
तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
१९.
19.
‘‘‘पञ्चवीसतिक्खत्तुं सो, देवरज्जं करिस्सति।
‘‘‘Pañcavīsatikkhattuṃ so, devarajjaṃ karissati;
सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति॥
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.
२०.
20.
‘‘‘तस्स सङ्कप्पमञ्ञाय, पुब्बकम्मसमङ्गिनो।
‘‘‘Tassa saṅkappamaññāya, pubbakammasamaṅgino;
अन्नं पानञ्च वत्थञ्च, सयनञ्च महारहं॥
Annaṃ pānañca vatthañca, sayanañca mahārahaṃ.
२१.
21.
‘‘‘पुञ्ञकम्मेन संयुत्ता, निब्बत्तिस्सन्ति तावदे।
‘‘‘Puññakammena saṃyuttā, nibbattissanti tāvade;
सदा पमुदितो चायं, भविस्सति अनामयो॥
Sadā pamudito cāyaṃ, bhavissati anāmayo.
२२.
22.
‘‘‘उपपज्जति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं।
‘‘‘Upapajjati yaṃ yoniṃ, devattaṃ atha mānusaṃ;
सब्बत्थ सुखितो हुत्वा, मनुस्सत्तं गमिस्सति॥
Sabbattha sukhito hutvā, manussattaṃ gamissati.
२३.
23.
‘‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू।
‘‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
सम्बुद्धं उपगन्त्वान, अरहा सो भविस्सति’॥
Sambuddhaṃ upagantvāna, arahā so bhavissati’.
२४.
24.
‘‘यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि विञ्ञुतं।
‘‘Yato sarāmi attānaṃ, yato pattosmi viññutaṃ;
भोगे मे ऊनता नत्थि, फलदानस्सिदं फलं॥
Bhoge me ūnatā natthi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
२५.
25.
‘‘वरधम्ममनुप्पत्तो, रागदोसे समूहनिं।
‘‘Varadhammamanuppatto, rāgadose samūhaniṃ;
सब्बासवपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
२६.
26.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
२७.
27.
‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;
तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
२८.
28.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
इत्थं सुदं आयस्मा तिस्समेत्तेय्यो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
Itthaṃ sudaṃ āyasmā tissametteyyo thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
तिस्समेत्तेय्यत्थेरस्सापदानं पठमं।
Tissametteyyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / १. तिस्समेत्तेय्यत्थेरअपदानवण्णना • 1. Tissametteyyattheraapadānavaṇṇanā
