| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi |
๔๑. เมเตฺตยฺยวโคฺค
41. Metteyyavaggo
๑. ติสฺสเมเตฺตยฺยเตฺถรอปทานํ
1. Tissametteyyattheraapadānaṃ
๑.
1.
‘‘ปพฺภารกูฎํ นิสฺสาย, โสภิโต นาม ตาปโส;
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, sobhito nāma tāpaso;
ปวตฺตผลํ ภุญฺชิตฺวา, วสติ ปพฺพตนฺตเรฯ
Pavattaphalaṃ bhuñjitvā, vasati pabbatantare.
๒.
2.
‘‘อคฺคิํ ทารุํ อาหริตฺวา, อุชฺชาเลสิํ อหํ ตทา;
‘‘Aggiṃ dāruṃ āharitvā, ujjālesiṃ ahaṃ tadā;
อุตฺตมตฺถํ คเวสโนฺต, พฺรหฺมโลกูปปตฺติยาฯ
Uttamatthaṃ gavesanto, brahmalokūpapattiyā.
๓.
3.
‘‘ปทุมุตฺตโร โลกวิทู, อาหุตีนํ ปฎิคฺคโห;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
มมุทฺธริตุกาโม โส, อาคจฺฉิ มม สนฺติเกฯ
Mamuddharitukāmo so, āgacchi mama santike.
๔.
4.
‘‘กิํ กโรสิ มหาปุญฺญ, เทหิ เม อคฺคิทารุกํ;
‘‘Kiṃ karosi mahāpuñña, dehi me aggidārukaṃ;
๕.
5.
‘‘สุภทฺทโก ตฺวํ มนุเช, เทวเต ตฺวํ ปชานสิ;
‘‘Subhaddako tvaṃ manuje, devate tvaṃ pajānasi;
ตุวํ อคฺคิํ ปริจร, หนฺท เต อคฺคิทารุกํฯ
Tuvaṃ aggiṃ paricara, handa te aggidārukaṃ.
๖.
6.
‘‘ตโต กฎฺฐํ คเหตฺวาน, อคฺคิํ อุชฺชาลยี ชิโน;
‘‘Tato kaṭṭhaṃ gahetvāna, aggiṃ ujjālayī jino;
น ตตฺถ กฎฺฐํ ปชฺฌายิ, ปาฎิเหรํ มเหสิโนฯ
Na tattha kaṭṭhaṃ pajjhāyi, pāṭiheraṃ mahesino.
๗.
7.
‘‘น เต อคฺคิ ปชฺชลติ, อาหุตี เต น วิชฺชติ;
‘‘Na te aggi pajjalati, āhutī te na vijjati;
นิรตฺถกํ วตํ ตุยฺหํ, อคฺคิํ ปริจรสฺสุ เมฯ
Niratthakaṃ vataṃ tuyhaṃ, aggiṃ paricarassu me.
๘.
8.
มยฺหมฺปิ กถยเสฺสตํ, อุโภ ปริจรามเสฯ
Mayhampi kathayassetaṃ, ubho paricarāmase.
๙.
9.
‘‘เหตุธมฺมนิโรธาย , กิเลสสมณาย จ;
‘‘Hetudhammanirodhāya , kilesasamaṇāya ca;
อิสฺสามจฺฉริยํ หิตฺวา, ตโย เอเต มมาหุตีฯ
Issāmacchariyaṃ hitvā, tayo ete mamāhutī.
๑๐.
10.
‘‘กีทิโส ตฺวํ มหาวีร, กถํ โคโตฺตสิ มาริส;
‘‘Kīdiso tvaṃ mahāvīra, kathaṃ gottosi mārisa;
อาจารปฎิปตฺติ เต, พาฬฺหํ โข มม รุจฺจติฯ
Ācārapaṭipatti te, bāḷhaṃ kho mama ruccati.
๑๑.
11.
‘‘ขตฺติยมฺหิ กุเล ชาโต, อภิญฺญาปารมิํ คโต;
‘‘Khattiyamhi kule jāto, abhiññāpāramiṃ gato;
สพฺพาสวปริกฺขีโณ, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
๑๒.
12.
‘‘ยทิ พุโทฺธสิ สพฺพญฺญู, ปภงฺกร ตโมนุท;
‘‘Yadi buddhosi sabbaññū, pabhaṅkara tamonuda;
นมสฺสิสฺสามิ ตํ เทว, ทุกฺขสฺสนฺตกโร ตุวํฯ
Namassissāmi taṃ deva, dukkhassantakaro tuvaṃ.
๑๓.
13.
‘‘ปตฺถริตฺวาชินจมฺมํ, นิสีทนมทาสหํ;
‘‘Pattharitvājinacammaṃ, nisīdanamadāsahaṃ;
นิสีท นาถ สพฺพญฺญุ, อุปฎฺฐิสฺสามหํ ตุวํฯ
Nisīda nātha sabbaññu, upaṭṭhissāmahaṃ tuvaṃ.
๑๔.
14.
‘‘นิสีทิ ภควา ตตฺถ, อชินมฺหิ สุวิตฺถเต;
‘‘Nisīdi bhagavā tattha, ajinamhi suvitthate;
นิมนฺตยิตฺวา สมฺพุทฺธํ, ปพฺพตํ อคมาสหํฯ
Nimantayitvā sambuddhaṃ, pabbataṃ agamāsahaṃ.
๑๕.
15.
‘‘ขาริภารญฺจ ปูเรตฺวา, ตินฺทุกผลมาหริํ;
‘‘Khāribhārañca pūretvā, tindukaphalamāhariṃ;
มธุนา โยชยิตฺวาน, ผลํ พุทฺธสฺสทาสหํฯ
Madhunā yojayitvāna, phalaṃ buddhassadāsahaṃ.
๑๖.
16.
‘‘มม นิชฺฌายมานสฺส, ปริภุญฺชิ ตทา ชิโน;
‘‘Mama nijjhāyamānassa, paribhuñji tadā jino;
ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทสิํ, เปกฺขโนฺต โลกนายกํฯ
Tattha cittaṃ pasādesiṃ, pekkhanto lokanāyakaṃ.
๑๗.
17.
‘‘ปทุมุตฺตโร โลกวิทู, อาหุตีนํ ปฎิคฺคโห;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
มมสฺสเม นิสีทิตฺวา, อิมา คาถา อภาสถฯ
Mamassame nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
๑๘.
18.
‘‘‘โย มํ ผเลน ตเปฺปสิ, ปสโนฺน เสหิ ปาณิภิ;
‘‘‘Yo maṃ phalena tappesi, pasanno sehi pāṇibhi;
ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ, สุณาถ มม ภาสโตฯ
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
๑๙.
19.
‘‘‘ปญฺจวีสติกฺขตฺตุํ โส, เทวรชฺชํ กริสฺสติ;
‘‘‘Pañcavīsatikkhattuṃ so, devarajjaṃ karissati;
สหสฺสกฺขตฺตุํ ราชา จ, จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติฯ
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.
๒๐.
20.
‘‘‘ตสฺส สงฺกปฺปมญฺญาย, ปุพฺพกมฺมสมงฺคิโน;
‘‘‘Tassa saṅkappamaññāya, pubbakammasamaṅgino;
อนฺนํ ปานญฺจ วตฺถญฺจ, สยนญฺจ มหารหํฯ
Annaṃ pānañca vatthañca, sayanañca mahārahaṃ.
๒๑.
21.
‘‘‘ปุญฺญกเมฺมน สํยุตฺตา, นิพฺพตฺติสฺสนฺติ ตาวเท;
‘‘‘Puññakammena saṃyuttā, nibbattissanti tāvade;
สทา ปมุทิโต จายํ, ภวิสฺสติ อนามโยฯ
Sadā pamudito cāyaṃ, bhavissati anāmayo.
๒๒.
22.
‘‘‘อุปปชฺชติ ยํ โยนิํ, เทวตฺตํ อถ มานุสํ;
‘‘‘Upapajjati yaṃ yoniṃ, devattaṃ atha mānusaṃ;
สพฺพตฺถ สุขิโต หุตฺวา, มนุสฺสตฺตํ คมิสฺสติฯ
Sabbattha sukhito hutvā, manussattaṃ gamissati.
๒๓.
23.
‘‘‘อชฺฌายโก มนฺตธโร, ติณฺณํ เวทาน ปารคู;
‘‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
สมฺพุทฺธํ อุปคนฺตฺวาน, อรหา โส ภวิสฺสติ’ฯ
Sambuddhaṃ upagantvāna, arahā so bhavissati’.
๒๔.
24.
‘‘ยโต สรามิ อตฺตานํ, ยโต ปโตฺตสฺมิ วิญฺญุตํ;
‘‘Yato sarāmi attānaṃ, yato pattosmi viññutaṃ;
โภเค เม อูนตา นตฺถิ, ผลทานสฺสิทํ ผลํฯ
Bhoge me ūnatā natthi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
๒๕.
25.
‘‘วรธมฺมมนุปฺปโตฺต, ราคโทเส สมูหนิํ;
‘‘Varadhammamanuppatto, rāgadose samūhaniṃ;
สพฺพาสวปริกฺขีโณ, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
๒๖.
26.
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สเพฺพ สมูหตา;
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
๒๗.
27.
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ, มม พุทฺธสฺส สนฺติเก;
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;
ติโสฺส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
๒๘.
28.
‘‘ปฎิสมฺภิทา จตโสฺส, วิโมกฺขาปิ จ อฎฺฐิเม;
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ติสฺสเมเตฺตโยฺย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
Itthaṃ sudaṃ āyasmā tissametteyyo thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
ติสฺสเมเตฺตยฺยเตฺถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ
Tissametteyyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā / ๑. ติสฺสเมเตฺตยฺยเตฺถรอปทานวณฺณนา • 1. Tissametteyyattheraapadānavaṇṇanā
