Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi |
൪൧. മേത്തേയ്യവഗ്ഗോ
41. Metteyyavaggo
൧. തിസ്സമേത്തേയ്യത്ഥേരഅപദാനം
1. Tissametteyyattheraapadānaṃ
൧.
1.
‘‘പബ്ഭാരകൂടം നിസ്സായ, സോഭിതോ നാമ താപസോ;
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, sobhito nāma tāpaso;
പവത്തഫലം ഭുഞ്ജിത്വാ, വസതി പബ്ബതന്തരേ.
Pavattaphalaṃ bhuñjitvā, vasati pabbatantare.
൨.
2.
‘‘അഗ്ഗിം ദാരും ആഹരിത്വാ, ഉജ്ജാലേസിം അഹം തദാ;
‘‘Aggiṃ dāruṃ āharitvā, ujjālesiṃ ahaṃ tadā;
ഉത്തമത്ഥം ഗവേസന്തോ, ബ്രഹ്മലോകൂപപത്തിയാ.
Uttamatthaṃ gavesanto, brahmalokūpapattiyā.
൩.
3.
‘‘പദുമുത്തരോ ലോകവിദൂ, ആഹുതീനം പടിഗ്ഗഹോ;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
മമുദ്ധരിതുകാമോ സോ, ആഗച്ഛി മമ സന്തികേ.
Mamuddharitukāmo so, āgacchi mama santike.
൪.
4.
‘‘കിം കരോസി മഹാപുഞ്ഞ, ദേഹി മേ അഗ്ഗിദാരുകം;
‘‘Kiṃ karosi mahāpuñña, dehi me aggidārukaṃ;
൫.
5.
‘‘സുഭദ്ദകോ ത്വം മനുജേ, ദേവതേ ത്വം പജാനസി;
‘‘Subhaddako tvaṃ manuje, devate tvaṃ pajānasi;
തുവം അഗ്ഗിം പരിചര, ഹന്ദ തേ അഗ്ഗിദാരുകം.
Tuvaṃ aggiṃ paricara, handa te aggidārukaṃ.
൬.
6.
‘‘തതോ കട്ഠം ഗഹേത്വാന, അഗ്ഗിം ഉജ്ജാലയീ ജിനോ;
‘‘Tato kaṭṭhaṃ gahetvāna, aggiṃ ujjālayī jino;
ന തത്ഥ കട്ഠം പജ്ഝായി, പാടിഹേരം മഹേസിനോ.
Na tattha kaṭṭhaṃ pajjhāyi, pāṭiheraṃ mahesino.
൭.
7.
‘‘ന തേ അഗ്ഗി പജ്ജലതി, ആഹുതീ തേ ന വിജ്ജതി;
‘‘Na te aggi pajjalati, āhutī te na vijjati;
നിരത്ഥകം വതം തുയ്ഹം, അഗ്ഗിം പരിചരസ്സു മേ.
Niratthakaṃ vataṃ tuyhaṃ, aggiṃ paricarassu me.
൮.
8.
മയ്ഹമ്പി കഥയസ്സേതം, ഉഭോ പരിചരാമസേ.
Mayhampi kathayassetaṃ, ubho paricarāmase.
൯.
9.
‘‘ഹേതുധമ്മനിരോധായ , കിലേസസമണായ ച;
‘‘Hetudhammanirodhāya , kilesasamaṇāya ca;
ഇസ്സാമച്ഛരിയം ഹിത്വാ, തയോ ഏതേ മമാഹുതീ.
Issāmacchariyaṃ hitvā, tayo ete mamāhutī.
൧൦.
10.
‘‘കീദിസോ ത്വം മഹാവീര, കഥം ഗോത്തോസി മാരിസ;
‘‘Kīdiso tvaṃ mahāvīra, kathaṃ gottosi mārisa;
ആചാരപടിപത്തി തേ, ബാള്ഹം ഖോ മമ രുച്ചതി.
Ācārapaṭipatti te, bāḷhaṃ kho mama ruccati.
൧൧.
11.
‘‘ഖത്തിയമ്ഹി കുലേ ജാതോ, അഭിഞ്ഞാപാരമിം ഗതോ;
‘‘Khattiyamhi kule jāto, abhiññāpāramiṃ gato;
സബ്ബാസവപരിക്ഖീണോ, നത്ഥി ദാനി പുനബ്ഭവോ.
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
൧൨.
12.
‘‘യദി ബുദ്ധോസി സബ്ബഞ്ഞൂ, പഭങ്കര തമോനുദ;
‘‘Yadi buddhosi sabbaññū, pabhaṅkara tamonuda;
നമസ്സിസ്സാമി തം ദേവ, ദുക്ഖസ്സന്തകരോ തുവം.
Namassissāmi taṃ deva, dukkhassantakaro tuvaṃ.
൧൩.
13.
‘‘പത്ഥരിത്വാജിനചമ്മം, നിസീദനമദാസഹം;
‘‘Pattharitvājinacammaṃ, nisīdanamadāsahaṃ;
നിസീദ നാഥ സബ്ബഞ്ഞു, ഉപട്ഠിസ്സാമഹം തുവം.
Nisīda nātha sabbaññu, upaṭṭhissāmahaṃ tuvaṃ.
൧൪.
14.
‘‘നിസീദി ഭഗവാ തത്ഥ, അജിനമ്ഹി സുവിത്ഥതേ;
‘‘Nisīdi bhagavā tattha, ajinamhi suvitthate;
നിമന്തയിത്വാ സമ്ബുദ്ധം, പബ്ബതം അഗമാസഹം.
Nimantayitvā sambuddhaṃ, pabbataṃ agamāsahaṃ.
൧൫.
15.
‘‘ഖാരിഭാരഞ്ച പൂരേത്വാ, തിന്ദുകഫലമാഹരിം;
‘‘Khāribhārañca pūretvā, tindukaphalamāhariṃ;
മധുനാ യോജയിത്വാന, ഫലം ബുദ്ധസ്സദാസഹം.
Madhunā yojayitvāna, phalaṃ buddhassadāsahaṃ.
൧൬.
16.
‘‘മമ നിജ്ഝായമാനസ്സ, പരിഭുഞ്ജി തദാ ജിനോ;
‘‘Mama nijjhāyamānassa, paribhuñji tadā jino;
തത്ഥ ചിത്തം പസാദേസിം, പേക്ഖന്തോ ലോകനായകം.
Tattha cittaṃ pasādesiṃ, pekkhanto lokanāyakaṃ.
൧൭.
17.
‘‘പദുമുത്തരോ ലോകവിദൂ, ആഹുതീനം പടിഗ്ഗഹോ;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
മമസ്സമേ നിസീദിത്വാ, ഇമാ ഗാഥാ അഭാസഥ.
Mamassame nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
൧൮.
18.
‘‘‘യോ മം ഫലേന തപ്പേസി, പസന്നോ സേഹി പാണിഭി;
‘‘‘Yo maṃ phalena tappesi, pasanno sehi pāṇibhi;
തമഹം കിത്തയിസ്സാമി, സുണാഥ മമ ഭാസതോ.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
൧൯.
19.
‘‘‘പഞ്ചവീസതിക്ഖത്തും സോ, ദേവരജ്ജം കരിസ്സതി;
‘‘‘Pañcavīsatikkhattuṃ so, devarajjaṃ karissati;
സഹസ്സക്ഖത്തും രാജാ ച, ചക്കവത്തീ ഭവിസ്സതി.
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.
൨൦.
20.
‘‘‘തസ്സ സങ്കപ്പമഞ്ഞായ, പുബ്ബകമ്മസമങ്ഗിനോ;
‘‘‘Tassa saṅkappamaññāya, pubbakammasamaṅgino;
അന്നം പാനഞ്ച വത്ഥഞ്ച, സയനഞ്ച മഹാരഹം.
Annaṃ pānañca vatthañca, sayanañca mahārahaṃ.
൨൧.
21.
‘‘‘പുഞ്ഞകമ്മേന സംയുത്താ, നിബ്ബത്തിസ്സന്തി താവദേ;
‘‘‘Puññakammena saṃyuttā, nibbattissanti tāvade;
സദാ പമുദിതോ ചായം, ഭവിസ്സതി അനാമയോ.
Sadā pamudito cāyaṃ, bhavissati anāmayo.
൨൨.
22.
‘‘‘ഉപപജ്ജതി യം യോനിം, ദേവത്തം അഥ മാനുസം;
‘‘‘Upapajjati yaṃ yoniṃ, devattaṃ atha mānusaṃ;
സബ്ബത്ഥ സുഖിതോ ഹുത്വാ, മനുസ്സത്തം ഗമിസ്സതി.
Sabbattha sukhito hutvā, manussattaṃ gamissati.
൨൩.
23.
‘‘‘അജ്ഝായകോ മന്തധരോ, തിണ്ണം വേദാന പാരഗൂ;
‘‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
സമ്ബുദ്ധം ഉപഗന്ത്വാന, അരഹാ സോ ഭവിസ്സതി’.
Sambuddhaṃ upagantvāna, arahā so bhavissati’.
൨൪.
24.
‘‘യതോ സരാമി അത്താനം, യതോ പത്തോസ്മി വിഞ്ഞുതം;
‘‘Yato sarāmi attānaṃ, yato pattosmi viññutaṃ;
ഭോഗേ മേ ഊനതാ നത്ഥി, ഫലദാനസ്സിദം ഫലം.
Bhoge me ūnatā natthi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
൨൫.
25.
‘‘വരധമ്മമനുപ്പത്തോ, രാഗദോസേ സമൂഹനിം;
‘‘Varadhammamanuppatto, rāgadose samūhaniṃ;
സബ്ബാസവപരിക്ഖീണോ, നത്ഥി ദാനി പുനബ്ഭവോ.
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
൨൬.
26.
‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം, ഭവാ സബ്ബേ സമൂഹതാ;
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
നാഗോവ ബന്ധനം ഛേത്വാ, വിഹരാമി അനാസവോ.
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
൨൭.
27.
‘‘സ്വാഗതം വത മേ ആസി, മമ ബുദ്ധസ്സ സന്തികേ;
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;
തിസ്സോ വിജ്ജാ അനുപ്പത്താ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം.
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
൨൮.
28.
‘‘പടിസമ്ഭിദാ ചതസ്സോ, വിമോക്ഖാപി ച അട്ഠിമേ;
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
ഛളഭിഞ്ഞാ സച്ഛികതാ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം’’.
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ഇത്ഥം സുദം ആയസ്മാ തിസ്സമേത്തേയ്യോ ഥേരോ ഇമാ ഗാഥായോ അഭാസിത്ഥാതി.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā tissametteyyo thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
തിസ്സമേത്തേയ്യത്ഥേരസ്സാപദാനം പഠമം.
Tissametteyyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / അപദാന-അട്ഠകഥാ • Apadāna-aṭṭhakathā / ൧. തിസ്സമേത്തേയ്യത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ • 1. Tissametteyyattheraapadānavaṇṇanā