Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய • Saṃyuttanikāya |
2. திஸ்ஸஸுத்தங்
2. Tissasuttaṃ
84. ஸாவத்தி²னிதா³னங். தேன கோ² பன ஸமயேன ஆயஸ்மா திஸ்ஸோ ப⁴க³வதோ பிதுச்சா²புத்தோ ஸம்ப³ஹுலானங் பி⁴க்கூ²னங் ஏவமாரோசேதி – ‘‘அபி மே, ஆவுஸோ, மது⁴ரகஜாதோ விய காயோ; தி³ஸாபி மே ந பக்கா²யந்தி; த⁴ம்மாபி மங் ந படிப⁴ந்தி; தி²னமித்³த⁴ஞ்ச 1 மே சித்தங் பரியாதா³ய திட்ட²தி; அனபி⁴ரதோ ச ப்³ரஹ்மசரியங் சராமி; ஹோதி ச மே த⁴ம்மேஸு விசிகிச்சா²’’தி.
84. Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena āyasmā tisso bhagavato pitucchāputto sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ evamāroceti – ‘‘api me, āvuso, madhurakajāto viya kāyo; disāpi me na pakkhāyanti; dhammāpi maṃ na paṭibhanti; thinamiddhañca 2 me cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati; anabhirato ca brahmacariyaṃ carāmi; hoti ca me dhammesu vicikicchā’’ti.
அத² கோ² ஸம்ப³ஹுலா பி⁴க்கூ² யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமிங்ஸு; உபஸங்கமித்வா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³ங்ஸு. ஏகமந்தங் நிஸின்னா கோ² தே பி⁴க்கூ² ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோசுங் – ‘‘ஆயஸ்மா, ப⁴ந்தே, திஸ்ஸோ ப⁴க³வதோ பிதுச்சா²புத்தோ ஸம்ப³ஹுலானங் பி⁴க்கூ²னங் ஏவமாரோசேதி – ‘அபி மே, ஆவுஸோ, மது⁴ரகஜாதோ விய காயோ; தி³ஸாபி மே ந பக்கா²யந்தி; த⁴ம்மாபி மங் ந படிப⁴ந்தி; தி²னமித்³த⁴ஞ்ச மே சித்தங் பரியாதா³ய திட்ட²தி; அனபி⁴ரதோ ச ப்³ரஹ்மசரியங் சராமி; ஹோதி ச மே த⁴ம்மேஸு விசிகிச்சா²’’’தி.
Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘āyasmā, bhante, tisso bhagavato pitucchāputto sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ evamāroceti – ‘api me, āvuso, madhurakajāto viya kāyo; disāpi me na pakkhāyanti; dhammāpi maṃ na paṭibhanti; thinamiddhañca me cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati; anabhirato ca brahmacariyaṃ carāmi; hoti ca me dhammesu vicikicchā’’’ti.
அத² கோ² ப⁴க³வா அஞ்ஞதரங் பி⁴க்கு²ங் ஆமந்தேஸி – ‘‘ஏஹி த்வங், பி⁴க்கு², மம வசனேன திஸ்ஸங் பி⁴க்கு²ங் ஆமந்தேஹீ’’தி. ‘‘ஏவங், ப⁴ந்தே’’தி கோ² ஸோ பி⁴க்கு² ப⁴க³வதோ படிஸ்ஸுத்வா யேனாயஸ்மா திஸ்ஸோ தேனுபஸங்கமி ; உபஸங்கமித்வா ஆயஸ்மந்தங் திஸ்ஸங் ஏதத³வோச – ‘‘ஸத்தா² தங், ஆவுஸோ திஸ்ஸ, ஆமந்தேதீ’’தி. ‘‘ஏவமாவுஸோ’’தி கோ² ஆயஸ்மா திஸ்ஸோ தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ படிஸ்ஸுத்வா யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமி; உபஸங்கமித்வா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னங் கோ² ஆயஸ்மந்தங் திஸ்ஸங் ப⁴க³வா ஏதத³வோச – ‘‘ஸச்சங் கிர த்வங், திஸ்ஸ, ஸம்ப³ஹுலானங் பி⁴க்கூ²னங் ஏவமாரோசேஸி – ‘அபி மே, ஆவுஸோ, மது⁴ரகஜாதோ விய காயோ…பே॰… ஹோதி ச மே த⁴ம்மேஸு விசிகிச்சா²’’’தி? ‘‘ஏவங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, திஸ்ஸ, ரூபே அவிக³தராக³ஸ்ஸ அவிக³தச்ச²ந்த³ஸ்ஸ அவிக³தபேமஸ்ஸ அவிக³தபிபாஸஸ்ஸ அவிக³தபரிளாஹஸ்ஸ அவிக³ததண்ஹஸ்ஸ, தஸ்ஸ ரூபஸ்ஸ விபரிணாமஞ்ஞதா²பா⁴வா உப்பஜ்ஜந்தி ஸோகபரிதே³வது³க்க²தோ³மனஸ்ஸுபாயாஸா’’தி? ‘‘ஏவங், ப⁴ந்தே’’.
Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena tissaṃ bhikkhuṃ āmantehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā tisso tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ tissaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso tissa, āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā tisso tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ tissaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, tissa, sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ evamārocesi – ‘api me, āvuso, madhurakajāto viya kāyo…pe… hoti ca me dhammesu vicikicchā’’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, tissa, rūpe avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa, tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ஸாது⁴ ஸாது⁴, திஸ்ஸ! ஏவஞ்ஹேதங், திஸ்ஸ, ஹோதி. யதா² தங் ரூபே அவிக³தராக³ஸ்ஸ… வேத³னாய… ஸஞ்ஞாய… ஸங்கா²ரேஸு அவிக³தராக³ஸ்ஸ…பே॰… தேஸங் ஸங்கா²ரானங் விபரிணாமஞ்ஞதா²பா⁴வா உப்பஜ்ஜந்தி ஸோகபரிதே³வது³க்க²தோ³மனஸ்ஸுபாயாஸா’’தி? ‘‘ஏவங், ப⁴ந்தே’’.
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ rūpe avigatarāgassa… vedanāya… saññāya… saṅkhāresu avigatarāgassa…pe… tesaṃ saṅkhārānaṃ vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ஸாது⁴ ஸாது⁴, திஸ்ஸ! ஏவஞ்ஹேதங், திஸ்ஸ, ஹோதி. யதா² தங் விஞ்ஞாணே அவிக³தராக³ஸ்ஸ அவிக³தச்ச²ந்த³ஸ்ஸ அவிக³தபேமஸ்ஸ அவிக³தபிபாஸஸ்ஸ அவிக³தபரிளாஹஸ்ஸ அவிக³ததண்ஹஸ்ஸ, தஸ்ஸ விஞ்ஞாணஸ்ஸ விபரிணாமஞ்ஞதா²பா⁴வா உப்பஜ்ஜந்தி ஸோகபரிதே³வது³க்க²தோ³மனஸ்ஸுபாயாஸா’’தி? ‘‘ஏவங், ப⁴ந்தே’’.
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ viññāṇe avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa, tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ஸாது⁴ ஸாது⁴, திஸ்ஸ! ஏவஞ்ஹேதங், திஸ்ஸ, ஹோதி. யதா² தங் விஞ்ஞாணே அவிக³தராக³ஸ்ஸ. தங் கிங் மஞ்ஞஸி, திஸ்ஸ, ரூபே விக³தராக³ஸ்ஸ விக³தச்ச²ந்த³ஸ்ஸ விக³தபேமஸ்ஸ விக³தபிபாஸஸ்ஸ விக³தபரிளாஹஸ்ஸ விக³ததண்ஹஸ்ஸ, தஸ்ஸ ரூபஸ்ஸ விபரிணாமஞ்ஞதா²பா⁴வா உப்பஜ்ஜந்தி ஸோகபரிதே³வது³க்க²தோ³மனஸ்ஸுபாயாஸா’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’.
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ viññāṇe avigatarāgassa. Taṃ kiṃ maññasi, tissa, rūpe vigatarāgassa vigatacchandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa, tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ஸாது⁴ ஸாது⁴, திஸ்ஸ! ஏவஞ்ஹேதங், திஸ்ஸ, ஹோதி. யதா² தங் ரூபே விக³தராக³ஸ்ஸ… வேத³னாய… ஸஞ்ஞாய… ஸங்கா²ரேஸு விக³தராக³ஸ்ஸ… விஞ்ஞாணே விக³தராக³ஸ்ஸ விக³தச்ச²ந்த³ஸ்ஸ விக³தபேமஸ்ஸ விக³தபிபாஸஸ்ஸ விக³தபரிளாஹஸ்ஸ விக³ததண்ஹஸ்ஸ தஸ்ஸ விஞ்ஞாணஸ்ஸ விபரிணாமஞ்ஞதா²பா⁴வா உப்பஜ்ஜந்தி ஸோகபரிதே³வது³க்க²தோ³மனஸ்ஸுபாயாஸா’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’.
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ rūpe vigatarāgassa… vedanāya… saññāya… saṅkhāresu vigatarāgassa… viññāṇe vigatarāgassa vigatacchandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ஸாது⁴ ஸாது⁴, திஸ்ஸ! ஏவஞ்ஹேதங், திஸ்ஸ, ஹோதி. யதா² தங் விஞ்ஞாணே விக³தராக³ஸ்ஸ. தங் கிங் மஞ்ஞஸி, திஸ்ஸ, ரூபங் நிச்சங் வா அனிச்சங் வா’’தி? ‘‘அனிச்சங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘வேத³னா … ஸஞ்ஞா… ஸங்கா²ரா… விஞ்ஞாணங் நிச்சங் வா அனிச்சங் வா’’தி? ‘‘அனிச்சங், ப⁴ந்தே’’. தஸ்மாதிஹ…பே॰… ஏவங் பஸ்ஸங்…பே॰… நாபரங் இத்த²த்தாயாதி பஜானாதீ’’தி.
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ viññāṇe vigatarāgassa. Taṃ kiṃ maññasi, tissa, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanā … saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. Tasmātiha…pe… evaṃ passaṃ…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānātī’’ti.
‘‘ஸெய்யதா²பி, திஸ்ஸ, த்³வே புரிஸா – ஏகோ புரிஸோ அமக்³க³குஸலோ, ஏகோ புரிஸோ மக்³க³குஸலோ. தமேனங் ஸோ அமக்³க³குஸலோ புரிஸோ அமுங் மக்³க³குஸலங் புரிஸங் மக்³க³ங் புச்செ²ய்ய. ஸோ ஏவங் வதெ³ய்ய – ‘ஏஹி, போ⁴ புரிஸ, அயங் மக்³கோ³. தேன முஹுத்தங் க³ச்ச². தேன முஹுத்தங் க³ந்த்வா த³க்கி²ஸ்ஸஸி த்³வேதா⁴பத²ங், தத்த² வாமங் முஞ்சித்வா த³க்கி²ணங் க³ண்ஹாஹி. தேன முஹுத்தங் க³ச்ச². தேன முஹுத்தங் க³ந்த்வா த³க்கி²ஸ்ஸஸி திப்³ப³ங் வனஸண்ட³ங். தேன முஹுத்தங் க³ச்ச². தேன முஹுத்தங் க³ந்த்வா த³க்கி²ஸ்ஸஸி மஹந்தங் நின்னங் பல்லலங் . தேன முஹுத்தங் க³ச்ச². தேன முஹுத்தங் க³ந்த்வா த³க்கி²ஸ்ஸஸி ஸொப்³ப⁴ங் பபாதங். தேன முஹுத்தங் க³ச்ச². தேன முஹுத்தங் க³ந்த்வா த³க்கி²ஸ்ஸஸி ஸமங் பூ⁴மிபா⁴க³ங் ரமணீய’’’ந்தி.
‘‘Seyyathāpi, tissa, dve purisā – eko puriso amaggakusalo, eko puriso maggakusalo. Tamenaṃ so amaggakusalo puriso amuṃ maggakusalaṃ purisaṃ maggaṃ puccheyya. So evaṃ vadeyya – ‘ehi, bho purisa, ayaṃ maggo. Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi dvedhāpathaṃ, tattha vāmaṃ muñcitvā dakkhiṇaṃ gaṇhāhi. Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi tibbaṃ vanasaṇḍaṃ. Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi mahantaṃ ninnaṃ pallalaṃ . Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi sobbhaṃ papātaṃ. Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi samaṃ bhūmibhāgaṃ ramaṇīya’’’nti.
‘‘உபமா கோ² ம்யாயங், திஸ்ஸ, கதா அத்த²ஸ்ஸ விஞ்ஞாபனாய. அயங் சேவெத்த² அத்தோ² – ‘புரிஸோ அமக்³க³குஸலோ’தி கோ², திஸ்ஸ, புது²ஜ்ஜனஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். ‘புரிஸோ மக்³க³குஸலோ’தி கோ², திஸ்ஸ, ததா²க³தஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங் அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ. ‘த்³வேதா⁴பதோ²’தி கோ², திஸ்ஸ, விசிகிச்சா²யேதங் அதி⁴வசனங் . ‘வாமோ மக்³கோ³’தி கோ², திஸ்ஸ, அட்ட²ங்கி³கஸ்ஸேதங் மிச்சா²மக்³க³ஸ்ஸ அதி⁴வசனங், ஸெய்யதி²த³ங் – மிச்சா²தி³ட்டி²யா…பே॰… மிச்சா²ஸமாதி⁴ஸ்ஸ. ‘த³க்கி²ணோ மக்³கோ³’தி கோ², திஸ்ஸ, அரியஸ்ஸேதங் அட்ட²ங்கி³கஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ அதி⁴வசனங், ஸெய்யதி²த³ங் – ஸம்மாதி³ட்டி²யா…பே॰… ஸம்மாஸமாதி⁴ஸ்ஸ. ‘திப்³போ³ வனஸண்டோ³’தி கோ², திஸ்ஸ, அவிஜ்ஜாயேதங் அதி⁴வசனங். ‘மஹந்தங் நின்னங் பல்லல’ந்தி கோ², திஸ்ஸ, காமானமேதங் அதி⁴வசனங். ‘ஸொப்³போ⁴ பபாதோ’தி கோ², திஸ்ஸ, கோதூ⁴பாயாஸஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். ‘ஸமோ பூ⁴மிபா⁴கோ³ ரமணீயோ’தி கோ², திஸ்ஸ, நிப்³பா³னஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். அபி⁴ரம, திஸ்ஸ, அபி⁴ரம, திஸ்ஸ! அஹமோவாதே³ன அஹமனுக்³க³ஹேன அஹமனுஸாஸனியா’’தி 3.
‘‘Upamā kho myāyaṃ, tissa, katā atthassa viññāpanāya. Ayaṃ cevettha attho – ‘puriso amaggakusalo’ti kho, tissa, puthujjanassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Puriso maggakusalo’ti kho, tissa, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa. ‘Dvedhāpatho’ti kho, tissa, vicikicchāyetaṃ adhivacanaṃ . ‘Vāmo maggo’ti kho, tissa, aṭṭhaṅgikassetaṃ micchāmaggassa adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – micchādiṭṭhiyā…pe… micchāsamādhissa. ‘Dakkhiṇo maggo’ti kho, tissa, ariyassetaṃ aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhiyā…pe… sammāsamādhissa. ‘Tibbo vanasaṇḍo’ti kho, tissa, avijjāyetaṃ adhivacanaṃ. ‘Mahantaṃ ninnaṃ pallala’nti kho, tissa, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. ‘Sobbho papāto’ti kho, tissa, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Samo bhūmibhāgo ramaṇīyo’ti kho, tissa, nibbānassetaṃ adhivacanaṃ. Abhirama, tissa, abhirama, tissa! Ahamovādena ahamanuggahena ahamanusāsaniyā’’ti 4.
இத³மவோச ப⁴க³வா. அத்தமனோ ஆயஸ்மா திஸ்ஸோ ப⁴க³வதோ பா⁴ஸிதங் அபி⁴னந்தீ³தி. து³தியங்.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā tisso bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ஸங்யுத்தனிகாய (அட்ட²கதா²) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 2. திஸ்ஸஸுத்தவண்ணனா • 2. Tissasuttavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ஸங்யுத்தனிகாய (டீகா) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 2. திஸ்ஸஸுத்தவண்ணனா • 2. Tissasuttavaṇṇanā