| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੨. ਤਿਸ੍ਸਸੁਤ੍ਤਂ
2. Tissasuttaṃ
੮੪. ਸਾવਤ੍ਥਿਨਿਦਾਨਂ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਭਗવਤੋ ਪਿਤੁਚ੍ਛਾਪੁਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏવਮਾਰੋਚੇਤਿ – ‘‘ਅਪਿ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਮਧੁਰਕਜਾਤੋ વਿਯ ਕਾਯੋ; ਦਿਸਾਪਿ ਮੇ ਨ ਪਕ੍ਖਾਯਨ੍ਤਿ; ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਮਂ ਨ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ; ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਞ੍ਚ 1 ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ; ਅਨਭਿਰਤੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਾਮਿ; ਹੋਤਿ ਚ ਮੇ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ’’ਤਿ।
84. Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena āyasmā tisso bhagavato pitucchāputto sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ evamāroceti – ‘‘api me, āvuso, madhurakajāto viya kāyo; disāpi me na pakkhāyanti; dhammāpi maṃ na paṭibhanti; thinamiddhañca 2 me cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati; anabhirato ca brahmacariyaṃ carāmi; hoti ca me dhammesu vicikicchā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਭਗવਤੋ ਪਿਤੁਚ੍ਛਾਪੁਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏવਮਾਰੋਚੇਤਿ – ‘ਅਪਿ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਮਧੁਰਕਜਾਤੋ વਿਯ ਕਾਯੋ; ਦਿਸਾਪਿ ਮੇ ਨ ਪਕ੍ਖਾਯਨ੍ਤਿ; ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਮਂ ਨ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ; ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਞ੍ਚ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ; ਅਨਭਿਰਤੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਾਮਿ; ਹੋਤਿ ਚ ਮੇ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ’’’ਤਿ।
Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘āyasmā, bhante, tisso bhagavato pitucchāputto sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ evamāroceti – ‘api me, āvuso, madhurakajāto viya kāyo; disāpi me na pakkhāyanti; dhammāpi maṃ na paṭibhanti; thinamiddhañca me cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati; anabhirato ca brahmacariyaṃ carāmi; hoti ca me dhammesu vicikicchā’’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਮ વਚਨੇਨ ਤਿਸ੍ਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਮਨ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਤਿਸ੍ਸਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ, ਆવੁਸੋ ਤਿਸ੍ਸ, ਆਮਨ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਤਿਸ੍ਸਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤ੍વਂ, ਤਿਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏવਮਾਰੋਚੇਸਿ – ‘ਅਪਿ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਮਧੁਰਕਜਾਤੋ વਿਯ ਕਾਯੋ…ਪੇ॰… ਹੋਤਿ ਚ ਮੇ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਤਿਸ੍ਸ, ਰੂਪੇ ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena tissaṃ bhikkhuṃ āmantehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā tisso tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ tissaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso tissa, āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā tisso tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ tissaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, tissa, sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ evamārocesi – ‘api me, āvuso, madhurakajāto viya kāyo…pe… hoti ca me dhammesu vicikicchā’’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, tissa, rūpe avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa, tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਤਿਸ੍ਸ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਤਿਸ੍ਸ, ਹੋਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ ਰੂਪੇ ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ… વੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ rūpe avigatarāgassa… vedanāya… saññāya… saṅkhāresu avigatarāgassa…pe… tesaṃ saṅkhārānaṃ vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਤਿਸ੍ਸ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਤਿਸ੍ਸ, ਹੋਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ viññāṇe avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa, tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਤਿਸ੍ਸ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਤਿਸ੍ਸ, ਹੋਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਤਿਸ੍ਸ, ਰੂਪੇ વਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ વਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ વਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ વਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ વਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ વਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ viññāṇe avigatarāgassa. Taṃ kiṃ maññasi, tissa, rūpe vigatarāgassa vigatacchandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa, tassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਤਿਸ੍ਸ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਤਿਸ੍ਸ, ਹੋਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ ਰੂਪੇ વਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ… વੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ વਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ… વਿਞ੍ਞਾਣੇ વਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ વਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ વਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ વਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ વਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ વਿਗਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ rūpe vigatarāgassa… vedanāya… saññāya… saṅkhāresu vigatarāgassa… viññāṇe vigatarāgassa vigatacchandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa tassa viññāṇassa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਤਿਸ੍ਸ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਤਿਸ੍ਸ, ਹੋਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇ વਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਤਿਸ੍ਸ, ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘વੇਦਨਾ … ਸਞ੍ਞਾ… ਸਙ੍ਖਾਰਾ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਪਸ੍ਸਂ…ਪੇ॰… ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Sādhu sādhu, tissa! Evañhetaṃ, tissa, hoti. Yathā taṃ viññāṇe vigatarāgassa. Taṃ kiṃ maññasi, tissa, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanā … saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. Tasmātiha…pe… evaṃ passaṃ…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānātī’’ti.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਤਿਸ੍ਸ, ਦ੍વੇ ਪੁਰਿਸਾ – ਏਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਅਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ, ਏਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ। ਤਮੇਨਂ ਸੋ ਅਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ ਪੁਰਿਸੋ ਅਮੁਂ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲਂ ਪੁਰਿਸਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਏਹਿ, ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਅਯਂ ਮਗ੍ਗੋ। ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛ। ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਦ੍વੇਧਾਪਥਂ, ਤਤ੍ਥ વਾਮਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਗਣ੍ਹਾਹਿ। ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛ। ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਤਿਬ੍ਬਂ વਨਸਣ੍ਡਂ। ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛ। ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਨਿਨ੍ਨਂ ਪਲ੍ਲਲਂ । ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛ। ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਸੋਬ੍ਭਂ ਪਪਾਤਂ। ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛ। ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਸਮਂ ਭੂਮਿਭਾਗਂ ਰਮਣੀਯ’’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Seyyathāpi, tissa, dve purisā – eko puriso amaggakusalo, eko puriso maggakusalo. Tamenaṃ so amaggakusalo puriso amuṃ maggakusalaṃ purisaṃ maggaṃ puccheyya. So evaṃ vadeyya – ‘ehi, bho purisa, ayaṃ maggo. Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi dvedhāpathaṃ, tattha vāmaṃ muñcitvā dakkhiṇaṃ gaṇhāhi. Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi tibbaṃ vanasaṇḍaṃ. Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi mahantaṃ ninnaṃ pallalaṃ . Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi sobbhaṃ papātaṃ. Tena muhuttaṃ gaccha. Tena muhuttaṃ gantvā dakkhissasi samaṃ bhūmibhāgaṃ ramaṇīya’’’nti.
‘‘ਉਪਮਾ ਖੋ ਮ੍ਯਾਯਂ, ਤਿਸ੍ਸ, ਕਤਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਪਨਾਯ। ਅਯਂ ਚੇવੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ‘ਪੁਰਿਸੋ ਅਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ’ਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ‘ਪੁਰਿਸੋ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ’ਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ। ‘ਦ੍વੇਧਾਪਥੋ’ਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ । ‘વਾਮੋ ਮਗ੍ਗੋ’ਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸੇਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਧਿવਚਨਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ…ਪੇ॰… ਮਿਚ੍ਛਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ। ‘ਦਕ੍ਖਿਣੋ ਮਗ੍ਗੋ’ਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਅਰਿਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਧਿવਚਨਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ…ਪੇ॰… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ। ‘ਤਿਬ੍ਬੋ વਨਸਣ੍ਡੋ’ਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਅવਿਜ੍ਜਾਯੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਨਿਨ੍ਨਂ ਪਲ੍ਲਲ’ਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ‘ਸੋਬ੍ਭੋ ਪਪਾਤੋ’ਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਕੋਧੂਪਾਯਾਸਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ‘ਸਮੋ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ਰਮਣੀਯੋ’ਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਅਭਿਰਮ, ਤਿਸ੍ਸ, ਅਭਿਰਮ, ਤਿਸ੍ਸ! ਅਹਮੋવਾਦੇਨ ਅਹਮਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਅਹਮਨੁਸਾਸਨਿਯਾ’’ਤਿ 3।
‘‘Upamā kho myāyaṃ, tissa, katā atthassa viññāpanāya. Ayaṃ cevettha attho – ‘puriso amaggakusalo’ti kho, tissa, puthujjanassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Puriso maggakusalo’ti kho, tissa, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa. ‘Dvedhāpatho’ti kho, tissa, vicikicchāyetaṃ adhivacanaṃ . ‘Vāmo maggo’ti kho, tissa, aṭṭhaṅgikassetaṃ micchāmaggassa adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – micchādiṭṭhiyā…pe… micchāsamādhissa. ‘Dakkhiṇo maggo’ti kho, tissa, ariyassetaṃ aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhiyā…pe… sammāsamādhissa. ‘Tibbo vanasaṇḍo’ti kho, tissa, avijjāyetaṃ adhivacanaṃ. ‘Mahantaṃ ninnaṃ pallala’nti kho, tissa, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. ‘Sobbho papāto’ti kho, tissa, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Samo bhūmibhāgo ramaṇīyo’ti kho, tissa, nibbānassetaṃ adhivacanaṃ. Abhirama, tissa, abhirama, tissa! Ahamovādena ahamanuggahena ahamanusāsaniyā’’ti 4.
ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੀਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā tisso bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਤਿਸ੍ਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Tissasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੨. ਤਿਸ੍ਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Tissasuttavaṇṇanā
