Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၉. တိသ္သသုတ္တဝဏ္ဏနာ
9. Tissasuttavaṇṇanā
၂၄၃. ဘဏ္ဍကန္တိ ပတ္တစီဝရံ။ နိသီဒိယေဝ ဝတ္တသ္သ အသိက္ခိတတ္တာ။ တုဇ္ဇနတ္ထေန ဝာစာ ဧဝ သတ္တိယောတိ အာဟ ‘‘ဝာစာသတ္တီဟီ’’တိ။
243.Bhaṇḍakanti pattacīvaraṃ. Nisīdiyeva vattassa asikkhitattā. Tujjanatthena vācā eva sattiyoti āha ‘‘vācāsattīhī’’ti.
ဝာစာယ သန္နိတောဒကေနာတိ ဝစနသင္ခာတေန သမန္တတော နိစ္စံ ကတ္ဝာ ဥပတုဒနတော သန္နိတုဒကေန။ ဝိဘတ္တိအလောပေန သော နိဒ္ဒေသော။ တေနာဟ ‘‘ဝစနပတောဒေနာ’’တိ။
Vācāya sannitodakenāti vacanasaṅkhātena samantato niccaṃ katvā upatudanato sannitudakena. Vibhattialopena so niddeso. Tenāha ‘‘vacanapatodenā’’ti.
ဥစ္စကုလေ ဇာတိ ဧတသ္သာတိ ဇာတိမာ, ဗ္ရဟ္မဇာတိကော ဣသိ။ မာတင္ဂောတိ စဏ္ဍာလော။ တတ္ထာတိ ကုမ္ဘကာရသာလာယံ။ ဩကာသံ ယာစိ ကုမ္ဘကာရံ။ မဟန္တံ ဒိသ္ဝာ အာဟ – ‘‘ပဌမတရံ ပဝိဋ္ဌော ပဗ္ဗဇိတော’’တိ။ တတ္ထေဝာတိ တသ္သာယေဝ သာလာယ ဒ္ဝာရံ နိသ္သာယ ဒ္ဝာရသမီပေ။ မေတိ မယာ။ ခမ မယ္ဟန္တိ မယ္ဟံ အပရာဓံ ခမသ္သု။ တေတိ တယာ။ ပုန တေတိ တဝ။ ဂဏ္ဟိ ဥဂ္ဂန္တုံ အပ္ပဒာနဝသေန။ တေနာဟ ‘‘နာသ္သ ဥဂ္ဂန္တုံ အဒာသီ’’တိ။ ပဗုဇ္ဈိံသူတိ နိဒ္ဒာယ ပဗုဇ္ဈိံသု ပကတိယာ ပဗုဇ္ဈနဝေလာယ ဥပဂတတ္တာ။
Uccakule jāti etassāti jātimā, brahmajātiko isi. Mātaṅgoti caṇḍālo. Tatthāti kumbhakārasālāyaṃ. Okāsaṃ yāci kumbhakāraṃ. Mahantaṃ disvā āha – ‘‘paṭhamataraṃ paviṭṭho pabbajito’’ti. Tatthevāti tassāyeva sālāya dvāraṃ nissāya dvārasamīpe. Meti mayā. Khama mayhanti mayhaṃ aparādhaṃ khamassu. Teti tayā. Puna teti tava. Gaṇhi uggantuṃ appadānavasena. Tenāha ‘‘nāssa uggantuṃ adāsī’’ti. Pabujjhiṃsūti niddāya pabujjhiṃsu pakatiyā pabujjhanavelāya upagatattā.
ဆဝောတိ နိဟီနော။ အနန္တမာယောတိ ဝိဝိဓမာယော မာယာဝီ။
Chavoti nihīno. Anantamāyoti vividhamāyo māyāvī.
သောတိ မတ္တိကာပိဏ္ဍော။ ‘‘သတ္တဓာ ဘိဇ္ဇီ’’တိ ဧတ္ထာယမဓိပ္ပာယော – ယံ တေန တာပသေန ပာရမိတာပရိဘာဝနသမိဒ္ဓာဟိ နာနာဝိဟာရသမာပတ္တိပရိပူရိတာဟိ သီလဒိဋ္ဌိသမ္ပဒာဒီဟိ သုသင္ခတသန္တာနေ မဟာကရုဏာဓိဝာသေ မဟာသတ္တေ ဗောဓိသတ္တေ အရိယူပဝာဒကမ္မံ အဘိသပသင္ခာတံ ဖရုသဝစနံ ပဝတ္တိတံ, တံ မဟာသတ္တသ္သ ခေတ္တဝိသေသဘာဝတော တသ္သ စ အဇ္ဈာသယဖရုသတာယ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယံ ဟုတ္ဝာ သစေ သော မဟာသတ္တံ န ခမာပေတိ, တံ ကက္ခဠံ ဟုတ္ဝာ ဝိပစ္စနသဘာဝံ ဇာတံ, ခမာပိတေ ပန မဟာသတ္တေ ပယောဂသမ္ပတ္တိပဋိဗာဟိတတ္တာ အဝိပာကဓမ္မတံ အာပဇ္ဇတိ အဟောသိကမ္မဘာဝတော။ အယဉ္ဟိ အရိယူပဝာဒပာပသ္သ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယသ္သ စ ဓမ္မတာ။ ယံ တံ ဗောဓိသတ္တေန သူရိယုဂ္ဂမနနိဝာရဏံ ကတံ, အယံ ဗောဓိသတ္တေန ဒိဋ္ဌော ဥပာယော။ တေန ဟိ ဥဗ္ဗာဠ္ဟာ မနုသ္သာ ဗောဓိသတ္တသ္သ သန္တိကေ တာပသံ အာနေတ္ဝာ ခမာပေသုံ။ သောပိ စ မဟာသတ္တသ္သ ဂုဏေ ဇာနိတ္ဝာ တသ္မိံ စိတ္တံ ပသာဒေသိ။ ယံ ပနသ္သ မတ္ထကေ မတ္တိကာပိဏ္ဍသ္သ ဌပနံ တသ္သ သတ္တဓာ ဖာလနံ ကတံ, တံ မနုသ္သာနံ စိတ္တာနုရက္ခဏတ္ထံ။ အညထာ ဟိ ဣမေ ပဗ္ဗဇိတာ သမာနာ စိတ္တသ္သ ဝသံ ဝတ္တန္တိ, န ပန စိတ္တမတ္တနော ဝသေ ဝတ္တာပေန္တီတိ မဟာသတ္တမ္ပိ တေန သဒိသံ ကတ္ဝာ ဂဏ္ဟေယ္ယုံ, တဒသ္သ နေသံ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယာတိ။ ပတိရူပန္တိ ယုတ္တံ။
Soti mattikāpiṇḍo. ‘‘Sattadhā bhijjī’’ti etthāyamadhippāyo – yaṃ tena tāpasena pāramitāparibhāvanasamiddhāhi nānāvihārasamāpattiparipūritāhi sīladiṭṭhisampadādīhi susaṅkhatasantāne mahākaruṇādhivāse mahāsatte bodhisatte ariyūpavādakammaṃ abhisapasaṅkhātaṃ pharusavacanaṃ pavattitaṃ, taṃ mahāsattassa khettavisesabhāvato tassa ca ajjhāsayapharusatāya diṭṭhadhammavedanīyaṃ hutvā sace so mahāsattaṃ na khamāpeti, taṃ kakkhaḷaṃ hutvā vipaccanasabhāvaṃ jātaṃ, khamāpite pana mahāsatte payogasampattipaṭibāhitattā avipākadhammataṃ āpajjati ahosikammabhāvato. Ayañhi ariyūpavādapāpassa diṭṭhadhammavedanīyassa ca dhammatā. Yaṃ taṃ bodhisattena sūriyuggamananivāraṇaṃ kataṃ, ayaṃ bodhisattena diṭṭho upāyo. Tena hi ubbāḷhā manussā bodhisattassa santike tāpasaṃ ānetvā khamāpesuṃ. Sopi ca mahāsattassa guṇe jānitvā tasmiṃ cittaṃ pasādesi. Yaṃ panassa matthake mattikāpiṇḍassa ṭhapanaṃ tassa sattadhā phālanaṃ kataṃ, taṃ manussānaṃ cittānurakkhaṇatthaṃ. Aññathā hi ime pabbajitā samānā cittassa vasaṃ vattanti, na pana cittamattano vase vattāpentīti mahāsattampi tena sadisaṃ katvā gaṇheyyuṃ, tadassa nesaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti. Patirūpanti yuttaṃ.
တိသ္သသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Tissasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၉. တိသ္သသုတ္တံ • 9. Tissasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၉. တိသ္သသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Tissasuttavaṇṇanā