Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൯. തിസ്സസുത്തവണ്ണനാ
9. Tissasuttavaṇṇanā
൨൪൩. ഭണ്ഡകന്തി പത്തചീവരം. നിസീദിയേവ വത്തസ്സ അസിക്ഖിതത്താ. തുജ്ജനത്ഥേന വാചാ ഏവ സത്തിയോതി ആഹ ‘‘വാചാസത്തീഹീ’’തി.
243.Bhaṇḍakanti pattacīvaraṃ. Nisīdiyeva vattassa asikkhitattā. Tujjanatthena vācā eva sattiyoti āha ‘‘vācāsattīhī’’ti.
വാചായ സന്നിതോദകേനാതി വചനസങ്ഖാതേന സമന്തതോ നിച്ചം കത്വാ ഉപതുദനതോ സന്നിതുദകേന. വിഭത്തിഅലോപേന സോ നിദ്ദേസോ. തേനാഹ ‘‘വചനപതോദേനാ’’തി.
Vācāya sannitodakenāti vacanasaṅkhātena samantato niccaṃ katvā upatudanato sannitudakena. Vibhattialopena so niddeso. Tenāha ‘‘vacanapatodenā’’ti.
ഉച്ചകുലേ ജാതി ഏതസ്സാതി ജാതിമാ, ബ്രഹ്മജാതികോ ഇസി. മാതങ്ഗോതി ചണ്ഡാലോ. തത്ഥാതി കുമ്ഭകാരസാലായം. ഓകാസം യാചി കുമ്ഭകാരം. മഹന്തം ദിസ്വാ ആഹ – ‘‘പഠമതരം പവിട്ഠോ പബ്ബജിതോ’’തി. തത്ഥേവാതി തസ്സായേവ സാലായ ദ്വാരം നിസ്സായ ദ്വാരസമീപേ. മേതി മയാ. ഖമ മയ്ഹന്തി മയ്ഹം അപരാധം ഖമസ്സു. തേതി തയാ. പുന തേതി തവ. ഗണ്ഹി ഉഗ്ഗന്തും അപ്പദാനവസേന. തേനാഹ ‘‘നാസ്സ ഉഗ്ഗന്തും അദാസീ’’തി. പബുജ്ഝിംസൂതി നിദ്ദായ പബുജ്ഝിംസു പകതിയാ പബുജ്ഝനവേലായ ഉപഗതത്താ.
Uccakule jāti etassāti jātimā, brahmajātiko isi. Mātaṅgoti caṇḍālo. Tatthāti kumbhakārasālāyaṃ. Okāsaṃ yāci kumbhakāraṃ. Mahantaṃ disvā āha – ‘‘paṭhamataraṃ paviṭṭho pabbajito’’ti. Tatthevāti tassāyeva sālāya dvāraṃ nissāya dvārasamīpe. Meti mayā. Khama mayhanti mayhaṃ aparādhaṃ khamassu. Teti tayā. Puna teti tava. Gaṇhi uggantuṃ appadānavasena. Tenāha ‘‘nāssa uggantuṃ adāsī’’ti. Pabujjhiṃsūti niddāya pabujjhiṃsu pakatiyā pabujjhanavelāya upagatattā.
ഛവോതി നിഹീനോ. അനന്തമായോതി വിവിധമായോ മായാവീ.
Chavoti nihīno. Anantamāyoti vividhamāyo māyāvī.
സോതി മത്തികാപിണ്ഡോ. ‘‘സത്തധാ ഭിജ്ജീ’’തി ഏത്ഥായമധിപ്പായോ – യം തേന താപസേന പാരമിതാപരിഭാവനസമിദ്ധാഹി നാനാവിഹാരസമാപത്തിപരിപൂരിതാഹി സീലദിട്ഠിസമ്പദാദീഹി സുസങ്ഖതസന്താനേ മഹാകരുണാധിവാസേ മഹാസത്തേ ബോധിസത്തേ അരിയൂപവാദകമ്മം അഭിസപസങ്ഖാതം ഫരുസവചനം പവത്തിതം, തം മഹാസത്തസ്സ ഖേത്തവിസേസഭാവതോ തസ്സ ച അജ്ഝാസയഫരുസതായ ദിട്ഠധമ്മവേദനീയം ഹുത്വാ സചേ സോ മഹാസത്തം ന ഖമാപേതി, തം കക്ഖളം ഹുത്വാ വിപച്ചനസഭാവം ജാതം, ഖമാപിതേ പന മഹാസത്തേ പയോഗസമ്പത്തിപടിബാഹിതത്താ അവിപാകധമ്മതം ആപജ്ജതി അഹോസികമ്മഭാവതോ. അയഞ്ഹി അരിയൂപവാദപാപസ്സ ദിട്ഠധമ്മവേദനീയസ്സ ച ധമ്മതാ. യം തം ബോധിസത്തേന സൂരിയുഗ്ഗമനനിവാരണം കതം, അയം ബോധിസത്തേന ദിട്ഠോ ഉപായോ. തേന ഹി ഉബ്ബാള്ഹാ മനുസ്സാ ബോധിസത്തസ്സ സന്തികേ താപസം ആനേത്വാ ഖമാപേസും. സോപി ച മഹാസത്തസ്സ ഗുണേ ജാനിത്വാ തസ്മിം ചിത്തം പസാദേസി. യം പനസ്സ മത്ഥകേ മത്തികാപിണ്ഡസ്സ ഠപനം തസ്സ സത്തധാ ഫാലനം കതം, തം മനുസ്സാനം ചിത്താനുരക്ഖണത്ഥം. അഞ്ഞഥാ ഹി ഇമേ പബ്ബജിതാ സമാനാ ചിത്തസ്സ വസം വത്തന്തി, ന പന ചിത്തമത്തനോ വസേ വത്താപേന്തീതി മഹാസത്തമ്പി തേന സദിസം കത്വാ ഗണ്ഹേയ്യും, തദസ്സ നേസം ദീഘരത്തം അഹിതായ ദുക്ഖായാതി. പതിരൂപന്തി യുത്തം.
Soti mattikāpiṇḍo. ‘‘Sattadhā bhijjī’’ti etthāyamadhippāyo – yaṃ tena tāpasena pāramitāparibhāvanasamiddhāhi nānāvihārasamāpattiparipūritāhi sīladiṭṭhisampadādīhi susaṅkhatasantāne mahākaruṇādhivāse mahāsatte bodhisatte ariyūpavādakammaṃ abhisapasaṅkhātaṃ pharusavacanaṃ pavattitaṃ, taṃ mahāsattassa khettavisesabhāvato tassa ca ajjhāsayapharusatāya diṭṭhadhammavedanīyaṃ hutvā sace so mahāsattaṃ na khamāpeti, taṃ kakkhaḷaṃ hutvā vipaccanasabhāvaṃ jātaṃ, khamāpite pana mahāsatte payogasampattipaṭibāhitattā avipākadhammataṃ āpajjati ahosikammabhāvato. Ayañhi ariyūpavādapāpassa diṭṭhadhammavedanīyassa ca dhammatā. Yaṃ taṃ bodhisattena sūriyuggamananivāraṇaṃ kataṃ, ayaṃ bodhisattena diṭṭho upāyo. Tena hi ubbāḷhā manussā bodhisattassa santike tāpasaṃ ānetvā khamāpesuṃ. Sopi ca mahāsattassa guṇe jānitvā tasmiṃ cittaṃ pasādesi. Yaṃ panassa matthake mattikāpiṇḍassa ṭhapanaṃ tassa sattadhā phālanaṃ kataṃ, taṃ manussānaṃ cittānurakkhaṇatthaṃ. Aññathā hi ime pabbajitā samānā cittassa vasaṃ vattanti, na pana cittamattano vase vattāpentīti mahāsattampi tena sadisaṃ katvā gaṇheyyuṃ, tadassa nesaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti. Patirūpanti yuttaṃ.
തിസ്സസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Tissasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൯. തിസ്സസുത്തം • 9. Tissasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൯. തിസ്സസുത്തവണ്ണനാ • 9. Tissasuttavaṇṇanā