Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
7. திஸ்ஸத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
7. Tissattheragāthāvaṇṇanā
ப³ஹூ ஸபத்தே லப⁴தீதி ஆயஸ்மதோ திஸ்ஸத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே விவட்டூபனிஸ்ஸயங் புஞ்ஞங் உபசினந்தோ பியத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஸிப்பேஸு நிப்ப²த்திங் க³ந்த்வா காமேஸு ஆதீ³னவங் தி³ஸ்வா க⁴ராவாஸங் பஹாய தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜங் பப்³ப³ஜித்வா அரஞ்ஞாயதனே ஸாலவனே அஸ்ஸமங் காரெத்வா வஸதி. ப⁴க³வா தஸ்ஸ அனுக்³க³ண்ஹனத்த²ங் அஸ்ஸமஸ்ஸ அவிதூ³ரே ஸாலவனே நிரோத⁴ங் ஸமாபஜ்ஜித்வா நிஸீதி³. ஸோ அஸ்ஸமதோ நிக்க²மித்வா ப²லாப²லத்தா²ய க³ச்ச²ந்தோ ப⁴க³வந்தங் தி³ஸ்வா பஸன்னமானஸோ சத்தாரோ த³ண்டே³ ட²பெத்வா ப⁴க³வதோ உபரி புப்பி²தாஹி ஸாலஸாகா²ஹி ஸாகா²மண்ட³பங் கத்வா ஸத்தாஹங் நவனவேஹி ஸாலபுப்பே²ஹி ப⁴க³வந்தங் பூஜெந்தோ அட்டா²ஸி பு³த்³தா⁴ரம்மணங் பீதிங் அவிஜஹந்தோ. ஸத்தா² ஸத்தாஹஸ்ஸ அச்சயேன நிரோத⁴தோ வுட்ட²ஹித்வா பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் சிந்தேஸி. தாவதே³வ ஸதஸஹஸ்ஸமத்தா கீ²ணாஸவா ஸத்தா²ரங் பரிவாரேஸுங். ப⁴க³வா தஸ்ஸ பா⁴வினிங் ஸம்பத்திங் விபா⁴வெந்தோ அனுமோத³னங் வத்வா பக்காமி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வலோகே நிப்³ப³த்தித்வா அபராபரங் ஸுக³தீஸுயேவ ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ராஜக³ஹே ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தித்வா திஸ்ஸோதி லத்³த⁴னாமோ வயப்பத்தோ திண்ணங் வேதா³னங் பாரகூ³ ஹுத்வா பஞ்சமத்தானி மாணவகஸதானி மந்தே வாசெந்தோ லாப⁴க்³க³யஸக்³க³ப்பத்தோ ஹுத்வா ஸத்து² ராஜக³ஹக³மனே பு³த்³தா⁴னுபா⁴வங் தி³ஸ்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா விபஸ்ஸனங் பட்ட²பெத்வா நசிரஸ்ஸேவ அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.49.190-220) –
Bahūsapatte labhatīti āyasmato tissattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ puññaṃ upacinanto piyadassissa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto sippesu nipphattiṃ gantvā kāmesu ādīnavaṃ disvā gharāvāsaṃ pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā araññāyatane sālavane assamaṃ kāretvā vasati. Bhagavā tassa anuggaṇhanatthaṃ assamassa avidūre sālavane nirodhaṃ samāpajjitvā nisīdi. So assamato nikkhamitvā phalāphalatthāya gacchanto bhagavantaṃ disvā pasannamānaso cattāro daṇḍe ṭhapetvā bhagavato upari pupphitāhi sālasākhāhi sākhāmaṇḍapaṃ katvā sattāhaṃ navanavehi sālapupphehi bhagavantaṃ pūjento aṭṭhāsi buddhārammaṇaṃ pītiṃ avijahanto. Satthā sattāhassa accayena nirodhato vuṭṭhahitvā bhikkhusaṅghaṃ cintesi. Tāvadeva satasahassamattā khīṇāsavā satthāraṃ parivāresuṃ. Bhagavā tassa bhāviniṃ sampattiṃ vibhāvento anumodanaṃ vatvā pakkāmi. So tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe brāhmaṇakule nibbattitvā tissoti laddhanāmo vayappatto tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū hutvā pañcamattāni māṇavakasatāni mante vācento lābhaggayasaggappatto hutvā satthu rājagahagamane buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.49.190-220) –
‘‘அஜ்ஜோ²கா³ஹெத்வா ஸாலவனங், ஸுகதோ அஸ்ஸமோ மம;
‘‘Ajjhogāhetvā sālavanaṃ, sukato assamo mama;
ஸாலபுப்பே²ஹி ஸஞ்ச²ன்னோ, வஸாமி விபினே ததா³.
Sālapupphehi sañchanno, vasāmi vipine tadā.
‘‘பியத³ஸ்ஸீ ச ப⁴க³வா, ஸயம்பூ⁴ அக்³க³புக்³க³லோ;
‘‘Piyadassī ca bhagavā, sayambhū aggapuggalo;
விவேககாமோ ஸம்பு³த்³தோ⁴, ஸாலவனமுபாக³மி.
Vivekakāmo sambuddho, sālavanamupāgami.
‘‘அஸ்ஸமா அபி⁴னிக்க²ம்ம, பவனங் அக³மாஸஹங்;
‘‘Assamā abhinikkhamma, pavanaṃ agamāsahaṃ;
மூலப²லங் க³வேஸந்தோ, ஆஹிண்டா³மி வனே ததா³.
Mūlaphalaṃ gavesanto, āhiṇḍāmi vane tadā.
‘‘தத்த²த்³த³ஸாஸிங் ஸம்பு³த்³த⁴ங், பியத³ஸ்ஸிங் மஹாயஸங்;
‘‘Tatthaddasāsiṃ sambuddhaṃ, piyadassiṃ mahāyasaṃ;
ஸுனிஸின்னங் ஸமாபன்னங், விரோசந்தங் மஹாவனே.
Sunisinnaṃ samāpannaṃ, virocantaṃ mahāvane.
‘‘சதுத³ண்டே³ ட²பெத்வான, பு³த்³த⁴ஸ்ஸ உபரீ அஹங்;
‘‘Catudaṇḍe ṭhapetvāna, buddhassa uparī ahaṃ;
மண்ட³பங் ஸுகதங் கத்வா, ஸாலபுப்பே²ஹி சா²த³யிங்.
Maṇḍapaṃ sukataṃ katvā, sālapupphehi chādayiṃ.
‘‘ஸத்தாஹங் தா⁴ரயித்வான, மண்ட³பங் ஸாலசா²தி³தங்;
‘‘Sattāhaṃ dhārayitvāna, maṇḍapaṃ sālachāditaṃ;
தத்த² சித்தங் பஸாதெ³த்வா, பு³த்³த⁴ஸெட்ட²மவந்த³ஹங்.
Tattha cittaṃ pasādetvā, buddhaseṭṭhamavandahaṃ.
‘‘ப⁴க³வா தம்ஹி ஸமயே, வுட்ட²ஹித்வா ஸமாதி⁴தோ;
‘‘Bhagavā tamhi samaye, vuṭṭhahitvā samādhito;
யுக³மத்தங் பெக்க²மானோ, நிஸீதி³ புரிஸுத்தமோ.
Yugamattaṃ pekkhamāno, nisīdi purisuttamo.
‘‘ஸாவகோ வருணோ நாம, பியத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ஸத்து²னோ;
‘‘Sāvako varuṇo nāma, piyadassissa satthuno;
வஸீஸதஸஹஸ்ஸேஹி, உபக³ச்சி² வினாயகங்.
Vasīsatasahassehi, upagacchi vināyakaṃ.
‘‘பியத³ஸ்ஸீ ச ப⁴க³வா, லோகஜெட்டோ² நராஸபோ⁴;
‘‘Piyadassī ca bhagavā, lokajeṭṭho narāsabho;
பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ நிஸீதி³த்வான, ஸிதங் பாதுகரீ ஜினோ.
Bhikkhusaṅghe nisīditvāna, sitaṃ pātukarī jino.
‘‘அனுருத்³தோ⁴ உபட்டா²கோ, பியத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ஸத்து²னோ;
‘‘Anuruddho upaṭṭhāko, piyadassissa satthuno;
ஏகங்ஸங் சீவரங் கத்வா, அபுச்சி²த்த² மஹாமுனிங்.
Ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā, apucchittha mahāmuniṃ.
‘‘கோ நு கோ² ப⁴க³வா ஹேது, ஸிதகம்மஸ்ஸ ஸத்து²னோ;
‘‘Ko nu kho bhagavā hetu, sitakammassa satthuno;
காரணே விஜ்ஜமானம்ஹி, ஸத்தா² பாதுகரே ஸிதங்.
Kāraṇe vijjamānamhi, satthā pātukare sitaṃ.
‘‘ஸத்தாஹங் ஸாலச்ச²த³னங், யோ மே தா⁴ரேஸி மாணவோ;
‘‘Sattāhaṃ sālacchadanaṃ, yo me dhāresi māṇavo;
தஸ்ஸ கம்மங் ஸரித்வான, ஸிதங் பாதுகரிங் அஹங்.
Tassa kammaṃ saritvāna, sitaṃ pātukariṃ ahaṃ.
‘‘அனோகாஸங் ந பஸ்ஸாமி, யத்த² புஞ்ஞங் விபச்சதி;
‘‘Anokāsaṃ na passāmi, yattha puññaṃ vipaccati;
தே³வலோகே மனுஸ்ஸே வா, ஓகாஸோவ ந ஸம்மதி.
Devaloke manusse vā, okāsova na sammati.
‘‘தே³வலோகே வஸந்தஸ்ஸ, புஞ்ஞகம்மஸமங்கி³னோ;
‘‘Devaloke vasantassa, puññakammasamaṅgino;
யாவதா பரிஸா தஸ்ஸ, ஸாலச்ச²ன்னா ப⁴விஸ்ஸதி.
Yāvatā parisā tassa, sālacchannā bhavissati.
‘‘தத்த² தி³ப்³பே³ஹி நச்சேஹி, கீ³தேஹி வாதி³தேஹி ச;
‘‘Tattha dibbehi naccehi, gītehi vāditehi ca;
ரமிஸ்ஸதி ஸதா³ ஸந்தோ, புஞ்ஞகம்மஸமாஹிதோ.
Ramissati sadā santo, puññakammasamāhito.
‘‘யாவதா பரிஸா தஸ்ஸ, க³ந்த⁴க³ந்தீ⁴ ப⁴விஸ்ஸதி;
‘‘Yāvatā parisā tassa, gandhagandhī bhavissati;
ஸாலஸ்ஸ புப்ப²வஸ்ஸோ ச, பவஸ்ஸிஸ்ஸதி தாவதே³.
Sālassa pupphavasso ca, pavassissati tāvade.
‘‘ததோ சுதோயங் மனுஜோ, மானுஸங் ஆக³மிஸ்ஸதி;
‘‘Tato cutoyaṃ manujo, mānusaṃ āgamissati;
இதா⁴பி ஸாலச்ச²த³னங், ஸப்³ப³காலங் த⁴ரிஸ்ஸதி.
Idhāpi sālacchadanaṃ, sabbakālaṃ dharissati.
‘‘இத⁴ நச்சஞ்ச கீ³தஞ்ச, ஸம்மதாளஸமாஹிதங்;
‘‘Idha naccañca gītañca, sammatāḷasamāhitaṃ;
பரிவாரெஸ்ஸந்தி மங் நிச்சங், பு³த்³த⁴பூஜாயித³ங் ப²லங்.
Parivāressanti maṃ niccaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘உக்³க³ச்ச²ந்தே ச ஸூரியே, ஸாலவஸ்ஸங் பவஸ்ஸதி;
‘‘Uggacchante ca sūriye, sālavassaṃ pavassati;
புஞ்ஞகம்மேன ஸங்யுத்தங், வஸ்ஸதே ஸப்³ப³காலிகங்.
Puññakammena saṃyuttaṃ, vassate sabbakālikaṃ.
‘‘அட்டா²ரஸே கப்பஸதே, ஓக்காககுலஸம்ப⁴வோ;
‘‘Aṭṭhārase kappasate, okkākakulasambhavo;
கோ³தமோ நாம கொ³த்தேன, ஸத்தா² லோகே ப⁴விஸ்ஸதி.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
‘‘தஸ்ஸ த⁴ம்மேஸு தா³யாதோ³, ஓரஸோ த⁴ம்மனிம்மிதோ;
‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ஸப்³பா³ஸவே பரிஞ்ஞாய, நிப்³பா³யிஸ்ஸதினாஸவோ.
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo.
‘‘த⁴ம்மங் அபி⁴ஸமெந்தஸ்ஸ, ஸாலச்ச²ன்னங் ப⁴விஸ்ஸதி;
‘‘Dhammaṃ abhisamentassa, sālacchannaṃ bhavissati;
சிதகே ஜா²யமானஸ்ஸ, ச²த³னங் தத்த² ஹெஸ்ஸதி.
Citake jhāyamānassa, chadanaṃ tattha hessati.
‘‘விபாகங் கித்தயித்வான, பியத³ஸ்ஸீ மஹாமுனி;
‘‘Vipākaṃ kittayitvāna, piyadassī mahāmuni;
பரிஸாய த⁴ம்மங் தே³ஸேஸி, தப்பெந்தோ த⁴ம்மவுட்டி²யா.
Parisāya dhammaṃ desesi, tappento dhammavuṭṭhiyā.
‘‘திங்ஸகப்பானி தே³வேஸு, தே³வரஜ்ஜமகாரயிங்;
‘‘Tiṃsakappāni devesu, devarajjamakārayiṃ;
ஸட்டி² ச ஸத்தக்க²த்துஞ்ச, சக்கவத்தீ அஹோஸஹங்.
Saṭṭhi ca sattakkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.
‘‘தே³வலோகா இதா⁴க³ந்த்வா, லபா⁴மி விபுலங் ஸுக²ங்;
‘‘Devalokā idhāgantvā, labhāmi vipulaṃ sukhaṃ;
இதா⁴பி ஸாலச்ச²த³னங், மண்ட³பஸ்ஸ இத³ங் ப²லங்.
Idhāpi sālacchadanaṃ, maṇḍapassa idaṃ phalaṃ.
‘‘அயங் பச்சி²மகோ மய்ஹங், சரிமோ வத்ததே ப⁴வோ;
‘‘Ayaṃ pacchimako mayhaṃ, carimo vattate bhavo;
இதா⁴பி ஸாலச்ச²த³னங், ஹெஸ்ஸதி ஸப்³ப³காலிகங்.
Idhāpi sālacchadanaṃ, hessati sabbakālikaṃ.
‘‘மஹாமுனிங் தோஸயித்வா, கோ³தமங் ஸக்யபுங்க³வங்;
‘‘Mahāmuniṃ tosayitvā, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ;
பத்தொம்ஹி அசலங் டா²னங், ஹித்வா ஜயபராஜயங்.
Pattomhi acalaṃ ṭhānaṃ, hitvā jayaparājayaṃ.
‘‘அட்டா²ரஸே கப்பஸதே, யங் பு³த்³த⁴மபி⁴பூஜயிங்;
‘‘Aṭṭhārase kappasate, yaṃ buddhamabhipūjayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, பு³த்³த⁴பூஜாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
ஸோ அரஹத்தங் பன பத்வா விஸேஸதோ லாப⁴க்³க³யஸக்³க³ப்பத்தோ அஹோஸி. தத்த² கேசி புது²ஜ்ஜனபி⁴க்கூ² தே²ரஸ்ஸ லாப⁴ஸக்காரங் தி³ஸ்வா பா³லபா⁴வேன அஸஹனாகாரங் பவேதே³ஸுங். தே²ரோ தங் ஞத்வா லாப⁴ஸக்காரே ஆதீ³னவங் தத்த² அத்தனோ அலக்³க³பா⁴வஞ்ச பகாஸெந்தோ –
So arahattaṃ pana patvā visesato lābhaggayasaggappatto ahosi. Tattha keci puthujjanabhikkhū therassa lābhasakkāraṃ disvā bālabhāvena asahanākāraṃ pavedesuṃ. Thero taṃ ñatvā lābhasakkāre ādīnavaṃ tattha attano alaggabhāvañca pakāsento –
153.
153.
‘‘ப³ஹூ ஸபத்தே லப⁴தி, முண்டோ³ ஸங்கா⁴டிபாருதோ;
‘‘Bahū sapatte labhati, muṇḍo saṅghāṭipāruto;
லாபீ⁴ அன்னஸ்ஸ பானஸ்ஸ, வத்த²ஸ்ஸ ஸயனஸ்ஸ ச.
Lābhī annassa pānassa, vatthassa sayanassa ca.
154.
154.
‘‘ஏதமாதீ³னவங் ஞத்வா, ஸக்காரேஸு மஹப்³ப⁴யங்;
‘‘Etamādīnavaṃ ñatvā, sakkāresu mahabbhayaṃ;
அப்பலாபோ⁴ அனவஸ்ஸுதோ, ஸதோ பி⁴க்கு² பரிப்³ப³ஜே’’தி. –
Appalābho anavassuto, sato bhikkhu paribbaje’’ti. –
கா³தா²த்³வயங் அபா⁴ஸி.
Gāthādvayaṃ abhāsi.
தஸ்ஸத்தோ² – ஸிக²ம்பி அஸேஸெத்வா முண்டி³தகேஸதாய முண்டோ³, சி²ந்தி³த்வா ஸங்கா⁴டிதகாஸாவதா⁴ரிதாய ஸங்கா⁴டிபாருதோ, ஏவங் வேவண்ணியங் அஜ்ஜு²பக³தோ பராயத்தவுத்திகோ பப்³ப³ஜிதோ ஸசே அன்னபானாதீ³னங் லாபீ⁴ ஹோதி, ஸோபி ப³ஹூ ஸபத்தே லப⁴தி, தஸ்ஸ உஸூயந்தா ப³ஹூ ஸம்ப⁴வந்தி. தஸ்மா ஏதங் ஏவரூபங் லாப⁴ஸக்காரேஸு மஹப்³ப⁴யங் விபுலப⁴யங் ஆதீ³னவங் தோ³ஸங் விதி³த்வா அப்பிச்ச²தங் ஸந்தோஸஞ்ச ஹத³யே ட²பெத்வா அனவஜ்ஜுப்பாத³ஸ்ஸாபி உப்பன்னஸ்ஸ லாப⁴ஸ்ஸ பரிவஜ்ஜனேன அப்பலாபோ⁴, ததோ ஏவ தத்த² தண்ஹாவஸ்ஸுதாபா⁴வேன அனவஸ்ஸுதோ, ஸங்ஸாரே ப⁴யஸ்ஸ இக்க²னதோ பி⁴ன்னகிலேஸதாய வா பி⁴க்கு² ஸந்துட்டி²ட்டா²னீயஸ்ஸ ஸதிஸம்பஜஞ்ஞஸ்ஸ வஸேன ஸதோ ஹுத்வா பரிப்³ப³ஜே சரெய்ய விஹரெய்யாதி. தங் ஸுத்வா தே பி⁴க்கூ² தாவதே³வ தே²ரங் க²மாபேஸுங்.
Tassattho – sikhampi asesetvā muṇḍitakesatāya muṇḍo, chinditvā saṅghāṭitakāsāvadhāritāya saṅghāṭipāruto, evaṃ vevaṇṇiyaṃ ajjhupagato parāyattavuttiko pabbajito sace annapānādīnaṃ lābhī hoti, sopi bahū sapatte labhati, tassa usūyantā bahū sambhavanti. Tasmā etaṃ evarūpaṃ lābhasakkāresumahabbhayaṃ vipulabhayaṃ ādīnavaṃ dosaṃ viditvā appicchataṃ santosañca hadaye ṭhapetvā anavajjuppādassāpi uppannassa lābhassa parivajjanena appalābho, tato eva tattha taṇhāvassutābhāvena anavassuto, saṃsāre bhayassa ikkhanato bhinnakilesatāya vā bhikkhu santuṭṭhiṭṭhānīyassa satisampajaññassa vasena sato hutvā paribbaje careyya vihareyyāti. Taṃ sutvā te bhikkhū tāvadeva theraṃ khamāpesuṃ.
திஸ்ஸத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Tissattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 7. திஸ்ஸத்தே²ரகா³தா² • 7. Tissattheragāthā