Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā |
੭. ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ
7. Tissattheragāthāvaṇṇanā
ਬਹੂ ਸਪਤ੍ਤੇ ਲਭਤੀਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਾਥਾ। ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ વਿવਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਉਪਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪਿਯਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਸਿਪ੍ਪੇਸੁ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨવਂ ਦਿਸ੍વਾ ਘਰਾવਾਸਂ ਪਹਾਯ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਸਾਲવਨੇ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾ વਸਤਿ। ਭਗવਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਂ ਅਸ੍ਸਮਸ੍ਸ ਅવਿਦੂਰੇ ਸਾਲવਨੇ ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਿ। ਸੋ ਅਸ੍ਸਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਫਲਾਫਲਤ੍ਥਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਦਣ੍ਡੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਉਪਰਿ ਪੁਪ੍ਫਿਤਾਹਿ ਸਾਲਸਾਖਾਹਿ ਸਾਖਾਮਣ੍ਡਪਂ ਕਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਨવਨવੇਹਿ ਸਾਲਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ ਬੁਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪੀਤਿਂ ਅવਿਜਹਨ੍ਤੋ। ਸਤ੍ਥਾ ਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਨਿਰੋਧਤੋ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ। ਤਾવਦੇવ ਸਤਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਖੀਣਾਸવਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਰਿવਾਰੇਸੁਂ। ਭਗવਾ ਤਸ੍ਸ ਭਾવਿਨਿਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ વਿਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਅਨੁਮੋਦਨਂ વਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਅਪਰਾਪਰਂ ਸੁਗਤੀਸੁਯੇવ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਰਾਜਗਹੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ વੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ ਹੁਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਮਾਣવਕਸਤਾਨਿ ਮਨ੍ਤੇ વਾਚੇਨ੍ਤੋ ਲਾਭਗ੍ਗਯਸਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁ ਰਾਜਗਹਗਮਨੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾવਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਅਪਦਾਨੇ (ਅਪ॰ ਥੇਰ ੨.੪੯.੧੯੦-੨੨੦) –
Bahūsapatte labhatīti āyasmato tissattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ puññaṃ upacinanto piyadassissa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto sippesu nipphattiṃ gantvā kāmesu ādīnavaṃ disvā gharāvāsaṃ pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā araññāyatane sālavane assamaṃ kāretvā vasati. Bhagavā tassa anuggaṇhanatthaṃ assamassa avidūre sālavane nirodhaṃ samāpajjitvā nisīdi. So assamato nikkhamitvā phalāphalatthāya gacchanto bhagavantaṃ disvā pasannamānaso cattāro daṇḍe ṭhapetvā bhagavato upari pupphitāhi sālasākhāhi sākhāmaṇḍapaṃ katvā sattāhaṃ navanavehi sālapupphehi bhagavantaṃ pūjento aṭṭhāsi buddhārammaṇaṃ pītiṃ avijahanto. Satthā sattāhassa accayena nirodhato vuṭṭhahitvā bhikkhusaṅghaṃ cintesi. Tāvadeva satasahassamattā khīṇāsavā satthāraṃ parivāresuṃ. Bhagavā tassa bhāviniṃ sampattiṃ vibhāvento anumodanaṃ vatvā pakkāmi. So tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe brāhmaṇakule nibbattitvā tissoti laddhanāmo vayappatto tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū hutvā pañcamattāni māṇavakasatāni mante vācento lābhaggayasaggappatto hutvā satthu rājagahagamane buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.49.190-220) –
‘‘ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਸਾਲવਨਂ, ਸੁਕਤੋ ਅਸ੍ਸਮੋ ਮਮ।
‘‘Ajjhogāhetvā sālavanaṃ, sukato assamo mama;
ਸਾਲਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨੋ, વਸਾਮਿ વਿਪਿਨੇ ਤਦਾ॥
Sālapupphehi sañchanno, vasāmi vipine tadā.
‘‘ਪਿਯਦਸ੍ਸੀ ਚ ਭਗવਾ, ਸਯਮ੍ਭੂ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ।
‘‘Piyadassī ca bhagavā, sayambhū aggapuggalo;
વਿવੇਕਕਾਮੋ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਾਲવਨਮੁਪਾਗਮਿ॥
Vivekakāmo sambuddho, sālavanamupāgami.
‘‘ਅਸ੍ਸਮਾ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਪવਨਂ ਅਗਮਾਸਹਂ।
‘‘Assamā abhinikkhamma, pavanaṃ agamāsahaṃ;
ਮੂਲਫਲਂ ਗવੇਸਨ੍ਤੋ, ਆਹਿਣ੍ਡਾਮਿ વਨੇ ਤਦਾ॥
Mūlaphalaṃ gavesanto, āhiṇḍāmi vane tadā.
‘‘ਤਤ੍ਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਪਿਯਦਸ੍ਸਿਂ ਮਹਾਯਸਂ।
‘‘Tatthaddasāsiṃ sambuddhaṃ, piyadassiṃ mahāyasaṃ;
ਸੁਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਂ, વਿਰੋਚਨ੍ਤਂ ਮਹਾવਨੇ॥
Sunisinnaṃ samāpannaṃ, virocantaṃ mahāvane.
‘‘ਚਤੁਦਣ੍ਡੇ ਠਪੇਤ੍વਾਨ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਉਪਰੀ ਅਹਂ।
‘‘Catudaṇḍe ṭhapetvāna, buddhassa uparī ahaṃ;
ਮਣ੍ਡਪਂ ਸੁਕਤਂ ਕਤ੍વਾ, ਸਾਲਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਛਾਦਯਿਂ॥
Maṇḍapaṃ sukataṃ katvā, sālapupphehi chādayiṃ.
‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਧਾਰਯਿਤ੍વਾਨ, ਮਣ੍ਡਪਂ ਸਾਲਛਾਦਿਤਂ।
‘‘Sattāhaṃ dhārayitvāna, maṇḍapaṃ sālachāditaṃ;
ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍વਾ, ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਮવਨ੍ਦਹਂ॥
Tattha cittaṃ pasādetvā, buddhaseṭṭhamavandahaṃ.
‘‘ਭਗવਾ ਤਮ੍ਹਿ ਸਮਯੇ, વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਸਮਾਧਿਤੋ।
‘‘Bhagavā tamhi samaye, vuṭṭhahitvā samādhito;
ਯੁਗਮਤ੍ਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਨਿਸੀਦਿ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮੋ॥
Yugamattaṃ pekkhamāno, nisīdi purisuttamo.
‘‘ਸਾવਕੋ વਰੁਣੋ ਨਾਮ, ਪਿਯਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ।
‘‘Sāvako varuṇo nāma, piyadassissa satthuno;
વਸੀਸਤਸਹਸ੍ਸੇਹਿ, ਉਪਗਚ੍ਛਿ વਿਨਾਯਕਂ॥
Vasīsatasahassehi, upagacchi vināyakaṃ.
‘‘ਪਿਯਦਸ੍ਸੀ ਚ ਭਗવਾ, ਲੋਕਜੇਟ੍ਠੋ ਨਰਾਸਭੋ।
‘‘Piyadassī ca bhagavā, lokajeṭṭho narāsabho;
ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾਨ, ਸਿਤਂ ਪਾਤੁਕਰੀ ਜਿਨੋ॥
Bhikkhusaṅghe nisīditvāna, sitaṃ pātukarī jino.
‘‘ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ, ਪਿਯਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ।
‘‘Anuruddho upaṭṭhāko, piyadassissa satthuno;
ਏਕਂਸਂ ਚੀવਰਂ ਕਤ੍વਾ, ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਥ ਮਹਾਮੁਨਿਂ॥
Ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā, apucchittha mahāmuniṃ.
‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਭਗવਾ ਹੇਤੁ, ਸਿਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ।
‘‘Ko nu kho bhagavā hetu, sitakammassa satthuno;
ਕਾਰਣੇ વਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਹਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਪਾਤੁਕਰੇ ਸਿਤਂ॥
Kāraṇe vijjamānamhi, satthā pātukare sitaṃ.
‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਸਾਲਚ੍ਛਦਨਂ, ਯੋ ਮੇ ਧਾਰੇਸਿ ਮਾਣવੋ।
‘‘Sattāhaṃ sālacchadanaṃ, yo me dhāresi māṇavo;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਸਰਿਤ੍વਾਨ, ਸਿਤਂ ਪਾਤੁਕਰਿਂ ਅਹਂ॥
Tassa kammaṃ saritvāna, sitaṃ pātukariṃ ahaṃ.
‘‘ਅਨੋਕਾਸਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਤ੍ਥ ਪੁਞ੍ਞਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ।
‘‘Anokāsaṃ na passāmi, yattha puññaṃ vipaccati;
ਦੇવਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ વਾ, ਓਕਾਸੋવ ਨ ਸਮ੍ਮਤਿ॥
Devaloke manusse vā, okāsova na sammati.
‘‘ਦੇવਲੋਕੇ વਸਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਸਮਙ੍ਗਿਨੋ।
‘‘Devaloke vasantassa, puññakammasamaṅgino;
ਯਾવਤਾ ਪਰਿਸਾ ਤਸ੍ਸ, ਸਾਲਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ॥
Yāvatā parisā tassa, sālacchannā bhavissati.
‘‘ਤਤ੍ਥ ਦਿਬ੍ਬੇਹਿ ਨਚ੍ਚੇਹਿ, ਗੀਤੇਹਿ વਾਦਿਤੇਹਿ ਚ।
‘‘Tattha dibbehi naccehi, gītehi vāditehi ca;
ਰਮਿਸ੍ਸਤਿ ਸਦਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਸਮਾਹਿਤੋ॥
Ramissati sadā santo, puññakammasamāhito.
‘‘ਯਾવਤਾ ਪਰਿਸਾ ਤਸ੍ਸ, ਗਨ੍ਧਗਨ੍ਧੀ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Yāvatā parisā tassa, gandhagandhī bhavissati;
ਸਾਲਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫવਸ੍ਸੋ ਚ, ਪવਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ ਤਾવਦੇ॥
Sālassa pupphavasso ca, pavassissati tāvade.
‘‘ਤਤੋ ਚੁਤੋਯਂ ਮਨੁਜੋ, ਮਾਨੁਸਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Tato cutoyaṃ manujo, mānusaṃ āgamissati;
ਇਧਾਪਿ ਸਾਲਚ੍ਛਦਨਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਧਰਿਸ੍ਸਤਿ॥
Idhāpi sālacchadanaṃ, sabbakālaṃ dharissati.
‘‘ਇਧ ਨਚ੍ਚਞ੍ਚ ਗੀਤਞ੍ਚ, ਸਮ੍ਮਤਾਲ਼ਸਮਾਹਿਤਂ।
‘‘Idha naccañca gītañca, sammatāḷasamāhitaṃ;
ਪਰਿવਾਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਂ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਬੁਦ੍ਧਪੂਜਾਯਿਦਂ ਫਲਂ॥
Parivāressanti maṃ niccaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਚ ਸੂਰਿਯੇ, ਸਾਲવਸ੍ਸਂ ਪવਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Uggacchante ca sūriye, sālavassaṃ pavassati;
ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਂ, વਸ੍ਸਤੇ ਸਬ੍ਬਕਾਲਿਕਂ॥
Puññakammena saṃyuttaṃ, vassate sabbakālikaṃ.
‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸੇ ਕਪ੍ਪਸਤੇ, ਓਕ੍ਕਾਕਕੁਲਸਮ੍ਭવੋ।
‘‘Aṭṭhārase kappasate, okkākakulasambhavo;
ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਗੋਤ੍ਤੇਨ, ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ॥
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਦਾਯਾਦੋ, ਓਰਸੋ ਧਮ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤੋ।
‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ਸਬ੍ਬਾਸવੇ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿਨਾਸવੋ॥
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo.
‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਸਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਾਲਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Dhammaṃ abhisamentassa, sālacchannaṃ bhavissati;
ਚਿਤਕੇ ਝਾਯਮਾਨਸ੍ਸ, ਛਦਨਂ ਤਤ੍ਥ ਹੇਸ੍ਸਤਿ॥
Citake jhāyamānassa, chadanaṃ tattha hessati.
‘‘વਿਪਾਕਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਤ੍વਾਨ, ਪਿਯਦਸ੍ਸੀ ਮਹਾਮੁਨਿ।
‘‘Vipākaṃ kittayitvāna, piyadassī mahāmuni;
ਪਰਿਸਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਤਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮવੁਟ੍ਠਿਯਾ॥
Parisāya dhammaṃ desesi, tappento dhammavuṭṭhiyā.
‘‘ਤਿਂਸਕਪ੍ਪਾਨਿ ਦੇવੇਸੁ, ਦੇવਰਜ੍ਜਮਕਾਰਯਿਂ।
‘‘Tiṃsakappāni devesu, devarajjamakārayiṃ;
ਸਟ੍ਠਿ ਚ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਞ੍ਚ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਅਹੋਸਹਂ॥
Saṭṭhi ca sattakkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.
‘‘ਦੇવਲੋਕਾ ਇਧਾਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਲਭਾਮਿ વਿਪੁਲਂ ਸੁਖਂ।
‘‘Devalokā idhāgantvā, labhāmi vipulaṃ sukhaṃ;
ਇਧਾਪਿ ਸਾਲਚ੍ਛਦਨਂ, ਮਣ੍ਡਪਸ੍ਸ ਇਦਂ ਫਲਂ॥
Idhāpi sālacchadanaṃ, maṇḍapassa idaṃ phalaṃ.
‘‘ਅਯਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਮਯ੍ਹਂ, ਚਰਿਮੋ વਤ੍ਤਤੇ ਭવੋ।
‘‘Ayaṃ pacchimako mayhaṃ, carimo vattate bhavo;
ਇਧਾਪਿ ਸਾਲਚ੍ਛਦਨਂ, ਹੇਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਕਾਲਿਕਂ॥
Idhāpi sālacchadanaṃ, hessati sabbakālikaṃ.
‘‘ਮਹਾਮੁਨਿਂ ਤੋਸਯਿਤ੍વਾ, ਗੋਤਮਂ ਸਕ੍ਯਪੁਙ੍ਗવਂ।
‘‘Mahāmuniṃ tosayitvā, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ;
ਪਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਅਚਲਂ ਠਾਨਂ, ਹਿਤ੍વਾ ਜਯਪਰਾਜਯਂ॥
Pattomhi acalaṃ ṭhānaṃ, hitvā jayaparājayaṃ.
‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸੇ ਕਪ੍ਪਸਤੇ, ਯਂ ਬੁਦ੍ਧਮਭਿਪੂਜਯਿਂ।
‘‘Aṭṭhārase kappasate, yaṃ buddhamabhipūjayiṃ;
ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਬੁਦ੍ਧਪੂਜਾਯਿਦਂ ਫਲਂ॥
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
ਸੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਨ ਪਤ੍વਾ વਿਸੇਸਤੋ ਲਾਭਗ੍ਗਯਸਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਤਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਿਕ੍ਖੂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਦਿਸ੍વਾ ਬਾਲਭਾવੇਨ ਅਸਹਨਾਕਾਰਂ ਪવੇਦੇਸੁਂ। ਥੇਰੋ ਤਂ ਞਤ੍વਾ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰੇ ਆਦੀਨવਂ ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਲਗ੍ਗਭਾવਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ –
So arahattaṃ pana patvā visesato lābhaggayasaggappatto ahosi. Tattha keci puthujjanabhikkhū therassa lābhasakkāraṃ disvā bālabhāvena asahanākāraṃ pavedesuṃ. Thero taṃ ñatvā lābhasakkāre ādīnavaṃ tattha attano alaggabhāvañca pakāsento –
੧੫੩.
153.
‘‘ਬਹੂ ਸਪਤ੍ਤੇ ਲਭਤਿ, ਮੁਣ੍ਡੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਾਰੁਤੋ।
‘‘Bahū sapatte labhati, muṇḍo saṅghāṭipāruto;
ਲਾਭੀ ਅਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਾਨਸ੍ਸ, વਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਯਨਸ੍ਸ ਚ॥
Lābhī annassa pānassa, vatthassa sayanassa ca.
੧੫੪.
154.
‘‘ਏਤਮਾਦੀਨવਂ ਞਤ੍વਾ, ਸਕ੍ਕਾਰੇਸੁ ਮਹਬ੍ਭਯਂ।
‘‘Etamādīnavaṃ ñatvā, sakkāresu mahabbhayaṃ;
ਅਪ੍ਪਲਾਭੋ ਅਨવਸ੍ਸੁਤੋ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’ਤਿ॥ –
Appalābho anavassuto, sato bhikkhu paribbaje’’ti. –
ਗਾਥਾਦ੍વਯਂ ਅਭਾਸਿ।
Gāthādvayaṃ abhāsi.
ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਿਖਮ੍ਪਿ ਅਸੇਸੇਤ੍વਾ ਮੁਣ੍ਡਿਤਕੇਸਤਾਯ ਮੁਣ੍ਡੋ, ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਤਕਾਸਾવਧਾਰਿਤਾਯ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਾਰੁਤੋ, ਏવਂ વੇવਣ੍ਣਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋ ਪਰਾਯਤ੍ਤવੁਤ੍ਤਿਕੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਚੇ ਅਨ੍ਨਪਾਨਾਦੀਨਂ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ, ਸੋਪਿ ਬਹੂ ਸਪਤ੍ਤੇ ਲਭਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਸੂਯਨ੍ਤਾ ਬਹੂ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਏવਰੂਪਂ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰੇਸੁ ਮਹਬ੍ਭਯਂ વਿਪੁਲਭਯਂ ਆਦੀਨવਂ ਦੋਸਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਂ ਸਨ੍ਤੋਸਞ੍ਚ ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਨવਜ੍ਜੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸਾਪਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਲਾਭਸ੍ਸ ਪਰਿવਜ੍ਜਨੇਨ ਅਪ੍ਪਲਾਭੋ, ਤਤੋ ਏવ ਤਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਾવਸ੍ਸੁਤਾਭਾવੇਨ ਅਨવਸ੍ਸੁਤੋ, ਸਂਸਾਰੇ ਭਯਸ੍ਸ ਇਕ੍ਖਨਤੋ ਭਿਨ੍ਨਕਿਲੇਸਤਾਯ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨੀਯਸ੍ਸ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਸ੍ਸ વਸੇਨ ਸਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ ਚਰੇਯ੍ਯ વਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਾવਦੇવ ਥੇਰਂ ਖਮਾਪੇਸੁਂ।
Tassattho – sikhampi asesetvā muṇḍitakesatāya muṇḍo, chinditvā saṅghāṭitakāsāvadhāritāya saṅghāṭipāruto, evaṃ vevaṇṇiyaṃ ajjhupagato parāyattavuttiko pabbajito sace annapānādīnaṃ lābhī hoti, sopi bahū sapatte labhati, tassa usūyantā bahū sambhavanti. Tasmā etaṃ evarūpaṃ lābhasakkāresumahabbhayaṃ vipulabhayaṃ ādīnavaṃ dosaṃ viditvā appicchataṃ santosañca hadaye ṭhapetvā anavajjuppādassāpi uppannassa lābhassa parivajjanena appalābho, tato eva tattha taṇhāvassutābhāvena anavassuto, saṃsāre bhayassa ikkhanato bhinnakilesatāya vā bhikkhu santuṭṭhiṭṭhānīyassa satisampajaññassa vasena sato hutvā paribbaje careyya vihareyyāti. Taṃ sutvā te bhikkhū tāvadeva theraṃ khamāpesuṃ.
ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Tissattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi / ੭. ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ • 7. Tissattheragāthā