Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
౨. తిఠానసుత్తవణ్ణనా
2. Tiṭhānasuttavaṇṇanā
౪౨. దుతియే మచ్ఛరియమేవ మలం మచ్ఛరియమలం, చిత్తస్స మలీనసభావాపాదనతో విగతం మచ్ఛరియమలం ఏత్థాతి విగతమచ్ఛరియమలం. గేధాభావేన కోచి కిఞ్చి దేన్తోపి తత్థ ఆసత్తిం న విస్సజ్జేతి, అయం పన న తాదిసోతి ఆహ ‘‘విస్సట్ఠచాగో’’తి. మలీనహత్థోవ చిత్తవిసుద్ధియా అభావతో. ధోతహత్థోవ ధోతహత్థేన కాతబ్బకిచ్చసాధనతో. తేన వుత్తం – ‘‘చిత్తే సుద్ధే విసుజ్ఝన్తి, ఇతి వుత్తం మహేసినా’’తి. యాచితుం యుత్తో యాచకానం మనోరథపూరణతో. యాచయోగో పయోగాసహేహి యాచకేహి సుట్ఠు యుత్తభావతో. తంసమఙ్గీ ఏవ తత్థ రతో నామ, న చిత్తమత్తేనేవాతి ఆహ ‘‘దానం…పే॰… రతో నామ హోతీ’’తి.
42. Dutiye macchariyameva malaṃ macchariyamalaṃ, cittassa malīnasabhāvāpādanato vigataṃ macchariyamalaṃ etthāti vigatamacchariyamalaṃ. Gedhābhāvena koci kiñci dentopi tattha āsattiṃ na vissajjeti, ayaṃ pana na tādisoti āha ‘‘vissaṭṭhacāgo’’ti. Malīnahatthova cittavisuddhiyā abhāvato. Dhotahatthova dhotahatthena kātabbakiccasādhanato. Tena vuttaṃ – ‘‘citte suddhe visujjhanti, iti vuttaṃ mahesinā’’ti. Yācituṃ yutto yācakānaṃ manorathapūraṇato. Yācayogo payogāsahehi yācakehi suṭṭhu yuttabhāvato. Taṃsamaṅgī eva tattha rato nāma, na cittamattenevāti āha ‘‘dānaṃ…pe… rato nāma hotī’’ti.
‘‘ఉచ్చా, భన్తే’’తి వత్వా అయం మం ఉచ్చతో వదతీతి చిన్తేయ్యాతి పున ‘‘నాతిఉచ్చా తుమ్హే’’తి ఆహ, సరీరేనాతి అధిప్పాయో. మేచకవణ్ణస్సాతి నీలోభాసస్స. పుచ్ఛీతి భిక్ఖూ పుచ్ఛి. భూమియం లేఖం లిఖన్తో అచ్ఛీతి పఠమం మఞ్చే నిపజ్జిత్వా ఉట్ఠాయ భూమియం లేఖం లిఖన్తో అచ్ఛి ‘‘అఖీణాసవోతి మఞ్ఞనా హోతూ’’తి. తథా హి రాజా ఖీణాసవస్స నామ…పే॰… నివత్తి. ధజపగ్గహితావాతి పగ్గహితధజావ. సిలాచేతియట్ఠానన్తి థూపారామస్స చ మహాచేతియస్స చ అన్తరే సిలాయ కతచేతియట్ఠానం. చేతియం…పే॰… అట్ఠాసి సావకస్స తం కూటాగారన్తి కత్వా.
‘‘Uccā, bhante’’ti vatvā ayaṃ maṃ uccato vadatīti cinteyyāti puna ‘‘nātiuccā tumhe’’ti āha, sarīrenāti adhippāyo. Mecakavaṇṇassāti nīlobhāsassa. Pucchīti bhikkhū pucchi. Bhūmiyaṃ lekhaṃ likhanto acchīti paṭhamaṃ mañce nipajjitvā uṭṭhāya bhūmiyaṃ lekhaṃ likhanto acchi ‘‘akhīṇāsavoti maññanā hotū’’ti. Tathā hi rājā khīṇāsavassa nāma…pe… nivatti. Dhajapaggahitāvāti paggahitadhajāva. Silācetiyaṭṭhānanti thūpārāmassa ca mahācetiyassa ca antare silāya katacetiyaṭṭhānaṃ. Cetiyaṃ…pe… aṭṭhāsi sāvakassa taṃ kūṭāgāranti katvā.
పచ్ఛాభాగేనాతి ధమ్మకథికస్స థేరస్స పిట్ఠిపస్సేన. గోనసోతి మణ్డలసప్పో. ధమ్మస్సవనన్తరాయ బహూనం సగ్గమగ్గప్పటిలాభన్తరాయో భవేయ్యాతి అధిప్పాయేన ‘‘ధమ్మస్సవనన్తరాయం న కరిస్సామీ’’తి చిన్తేసి. విసం విక్ఖమ్భేత్వాతి విపస్సనాతేజేన విసవేగం విక్ఖమ్భేత్వా. గాథాసహస్సన్తి గాథాసహస్సవన్తం. పట్ఠానగాథాయాతి పట్ఠాపనగాథాయ, ఆదిగాథాయాతి అత్థో. పట్ఠాన…పే॰… అవసానగాథం ఏవ వవత్థపేసి, న ద్విన్నం అన్తరే వుత్తం కిలన్తకాయత్తా. సరభాణం సాయన్హధమ్మకథా. పగ్గణ్హాతీతి పచ్చక్ఖం కరోన్తీ గణ్హాతి, సక్కచ్చం సుణాతీతి అత్థో. ధమ్మకథనదివసే ధమ్మకథికానం అకిలమనత్థం సద్ధా ఉపాసకా సినిద్ధభోజనం మధుపానకఞ్చ దేన్తి సరస్స మధురభావాయ సప్పిమధుకతేలాదిఞ్చ భేసజ్జం. తేనాహ ‘‘అరియవంసం కథేస్సామీ’’తిఆది. చతూహి దాఠాహి డంసిత్వాతి దళ్హదట్ఠభావదస్సనం. చరిస్సామీతి సమ్మానేస్సామి, సక్కచ్చం సుణిస్సామీతి అత్థో. నిమ్మథేత్వాతి నిమ్మద్దిత్వా, అపనేత్వాతి అత్థో.
Pacchābhāgenāti dhammakathikassa therassa piṭṭhipassena. Gonasoti maṇḍalasappo. Dhammassavanantarāya bahūnaṃ saggamaggappaṭilābhantarāyo bhaveyyāti adhippāyena ‘‘dhammassavanantarāyaṃ na karissāmī’’ti cintesi. Visaṃ vikkhambhetvāti vipassanātejena visavegaṃ vikkhambhetvā. Gāthāsahassanti gāthāsahassavantaṃ. Paṭṭhānagāthāyāti paṭṭhāpanagāthāya, ādigāthāyāti attho. Paṭṭhāna…pe… avasānagāthaṃ eva vavatthapesi, na dvinnaṃ antare vuttaṃ kilantakāyattā. Sarabhāṇaṃ sāyanhadhammakathā. Paggaṇhātīti paccakkhaṃ karontī gaṇhāti, sakkaccaṃ suṇātīti attho. Dhammakathanadivase dhammakathikānaṃ akilamanatthaṃ saddhā upāsakā siniddhabhojanaṃ madhupānakañca denti sarassa madhurabhāvāya sappimadhukatelādiñca bhesajjaṃ. Tenāha ‘‘ariyavaṃsaṃ kathessāmī’’tiādi. Catūhi dāṭhāhi ḍaṃsitvāti daḷhadaṭṭhabhāvadassanaṃ. Carissāmīti sammānessāmi, sakkaccaṃ suṇissāmīti attho. Nimmathetvāti nimmadditvā, apanetvāti attho.
తిఠానసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Tiṭhānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౨. తిఠానసుత్తం • 2. Tiṭhānasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౨. తిఠానసుత్తవణ్ణనా • 2. Tiṭhānasuttavaṇṇanā