| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
២. តិឋានសុត្តវណ្ណនា
2. Tiṭhānasuttavaṇṇanā
៤២. ទុតិយេ មច្ឆរិយមេវ មលំ មច្ឆរិយមលំ, ចិត្តស្ស មលីនសភាវាបាទនតោ វិគតំ មច្ឆរិយមលំ ឯត្ថាតិ វិគតមច្ឆរិយមលំ។ គេធាភាវេន កោចិ កិញ្ចិ ទេន្តោបិ តត្ថ អាសត្តិំ ន វិស្សជ្ជេតិ, អយំ បន ន តាទិសោតិ អាហ ‘‘វិស្សដ្ឋចាគោ’’តិ។ មលីនហត្ថោវ ចិត្តវិសុទ្ធិយា អភាវតោ។ ធោតហត្ថោវ ធោតហត្ថេន កាតព្ពកិច្ចសាធនតោ។ តេន វុត្តំ – ‘‘ចិត្តេ សុទ្ធេ វិសុជ្ឈន្តិ, ឥតិ វុត្តំ មហេសិនា’’តិ។ យាចិតុំ យុត្តោ យាចកានំ មនោរថបូរណតោ។ យាចយោគោ បយោគាសហេហិ យាចកេហិ សុដ្ឋុ យុត្តភាវតោ។ តំសមង្គី ឯវ តត្ថ រតោ នាម, ន ចិត្តមត្តេនេវាតិ អាហ ‘‘ទានំ…បេ.… រតោ នាម ហោតី’’តិ។
42. Dutiye macchariyameva malaṃ macchariyamalaṃ, cittassa malīnasabhāvāpādanato vigataṃ macchariyamalaṃ etthāti vigatamacchariyamalaṃ. Gedhābhāvena koci kiñci dentopi tattha āsattiṃ na vissajjeti, ayaṃ pana na tādisoti āha ‘‘vissaṭṭhacāgo’’ti. Malīnahatthova cittavisuddhiyā abhāvato. Dhotahatthova dhotahatthena kātabbakiccasādhanato. Tena vuttaṃ – ‘‘citte suddhe visujjhanti, iti vuttaṃ mahesinā’’ti. Yācituṃ yutto yācakānaṃ manorathapūraṇato. Yācayogo payogāsahehi yācakehi suṭṭhu yuttabhāvato. Taṃsamaṅgī eva tattha rato nāma, na cittamattenevāti āha ‘‘dānaṃ…pe… rato nāma hotī’’ti.
‘‘ឧច្ចា, ភន្តេ’’តិ វត្វា អយំ មំ ឧច្ចតោ វទតីតិ ចិន្តេយ្យាតិ បុន ‘‘នាតិឧច្ចា តុម្ហេ’’តិ អាហ, សរីរេនាតិ អធិប្បាយោ។ មេចកវណ្ណស្សាតិ នីលោភាសស្ស។ បុច្ឆីតិ ភិក្ខូ បុច្ឆិ។ ភូមិយំ លេខំ លិខន្តោ អច្ឆីតិ បឋមំ មញ្ចេ និបជ្ជិត្វា ឧដ្ឋាយ ភូមិយំ លេខំ លិខន្តោ អច្ឆិ ‘‘អខីណាសវោតិ មញ្ញនា ហោតូ’’តិ។ តថា ហិ រាជា ខីណាសវស្ស នាម…បេ.… និវត្តិ។ ធជបគ្គហិតាវាតិ បគ្គហិតធជាវ។ សិលាចេតិយដ្ឋានន្តិ ថូបារាមស្ស ច មហាចេតិយស្ស ច អន្តរេ សិលាយ កតចេតិយដ្ឋានំ។ ចេតិយំ…បេ.… អដ្ឋាសិ សាវកស្ស តំ កូដាគារន្តិ កត្វា។
‘‘Uccā, bhante’’ti vatvā ayaṃ maṃ uccato vadatīti cinteyyāti puna ‘‘nātiuccā tumhe’’ti āha, sarīrenāti adhippāyo. Mecakavaṇṇassāti nīlobhāsassa. Pucchīti bhikkhū pucchi. Bhūmiyaṃ lekhaṃ likhanto acchīti paṭhamaṃ mañce nipajjitvā uṭṭhāya bhūmiyaṃ lekhaṃ likhanto acchi ‘‘akhīṇāsavoti maññanā hotū’’ti. Tathā hi rājā khīṇāsavassa nāma…pe… nivatti. Dhajapaggahitāvāti paggahitadhajāva. Silācetiyaṭṭhānanti thūpārāmassa ca mahācetiyassa ca antare silāya katacetiyaṭṭhānaṃ. Cetiyaṃ…pe… aṭṭhāsi sāvakassa taṃ kūṭāgāranti katvā.
បច្ឆាភាគេនាតិ ធម្មកថិកស្ស ថេរស្ស បិដ្ឋិបស្សេន។ គោនសោតិ មណ្ឌលសប្បោ។ ធម្មស្សវនន្តរាយ ពហូនំ សគ្គមគ្គប្បដិលាភន្តរាយោ ភវេយ្យាតិ អធិប្បាយេន ‘‘ធម្មស្សវនន្តរាយំ ន ករិស្សាមី’’តិ ចិន្តេសិ។ វិសំ វិក្ខម្ភេត្វាតិ វិបស្សនាតេជេន វិសវេគំ វិក្ខម្ភេត្វា។ គាថាសហស្សន្តិ គាថាសហស្សវន្តំ។ បដ្ឋានគាថាយាតិ បដ្ឋាបនគាថាយ, អាទិគាថាយាតិ អត្ថោ។ បដ្ឋាន…បេ.… អវសានគាថំ ឯវ វវត្ថបេសិ, ន ទ្វិន្នំ អន្តរេ វុត្តំ កិលន្តកាយត្តា។ សរភាណំ សាយន្ហធម្មកថា។ បគ្គណ្ហាតីតិ បច្ចក្ខំ ករោន្តី គណ្ហាតិ, សក្កច្ចំ សុណាតីតិ អត្ថោ។ ធម្មកថនទិវសេ ធម្មកថិកានំ អកិលមនត្ថំ សទ្ធា ឧបាសកា សិនិទ្ធភោជនំ មធុបានកញ្ច ទេន្តិ សរស្ស មធុរភាវាយ សប្បិមធុកតេលាទិញ្ច ភេសជ្ជំ។ តេនាហ ‘‘អរិយវំសំ កថេស្សាមី’’តិអាទិ។ ចតូហិ ទាឋាហិ ឌំសិត្វាតិ ទឡ្ហទដ្ឋភាវទស្សនំ។ ចរិស្សាមីតិ សម្មានេស្សាមិ, សក្កច្ចំ សុណិស្សាមីតិ អត្ថោ។ និម្មថេត្វាតិ និម្មទ្ទិត្វា, អបនេត្វាតិ អត្ថោ។
Pacchābhāgenāti dhammakathikassa therassa piṭṭhipassena. Gonasoti maṇḍalasappo. Dhammassavanantarāya bahūnaṃ saggamaggappaṭilābhantarāyo bhaveyyāti adhippāyena ‘‘dhammassavanantarāyaṃ na karissāmī’’ti cintesi. Visaṃ vikkhambhetvāti vipassanātejena visavegaṃ vikkhambhetvā. Gāthāsahassanti gāthāsahassavantaṃ. Paṭṭhānagāthāyāti paṭṭhāpanagāthāya, ādigāthāyāti attho. Paṭṭhāna…pe… avasānagāthaṃ eva vavatthapesi, na dvinnaṃ antare vuttaṃ kilantakāyattā. Sarabhāṇaṃ sāyanhadhammakathā. Paggaṇhātīti paccakkhaṃ karontī gaṇhāti, sakkaccaṃ suṇātīti attho. Dhammakathanadivase dhammakathikānaṃ akilamanatthaṃ saddhā upāsakā siniddhabhojanaṃ madhupānakañca denti sarassa madhurabhāvāya sappimadhukatelādiñca bhesajjaṃ. Tenāha ‘‘ariyavaṃsaṃ kathessāmī’’tiādi. Catūhi dāṭhāhi ḍaṃsitvāti daḷhadaṭṭhabhāvadassanaṃ. Carissāmīti sammānessāmi, sakkaccaṃ suṇissāmīti attho. Nimmathetvāti nimmadditvā, apanetvāti attho.
តិឋានសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Tiṭhānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ២. តិឋានសុត្តំ • 2. Tiṭhānasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ២. តិឋានសុត្តវណ្ណនា • 2. Tiṭhānasuttavaṇṇanā
