| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၂. တိဌာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
2. Tiṭhānasuttavaṇṇanā
၄၂. ဒုတိယေ မစ္ဆရိယမေဝ မလံ မစ္ဆရိယမလံ, စိတ္တသ္သ မလီနသဘာဝာပာဒနတော ဝိဂတံ မစ္ဆရိယမလံ ဧတ္ထာတိ ဝိဂတမစ္ဆရိယမလံ။ ဂေဓာဘာဝေန ကောစိ ကိဉ္စိ ဒေန္တောပိ တတ္ထ အာသတ္တိံ န ဝိသ္သဇ္ဇေတိ, အယံ ပန န တာဒိသောတိ အာဟ ‘‘ဝိသ္သဋ္ဌစာဂော’’တိ။ မလီနဟတ္ထောဝ စိတ္တဝိသုဒ္ဓိယာ အဘာဝတော။ ဓောတဟတ္ထောဝ ဓောတဟတ္ထေန ကာတဗ္ဗကိစ္စသာဓနတော။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘စိတ္တေ သုဒ္ဓေ ဝိသုဇ္ဈန္တိ, ဣတိ ဝုတ္တံ မဟေသိနာ’’တိ။ ယာစိတုံ ယုတ္တော ယာစကာနံ မနောရထပူရဏတော။ ယာစယောဂော ပယောဂာသဟေဟိ ယာစကေဟိ သုဋ္ဌု ယုတ္တဘာဝတော။ တံသမင္ဂီ ဧဝ တတ္ထ ရတော နာမ, န စိတ္တမတ္တေနေဝာတိ အာဟ ‘‘ဒာနံ။ပေ.။ ရတော နာမ ဟောတီ’’တိ။
42. Dutiye macchariyameva malaṃ macchariyamalaṃ, cittassa malīnasabhāvāpādanato vigataṃ macchariyamalaṃ etthāti vigatamacchariyamalaṃ. Gedhābhāvena koci kiñci dentopi tattha āsattiṃ na vissajjeti, ayaṃ pana na tādisoti āha ‘‘vissaṭṭhacāgo’’ti. Malīnahatthova cittavisuddhiyā abhāvato. Dhotahatthova dhotahatthena kātabbakiccasādhanato. Tena vuttaṃ – ‘‘citte suddhe visujjhanti, iti vuttaṃ mahesinā’’ti. Yācituṃ yutto yācakānaṃ manorathapūraṇato. Yācayogo payogāsahehi yācakehi suṭṭhu yuttabhāvato. Taṃsamaṅgī eva tattha rato nāma, na cittamattenevāti āha ‘‘dānaṃ…pe… rato nāma hotī’’ti.
‘‘ဥစ္စာ, ဘန္တေ’’တိ ဝတ္ဝာ အယံ မံ ဥစ္စတော ဝဒတီတိ စိန္တေယ္ယာတိ ပုန ‘‘နာတိဥစ္စာ တုမ္ဟေ’’တိ အာဟ, သရီရေနာတိ အဓိပ္ပာယော။ မေစကဝဏ္ဏသ္သာတိ နီလောဘာသသ္သ။ ပုစ္ဆီတိ ဘိက္ခူ ပုစ္ဆိ။ ဘူမိယံ လေခံ လိခန္တော အစ္ဆီတိ ပဌမံ မဉ္စေ နိပဇ္ဇိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယ ဘူမိယံ လေခံ လိခန္တော အစ္ဆိ ‘‘အခီဏာသဝောတိ မညနာ ဟောတူ’’တိ။ တထာ ဟိ ရာဇာ ခီဏာသဝသ္သ နာမ။ပေ.။ နိဝတ္တိ။ ဓဇပဂ္ဂဟိတာဝာတိ ပဂ္ဂဟိတဓဇာဝ။ သိလာစေတိယဋ္ဌာနန္တိ ထူပာရာမသ္သ စ မဟာစေတိယသ္သ စ အန္တရေ သိလာယ ကတစေတိယဋ္ဌာနံ။ စေတိယံ။ပေ.။ အဋ္ဌာသိ သာဝကသ္သ တံ ကူဋာဂာရန္တိ ကတ္ဝာ။
‘‘Uccā, bhante’’ti vatvā ayaṃ maṃ uccato vadatīti cinteyyāti puna ‘‘nātiuccā tumhe’’ti āha, sarīrenāti adhippāyo. Mecakavaṇṇassāti nīlobhāsassa. Pucchīti bhikkhū pucchi. Bhūmiyaṃ lekhaṃ likhanto acchīti paṭhamaṃ mañce nipajjitvā uṭṭhāya bhūmiyaṃ lekhaṃ likhanto acchi ‘‘akhīṇāsavoti maññanā hotū’’ti. Tathā hi rājā khīṇāsavassa nāma…pe… nivatti. Dhajapaggahitāvāti paggahitadhajāva. Silācetiyaṭṭhānanti thūpārāmassa ca mahācetiyassa ca antare silāya katacetiyaṭṭhānaṃ. Cetiyaṃ…pe… aṭṭhāsi sāvakassa taṃ kūṭāgāranti katvā.
ပစ္ဆာဘာဂေနာတိ ဓမ္မကထိကသ္သ ထေရသ္သ ပိဋ္ဌိပသ္သေန။ ဂောနသောတိ မဏ္ဍလသပ္ပော။ ဓမ္မသ္သဝနန္တရာယ ဗဟူနံ သဂ္ဂမဂ္ဂပ္ပဋိလာဘန္တရာယော ဘဝေယ္ယာတိ အဓိပ္ပာယေန ‘‘ဓမ္မသ္သဝနန္တရာယံ န ကရိသ္သာမီ’’တိ စိန္တေသိ။ ဝိသံ ဝိက္ခမ္ဘေတ္ဝာတိ ဝိပသ္သနာတေဇေန ဝိသဝေဂံ ဝိက္ခမ္ဘေတ္ဝာ။ ဂာထာသဟသ္သန္တိ ဂာထာသဟသ္သဝန္တံ။ ပဋ္ဌာနဂာထာယာတိ ပဋ္ဌာပနဂာထာယ, အာဒိဂာထာယာတိ အတ္ထော။ ပဋ္ဌာန။ပေ.။ အဝသာနဂာထံ ဧဝ ဝဝတ္ထပေသိ, န ဒ္ဝိန္နံ အန္တရေ ဝုတ္တံ ကိလန္တကာယတ္တာ။ သရဘာဏံ သာယန္ဟဓမ္မကထာ။ ပဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ ပစ္စက္ခံ ကရောန္တီ ဂဏ္ဟာတိ, သက္ကစ္စံ သုဏာတီတိ အတ္ထော။ ဓမ္မကထနဒိဝသေ ဓမ္မကထိကာနံ အကိလမနတ္ထံ သဒ္ဓာ ဥပာသကာ သိနိဒ္ဓဘောဇနံ မဓုပာနကဉ္စ ဒေန္တိ သရသ္သ မဓုရဘာဝာယ သပ္ပိမဓုကတေလာဒိဉ္စ ဘေသဇ္ဇံ။ တေနာဟ ‘‘အရိယဝံသံ ကထေသ္သာမီ’’တိအာဒိ။ စတူဟိ ဒာဌာဟိ ဍံသိတ္ဝာတိ ဒဠ္ဟဒဋ္ဌဘာဝဒသ္သနံ။ စရိသ္သာမီတိ သမ္မာနေသ္သာမိ, သက္ကစ္စံ သုဏိသ္သာမီတိ အတ္ထော။ နိမ္မထေတ္ဝာတိ နိမ္မဒ္ဒိတ္ဝာ, အပနေတ္ဝာတိ အတ္ထော။
Pacchābhāgenāti dhammakathikassa therassa piṭṭhipassena. Gonasoti maṇḍalasappo. Dhammassavanantarāya bahūnaṃ saggamaggappaṭilābhantarāyo bhaveyyāti adhippāyena ‘‘dhammassavanantarāyaṃ na karissāmī’’ti cintesi. Visaṃ vikkhambhetvāti vipassanātejena visavegaṃ vikkhambhetvā. Gāthāsahassanti gāthāsahassavantaṃ. Paṭṭhānagāthāyāti paṭṭhāpanagāthāya, ādigāthāyāti attho. Paṭṭhāna…pe… avasānagāthaṃ eva vavatthapesi, na dvinnaṃ antare vuttaṃ kilantakāyattā. Sarabhāṇaṃ sāyanhadhammakathā. Paggaṇhātīti paccakkhaṃ karontī gaṇhāti, sakkaccaṃ suṇātīti attho. Dhammakathanadivase dhammakathikānaṃ akilamanatthaṃ saddhā upāsakā siniddhabhojanaṃ madhupānakañca denti sarassa madhurabhāvāya sappimadhukatelādiñca bhesajjaṃ. Tenāha ‘‘ariyavaṃsaṃ kathessāmī’’tiādi. Catūhi dāṭhāhi ḍaṃsitvāti daḷhadaṭṭhabhāvadassanaṃ. Carissāmīti sammānessāmi, sakkaccaṃ suṇissāmīti attho. Nimmathetvāti nimmadditvā, apanetvāti attho.
တိဌာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Tiṭhānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၂. တိဌာနသုတ္တံ • 2. Tiṭhānasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၂. တိဌာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Tiṭhānasuttavaṇṇanā
