| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
४८. तित्थियपक्कन्तककथा
48. Titthiyapakkantakakathā
११०. पक्कमतीति पक्कन्तो, ‘‘पविट्ठो’’ति इमिना कमुधातुया पदविक्खेपत्थं दस्सेति, इच्छाकन्तिअत्थे निवत्तेति। सोति तित्थियपक्कन्तको। तत्राति तित्थियपक्कन्तके। उपसम्पन्नो भिक्खु गच्छतीति सम्बन्धो। तेसन्ति तित्थियानं। ‘‘तित्थियो भविस्सामी’’ति पुब्बेव लद्धिगहितत्ता वुत्तं ‘‘लिङ्गे आदिन्नमत्ते’’ति। कुसचीरादीनीति एत्थ कुसो वुच्चति सलाका। चीरोति पन्ति, आवलीति अत्थो। कुसे रज्जुना आवुनित्वा कतो चीरो कुसचीरो, सो आदि येसं तानीति कुसचीरादीनि। आदिसद्देन फलकचीरादयो सङ्गण्हाति। कुसतिणेहि कतो चीरो कुसचीरोतिपि वदन्ति। नग्गोति अचेलको। आजीवकोति अचेलकवतमादाय जीवतीति आजीवको। तेसन्ति आजीवकानं। ओवदितो हुत्वाति सम्बन्धो।
110. Pakkamatīti pakkanto, ‘‘paviṭṭho’’ti iminā kamudhātuyā padavikkhepatthaṃ dasseti, icchākantiatthe nivatteti. Soti titthiyapakkantako. Tatrāti titthiyapakkantake. Upasampanno bhikkhu gacchatīti sambandho. Tesanti titthiyānaṃ. ‘‘Titthiyo bhavissāmī’’ti pubbeva laddhigahitattā vuttaṃ ‘‘liṅge ādinnamatte’’ti. Kusacīrādīnīti ettha kuso vuccati salākā. Cīroti panti, āvalīti attho. Kuse rajjunā āvunitvā kato cīro kusacīro, so ādi yesaṃ tānīti kusacīrādīni. Ādisaddena phalakacīrādayo saṅgaṇhāti. Kusatiṇehi kato cīro kusacīrotipi vadanti. Naggoti acelako. Ājīvakoti acelakavatamādāya jīvatīti ājīvako. Tesanti ājīvakānaṃ. Ovadito hutvāti sambandho.
किन्ति किं वतं। लुञ्चापेतीति अपनयापेति। मोरपिञ्छादीनीति एत्थ पिञ्छं वुच्चति पक्खो। सो हि पिञ्छति आकासे गच्छति अनेनाति पिञ्छन्ति वुच्चति। पिछि गतियन्ति धातुपाठो। मोरस्स पिञ्छं मोरपिञ्छं, तं आदि येसं तानीति मोरपिञ्छादीनि। आदिसद्देन उलूकपिञ्छादयो सङ्गण्हाति। याव न सम्पटिच्छतीति याव लद्धिं न सम्पटिच्छति। नन्ति वीमंसमानं भिक्खुं। लद्धीति तित्थियलद्धि। रक्खतीति तित्थियपक्कन्तकतो रक्खति। लद्धिया अभावेन तित्थियपक्कन्तको न होतीति अधिप्पायो। अच्छिद्दचीवरोति एत्थ आकारो कोधत्थो, अड्डत्थो वा होति, छिद्दसद्दो दूसनत्थो होति। तस्मा आकोधेन अड्डेन वा छिद्दो दूसितोति अच्छिद्दोति अत्थो दट्ठब्बो। ‘‘अच्छिन्नो’’तिपि पाठो। अच्छिद्दं चीवरमेतस्साति अच्छिद्दचीवरो। तित्थायतनन्ति तित्थीनं निवासट्ठानं, तित्थियानं उपस्सयन्ति अत्थो।
Kinti kiṃ vataṃ. Luñcāpetīti apanayāpeti. Morapiñchādīnīti ettha piñchaṃ vuccati pakkho. So hi piñchati ākāse gacchati anenāti piñchanti vuccati. Pichi gatiyanti dhātupāṭho. Morassa piñchaṃ morapiñchaṃ, taṃ ādi yesaṃ tānīti morapiñchādīni. Ādisaddena ulūkapiñchādayo saṅgaṇhāti. Yāva na sampaṭicchatīti yāva laddhiṃ na sampaṭicchati. Nanti vīmaṃsamānaṃ bhikkhuṃ. Laddhīti titthiyaladdhi. Rakkhatīti titthiyapakkantakato rakkhati. Laddhiyā abhāvena titthiyapakkantako na hotīti adhippāyo. Acchiddacīvaroti ettha ākāro kodhattho, aḍḍattho vā hoti, chiddasaddo dūsanattho hoti. Tasmā ākodhena aḍḍena vā chiddo dūsitoti acchiddoti attho daṭṭhabbo. ‘‘Acchinno’’tipi pāṭho. Acchiddaṃ cīvarametassāti acchiddacīvaro. Titthāyatananti titthīnaṃ nivāsaṭṭhānaṃ, titthiyānaṃ upassayanti attho.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / ४८. थेय्यसंवासकवत्थु • 48. Theyyasaṃvāsakavatthu
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / थेय्यसंवासकवत्थुकथा • Theyyasaṃvāsakavatthukathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / थेय्यसंवासकवत्थुकथावण्णना • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / थेय्यसंवासकवत्थुकथावण्णना • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / थेय्यसंवासकवत्थुकथावण्णना • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā
