| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๔๘. ติตฺถิยปกฺกนฺตกกถา
48. Titthiyapakkantakakathā
๑๑๐. ปกฺกมตีติ ปกฺกโนฺต, ‘‘ปวิโฎฺฐ’’ติ อิมินา กมุธาตุยา ปทวิเกฺขปตฺถํ ทเสฺสติ, อิจฺฉากนฺติอเตฺถ นิวเตฺตติฯ โสติ ติตฺถิยปกฺกนฺตโกฯ ตตฺราติ ติตฺถิยปกฺกนฺตเกฯ อุปสมฺปโนฺน ภิกฺขุ คจฺฉตีติ สมฺพโนฺธฯ เตสนฺติ ติตฺถิยานํฯ ‘‘ติตฺถิโย ภวิสฺสามี’’ติ ปุเพฺพว ลทฺธิคหิตตฺตา วุตฺตํ ‘‘ลิเงฺค อาทินฺนมเตฺต’’ติฯ กุสจีราทีนีติ เอตฺถ กุโส วุจฺจติ สลากาฯ จีโรติ ปนฺติ, อาวลีติ อโตฺถฯ กุเส รชฺชุนา อาวุนิตฺวา กโต จีโร กุสจีโร, โส อาทิ เยสํ ตานีติ กุสจีราทีนิฯ อาทิสเทฺทน ผลกจีราทโย สงฺคณฺหาติฯ กุสติเณหิ กโต จีโร กุสจีโรติปิ วทนฺติฯ นโคฺคติ อเจลโกฯ อาชีวโกติ อเจลกวตมาทาย ชีวตีติ อาชีวโกฯ เตสนฺติ อาชีวกานํฯ โอวทิโต หุตฺวาติ สมฺพโนฺธฯ
110. Pakkamatīti pakkanto, ‘‘paviṭṭho’’ti iminā kamudhātuyā padavikkhepatthaṃ dasseti, icchākantiatthe nivatteti. Soti titthiyapakkantako. Tatrāti titthiyapakkantake. Upasampanno bhikkhu gacchatīti sambandho. Tesanti titthiyānaṃ. ‘‘Titthiyo bhavissāmī’’ti pubbeva laddhigahitattā vuttaṃ ‘‘liṅge ādinnamatte’’ti. Kusacīrādīnīti ettha kuso vuccati salākā. Cīroti panti, āvalīti attho. Kuse rajjunā āvunitvā kato cīro kusacīro, so ādi yesaṃ tānīti kusacīrādīni. Ādisaddena phalakacīrādayo saṅgaṇhāti. Kusatiṇehi kato cīro kusacīrotipi vadanti. Naggoti acelako. Ājīvakoti acelakavatamādāya jīvatīti ājīvako. Tesanti ājīvakānaṃ. Ovadito hutvāti sambandho.
กินฺติ กิํ วตํฯ ลุญฺจาเปตีติ อปนยาเปติฯ โมรปิญฺฉาทีนีติ เอตฺถ ปิญฺฉํ วุจฺจติ ปโกฺขฯ โส หิ ปิญฺฉติ อากาเส คจฺฉติ อเนนาติ ปิญฺฉนฺติ วุจฺจติฯ ปิฉิ คติยนฺติ ธาตุปาโฐฯ โมรสฺส ปิญฺฉํ โมรปิญฺฉํ, ตํ อาทิ เยสํ ตานีติ โมรปิญฺฉาทีนิฯ อาทิสเทฺทน อุลูกปิญฺฉาทโย สงฺคณฺหาติฯ ยาว น สมฺปฎิจฺฉตีติ ยาว ลทฺธิํ น สมฺปฎิจฺฉติฯ นนฺติ วีมํสมานํ ภิกฺขุํฯ ลทฺธีติ ติตฺถิยลทฺธิฯ รกฺขตีติ ติตฺถิยปกฺกนฺตกโต รกฺขติฯ ลทฺธิยา อภาเวน ติตฺถิยปกฺกนฺตโก น โหตีติ อธิปฺปาโยฯ อจฺฉิทฺทจีวโรติ เอตฺถ อากาโร โกธโตฺถ, อฑฺฑโตฺถ วา โหติ, ฉิทฺทสโทฺท ทูสนโตฺถ โหติฯ ตสฺมา อาโกเธน อเฑฺฑน วา ฉิโทฺท ทูสิโตติ อจฺฉิโทฺทติ อโตฺถ ทฎฺฐโพฺพฯ ‘‘อจฺฉิโนฺน’’ติปิ ปาโฐฯ อจฺฉิทฺทํ จีวรเมตสฺสาติ อจฺฉิทฺทจีวโรฯ ติตฺถายตนนฺติ ติตฺถีนํ นิวาสฎฺฐานํ, ติตฺถิยานํ อุปสฺสยนฺติ อโตฺถฯ
Kinti kiṃ vataṃ. Luñcāpetīti apanayāpeti. Morapiñchādīnīti ettha piñchaṃ vuccati pakkho. So hi piñchati ākāse gacchati anenāti piñchanti vuccati. Pichi gatiyanti dhātupāṭho. Morassa piñchaṃ morapiñchaṃ, taṃ ādi yesaṃ tānīti morapiñchādīni. Ādisaddena ulūkapiñchādayo saṅgaṇhāti. Yāva na sampaṭicchatīti yāva laddhiṃ na sampaṭicchati. Nanti vīmaṃsamānaṃ bhikkhuṃ. Laddhīti titthiyaladdhi. Rakkhatīti titthiyapakkantakato rakkhati. Laddhiyā abhāvena titthiyapakkantako na hotīti adhippāyo. Acchiddacīvaroti ettha ākāro kodhattho, aḍḍattho vā hoti, chiddasaddo dūsanattho hoti. Tasmā ākodhena aḍḍena vā chiddo dūsitoti acchiddoti attho daṭṭhabbo. ‘‘Acchinno’’tipi pāṭho. Acchiddaṃ cīvarametassāti acchiddacīvaro. Titthāyatananti titthīnaṃ nivāsaṭṭhānaṃ, titthiyānaṃ upassayanti attho.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๔๘. เถยฺยสํวาสกวตฺถุ • 48. Theyyasaṃvāsakavatthu
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / เถยฺยสํวาสกวตฺถุกถา • Theyyasaṃvāsakavatthukathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / เถยฺยสํวาสกวตฺถุกถาวณฺณนา • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / เถยฺยสํวาสกวตฺถุกถาวณฺณนา • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / เถยฺยสํวาสกวตฺถุกถาวณฺณนา • Theyyasaṃvāsakavatthukathāvaṇṇanā
