Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā |
తిత్థియపక్కన్తకకథావణ్ణనా
Titthiyapakkantakakathāvaṇṇanā
తిత్థియపక్కన్తకో, భిక్ఖవేతిఆది అత్తనో నిదానభూతే పసూరవత్థుస్మిం ఏవ వత్తబ్బం సమానమ్పి తత్థ వారితఅధికారాభావా అభబ్బా. ఇధేవ థేయ్యసంవాసకేన వినా సమ్భవతో వుత్తో. తత్థ ‘‘అథ ఖో న పబ్బాజేతబ్బోపీ’’తి ఇధేవ వచనం పసూరస్స ఉపసమ్పదాయ ఏవ యాచనిచ్ఛాయ దస్సనేన, ‘‘సో ఆగతో న ఉపసమ్పాదేతబ్బో’’తి భగవతో ఉపసమ్పదామత్తపటిసేధనేన చ పబ్బజ్జానుమతిదోసప్పసఙ్గభయాతి వేదితబ్బం. తేసం లిఙ్గే ఆదిన్నమత్తే లద్ధియా గహితాయపి అగ్గహితాయపి తిత్థియపక్కన్తకో హోతి, అవన్దనీయస్సేవ నగ్గలిఙ్గస్స సేట్ఠభావం వా ఉపగచ్ఛతి, న ముచ్చతి, ఏత్థ ‘‘పదవారే దుక్కటం, ఆజీవకో భవిస్సన్తి విసమచిత్తవసేన గతత్తా నగ్గో హుత్వా న గమనేనా’’తి వదన్తి. ఉభిన్నమ్పి వసేన యుత్తన్తి మమ తక్కో. తావ నం లద్ధి రక్ఖతి అసమ్పటిచ్ఛితత్తా. ఉపసమ్పన్నభిక్ఖునా కథితోతి కథం పఞ్ఞాయతి? అట్ఠకథావచనప్పమాణతోవాతి ఏకే. నిదానవసేనాతి ఏకే. పసూరస్స ఉపసమ్పన్నత్తా ఉపసమ్పన్నానం ఏవ తిత్థియపక్కన్తతావచనతోతి ఏకే. యథాహ ‘‘ఉపజ్ఝాయో పక్కన్తోవా హోతి, విబ్భన్తో వా, కాలంకతో వా, పక్ఖసఙ్కన్తో వా’’తి ఆచరియో. పక్ఖసఙ్కన్తో వాతి సామణేరనాసనావత్థూసు అభావతోతి ఏకే. అఞ్ఞతిత్థియపుబ్బస్స ఉపసమ్పన్నస్స సతో పక్ఖసఙ్కన్తభయా అనుపసమ్పన్నకాలే ఉపసమ్పదత్థం పరివాసపఞ్ఞాపనేనాతి ఏకే . పబ్బజ్జత్థమ్పీతి చే? న, పుబ్బే విచారితత్తా, అపబ్బజితస్స అధిసీలాభావతో చ. పాతిమోక్ఖసీలఞ్హి అధిసీలం నామ, తఞ్చ అపబ్బజితస్స నత్థి. ఇమస్స చ పరివాసవత్తే అధిసీలం వుత్తం. యథాహ ‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, అఞ్ఞతిత్థియపుబ్బో తిబ్బచ్ఛన్దో హోతి ఉద్దేసే పరిపుచ్ఛాయ అధిసీలే’’తి (మహావ॰ ౮౭). అపిచ ‘‘సచే, భిక్ఖవే, జాతియా సాకియో అఞ్ఞతిత్థియపుబ్బో ఆగచ్ఛతి, సో ఆగతో ఉపసమ్పాదేతబ్బో’’తి (మహావ॰ ౮౭) ఏత్థ ఉపసమ్పదామత్తపరిదీపనతో. ఉపసమ్పదామత్తపరిదీపనఞ్హేత్థ తస్సేవ పరివాసదానసిద్ధితో. పరివాసదానత్తనిదస్సనత్థే హేసా పాళి.
Titthiyapakkantako, bhikkhavetiādi attano nidānabhūte pasūravatthusmiṃ eva vattabbaṃ samānampi tattha vāritaadhikārābhāvā abhabbā. Idheva theyyasaṃvāsakena vinā sambhavato vutto. Tattha ‘‘atha kho na pabbājetabbopī’’ti idheva vacanaṃ pasūrassa upasampadāya eva yācanicchāya dassanena, ‘‘so āgato na upasampādetabbo’’ti bhagavato upasampadāmattapaṭisedhanena ca pabbajjānumatidosappasaṅgabhayāti veditabbaṃ. Tesaṃ liṅge ādinnamatte laddhiyā gahitāyapi aggahitāyapi titthiyapakkantako hoti, avandanīyasseva naggaliṅgassa seṭṭhabhāvaṃ vā upagacchati, na muccati, ettha ‘‘padavāre dukkaṭaṃ, ājīvako bhavissanti visamacittavasena gatattā naggo hutvā na gamanenā’’ti vadanti. Ubhinnampi vasena yuttanti mama takko. Tāva naṃ laddhi rakkhati asampaṭicchitattā. Upasampannabhikkhunā kathitoti kathaṃ paññāyati? Aṭṭhakathāvacanappamāṇatovāti eke. Nidānavasenāti eke. Pasūrassa upasampannattā upasampannānaṃ eva titthiyapakkantatāvacanatoti eke. Yathāha ‘‘upajjhāyo pakkantovā hoti, vibbhanto vā, kālaṃkato vā, pakkhasaṅkanto vā’’ti ācariyo. Pakkhasaṅkanto vāti sāmaṇeranāsanāvatthūsu abhāvatoti eke. Aññatitthiyapubbassa upasampannassa sato pakkhasaṅkantabhayā anupasampannakāle upasampadatthaṃ parivāsapaññāpanenāti eke . Pabbajjatthampīti ce? Na, pubbe vicāritattā, apabbajitassa adhisīlābhāvato ca. Pātimokkhasīlañhi adhisīlaṃ nāma, tañca apabbajitassa natthi. Imassa ca parivāsavatte adhisīlaṃ vuttaṃ. Yathāha ‘‘puna caparaṃ, bhikkhave, aññatitthiyapubbo tibbacchando hoti uddese paripucchāya adhisīle’’ti (mahāva. 87). Apica ‘‘sace, bhikkhave, jātiyā sākiyo aññatitthiyapubbo āgacchati, so āgato upasampādetabbo’’ti (mahāva. 87) ettha upasampadāmattaparidīpanato. Upasampadāmattaparidīpanañhettha tasseva parivāsadānasiddhito. Parivāsadānattanidassanatthe hesā pāḷi.
తిత్థియపక్కన్తకకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Titthiyapakkantakakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.