| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
तिविधसलाकग्गाहकथा
Tividhasalākaggāhakathā
२३५. सञ्ञत्तियाति एत्थ सञ्ञापनं सञ्ञत्ति, तदत्थायाति दस्सेन्तो आह ‘‘सञ्ञापनत्थाया’’ति। गूहितब्बोति गूळ्हो, सोयेव गूळ्हको, सलाकग्गाहो कातब्बोति सम्बन्धो। विवरितब्बोति विवटो, सोयेव विवटको। सस्स अत्तनो कण्णसमीपे जप्पीयति कथीयतीति सकण्णजप्पो, सोयेव सकण्णजप्पको। ‘‘निमित्तसञ्ञं आरोपेत्वा’’ति इमिना वण्णावण्णायो कत्वाति एत्थ वण्णसद्दो सण्ठानवाचकोति दस्सेति। सुसण्ठानदुसण्ठाना सलाकायो कत्वाति अत्थो। ततोति विसभागकरणतो परं गहेतब्बोति सम्बन्धो। सब्बापि ता सलाकायोति योजना। कत्वाति पक्खिपनं कत्वा। वुत्तनयेनाति ‘‘अलज्जुस्सन्नाया’’तिआदिना वुत्तनयेन। ‘‘यावततिय’’न्ति इमिना पच्चुक्कड्ढितब्बन्ति एत्थ पुनप्पुनं उद्धं कड्ढितब्बन्ति अत्थं दस्सेति। अतिरेकजातेति अधम्मवादीहि अतिरेकतो जाते सतीति सम्बन्धो। यावततियम्पीति पिसद्दो ततो ऊने एकद्वेवारे पन का नाम कथाति दस्सेति।
235.Saññattiyāti ettha saññāpanaṃ saññatti, tadatthāyāti dassento āha ‘‘saññāpanatthāyā’’ti. Gūhitabboti gūḷho, soyeva gūḷhako, salākaggāho kātabboti sambandho. Vivaritabboti vivaṭo, soyeva vivaṭako. Sassa attano kaṇṇasamīpe jappīyati kathīyatīti sakaṇṇajappo, soyeva sakaṇṇajappako. ‘‘Nimittasaññaṃ āropetvā’’ti iminā vaṇṇāvaṇṇāyo katvāti ettha vaṇṇasaddo saṇṭhānavācakoti dasseti. Susaṇṭhānadusaṇṭhānā salākāyo katvāti attho. Tatoti visabhāgakaraṇato paraṃ gahetabboti sambandho. Sabbāpi tā salākāyoti yojanā. Katvāti pakkhipanaṃ katvā. Vuttanayenāti ‘‘alajjussannāyā’’tiādinā vuttanayena. ‘‘Yāvatatiya’’nti iminā paccukkaḍḍhitabbanti ettha punappunaṃ uddhaṃ kaḍḍhitabbanti atthaṃ dasseti. Atirekajāteti adhammavādīhi atirekato jāte satīti sambandho. Yāvatatiyampīti pisaddo tato ūne ekadvevāre pana kā nāma kathāti dasseti.
सकण्णजप्पके पन एवं विनिच्छयो वेदितब्बोति योजना। सचे सङ्घत्थेरो गण्हातीति सम्बन्धो। सोति सङ्घत्थेरो। वयोअनुप्पत्ताति पच्छिमवयं अनुप्पत्ता। एतन्ति अधम्मवादिसलाकं। अस्साति सङ्घत्थेरस्स। इतरा सलाकाति अधम्मवादिसलाकाहि अञ्ञा धम्मवादिसलाका। सोति सङ्घत्थेरो। तन्ति धम्मवादिसलाकं। ततोति नेव अवबुज्झनकारणा। वुत्तनयमेवाति गूळ्हके वुत्तनयमेव। विवटो अत्थो इमस्साति विवटत्थो।
Sakaṇṇajappake pana evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā. Sace saṅghatthero gaṇhātīti sambandho. Soti saṅghatthero. Vayoanuppattāti pacchimavayaṃ anuppattā. Etanti adhammavādisalākaṃ. Assāti saṅghattherassa. Itarā salākāti adhammavādisalākāhi aññā dhammavādisalākā. Soti saṅghatthero. Tanti dhammavādisalākaṃ. Tatoti neva avabujjhanakāraṇā. Vuttanayamevāti gūḷhake vuttanayameva. Vivaṭo attho imassāti vivaṭattho.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi / तिविधसलाकग्गाहो • Tividhasalākaggāho
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / तिविधसलाकग्गाहकथा • Tividhasalākaggāhakathā
