Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཙཱུལ༹ནིདྡེསཔཱལི༹ • Cūḷaniddesapāḷi |
༩. ཏོདེཡྻམཱཎཝཔུཙྪཱནིདྡེསོ
9. Todeyyamāṇavapucchāniddeso
༥༧.
57.
ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟི, [ཨིཙྩཱཡསྨཱ ཏོདེཡྻོ]
Yasmiṃkāmā na vasanti, [iccāyasmā todeyyo]
ཏཎྷཱ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏི།
Taṇhā yassa na vijjati;
ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོ, ཝིམོཀྑོ ཏསྶ ཀཱིདིསོ༎
Kathaṃkathā ca yo tiṇṇo, vimokkho tassa kīdiso.
ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟཱིཏི ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟི ན སཾཝསནྟི ན ཨཱཝསནྟི ན པརིཝསནྟཱིཏི – ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟི། ཨིཙྩཱཡསྨཱ ཏོདེཡྻོཏི། ཨིཙྩཱཏི པདསནྡྷི…པེ॰… པདཱནུཔུབྦཏཱཔེཏཾ – ཨིཙྩཱཏི། ཨཱཡསྨཱཏི པིཡཝཙནཾ…པེ॰…། ཏོདེཡྻོཏི ཏསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ནཱམཾ…པེ॰… ཨབྷིལཱཔོཏི – ཨིཙྩཱཡསྨཱ ཏོདེཡྻོ།
Yasmiṃ kāmā na vasantīti yasmiṃ kāmā na vasanti na saṃvasanti na āvasanti na parivasantīti – yasmiṃ kāmā na vasanti. Iccāyasmā todeyyoti. Iccāti padasandhi…pe… padānupubbatāpetaṃ – iccāti. Āyasmāti piyavacanaṃ…pe…. Todeyyoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā todeyyo.
ཏཎྷཱ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏཱིཏི ཏཎྷཱ ཡསྶ ནཏྠི ན སཏི ན སཾཝིཛྫཏི ནུཔལབྦྷཏི ཉཱཎགྒིནཱ དཌྜྷཱཏི – ཏཎྷཱ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏི།
Taṇhā yassa na vijjatīti taṇhā yassa natthi na sati na saṃvijjati nupalabbhati ñāṇagginā daḍḍhāti – taṇhā yassa na vijjati.
ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོཏི ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོ ཨུཏྟིཎྞོ ནིཏྠིཎྞོ ཨཏིཀྐནྟོ སམཏིཀྐནྟོ ཝཱིཏིཝཏྟོཏི – ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོ།
Kathaṃkathā ca yo tiṇṇoti kathaṃkathā ca yo tiṇṇo uttiṇṇo nitthiṇṇo atikkanto samatikkanto vītivattoti – kathaṃkathā ca yo tiṇṇo.
ཝིམོཀྑོ ཏསྶ ཀཱིདིསོཏི ཝིམོཀྑོ ཏསྶ ཀཱིདིསོ ཀིཾསཎྛིཏོ ཀིཾཔཀཱརོ ཀིཾཔཊིབྷཱགོ ཨིཙྪིཏབྦོཏི ཝིམོཀྑཾ པུཙྪཏཱིཏི – ཝིམོཀྑོ ཏསྶ ཀཱིདིསོ། ཏེནཱཧ སོ བྲཱཧྨཎོ –
Vimokkho tassa kīdisoti vimokkho tassa kīdiso kiṃsaṇṭhito kiṃpakāro kiṃpaṭibhāgo icchitabboti vimokkhaṃ pucchatīti – vimokkho tassa kīdiso. Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟི, [ཨིཙྩཱཡསྨཱ ཏོདེཡྻོ]
‘‘Yasmiṃ kāmā na vasanti, [iccāyasmā todeyyo]
ཏཎྷཱ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏི།
Taṇhā yassa na vijjati;
ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོ, ཝིམོཀྑོ ཏསྶ ཀཱིདིསོ’’ཏི༎
Kathaṃkathā ca yo tiṇṇo, vimokkho tassa kīdiso’’ti.
༥༨.
58.
ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟི, [ཏོདེཡྻཱཏི བྷགཝཱ]
Yasmiṃkāmā na vasanti, [todeyyāti bhagavā]
ཏཎྷཱ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏི།
Taṇhā yassa na vijjati;
ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོ, ཝིམོཀྑོ ཏསྶ ནཱཔརོ༎
Kathaṃkathā ca yo tiṇṇo, vimokkho tassa nāparo.
ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟཱིཏི། ཡསྨིནྟི ཡསྨིཾ པུགྒལེ ཨརཧནྟེ ཁཱིཎཱསཝེ། ཀཱམཱཏི ཨུདྡཱནཏོ དྭེ ཀཱམཱ – ཝཏྠུཀཱམཱ ཙ ཀིལེསཀཱམཱ ཙ…པེ॰… ཨིམེ ཝུཙྩནྟི ཝཏྠུཀཱམཱ…པེ॰… ཨིམེ ཝུཙྩནྟི ཀིལེསཀཱམཱ། ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟཱིཏི ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟི ན སཾཝསནྟི ན ཨཱཝསནྟི ན པརིཝསནྟཱིཏི – ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟི།
Yasmiṃ kāmā na vasantīti. Yasminti yasmiṃ puggale arahante khīṇāsave. Kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā. Yasmiṃ kāmā na vasantīti yasmiṃ kāmā na vasanti na saṃvasanti na āvasanti na parivasantīti – yasmiṃ kāmā na vasanti.
ཏོདེཡྻཱཏི བྷགཝཱཏི། ཏོདེཡྻཱཏི བྷགཝཱ ཏཾ བྲཱཧྨཎཾ ནཱམེན ཨཱལཔཏི། བྷགཝཱཏི གཱརཝཱདྷིཝཙནམེཏཾ…པེ॰… སཙྪིཀཱ པཉྙཏྟི, ཡདིདཾ བྷགཝཱཏི – ཏོདེཡྻཱཏི བྷགཝཱ།
Todeyyāti bhagavāti. Todeyyāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – todeyyāti bhagavā.
ཏཎྷཱ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏཱིཏི། ཏཎྷཱཏི རཱུཔཏཎྷཱ སདྡཏཎྷཱ གནྡྷཏཎྷཱ རསཏཎྷཱ ཕོཊྛབྦཏཎྷཱ དྷམྨཏཎྷཱ། ཡསྶཱཏི ཨརཧཏོ ཁཱིཎཱསཝསྶ། ཏཎྷཱ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏཱིཏི ཏཎྷཱ ཡསྶ ནཏྠི ན སཏི ན སཾཝིཛྫཏི ནུཔལབྦྷཏི, པཧཱིནཱ སམུཙྪིནྣཱ ཝཱུཔསནྟཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཨབྷབྦུཔྤཏྟིཀཱ ཉཱཎགྒིནཱ དཌྜྷཱཏི – ཏཎྷཱ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏི།
Taṇhā yassa na vijjatīti. Taṇhāti rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā. Yassāti arahato khīṇāsavassa. Taṇhā yassa na vijjatīti taṇhā yassa natthi na sati na saṃvijjati nupalabbhati, pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhāti – taṇhā yassa na vijjati.
ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོཏི ཀཐཾཀཐཱ ཝུཙྩཏི ཝིཙིཀིཙྪཱ། དུཀྑེ ཀངྑཱ…པེ॰… ཚམྦྷིཏཏྟཾ ཙིཏྟསྶ མནོཝིལེཁོ། ཡོཏི ཡོ སོ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ། ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོཏི ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོ ཨུཏྟིཎྞོ ནིཏྠིཎྞོ ཨཏིཀྐནྟོ སམཏིཀྐནྟོ ཝཱིཏིཝཏྟོཏི – ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོ།
Kathaṃkathā ca yo tiṇṇoti kathaṃkathā vuccati vicikicchā. Dukkhe kaṅkhā…pe… chambhitattaṃ cittassa manovilekho. Yoti yo so arahaṃ khīṇāsavo. Kathaṃkathā ca yo tiṇṇoti kathaṃkathā ca yo tiṇṇo uttiṇṇo nitthiṇṇo atikkanto samatikkanto vītivattoti – kathaṃkathā ca yo tiṇṇo.
ཝིམོཀྑོ ཏསྶ ནཱཔརོཏི ནཏྠི ཏསྶ ཨཔརོ ཝིམོཀྑོ། ཡེན ཝིམོཀྑེན ཝིམུཙྩེཡྻ ཝིམུཏྟོ སོ། ཀཏཾ ཏསྶ ཝིམོཀྑེན ཀརཎཱིཡནྟི – ཝིམོཀྑོ ཏསྶ ནཱཔརོ། ཏེནཱཧ བྷགཝཱ –
Vimokkho tassa nāparoti natthi tassa aparo vimokkho. Yena vimokkhena vimucceyya vimutto so. Kataṃ tassa vimokkhena karaṇīyanti – vimokkho tassa nāparo. Tenāha bhagavā –
‘‘ཡསྨིཾ ཀཱམཱ ན ཝསནྟི, [ཏོདེཡྻཱཏི བྷགཝཱ]
‘‘Yasmiṃ kāmā na vasanti, [todeyyāti bhagavā]
ཏཎྷཱ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏི།
Taṇhā yassa na vijjati;
ཀཐཾཀཐཱ ཙ ཡོ ཏིཎྞོ, ཝིམོཀྑོ ཏསྶ ནཱཔརོ’’ཏི༎
Kathaṃkathā ca yo tiṇṇo, vimokkho tassa nāparo’’ti.
༥༩.
59.
ནིརཱསསོ སོ ཨུད ཨཱསསཱནོ, པཉྙཱཎཝཱ སོ ཨུད པཉྙཀཔྤཱི།
Nirāsasoso uda āsasāno, paññāṇavā so uda paññakappī;
མུནིཾ ཨཧཾ སཀྐ ཡཐཱ ཝིཛཉྙཾ, ཏཾ མེ ཝིཡཱཙིཀྑ སམནྟཙཀྑུ༎
Muniṃ ahaṃ sakka yathā vijaññaṃ, taṃ me viyācikkha samantacakkhu.
ནིརཱསསོ སོ ཨུད ཨཱསསཱནོཏི ནིཏྟཎྷོ སོ, ཨུདཱཧུ སཏཎྷོ རཱུཔེ ཨཱསཱིསཏི 1, སདྡེ…པེ॰… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… ཀུལཾ… གཎཾ… ཨཱཝཱསཾ… ལཱབྷཾ… ཡསཾ… པསཾསཾ… སུཁཾ… ཙཱིཝརཾ… པིཎྜཔཱཏཾ… སེནཱསནཾ… གིལཱནཔཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཾ… ཀཱམདྷཱཏུཾ … རཱུཔདྷཱཏུཾ… ཨརཱུཔདྷཱཏུཾ… ཀཱམབྷཝཾ… རཱུཔབྷཝཾ… ཨརཱུཔབྷཝཾ… སཉྙཱབྷཝཾ… ཨསཉྙཱབྷཝཾ… ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱབྷཝཾ… ཨེཀཝོཀཱརབྷཝཾ… ཙཏུཝོཀཱརབྷཝཾ… པཉྩཝོཀཱརབྷཝཾ… ཨཏཱིཏཾ… ཨནཱགཏཾ… པཙྩུཔྤནྣཾ… དིཊྛསུཏམུཏཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ཨཱསཱིསཏི སཱདིཡཏི པཏྠེཏི པིཧེཏི ཨབྷིཛཔྤཏཱིཏི – ནིརཱསསོ སོ ཨུད ཨཱསསཱནོ།
Nirāsaso so uda āsasānoti nittaṇho so, udāhu sataṇho rūpe āsīsati 2, sadde…pe… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… kulaṃ… gaṇaṃ… āvāsaṃ… lābhaṃ… yasaṃ… pasaṃsaṃ… sukhaṃ… cīvaraṃ… piṇḍapātaṃ… senāsanaṃ… gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ… kāmadhātuṃ … rūpadhātuṃ… arūpadhātuṃ… kāmabhavaṃ… rūpabhavaṃ… arūpabhavaṃ… saññābhavaṃ… asaññābhavaṃ… nevasaññānāsaññābhavaṃ… ekavokārabhavaṃ… catuvokārabhavaṃ… pañcavokārabhavaṃ… atītaṃ… anāgataṃ… paccuppannaṃ… diṭṭhasutamutaviññātabbe dhamme āsīsati sādiyati pattheti piheti abhijappatīti – nirāsaso so uda āsasāno.
པཉྙཱཎཝཱ སོ ཨུད པཉྙཀཔྤཱིཏི། པཉྙཱཎཝཱ སོཏི པཎྜིཏོ པཉྙཝཱ བུདྡྷིམཱ ཉཱཎཱི ཝིབྷཱཝཱི མེདྷཱཝཱི། ཨུད པཉྙཀཔྤཱིཏི ཨུདཱཧུ ཨཊྛསམཱཔཏྟིཉཱཎེན ཝཱ པཉྩཱབྷིཉྙཱཉཱཎེན ཝཱ མིཙྪཱཉཱཎེན ཝཱ ཏཎྷཱཀཔྤཾ ཝཱ དིཊྛིཀཔྤཾ ཝཱ ཀཔྤེཏི ཛནེཏི སཉྫནེཏི ནིབྦཏྟེཏི ཨབྷིནིབྦཏྟེཏཱིཏི – པཉྙཱཎཝཱ སོ ཨུད པཉྙཀཔྤཱི།
Paññāṇavā so uda paññakappīti. Paññāṇavā soti paṇḍito paññavā buddhimā ñāṇī vibhāvī medhāvī. Uda paññakappīti udāhu aṭṭhasamāpattiñāṇena vā pañcābhiññāñāṇena vā micchāñāṇena vā taṇhākappaṃ vā diṭṭhikappaṃ vā kappeti janeti sañjaneti nibbatteti abhinibbattetīti – paññāṇavā so uda paññakappī.
མུནིཾ ཨཧཾ སཀྐ ཡཐཱ ཝིཛཉྙནྟི། སཀྐཱཏི སཀྐོ བྷགཝཱ། སཀྱཀུལཱ པབྦཛིཏོཏིཔི སཀྐོ། ཨཐ ཝཱ, ཨཌྜྷོ མཧདྡྷནོ དྷནཝཱཏིཔི སཀྐོ། ཏསྶིམཱནི དྷནཱནི, སེཡྻཐིདཾ – སདྡྷཱདྷནཾ སཱིལདྷནཾ ཧིརིདྷནཾ ཨོཏྟཔྤདྷནཾ སུཏདྷནཾ ཙཱགདྷནཾ པཉྙཱདྷནཾ སཏིཔཊྛཱནདྷནཾ སམྨཔྤདྷཱནདྷནཾ ཨིདྡྷིཔཱདདྷནཾ ཨིནྡྲིཡདྷནཾ བལདྷནཾ བོཛ྄ཛྷངྒདྷནཾ མགྒདྷནཾ ཕལདྷནཾ ནིབྦཱནདྷནནྟི། ཏེཧི ཨནེཀཝིདྷེཧི དྷནརཏནེཧི ཨཌྜྷོ མཧདྡྷནོ དྷནཝཱཏིཔི སཀྐོ། ཨཐ ཝཱ, པཧུ ཝིསཝཱི ཨལམཏྟོ སཱུརོ ཝཱིརོ ཝིཀྐནྟོ ཨབྷཱིརཱུ ཨཙྪམྦྷཱི ཨནུཏྲཱསཱི ཨཔལཱཡཱི པཧཱིནབྷཡབྷེརཝོ ཝིགཏལོམཧཾསོཏིཔི སཀྐོ། མུནིཾ ཨཧཾ སཀྐ ཡཐཱ ཝིཛཉྙནྟི སཀྐ ཡཐཱཧཾ མུནིཾ ཛཱནེཡྻཾ ཨཱཛཱནེཡྻཾ ཝིཛཱནེཡྻཾ པཊིཝིཛཱནེཡྻཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷེཡྻནྟི – མུནིཾ ཨཧཾ སཀྐ ཡཐཱ ཝིཛཉྙཾ།
Muniṃ ahaṃ sakka yathā vijaññanti. Sakkāti sakko bhagavā. Sakyakulā pabbajitotipi sakko. Atha vā, aḍḍho mahaddhano dhanavātipi sakko. Tassimāni dhanāni, seyyathidaṃ – saddhādhanaṃ sīladhanaṃ hiridhanaṃ ottappadhanaṃ sutadhanaṃ cāgadhanaṃ paññādhanaṃ satipaṭṭhānadhanaṃ sammappadhānadhanaṃ iddhipādadhanaṃ indriyadhanaṃ baladhanaṃ bojjhaṅgadhanaṃ maggadhanaṃ phaladhanaṃ nibbānadhananti. Tehi anekavidhehi dhanaratanehi aḍḍho mahaddhano dhanavātipi sakko. Atha vā, pahu visavī alamatto sūro vīro vikkanto abhīrū acchambhī anutrāsī apalāyī pahīnabhayabheravo vigatalomahaṃsotipi sakko. Muniṃ ahaṃ sakka yathā vijaññanti sakka yathāhaṃ muniṃ jāneyyaṃ ājāneyyaṃ vijāneyyaṃ paṭivijāneyyaṃ paṭivijjheyyanti – muniṃ ahaṃ sakka yathā vijaññaṃ.
ཏཾ མེ ཝིཡཱཙིཀྑ སམནྟཙཀྑཱུཏི། ཏནྟི ཡཾ པུཙྪཱམི ཡཾ ཡཱཙཱམི ཡཾ ཨཛ྄ཛྷེསཱམི ཡཾ པསཱདེམི། ཝིཡཱཙིཀྑཱཏི ཨཱཙིཀྑཱཧི དེསེཧི པཉྙཔེཧི པཊྛཔེཧི ཝིཝརཱཧི ཝིབྷཛཱཧི ཨུཏྟཱནཱིཀརོཧི པཀཱསེཧི། སམནྟཙཀྑཱུཏི སམནྟཙཀྑུ ཝུཙྩཏི སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ…པེ॰… ཏཐཱགཏོ ཏེན སམནྟཙཀྑཱུཏི – ཏཾ མེ ཝིཡཱཙིཀྑ སམནྟཙཀྑུ། ཏེནཱཧ སོ བྲཱཧྨཎོ –
Taṃme viyācikkha samantacakkhūti. Tanti yaṃ pucchāmi yaṃ yācāmi yaṃ ajjhesāmi yaṃ pasādemi. Viyācikkhāti ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehi. Samantacakkhūti samantacakkhu vuccati sabbaññutañāṇaṃ…pe… tathāgato tena samantacakkhūti – taṃ me viyācikkha samantacakkhu. Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ནིརཱསསོ སོ ཨུད ཨཱསསཱནོ, པཉྙཱཎཝཱ སོ ཨུད པཉྙཀཔྤཱི།
‘‘Nirāsaso so uda āsasāno, paññāṇavā so uda paññakappī;
མུནིཾ ཨཧཾ སཀྐ ཡཐཱ ཝིཛཉྙཾ, ཏཾ མེ ཝིཡཱཙིཀྑ སམནྟཙཀྑཱུ’’ཏི༎
Muniṃ ahaṃ sakka yathā vijaññaṃ, taṃ me viyācikkha samantacakkhū’’ti.
༦༠.
60.
ནིརཱསསོ སོ ན ཙ ཨཱསསཱནོ, པཉྙཱཎཝཱ སོ ན ཙ པཉྙཀཔྤཱི།
Nirāsaso so na ca āsasāno, paññāṇavā so na ca paññakappī;
ཨེཝམྤི ཏོདེཡྻ མུནིཾ ཝིཛཱན, ཨཀིཉྩནཾ ཀཱམབྷཝེ ཨསཏྟཾ༎
Evampi todeyya muniṃ vijāna, akiñcanaṃ kāmabhave asattaṃ.
ནིརཱསསོ སོ ན ཙ ཨཱསསཱནོཏི ནིཏྟཎྷོ སོ། ན སོ སཏཎྷོ རཱུཔེ ནཱསཱིསཏི། སདྡེ…པེ॰… གནྡྷེ… དིཊྛསུཏམུཏཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ནཱསཱིསཏི ན ཨིཙྪཏི ན སཱདིཡཏི ན པཏྠེཏི ན པིཧེཏི ནཱབྷིཛཔྤཏཱིཏི – ནིརཱསསོ སོ ན ཙ ཨཱསསཱནོ།
Nirāsasoso na ca āsasānoti nittaṇho so. Na so sataṇho rūpe nāsīsati. Sadde…pe… gandhe… diṭṭhasutamutaviññātabbe dhamme nāsīsati na icchati na sādiyati na pattheti na piheti nābhijappatīti – nirāsaso so na ca āsasāno.
པཉྙཱཎཝཱ སོ ན ཙ པཉྙཀཔྤཱིཏི། པཉྙཱཎཝཱཏི པཎྜིཏོ པཉྙཝཱ བུདྡྷིམཱ ཉཱཎཱི ཝིབྷཱཝཱི མེདྷཱཝཱི། ན ཙ པཉྙཀཔྤཱིཏི ཨཊྛསམཱཔཏྟིཉཱཎེན ཝཱ པཉྩཱབྷིཉྙཱཉཱཎེན ཝཱ མིཙྪཱཉཱཎེན ཝཱ ཏཎྷཱཀཔྤཾ ཝཱ ན ཀཔྤེཏི དིཊྛིཀཔྤཾ ཝཱ ན ཀཔྤེཏི ན ཛནེཏི ན སཉྫནེཏི ན ནིབྦཏྟེཏི ནཱབྷིནིབྦཏྟེཏཱིཏི – པཉྙཱཎཝཱ སོ ན ཙ པཉྙཀཔྤཱི།
Paññāṇavā so na ca paññakappīti. Paññāṇavāti paṇḍito paññavā buddhimā ñāṇī vibhāvī medhāvī. Na ca paññakappīti aṭṭhasamāpattiñāṇena vā pañcābhiññāñāṇena vā micchāñāṇena vā taṇhākappaṃ vā na kappeti diṭṭhikappaṃ vā na kappeti na janeti na sañjaneti na nibbatteti nābhinibbattetīti – paññāṇavā so na ca paññakappī.
ཨེཝམྤི ཏོདེཡྻ མུནིཾ ཝིཛཱནཱཏི། མུནཱིཏི མོནཾ ཝུཙྩཏི ཉཱཎཾ…པེ॰… སངྒཛཱལམཏིཙྩ སོ མུནི། ཨེཝམྤི ཏོདེཡྻ མུནིཾ ཝིཛཱནཱཏི ཏོདེཡྻ, ཨེཝཾ མུནིཾ ཛཱན པཊིཛཱན པཊིཝིཛཱན པཊིཝིཛ྄ཛྷཱཏི – ཨེཝམྤི ཏོདེཡྻ མུནིཾ ཝིཛཱན།
Evampi todeyya muniṃ vijānāti. Munīti monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so muni. Evampi todeyya muniṃ vijānāti todeyya, evaṃ muniṃ jāna paṭijāna paṭivijāna paṭivijjhāti – evampi todeyya muniṃ vijāna.
ཨཀིཉྩནཾ ཀཱམབྷཝེ ཨསཏྟནྟི། ཨཀིཉྩནནྟི རཱགཀིཉྩནཾ དོསཀིཉྩནཾ མོཧཀིཉྩནཾ མཱནཀིཉྩནཾ དིཊྛིཀིཉྩནཾ ཀིལེསཀིཉྩནཾ དུཙྩརིཏཀིཉྩནཾ། ཡསྶེཏཱནི 3 ཀིཉྩནཱནི 4 པཧཱིནཱནི སམུཙྪིནྣཱནི ཝཱུཔསནྟཱནི པཊིཔྤསྶདྡྷཱནི ཨབྷབྦུཔྤཏྟིཀཱནི ཉཱཎགྒིནཱ དཌྜྷཱནི, སོ ཝུཙྩཏི ཨཀིཉྩནོ། ཀཱམཱཏི ཨུདྡཱནཏོ དྭེ ཀཱམཱ – ཝཏྠུཀཱམཱ ཙ ཀིལེསཀཱམཱ ཙ…པེ॰… ཨིམེ ཝུཙྩནྟི ཝཏྠུཀཱམཱ…པེ॰… ཨིམེ ཝུཙྩནྟི ཀིལེསཀཱམཱ། བྷཝཱཏི དྭེ བྷཝཱ – ཀམྨབྷཝོ ཙ པཊིསནྡྷིཀོ ཙ པུནབྦྷཝོ…པེ॰… ཨཡཾ པཊིསནྡྷིཀོ པུནབྦྷཝོ།
Akiñcanaṃ kāmabhave asattanti. Akiñcananti rāgakiñcanaṃ dosakiñcanaṃ mohakiñcanaṃ mānakiñcanaṃ diṭṭhikiñcanaṃ kilesakiñcanaṃ duccaritakiñcanaṃ. Yassetāni 5 kiñcanāni 6 pahīnāni samucchinnāni vūpasantāni paṭippassaddhāni abhabbuppattikāni ñāṇagginā daḍḍhāni, so vuccati akiñcano. Kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā. Bhavāti dve bhavā – kammabhavo ca paṭisandhiko ca punabbhavo…pe… ayaṃ paṭisandhiko punabbhavo.
ཨཀིཉྩནཾ ཀཱམབྷཝེ ཨསཏྟནྟི ཨཀིཉྩནཾ པུགྒལཾ ཀཱམེ ཙ བྷཝེ ཙ ཨསཏྟཾ ཨལགྒཾ ཨལགྒིཏཾ ཨཔལིབུདྡྷཾ ནིཀྑནྟཾ ནིསྶཊཾ ཝིཔྤམུཏྟཾ ཝིསཉྙུཏྟཾ ཝིམརིཡཱདིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརནྟནྟི – ཨཀིཉྩནཾ ཀཱམབྷཝེ ཨསཏྟཾ། ཏེནཱཧ བྷགཝཱ –
Akiñcanaṃ kāmabhave asattanti akiñcanaṃ puggalaṃ kāme ca bhave ca asattaṃ alaggaṃ alaggitaṃ apalibuddhaṃ nikkhantaṃ nissaṭaṃ vippamuttaṃ visaññuttaṃ vimariyādikatena cetasā viharantanti – akiñcanaṃ kāmabhave asattaṃ. Tenāha bhagavā –
‘‘ནིརཱསསོ སོ ན ཙ ཨཱསསཱནོ, པཉྙཱཎཝཱ སོ ན ཙ པཉྙཀཔྤཱི།
‘‘Nirāsaso so na ca āsasāno, paññāṇavā so na ca paññakappī;
ཨེཝམྤི ཏོདེཡྻ མུནིཾ ཝིཛཱན, ཨཀིཉྩནཾ ཀཱམབྷཝེ ཨསཏྟནྟི༎
Evampi todeyya muniṃ vijāna, akiñcanaṃ kāmabhave asattanti.
སཧ གཱཐཱཔརིཡོསཱནཱ…པེ॰… སཏྠཱ མེ བྷནྟེ བྷགཝཱ, སཱཝཀོཧམསྨཱིཏི།
Saha gāthāpariyosānā…pe… satthā me bhante bhagavā, sāvakohamasmīti.
ཏོདེཡྻམཱཎཝཔུཙྪཱནིདྡེསོ ནཝམོ།
Todeyyamāṇavapucchāniddeso navamo.
Footnotes:
Related texts:
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ཁུདྡཀནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ཙཱུལ༹ནིདྡེས-ཨཊྛཀཐཱ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā / ༩. ཏོདེཡྻམཱཎཝསུཏྟནིདྡེསཝཎྞནཱ • 9. Todeyyamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā