Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అపదానపాళి • Apadānapāḷi |
౮. తోదేయ్యత్థేరఅపదానం
8. Todeyyattheraapadānaṃ
౨౨౪.
224.
సూరో విక్కమసమ్పన్నో, పురమజ్ఝావసీ తదా.
Sūro vikkamasampanno, puramajjhāvasī tadā.
౨౨౫.
225.
‘‘తస్స రఞ్ఞో పమత్తస్స, అటవియో సముట్ఠహుం;
‘‘Tassa rañño pamattassa, aṭaviyo samuṭṭhahuṃ;
౨౨౬.
226.
‘‘పచ్చన్తే కుపితే ఖిప్పం, సన్నిపాతేసిరిన్దమో;
‘‘Paccante kupite khippaṃ, sannipātesirindamo;
భటే చేవ బలత్థే చ, అరిం నిగ్గాహయి తదా.
Bhaṭe ceva balatthe ca, ariṃ niggāhayi tadā.
౨౨౭.
227.
‘‘హత్థారోహా అనీకట్ఠా, సూరా చ చమ్మయోధినో;
‘‘Hatthārohā anīkaṭṭhā, sūrā ca cammayodhino;
ధనుగ్గహా చ ఉగ్గా చ, సబ్బే సన్నిపతుం తదా.
Dhanuggahā ca uggā ca, sabbe sannipatuṃ tadā.
౨౨౮.
228.
‘‘ఆళారికా చ కప్పకా, న్హాపకా మాలకారకా;
‘‘Āḷārikā ca kappakā, nhāpakā mālakārakā;
సూరా విజితసఙ్గామా, సబ్బే సన్నిపతుం తదా.
Sūrā vijitasaṅgāmā, sabbe sannipatuṃ tadā.
౨౨౯.
229.
‘‘ఖగ్గహత్థా చ పురిసా, చాపహత్థా చ వమ్మినో;
‘‘Khaggahatthā ca purisā, cāpahatthā ca vammino;
లుద్దా విజితసఙ్గామా, సబ్బే సన్నిపతుం తదా.
Luddā vijitasaṅgāmā, sabbe sannipatuṃ tadā.
౨౩౦.
230.
‘‘తిధాపభిన్నా మాతఙ్గా, కుఞ్జరా సట్ఠిహాయనా;
‘‘Tidhāpabhinnā mātaṅgā, kuñjarā saṭṭhihāyanā;
సువణ్ణకచ్ఛాలఙ్కారా, సబ్బే సన్నిపతుం తదా.
Suvaṇṇakacchālaṅkārā, sabbe sannipatuṃ tadā.
౨౩౧.
231.
‘‘ఖమా సీతస్స ఉణ్హస్స, ఉక్కారుహరణస్స చ;
‘‘Khamā sītassa uṇhassa, ukkāruharaṇassa ca;
యోధాజీవా కతకమ్మా, సబ్బే సన్నిపతుం తదా.
Yodhājīvā katakammā, sabbe sannipatuṃ tadā.
౨౩౨.
232.
ఏతేహి తే హాసయన్తా, సబ్బే సన్నిపతుం తదా.
Etehi te hāsayantā, sabbe sannipatuṃ tadā.
౨౩౩.
233.
౨౩౪.
234.
సట్ఠి పాణసహస్సాని, సూలే ఉత్తాసయిం తదా.
Saṭṭhi pāṇasahassāni, sūle uttāsayiṃ tadā.
౨౩౫.
235.
‘‘సద్దం మానుసకాకంసు, అహో రాజా అధమ్మికో;
‘‘Saddaṃ mānusakākaṃsu, aho rājā adhammiko;
నిరయే పచ్చమానస్స, కదా అన్తో భవిస్సతి.
Niraye paccamānassa, kadā anto bhavissati.
౨౩౬.
236.
‘‘సయనేహం తువట్టేన్తో, పస్సామి నిరయే తదా;
‘‘Sayanehaṃ tuvaṭṭento, passāmi niraye tadā;
న సుపామి దివారత్తిం, సూలేన తజ్జయన్తి మం.
Na supāmi divārattiṃ, sūlena tajjayanti maṃ.
౨౩౭.
237.
‘‘కిం పమాదేన రజ్జేన, వాహనేన బలేన చ;
‘‘Kiṃ pamādena rajjena, vāhanena balena ca;
౨౩౮.
238.
‘‘కిం మే పుత్తేహి దారేహి, రజ్జేన సకలేన చ;
‘‘Kiṃ me puttehi dārehi, rajjena sakalena ca;
యంనూన పబ్బజేయ్యాహం, గతిమగ్గం విసోధయే.
Yaṃnūna pabbajeyyāhaṃ, gatimaggaṃ visodhaye.
౨౩౯.
239.
‘‘సట్ఠి నాగసహస్సాని, సబ్బాలఙ్కారభూసితే;
‘‘Saṭṭhi nāgasahassāni, sabbālaṅkārabhūsite;
సువణ్ణకచ్ఛే మాతఙ్గే, హేమకప్పనవాససే.
Suvaṇṇakacche mātaṅge, hemakappanavāsase.
౨౪౦.
240.
‘‘ఆరూళ్హే గామణీయేహి, తోమరఙ్కుసపాణిభి;
‘‘Ārūḷhe gāmaṇīyehi, tomaraṅkusapāṇibhi;
సఙ్గామావచరే ఠానే, అనపేక్ఖో విహాయహం;
Saṅgāmāvacare ṭhāne, anapekkho vihāyahaṃ;
సకకమ్మేన సన్తత్తో, నిక్ఖమిం అనగారియం.
Sakakammena santatto, nikkhamiṃ anagāriyaṃ.
౨౪౧.
241.
‘‘సట్ఠి అస్ససహస్సాని, సబ్బాలఙ్కారభూసితే;
‘‘Saṭṭhi assasahassāni, sabbālaṅkārabhūsite;
ఆజానీయేవ జాతియా, సిన్ధవే సీఘవాహనే.
Ājānīyeva jātiyā, sindhave sīghavāhane.
౨౪౨.
242.
‘‘ఆరూళ్హే గామణీయేహి, చాపహత్థేహి వమ్మిభి;
‘‘Ārūḷhe gāmaṇīyehi, cāpahatthehi vammibhi;
౨౪౩.
243.
‘‘సట్ఠి రథసహస్సాని, సబ్బాలఙ్కారభూసితే;
‘‘Saṭṭhi rathasahassāni, sabbālaṅkārabhūsite;
దీపే అథోపి వేయగ్ఘే, సన్నద్ధే ఉస్సితద్ధజే;
Dīpe athopi veyagghe, sannaddhe ussitaddhaje;
౨౪౪.
244.
‘‘సట్ఠి ధేనుసహస్సాని, సబ్బా కంసూపధారణా;
‘‘Saṭṭhi dhenusahassāni, sabbā kaṃsūpadhāraṇā;
౨౪౫.
245.
‘‘సట్ఠి ఇత్థిసహస్సాని, సబ్బాలఙ్కారభూసితా;
‘‘Saṭṭhi itthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
విచిత్తవత్థాభరణా, ఆముక్కమణికుణ్డలా.
Vicittavatthābharaṇā, āmukkamaṇikuṇḍalā.
౨౪౬.
246.
‘‘అళారపమ్హా హసులా, సుసఞ్ఞా తనుమజ్ఝిమా;
‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;
తా హిత్వా కన్దమానాయో, పబ్బజిం అనగారియం.
Tā hitvā kandamānāyo, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
౨౪౭.
247.
‘‘సట్ఠి గామసహస్సాని, పరిపుణ్ణాని సబ్బసో;
‘‘Saṭṭhi gāmasahassāni, paripuṇṇāni sabbaso;
ఛడ్డయిత్వాన తం రజ్జం, పబ్బజిం అనగారియం.
Chaḍḍayitvāna taṃ rajjaṃ, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
౨౪౮.
248.
‘‘నగరా నిక్ఖమిత్వాన, హిమవన్తముపాగమిం;
‘‘Nagarā nikkhamitvāna, himavantamupāgamiṃ;
భాగీరథీనదీతీరే, అస్సమం మాపయిం అహం.
Bhāgīrathīnadītīre, assamaṃ māpayiṃ ahaṃ.
౨౪౯.
249.
‘‘పణ్ణసాలం కరిత్వాన, అగ్యాగారం అకాసహం;
‘‘Paṇṇasālaṃ karitvāna, agyāgāraṃ akāsahaṃ;
ఆరద్ధవీరియో పహితత్తో, వసామి అస్సమే అహం.
Āraddhavīriyo pahitatto, vasāmi assame ahaṃ.
౨౫౦.
250.
‘‘మణ్డపే రుక్ఖమూలే వా, సుఞ్ఞాగారే చ ఝాయతో;
‘‘Maṇḍape rukkhamūle vā, suññāgāre ca jhāyato;
న తు విజ్జతి తాసో మే, న పస్సే భయభేరవం.
Na tu vijjati tāso me, na passe bhayabheravaṃ.
౨౫౧.
251.
‘‘సుమేధో నామ సమ్బుద్ధో, అగ్గో కారుణికో ముని;
‘‘Sumedho nāma sambuddho, aggo kāruṇiko muni;
ఞాణాలోకేన జోతన్తో, లోకే ఉప్పజ్జి తావదే.
Ñāṇālokena jotanto, loke uppajji tāvade.
౨౫౨.
252.
‘‘మమ అస్సమసామన్తా, యక్ఖో ఆసి మహిద్ధికో;
‘‘Mama assamasāmantā, yakkho āsi mahiddhiko;
బుద్ధసేట్ఠమ్హి ఉప్పన్నే, ఆరోచేసి మమం తదా.
Buddhaseṭṭhamhi uppanne, ārocesi mamaṃ tadā.
౨౫౩.
253.
‘‘బుద్ధో లోకే సముప్పన్నో, సుమేధో నామ చక్ఖుమా;
‘‘Buddho loke samuppanno, sumedho nāma cakkhumā;
తారేతి జనతం సబ్బం, తమ్పి సో తారయిస్సతి.
Tāreti janataṃ sabbaṃ, tampi so tārayissati.
౨౫౪.
254.
‘‘యక్ఖస్స వచనం సుత్వా, సంవిగ్గో ఆసి తావదే;
‘‘Yakkhassa vacanaṃ sutvā, saṃviggo āsi tāvade;
బుద్ధో బుద్ధోతి చిన్తేన్తో, అస్సమం పటిసామయిం.
Buddho buddhoti cintento, assamaṃ paṭisāmayiṃ.
౨౫౫.
255.
‘‘అగ్గిదారుఞ్చ ఛడ్డేత్వా, సంసామేత్వాన సన్థతం;
‘‘Aggidāruñca chaḍḍetvā, saṃsāmetvāna santhataṃ;
అస్సమం అభివన్దిత్వా, నిక్ఖమిం విపినా అహం.
Assamaṃ abhivanditvā, nikkhamiṃ vipinā ahaṃ.
౨౫౬.
256.
‘‘తతో చన్దనమాదాయ, గామా గామం పురా పురం;
‘‘Tato candanamādāya, gāmā gāmaṃ purā puraṃ;
దేవదేవం గవేసన్తో, ఉపగచ్ఛిం వినాయకం.
Devadevaṃ gavesanto, upagacchiṃ vināyakaṃ.
౨౫౭.
257.
‘‘భగవా తమ్హి సమయే, సుమేధో లోకనాయకో;
‘‘Bhagavā tamhi samaye, sumedho lokanāyako;
చతుసచ్చం పకాసేన్తో, బోధేతి జనతం బహుం.
Catusaccaṃ pakāsento, bodheti janataṃ bahuṃ.
౨౫౮.
258.
‘‘అఞ్జలిం పగ్గహేత్వాన, సీసే కత్వాన చన్దనం;
‘‘Añjaliṃ paggahetvāna, sīse katvāna candanaṃ;
సమ్బుద్ధం అభివాదేత్వా, ఇమా గాథా అభాసహం.
Sambuddhaṃ abhivādetvā, imā gāthā abhāsahaṃ.
౨౫౯.
259.
‘‘‘వస్సికే పుప్ఫమానమ్హి, సన్తికే ఉపవాయతి;
‘‘‘Vassike pupphamānamhi, santike upavāyati;
త్వం వీర గుణగన్ధేన, దిసా సబ్బా పవాయసి.
Tvaṃ vīra guṇagandhena, disā sabbā pavāyasi.
౨౬౦.
260.
‘‘‘చమ్పకే నాగవనికే, అతిముత్తకకేతకే;
‘‘‘Campake nāgavanike, atimuttakaketake;
సాలేసు పుప్ఫమానేసు, అనువాతం పవాయతి.
Sālesu pupphamānesu, anuvātaṃ pavāyati.
౨౬౧.
261.
‘‘‘తవ గన్ధం సుణిత్వాన, హిమవన్తా ఇధాగమిం;
‘‘‘Tava gandhaṃ suṇitvāna, himavantā idhāgamiṃ;
పూజేమి తం మహావీర, లోకజేట్ఠ మహాయస’.
Pūjemi taṃ mahāvīra, lokajeṭṭha mahāyasa’.
౨౬౨.
262.
‘‘వరచన్దనేనానులిమ్పిం, సుమేధం లోకనాయకం;
‘‘Varacandanenānulimpiṃ, sumedhaṃ lokanāyakaṃ;
సకం చిత్తం పసాదేత్వా, తుణ్హీ అట్ఠాసి తావదే.
Sakaṃ cittaṃ pasādetvā, tuṇhī aṭṭhāsi tāvade.
౨౬౩.
263.
‘‘సుమేధో నామ భగవా, లోకజేట్ఠో నరాసభో;
‘‘Sumedho nāma bhagavā, lokajeṭṭho narāsabho;
భిక్ఖుసఙ్ఘే నిసీదిత్వా, ఇమా గాథా అభాసథ.
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
౨౬౪.
264.
‘‘‘యో మే గుణే పకిత్తేసి, చన్దనఞ్చ అపూజయి;
‘‘‘Yo me guṇe pakittesi, candanañca apūjayi;
తమహం కిత్తయిస్సామి, సుణాథ మమ భాసతో.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
౨౬౫.
265.
‘‘‘ఆదేయ్యవాక్యవచనో, బ్రహ్మా ఉజు పతాపవా;
‘‘‘Ādeyyavākyavacano, brahmā uju patāpavā;
పఞ్చవీసతికప్పాని, సప్పభాసో భవిస్సతి.
Pañcavīsatikappāni, sappabhāso bhavissati.
౨౬౬.
266.
‘‘‘ఛబ్బీసతికప్పసతే, దేవలోకే రమిస్సతి;
‘‘‘Chabbīsatikappasate, devaloke ramissati;
సహస్సక్ఖత్తుం రాజా చ, చక్కవత్తీ భవిస్సతి.
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.
౨౬౭.
267.
‘‘‘తేత్తింసక్ఖత్తుం దేవిన్దో, దేవరజ్జం కరిస్సతి;
‘‘‘Tettiṃsakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati;
పదేసరజ్జం విపులం, గణనాతో అసఙ్ఖియం.
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
౨౬౮.
268.
‘‘‘తతో చుతోయం మనుజో, మనుస్సత్తం గమిస్సతి;
‘‘‘Tato cutoyaṃ manujo, manussattaṃ gamissati;
పుఞ్ఞకమ్మేన సంయుత్తో, బ్రహ్మబన్ధు భవిస్సతి.
Puññakammena saṃyutto, brahmabandhu bhavissati.
౨౬౯.
269.
‘‘‘అజ్ఝాయకో మన్తధరో, తిణ్ణం వేదాన పారగూ;
‘‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
తిలక్ఖణేన సమ్పన్నో, బావరీ నామ బ్రాహ్మణో.
Tilakkhaṇena sampanno, bāvarī nāma brāhmaṇo.
౨౭౦.
270.
‘‘‘తస్స సిస్సో భవిత్వాన, హేస్సతి మన్తపారగూ;
‘‘‘Tassa sisso bhavitvāna, hessati mantapāragū;
ఉపగన్త్వాన సమ్బుద్ధం, గోతమం సక్యపుఙ్గవం.
Upagantvāna sambuddhaṃ, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ.
౨౭౧.
271.
‘‘‘పుచ్ఛిత్వా నిపుణే పఞ్హే, భావయిత్వాన అఞ్జసం 23;
‘‘‘Pucchitvā nipuṇe pañhe, bhāvayitvāna añjasaṃ 24;
సబ్బాసవే పరిఞ్ఞాయ, విహరిస్సతినాసవో’.
Sabbāsave pariññāya, viharissatināsavo’.
౨౭౨.
272.
‘‘తివిధగ్గి నిబ్బుతా మయ్హం, భవా సబ్బే సమూహతా;
‘‘Tividhaggi nibbutā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
సబ్బాసవే పరిఞ్ఞాయ, విహరామి అనాసవో.
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
౨౭౩.
273.
‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… విహరామి అనాసవో.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
౨౭౪.
274.
‘‘స్వాగతం వత మే ఆసి…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసనం.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
౨౭౫.
275.
‘‘పటిసమ్భిదా చతస్సో…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసనం’’.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ఇత్థం సుదం ఆయస్మా తోదేయ్యో థేరో ఇమా గాథాయో అభాసిత్థాతి.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā todeyyo thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
తోదేయ్యత్థేరస్సాపదానం అట్ఠమం.
Todeyyattherassāpadānaṃ aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / అపదాన-అట్ఠకథా • Apadāna-aṭṭhakathā / ౨. పుణ్ణకత్థేరఅపదానవణ్ణనా • 2. Puṇṇakattheraapadānavaṇṇanā