| Upanishads |
Tripura Upanishad
Sanskrit Devanagari with Roman transliteration (IAST)
॥ त्रिपुरोपनिषत् ॥
॥ tripuropaniṣat ॥
त्रिपुरोपनिषद्वेद्यपारमैश्वर्यवैभवम् ।
अखण्डानन्दसाम्राज्यं रामचन्द्रपदं भजे ॥
ॐ वाङ्मे मनसि प्रतिष्ठिता । मनो मे वाचि प्रतिष्ठितम् ।
आविरावीर्म एधि । वेदस्य म आणीस्थः । श्रुतं मे मा प्रहासीः ।
अनेनाधीतेनाहोरात्रान् संदधामि । ऋतं वदिष्यामि ।
सत्यं वदिष्यामि । तन्मामवतु । तद्वक्तारमवतु । अवतु माम् ।
अवतु वक्तारम् । अवतु वक्तारम् ।
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
tripuropaniṣadvedyapāramaiśvaryavaibhavam ।
akhaṇḍānandasāmrājyaṃ rāmacandrapadaṃ bhaje ॥
oṃ vāṅme manasi pratiṣṭhitā । mano me vāci pratiṣṭhitam ।
āvirāvīrma edhi । vedasya ma āṇīsthaḥ । śrutaṃ me mā prahāsīḥ ।
anenādhītenāhorātrān saṃdadhāmi । ṛtaṃ vadiṣyāmi ।
satyaṃ vadiṣyāmi । tanmāmavatu । tadvaktāramavatu । avatu mām ।
avatu vaktāram । avatu vaktāram ।
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥
ॐ तिस्रः पुरास्त्रिपथा विश्वचर्षणा अत्राकथा अक्षराः
सन्निविष्टाः ।
अधिष्ठायैना अजरा पुराणी महत्तरा महिमा देवतानाम् ॥ १॥
oṃ tisraḥ purāstripathā viśvacarṣaṇā atrākathā akṣarāḥ
sanniviṣṭāḥ ।
adhiṣṭhāyainā ajarā purāṇī mahattarā mahimā devatānām ॥ 1॥
नवयोनिर्नवचक्राणि दधिरे नवैव योगा नव योगिन्यश्च ।
नवानां चक्रा अधिनाथाः स्योना नव मुद्रा नव भद्रा महीनाम् ॥ २॥
navayonirnavacakrāṇi dadhire navaiva yogā nava yoginyaśca ।
navānāṃ cakrā adhināthāḥ syonā nava mudrā nava bhadrā mahīnām ॥ 2॥
एका सा आसीत् प्रथमा सा नवासीदासोनविंशादासोनत्रिंशत् ।
चत्वारिंशादथ तिस्रः समिधा उशतीरिव मातरो मा विशन्तु ॥ ३॥
ekā sā āsīt prathamā sā navāsīdāsonaviṃśādāsonatriṃśat ।
catvāriṃśādatha tisraḥ samidhā uśatīriva mātaro mā viśantu ॥ 3॥
ऊर्ध्वज्वलज्वलनं ज्योतिरग्रे तमो वै तिरश्श्चीनमजरं तद्रजोऽभूत् ।
आनन्दनं मोदनं ज्योतिरिन्दो रेता उ वै मण्डला मण्डयन्ति ॥ ४॥
ūrdhvajvalajvalanaṃ jyotiragre tamo vai tiraśścīnamajaraṃ tadrajo'bhūt ।
ānandanaṃ modanaṃ jyotirindo retā u vai maṇḍalā maṇḍayanti ॥ 4॥
तिस्रश्च [ यास्तिस्रो ] रेखाः सदनानि
भूमेस्त्रिविष्टपास्त्रिगुणास्त्रिप्रकाराः ।
एतत्पुरं [ एतत्त्रयं ] पूरकं पूरकाणामत्र [
पूरकाणां मन्त्री ] प्रथते मदनो मदन्या ॥ ५॥
tisraśca [ yāstisro ] rekhāḥ sadanāni
bhūmestriviṣṭapāstriguṇāstriprakārāḥ ।
etatpuraṃ [ etattrayaṃ ] pūrakaṃ pūrakāṇāmatra [
pūrakāṇāṃ mantrī ] prathate madano madanyā ॥ 5॥
मदन्तिका मानिनी मंगला च सुभगा च सा सुन्दरी सिद्धिमत्ता ।
लज्जा मतिस्तुष्टिरिष्टा च पुष्टा लक्ष्मीरुमा ललिता लालपन्ती ॥ ६॥
madantikā māninī maṃgalā ca subhagā ca sā sundarī siddhimattā ।
lajjā matistuṣṭiriṣṭā ca puṣṭā lakṣmīrumā lalitā lālapantī ॥ 6॥
इमां विज्ञाय सुधया मदन्ती परिसृता तर्पयन्तः स्वपीठम् ।
नाकस्य पृष्ठे वसन्ति परं धाम त्रैपुरं चाविशन्ति ॥ ७॥
imāṃ vijñāya sudhayā madantī parisṛtā tarpayantaḥ svapīṭham ।
nākasya pṛṣṭhe vasanti paraṃ dhāma traipuraṃ cāviśanti ॥ 7॥
कामो योनिः कामकला व्रजपाणिर्गुहा हसा मातरिश्वाभ्रमिन्द्रः ।
पुनर्गुहा सकला मायया च पूरूच्येषा विश्वमातादिविद्या ॥ ८॥
kāmo yoniḥ kāmakalā vrajapāṇirguhā hasā mātariśvābhramindraḥ ।
punarguhā sakalā māyayā ca pūrūcyeṣā viśvamātādividyā ॥ 8॥
षष्ठं सप्तममथ वह्निसारथिमस्या मूलत्रिक्रमा देशयन्तः ।
कथ्यं कविं कल्पकं काममीशं तुष्टुवांसो अमृतत्वं
भजन्ते ॥ ९॥
ṣaṣṭhaṃ saptamamatha vahnisārathimasyā mūlatrikramā deśayantaḥ ।
kathyaṃ kaviṃ kalpakaṃ kāmamīśaṃ tuṣṭuvāṃso amṛtatvaṃ
bhajante ॥ 9॥
त्रिविष्टपं त्रिमुखं विश्वमातुर्नवरेखाः स्वरमध्यं तदीले ।
[ पुरं हन्त्रीमुखं विश्वमातू रवे रेखा स्वरमध्यं तदेषा । ]
बृहत्तिथिर्दशा पञ्चादि नित्या सा षोडशी पुरमध्यं बिभर्ति ॥ १०॥
triviṣṭapaṃ trimukhaṃ viśvamāturnavarekhāḥ svaramadhyaṃ tadīle ।
[ puraṃ hantrīmukhaṃ viśvamātū rave rekhā svaramadhyaṃ tadeṣā । ]
bṛhattithirdaśā pañcādi nityā sā ṣoḍaśī puramadhyaṃ bibharti ॥ 10॥
यद्वा मण्डलाद्वा स्तनबिंबमेकं मुखं चाधस्त्रीणि गुहा सदनानि ।
कामी कलां काम्यरूपां विदित्वा [ चिकित्वा ] नरो जायते
कामरूपश्च काम्यः [ कामः ] ॥ ११॥
yadvā maṇḍalādvā stanabiṃbamekaṃ mukhaṃ cādhastrīṇi guhā sadanāni ।
kāmī kalāṃ kāmyarūpāṃ viditvā [ cikitvā ] naro jāyate
kāmarūpaśca kāmyaḥ [ kāmaḥ ] ॥ 11॥
परिसृतम् झषमाद्यं [ झषमाजं ] फलं च
भक्तानि योनीः सुपरिष्कृताश्च ।
निवेदयन्देवतायै महत्यै स्वात्मीकृते सुकृते सिद्धिमेति ॥ १२॥
parisṛtam jhaṣamādyaṃ [ jhaṣamājaṃ ] phalaṃ ca
bhaktāni yonīḥ supariṣkṛtāśca ।
nivedayandevatāyai mahatyai svātmīkṛte sukṛte siddhimeti ॥ 12॥
सृण्येव सितया विश्वचर्षणिः पाशेनैव प्रतिबध्नात्यभीकाम् ।
इषुभिः पञ्चभिर्धनुषा च विध्यत्यादिशक्तिररुणा विश्वजन्या ॥ १३॥
sṛṇyeva sitayā viśvacarṣaṇiḥ pāśenaiva pratibadhnātyabhīkām ।
iṣubhiḥ pañcabhirdhanuṣā ca vidhyatyādiśaktiraruṇā viśvajanyā ॥ 13॥
भगः शक्तिर्भगवान्काम ईश उभा दाताराविह सौभगानाम् ।
समप्रधानौ समसत्वौ समोजौ तयोः शक्तिरजरा विश्वयोनिः ॥ १४॥
bhagaḥ śaktirbhagavānkāma īśa ubhā dātārāviha saubhagānām ।
samapradhānau samasatvau samojau tayoḥ śaktirajarā viśvayoniḥ ॥ 14॥
परिस्रुता हविषा भावितेन प्रसङ्कोचे गलिते वैमनस्कः ।
शर्वः सर्वस्य जगतो विधाता धर्ता हर्ता विश्वरूपत्वमेति ॥ १५॥
parisrutā haviṣā bhāvitena prasaṅkoce galite vaimanaskaḥ ।
śarvaḥ sarvasya jagato vidhātā dhartā hartā viśvarūpatvameti ॥ 15॥
इयं महोपनिषत्त्रैपुर्या यामक्षरं परमो गीर्भिरीट्टे ।
एषर्ग्यजुः परमेतच्च सामायमथर्वेयमन्या च विद्या ॥ १६॥
iyaṃ mahopaniṣattraipuryā yāmakṣaraṃ paramo gīrbhirīṭṭe ।
eṣargyajuḥ parametacca sāmāyamatharveyamanyā ca vidyā ॥ 16॥
ॐ ह्रीम् ॐ ह्रीमित्युपनिषत् ॥
oṃ hrīm oṃ hrīmityupaniṣat ॥
ॐ वाङ्मे मनसि प्रतिष्ठिता । मनो मे वाचि प्रतिष्ठितम् ।
आविरावीर्म एधि । वेदस्य म आणीस्थः । श्रुतं मे मा प्रहासीः ।
अनेनाधीतेनाहोरात्रान् संदधामि । ऋतं वदिष्यामि ।
सत्यं वदिष्यामि । तन्मामवतु । तद्वक्तारमवतु । अवतु माम् ।
अवतु वक्तारम् । अवतु वक्तारम् ।
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṃ vāṅme manasi pratiṣṭhitā । mano me vāci pratiṣṭhitam ।
āvirāvīrma edhi । vedasya ma āṇīsthaḥ । śrutaṃ me mā prahāsīḥ ।
anenādhītenāhorātrān saṃdadhāmi । ṛtaṃ vadiṣyāmi ।
satyaṃ vadiṣyāmi । tanmāmavatu । tadvaktāramavatu । avatu mām ।
avatu vaktāram । avatu vaktāram ।
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥
॥ इति त्रिपुरोपनिषत् ॥
॥ iti tripuropaniṣat ॥
