Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
೬. ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
6. Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā
೫೨೬. ಛಟ್ಠೇ ತೂಲಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾತಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಚಿಮಿಲಿಕಂ ಪತ್ಥರಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಉಪರಿ ತೂಲಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪೋಟಕಿತೂಲನ್ತಿ ಏರಕತೂಲಾದಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ತಿಣಜಾತೀನಂ ತೂಲಂ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ತೂಲೋನದ್ಧಮಞ್ಚಪೀಠತಾ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕರಣಂ ವಾ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನಿ ಪನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಅತ್ತನಾ ಕಾರಾಪಿತಸ್ಸ ಹಿ ಪಟಿಲಾಭಮತ್ತೇನೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ತೇನೇವ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಪಟಿಲಾಭೇನ ಉದ್ದಾಲೇತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಕೇನಚಿ ಪನ ‘‘ಪಟಿಲಾಭೇನ ಉದ್ದಾಲೇತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪಟಿಲಾಭಮತ್ತೇನೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತಿ, ಪರಿಭೋಗೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ‘ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’ತಿ ವಚನಂ ಏತ್ಥ ಸಾಧಕ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಂ ತಸ್ಸ ಮತಿಮತ್ತಂ। ನ ಹಿ ‘‘ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇದಂ ಅತ್ತನಾ ಕಾರಾಪಿತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ಕರಣಕಾರಾಪನಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ, ನ ಪರಿಭೋಗಪಚ್ಚಯಾ। ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ಹಿ ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತತ್ತಾ ಅತ್ತನಾ ವಾ ಕತಂ ಹೋತು ಅಞ್ಞೇನ ವಾ, ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪರಿಭೋಗಪಚ್ಚಯಾ ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ।
526. Chaṭṭhe tūlaṃ pakkhipitvāti heṭṭhā cimilikaṃ pattharitvā tassa upari tūlaṃ pakkhipitvāti attho. Poṭakitūlanti erakatūlādi yaṃkiñci tiṇajātīnaṃ tūlaṃ. Sesamettha uttānameva. Tūlonaddhamañcapīṭhatā, attano atthāya karaṇaṃ vā kārāpetvā vā paṭilābhoti imāni panettha dve aṅgāni. Attanā kārāpitassa hi paṭilābhamatteneva pācittiyaṃ. Teneva padabhājane ‘‘paṭilābhena uddāletvā pācittiyaṃ desetabba’’nti vuttaṃ. Kenaci pana ‘‘paṭilābhena uddāletvā pācittiyaṃ desetabbanti ettha kiñcāpi paṭilābhamatteneva pācittiyaṃ viya dissati, paribhogeyeva āpatti daṭṭhabbā. ‘Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’ti vacanaṃ ettha sādhaka’’nti vuttaṃ, taṃ tassa matimattaṃ. Na hi ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti idaṃ attanā kārāpitaṃ sandhāya vuttaṃ, karaṇakārāpanapaccayā ca iminā sikkhāpadena pācittiyaṃ vuttaṃ, na paribhogapaccayā. ‘‘Na, bhikkhave, tūlonaddhaṃ mañcaṃ vā pīṭhaṃ vā paribhuñjitabbaṃ, yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti hi khandhake vuttattā attanā vā kataṃ hotu aññena vā, paribhuñjantassa paribhogapaccayā dukkaṭameva, na pācittiyaṃ.
ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೯. ರತನವಗ್ಗೋ • 9. Ratanavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೬. ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 6. Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೬. ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 6. Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೬. ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 6. Tūlonaddhasikkhāpadaṃ