| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๒๕. ตุวรทายกวโคฺค
25. Tuvaradāyakavaggo
๑-๑๐. ตุวรทายกเตฺถรอปทานาทิวณฺณนา
1-10. Tuvaradāyakattheraapadānādivaṇṇanā
๑. ปญฺจวีสติเม วเคฺค ปฐมาปทาเน ภริตฺวา ตุวรมาทายาติ ตุวรอฎฺฐิํ มุคฺคกลยสทิสํ ตุวรฎฺฐิํ ภชฺชิตฺวา ปุเปฺผตฺวา ภาชเนน อาทาย สงฺฆสฺส วนมโชฺฌคาหกสฺส อททิํ อทาสินฺติ อโตฺถฯ
1. Pañcavīsatime vagge paṭhamāpadāne bharitvā tuvaramādāyāti tuvaraaṭṭhiṃ muggakalayasadisaṃ tuvaraṭṭhiṃ bhajjitvā pupphetvā bhājanena ādāya saṅghassa vanamajjhogāhakassa adadiṃ adāsinti attho.
๔-๕. ทุติยาปทาเน ธนุํ อเทฺวชฺฌํ กตฺวานาติ มิคาทีนํ มารณตฺถาย ธนุํ สนฺนยฺหิตฺวา จรมาโน เกสรํ โอคตํ ทิสฺวาติ สุปุปฺผิตํ ขุทฺทกสรํ ทิสฺวา พุทฺธสฺส อภิโรเปสินฺติ อหํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา วนํ สมฺปตฺตสฺส ติสฺสสฺส ภควโต อภิโรปยิํ ปูเชสินฺติ อโตฺถฯ
4-5. Dutiyāpadāne dhanuṃ advejjhaṃ katvānāti migādīnaṃ māraṇatthāya dhanuṃ sannayhitvā caramāno kesaraṃ ogataṃ disvāti supupphitaṃ khuddakasaraṃ disvā buddhassa abhiropesinti ahaṃ cittaṃ pasādetvā vanaṃ sampattassa tissassa bhagavato abhiropayiṃ pūjesinti attho.
๙-๑๐. ตติยาปทาเน ชลกุกฺกุโฎติ ชาตสฺสเร จรมานกุกฺกุโฎฯ ตุเณฺฑน เกสริํ คยฺหาติ ปทุมปุปฺผํ มุขตุเณฺฑน ฑํสิตฺวา อากาเสน คจฺฉนฺตสฺส ติสฺสสฺส ภควโต อภิโรเปสิํ ปูเชสินฺติ อโตฺถฯ
9-10. Tatiyāpadāne jalakukkuṭoti jātassare caramānakukkuṭo. Tuṇḍena kesariṃ gayhāti padumapupphaṃ mukhatuṇḍena ḍaṃsitvā ākāsena gacchantassa tissassa bhagavato abhiropesiṃ pūjesinti attho.
๑๔. จตุตฺถาปทาเน วิรวปุปฺผมาทายาติ วิวิธํ รวติ สทฺทํ กโรตีติ วิรวํ, สทฺทกรณเวลายํ วิกสนโต ‘‘วิรว’’นฺติ ลทฺธนามํ ปุปฺผสมูหํ อาทาย คเหตฺวา สิทฺธตฺถสฺส พุทฺธสฺส อภิโรปยิํ ปูเชสินฺติ อโตฺถฯ
14. Catutthāpadāne viravapupphamādāyāti vividhaṃ ravati saddaṃ karotīti viravaṃ, saddakaraṇavelāyaṃ vikasanato ‘‘virava’’nti laddhanāmaṃ pupphasamūhaṃ ādāya gahetvā siddhatthassa buddhassa abhiropayiṃ pūjesinti attho.
๑๗. ปญฺจมาปทาเน กุฎิโคปโกติ เสนาสนปาลโกฯ กาเลน กาลํ ธูเปสินฺติ สมฺปตฺตสมฺปตฺตกาลานุกาเล ธูเปสิํ, ธูเปน สุคนฺธํ อกาสินฺติ อโตฺถฯ สิทฺธตฺถสฺส ภควโต คนฺธกุฎิกาลานุสาริธูเปน ธูเปสิํ วาเสสินฺติ อโตฺถฯ
17. Pañcamāpadāne kuṭigopakoti senāsanapālako. Kālena kālaṃ dhūpesinti sampattasampattakālānukāle dhūpesiṃ, dhūpena sugandhaṃ akāsinti attho. Siddhatthassa bhagavato gandhakuṭikālānusāridhūpena dhūpesiṃ vāsesinti attho.
ฉฎฺฐสตฺตมาปทานานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ
Chaṭṭhasattamāpadānāni uttānatthāneva.
๒๗. อฎฺฐมาปทาเน สตฺต สตฺตลิปุปฺผานีติ สตฺตลิสงฺขาตานิ, สตฺต ปุปฺผานิ สีเสนาทาย เวสฺสภุสฺส ภควโต อภิโรเปสิํ ปูเชสินฺติ อโตฺถฯ
27. Aṭṭhamāpadāne satta sattalipupphānīti sattalisaṅkhātāni, satta pupphāni sīsenādāya vessabhussa bhagavato abhiropesiṃ pūjesinti attho.
๓๑. นวมาปทาเน พิมฺพิชาลกปุปฺผานีติ รตฺตงฺกุรวกปุปฺผานิ สิทฺธตฺถสฺส ภควโต ปูเชสินฺติ อโตฺถฯ
31. Navamāpadāne bimbijālakapupphānīti rattaṅkuravakapupphāni siddhatthassa bhagavato pūjesinti attho.
๓๕. ทสมาปทาเน อุทฺทาลกํ คเหตฺวานาติ ชาตสฺสเร วิหงฺคโสเพฺภ ชาตํ อุทฺทาลกปุปฺผํ โอจินิตฺวา กกุสนฺธสฺส ภควโต ปูเชสินฺติ อโตฺถฯ เสสํ สุวิเญฺญยฺยเมวาติฯ
35. Dasamāpadāne uddālakaṃ gahetvānāti jātassare vihaṅgasobbhe jātaṃ uddālakapupphaṃ ocinitvā kakusandhassa bhagavato pūjesinti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
ปญฺจวีสติมวคฺควณฺณนา สมตฺตาฯ
Pañcavīsatimavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi
๑. ตุวรทายกเตฺถรอปทานํ • 1. Tuvaradāyakattheraapadānaṃ
๒. นาคเกสริยเตฺถรอปทานํ • 2. Nāgakesariyattheraapadānaṃ
๓. นฬินเกสริยเตฺถรอปทานํ • 3. Naḷinakesariyattheraapadānaṃ
๔. วิรวปุปฺผิยเตฺถรอปทานํ • 4. Viravapupphiyattheraapadānaṃ
๕. กุฎิธูปกเตฺถรอปทานํ • 5. Kuṭidhūpakattheraapadānaṃ
๘. สตฺตลิปุปฺผปูชกเตฺถรอปทานํ • 8. Sattalipupphapūjakattheraapadānaṃ
๙. พิมฺพิชาลิยเตฺถรอปทานํ • 9. Bimbijāliyattheraapadānaṃ
๑๐. อุทฺทาลกทายกเตฺถรอปทานํ • 10. Uddālakadāyakattheraapadānaṃ
